Największe katastrofy ekologiczne na świecie

Chronologiczny przegląd największych katastrof i klęsk ekologicznych na świecie.

Homo Sapiens od początku egzystencji na Ziemi przyczynia się do brutalnego ingerowania w świat przyrody. Na świecie nie brakuje przykładów jego bezmyślności, chaosu, bałaganu który za sobą zostawia, klęsk i katastrof ekologicznych dotykających poszczególne regiony, państwa, kontynenty.

dodatkowe informacje:
Antropocen
Ekobójstwo
Zagrożenia ekologiczne
Globalne zagrożenia ekologiczne
Granice planetarne
Klęski i katastrofy ekologiczne
Największe katastrofy ekologiczne na świecie
Katastrofy chemiczne i przemysłowe
Katastrofy jądrowe (nuklearne)
Wycieki ropy naftowej
Wylesianie
Degradacja przyrody

Prehistoria

Od ok. 3,3 mln lat temu do 4000/3500 lat p.n.e – okres od użycia ognia i pierwszych narzędzi, wymierania megafauny, poprzez rolnictwo, aż do wynalezienia pisma.

Użycie ognia przez Homo sapiens

Kiedy: 500 tys. lat temu
Gdzie: –

Większość dowodów archeologicznych wskazuje, że człowiek zaczął używać ognia ok. 500 tysięcy lat temu. Opanowanie ognia przez naszych przodków zapewniło ludzkości potężne, monopolistyczne narzędzie niedostępne innym gatunkom, które skierowało nas na długą drogę wiodącą do antropocenu – epoki człowieka.

Kiedy nasi przodkowie nauczyli się manipulować ogniem i wzniecać pożary, podpalili pierwsze martwe drewno, zapalili lont prowadzący ludzkość bezpośrednio do odkrycia, że ​​energię można także uzyskiwać ze spalania paliw kopalnych. W tej narracji gospodarka kopalna jest dziełem rodzaju ludzkiego, czyli małpy ognistej, Homo pyrophilus.

dodatkowe informacje:
Kiedy po raz pierwszy ludzie ujarzmili ogień? W rozwiązaniu tej zagadki pomogła sztuczna inteligencja

Neandertalczycy pierwsi niszczyli ekosystemy. W Europie znikały lasy

Kiedy: 125 tysięcy lat temu
Gdzie: Europa

Archeolodzy z Uniwersytetu w Leiden ustalili, że 125 tys. lat temu neandertalczycy wykarczowali część lasów na terenie dzisiejszych Niemiec. Wykorzystali do tego ogień i narzędzia.

dodatkowe informacje:
Neandertalczycy pierwsi niszczyli ekosystemy. W Europie znikały lasy

Okres wymierania megafauny

Kiedy: 50 tys. a 10 tys. r. p.n.e
Gdzie: wszystkie kontynenty

Megafauna to termin stosowany w archeologii i paleontologii dla określenia zwierząt o dużych rozmiarach. Przedstawicielami megafauny plejstoceńskiej były osiągające kilka ton masy ssaki np: nosorożec włochaty, mamuty czy inne trąbowce oraz lwy workowate, ptaki moa, lemury olbrzymie, a także drapieżniki jak megalania bądź tygrys szablozębny.

Według najnowszych badań w okresie między 50 tys. a 10 tys. r. p.n.e Eurazja utraciła 36% gatunków wielkich ssaków, Ameryka Północna 72%, Ameryka Południowa 83%, Australia 88%, Afryka 18%. Globalne dane dotyczące 177 gatunków ssaków o masie ciała powyżej 10 kg świadczą o procesie ich wymierania, powiązanym ze przybyciem i rozprzestrzenianiem się człowieka na tych terenach (dlatego Afryki, skąd pochodzi człowiek, dotyczyło to w najmniejszym stopniu). Jednakże wymieranie dotyczyło poszczególnych kontynentów w różnym stopniu i w różnych przedziałach czasowych.

dodatkowe informacje:
Global late Quaternary megafauna extinctions linked to humans, not climate change

Upadek europejskich cywilizacji

Kiedy: 8-4 tysiące lat temu (epoka kamienia)
Gdzie: Europa

Wyczerpywanie źródeł zasobów naturalnych i deforestacja doprowadziła do gwałtownego spadku populacji i upadku co najmniej siedmiu europejskich cywilizacji neolitu.

dodatkowe informacje:
Wiemy, co przyczyniło się do upadku starożytnych cywilizacji i jak można tego uniknąć

Starożytność

Od ok. 3 500 lat p.n.e. do 476 roku n.e. – od wynalezienia pisma do upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego.

Upadek kultur epoki brązu we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego 

Kiedy: 3,2 tysiące lat temu (epoka brązu)
Gdzie: Morze Śródziemne

Na obszarze rozciągającym się od Grecji po Azję Mniejszą i Lewant ważne pałace i związane z nimi duże osady zostały zniszczone w XII w. p.n.e., a struktury władzy i rozległe kontakty handlowe załamały się. W niektórych przypadkach zaginęło nawet słowo pisane. Według najnowszych odkryć naukowych głównym czynnikiem powodującym ten dramatyczny rozwój były zmiany klimatyczne. Po długiej ponadprzeciętnie ciepłej fazie epoki brązu przez 200-300 lat nastąpiło ochłodzenie z mniejszą ilością opadów. Deszcz nie padał, pola wyschły zamieniając się w zakurzone nieużytki. Złożony, zglobalizowany system kultur basenu Morza Śródziemnego stracił równowagę i załamał się. Brąz, najważniejszy materiał epoki, wymagał niezawodnych szlaków handlowych do Azji, gdzie wydobywano rzadką cynę, oraz na Cypr centrum handlu miedzią. Zakłócenie wywołało reakcję łańcuchową. Nastąpił rozpad elit, upadła biurokracja i systemy zaopatrzenia, część ludności wyemigrowała w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Sąsiedzi ruszyli na podbój. Z powodu zerwania długodystansowych szlaków handlowych kryzys mógł wywołać migracje i upadek potężnych kultur epoki brązu

dodatkowe informacje:
Wszystko zniknęło w ciągu dwóch pokoleń. Archeolodzy znaleźli przyczynę katastrofy

Upadek Cesarstwa zachodniorzymskiego

Kiedy: IV-V wiek
Gdzie: Morze Śródziemne

W początkowym etapie rolnictwa jego wpływ na środowisko przyrodnicze był niewielki. Sprowadzał się on do wypalania i karczowania lasów w celu uzyskiwania nowych terenów pod uprawy. Wpływało to niekorzystnie na żyjącą w tym środowisku faunę i florę. Z biegiem czasu antropopresja zwiększała się. Przykładem obszarów, na których doszło do całkowitego przekształcenia naturalnej roślinności, są kraje leżące nad Morzem Śródziemnym. Rozwijał się tam i prowadziły gospodarkę starożytne cywilizacje m.in. Cesarstwo zachodniorzymskie. Niegdyś charakterystyczne dla obszaru lasy podzwrotnikowe w wyniku intensywnenej deforestacji zostały zastąpione przez wtórną, niską, twardolistną formację krzewiastą np. lasy składające się z dębu korkowego, sosny zostały zastąpione wiecznie zielonymi krzewami typu makia.

Upadek potężnego Królestwa Meroe

Kiedy: IV wiek
Gdzie: Sudan, Afryka

Potężne Królestwo Meroe, które zajmowało dzisiejszy teren Sudanu upadło w IV w. n.e. Naukowcy przypuszczają, że wydarzenie to mogło być związane ze zmianami w środowisku naturalnym. Analizy szczątków ówczesnych ludzi wydają się potwierdzać tę hipotezę. Królestwo Meroe istniało od 300 r. p.n.e. do około 350 r. n.e. Rozciągało się wzdłuż Nilu na południe od Egiptu, będącego w tym czasie pod panowaniem grecko-rzymskim. Zdaniem naukowców było równie potężne jak państwo faraonów, ale dziś w powszechnej świadomości pozostaje w jego cieniu.

dodatkowe informacje:
Zmian klimatu mogły przyczynić się do upadku potężnego Królestwa Meroe

Średniowiecze

Od 476 do 1492 roku – od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego najczęściej do odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba

Upadek cywilizacji Majów

Kiedy: IX wiek
Gdzie: Meksyk i Ameryka Środkowa

Przeludnienie, wylesianie, degradacja środowiska, utrata równowagi środowiskowej, oraz seria długotrwałych okresów susz w IX wieku doprowadziła do upadku jednej z największych prekolumbijskich cywilizacji miasta-państwa Majów w Meksyku i Ameryce Środkowej. Wielu naukowców skłania się dzisiaj do teorii że jest to przykład katastrofy ekologicznej, która obaliła całą cywilizację.

dodatkowe informacje:
Cywilizacja Majów
Zmiany klimatu przyczyną upadku cywilizacji Majów
Zanieczyszczenia pozostawione przez kulturę Majów są niebezpieczne nawet obecnie

Upadek państwa Khmerów i największego miasta świata

Kiedy: XV wiek
Gdzie: Angkor, Azja

Angkor to nazwa stosowana do istniejącego w okresie od 802 do 1432 roku Imperium Angkoru lub Imperium Khmerskim. Rozrastające się przez kilkaset lat miasto potrzebowało coraz więcej pól, dlatego rolnicy zajmowali nowe tereny, wycinając okoliczne lasy. Niekontrolowane wylesianie doprowadziło do erozji, wyjałowienia gleby, powodzi, klęski głodu, wojen o pożywienie i upadek imperium.

dodatkowe informacje:
Upadek państwa Khmerów i największego miasta świata

Nowożytność

Od 1492 do 1789 roku – od odkrycia Ameryki do wybuchu rewolucji francuskiej.

Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba

Kiedy: 12.10.1492
Gdzie: Ameryka Środkowa

Można powiedzieć, że negatywny, globalny wpływ współczesnego człowieka na środowisko rozpoczął się w roku 1492, kiedy to Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę. Przybycie Europejczyków do Ameryki w 1492 roku i następujący po tym wzmożony rozwój międzynarodowego handlu spowodował przenoszenie między kontynentami mnóstwa gatunków, co dało początek globalnej reorganizacji życia na Ziemi.

dodatkowe informacje:
Odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba

Wyspa Wielkanocna – wylesienie, erozja gleby, zniszczenie ekosystemy wyspy

Kiedy: XVIII wiek
Gdzie: Wyspa Wielkanocna

Wyspa Wielkanocna to przykład katastrofy ekologicznej, gdzie eksploatacja ograniczonych zasobów nieodnawialnych, oraz odnawialnych przyczyniła się do zniszczenia ekosystemu wyspy. Do upadku Rapa Nui doprowadzili sami mieszkańcy nadmiernie eksploatując środowisko naturalne, doszczętnie wycinając rosnące na wyspie lasy. Pozbawiona lasów ziemia uległa wyjałowieniu i erozji. Bezpowrotnie wyginęły rośliny i zwierzęta, zabrakło jedzenia.

dodatkowe informacje:
Wyspa Wielkanocna – zniszczenie ekosystemy wyspy

Początek rewolucji przemysłowej

Kiedy: koniec XVIII
Gdzie: Europa, Świat

Najbardziej poważne problemy dla środowiska i związane z tym katastrofy ekologiczne, rozpoczęły się z nastaniem epoki industrializacji. Pod koniec XVIII wieku doszło do intensywnego rozwoju przemysłu, motoryzacji, handlu oraz masowej produkcji towarów. Przekształcenie się manufaktur w coraz większe fabryki, wytwarzające coraz więcej zanieczyszczeń, nie obeszło się bez echa dla Ziemi.

dodatkowe informacje:
Początek rewolucji przemysłowej

Epoka XIX wieku

Od 1789 do 1914 roku – od rewolucji francuskiej do wybuchu I wojny światowej.

Wielki Głód (Great Hunger) – klęska głodu spowodowana przez przywleczoną ze Stanów Zjednoczonych chorobę ziemniaka

Kiedy: 1845-1849
Gdzie: Irlandia

W 1845 roku przywleczona do Irlandii ze Stanów Zjednoczonych choroba ziemniaków (zaraza ziemniaka) zniszczyła zbiory i doprowadziła do załamaniem się ekosystemu rolniczego. Prawie całkowita zależność ludności irlandzkiej od tej wysokowydajnej rośliny doprowadziła do śmierci głodowej 1,5 mln osób z 8 milionowej populacji.

dodatkowe informacje:
Great Famine

Wielki Smród w Londynie

Kiedy: 1858
Gdzie: Londyn, Anglia

Wielki Smród (Great Stink) to katastrofa ekologiczna, która miała miejsce od czerwca do sierpnia 1858 roku. Jej bezpośrednią przyczyną były utrzymujące się przez długi czas wyjątkowo wysokie temperatury, które doprowadziły do spadku poziomu wody w Tamizie i odsłonięcia zalegających w niej nieczystości pochodzących z nieefektywnego miejskiego systemu kanalizacyjnego. Ścieki zaczęły się pod wpływem gorąca rozkładać i wydzielać ostry, nieprzyjemny zapach.

dodatkowe informacje:
Wielki Smród w Londynie

Katastrofa żaglowca Thomas W. Lawson transportującego ropę naftową

Kiedy: 14.12.1907
Gdzie: Morze Celtyckie, południowa Anglia

Pierwszy tankowiec poszedł na dno, zanim jeszcze powstała taka kategoria statków. Wątpliwy zaszczyt przypadł żaglowcowi Thomas W. Lawson. Żaglowiec został zbudowany w 1901 roku. Statek skonstruowano z myślą o transporcie węgla i był jedną z ostatnich nieudanych prób utrzymania żaglowców jako głównego środka transportu morskiego. W 1906 roku stocznia Newport News Shipbuilding & Drydock Co. przystosowała żaglowiec do roli zbiornikowca dla Sun Oil Co., o ładowność 7 400 ton (ok. 60 tys. baryłek ropy). 19 listopada 1907 roku „Thomas W. Lawson” ruszył w swój ostatni rejs z Filadelfii do Londynu z ładunkiem 58 300 baryłek ropy naftowej. 13 grudnia w trakcie sztormu na Morzu Celtyckim starał się stanąć na kotwicy, jednak w nocy łańcuch kotwiczny pękł, zostawiając statek na łasce morza. Około godziny 1:15, po złamaniu wszystkich masztów, żaglowiec zatonął niedaleko wysp Scilly (południowa Anglia). W trakcie tego rejsu na statku przebywało 18 osób załogi, oraz pilot. Z katastrofy ocalał jedynie kapitan George Dow i mechanik Edward Rowe, którzy jako pierwsi opuścili statek. Cały ładunek ropy wylał się do morza. Nieznany jest stopień szkód jakie spowodowała katastrofa Thomasa W. Lawsona.

dodatkowe informacje:
Thomas W. Lawson
Thomas W. Lawson (ship)

Lakeview Gusher – największy przypadkowy wyciek ropy w historii

Kiedy: 14.03.1910
Gdzie: Kalifornia, Stany Zjednoczone

Lakeview Oil Company rozpoczęło wiercenie odwiertu nieopodal miejscowości Lakeview Gusher 1 stycznia 1909 roku. Początkowo znaleziono tylko gaz ziemny. Kiedy 15 marca 1910 roku wiercenie osiągnęło głębokość 740 metrów ropa pod ogromnym ciśnieniem przebiła się przez obudowę odwiertu i wystrzeliła na wiele metrów ponad wieżę wiertniczą. Podejmowano wiele prób ograniczenia i likwidacji wycieku. Ropa jednak płynęła na powierzchnię nieprzerwanie przez 18 miesięcy. Szacuje się, że wyciek ten liczył 1 100 tysięcy ton ropy zanim został opanowany we wrześniu 1911 roku.

dodatkowe informacje:
Lakeview Gusher

Współczesność

Od 1914 roku. do dziś.

XX wiek

Dust Bowl – intensywna eksploatacja rolniczych gruntów

Kiedy: 1931-1938
Gdzie: Wielkie Równiny, Stany Zjednoczone, Ameryka Północna

Dust Bowl to okres (lata 1931–1938) zwany również jako Brudne Lata Trzydzieste (Dirty Thirties), w którym dziewiętnaście stanów na obszarze Wielkich Równin w Stanach Zjednoczonych zostało dotkniętych katastrofą ekologiczną spowodowaną wieloletnią suszą, intensywną eksploatacją rolniczą gruntów i silną erozją gleby.

dodatkowe informacje:
Dust Bowl – intensywna eksploatacja rolniczych gruntów

II Woja Światowa – zanieczyszczenie Morza Bałtyckiego bronią chemiczną i wrakami statków

Kiedy: 1939-1945
Gdzie: Europa, Świat

Podczas prowadzenia wojen, kategoria taka jak katastrofa ekologiczna schodzi na dalszy plan. Posługując się przykładem Morza Bałtyckiego, można zauważyć, jak wielkie szkody wyrządzono wskutek II wojny światowej również naturze. Po wkroczeniu wojsk alianckich i radzieckich na teren Niemiec odkryte zostały duże ilości broni chemicznej. Na mocy konferencji poczdamskiej znalezioną broń postanowiono zatopić w Morzu Bałtyckim.

dodatkowe informacje:
Zanieczyszczenie Morza Bałtyckiego bronią chemiczną i wrakami statków
Pół miliona ton broni na dnie Bałtyku

Atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki

Kiedy: 06,09.08.1945
Gdzie: Hiroszima, Nagasaki, Japonia

Atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki to jedyne w historii dwa przypadki użycia broni atomowej do działań zbrojnych. Ataków dokonały Stany Zjednoczone na Japonię w 1945 roku: 6 sierpnia o godzinie 8:15 w Hiroszimie oraz 9 sierpnia o godzinie 11:02 w Nagasaki.

dodatkowe informacje:
Atak atomowy na Hiroszimę i Nagasaki

Największa katastrofa ekologiczna wywołana próbnym wybuchem jądrowym na świecie

Kiedy: 1946-1958
Gdzie: Atol Bikini, archipelag Wysp Marshalla

Bikini to atol w archipelagu Wysp Marshalla w łańcuchu Ralik Chain. Pomiędzy latami 1946–1958 atol był miejscem prowadzenia przez Stany Zjednoczone 23 prób z bronią jądrową, w tym detonacji największej amerykańskiej bomby wodorowej pod kryptonimem Castle Bravo, która doprowadziła do największej katastrofy ekologicznej wywołanej próbnym wybuchem jądrowym na świecie.

dodatkowe informaccje:
Atol Bikini – największa katastrofa ekologiczna wywołana próbnym wybuchem jądrowym na świecie

Wielki Smog Londyński

Kiedy: 05.12.1952
Gdzie: Londyn, Anglia

Jedną z pierwszych katastrof ekologicznych wywołanych działalnością przemysłową człowieka był smog, który ogarnął Londyn. W ciągu pierwszych ośmiu dni toksyczna mgła zabiła cztery tysiące osób, a w ciągu następnych tygodni kolejne osiem tysięcy.

dodatkowe informacje:
Wielki Smog Londyński
66 lat temu Londyn spowiła „mgła”. Zmarło 12 tysięcy ludzi. Czy tragedia czegoś nas nauczyła?
Zabójcza mgła. Wielki smog londyński w 1952 r. zabił tysiące ludzi. Dziś mamy blokady wyżowe

Katastrofa Kysztymska

Kiedy: 29.09.1957
Gdzie: Majak, Rosja

Wypadek jądrowy mający miejsce w Majaku, zakładzie produkcji plutonu do broni jądrowej i przetwórni paliwa jądrowego, zlokalizowanym w zamkniętym mieście Czelabińsk-40 (obecnie Oziorsk). Ponieważ Czelabińsk-40 nie był zaznaczony na mapach, katastrofa została nazwana na cześć najbliższego znanego miasta, czyli Kysztymu. Zdarzenie jądrowe, najpoważniejsze w historii ZSRR aż do katastrofy w Czarnobylu, skategoryzowano według międzynarodowej skali zdarzeń jądrowych jako poważną awarię 6 w skali od 0 do 7. W wyniku katastrofy kysztymskiej co najmniej 22 miejscowości były narażone na promieniowanie, a ok. 10 tys. osób zostało ewakuowanych. Katastrofa ekologiczna doprowadziła do rozprzestrzenienia radioaktywnych cząstek na ponad 52 tys. kilometrów kwadratowych, na których mieszkało co najmniej 270 tys. ludzi. W 1961 roku rozpoczęto rekultywację terenu. Obecnie na obszarze ok. 180 km2 w pobliżu miejsca katastrofy założono rezerwat przyrody Wostoczno-Uralskij, w którym prowadzi się badania wpływu promieniowania na ekologię.

dodatkowe informacje:
Kysztym
Katastrofa Kysztymska
Czarnobyl nie był pierwszy. O tej katastrofie nie mówiła nawet CIA. „Ludzie wpadali w histerię”
Katastrofa kysztymska. Radioaktywny armagedon ukrywany przez Rosjan

Kampania Walki z Czterema Plagami

Kiedy: 1958-1962
Gdzie: Chiny, Azja

Kampania Walki z Czterema Plagami była przyczyną największej klęski głodu, jaka nawiedziła Chiny w XX wieku, doprowadzając do śmierci ok. 45 milionów ludzi. W ramach kampanii władze Chińskiej Republiki Ludowej zachęcały ludzi, by tępili komary, muchy, wróble i szczury. Do klęski głodu przyczyniło się masowe tępienie wróbli, obwinianych o zjadanie ziarna. Ptaki masowo zabijano lub odstraszano tak długo, aż padały z wyczerpania. Tępione wróble szukały schronienia m.in. na terenie ambasady PRL w Pekinie. Polacy odmówili Chińczykom wejścia na teren placówki. Została więc ona otoczona tłumem, który walił w bębny i powiewał kolorowymi szmatami strasząc ptaki. Po dwóch dniach personel placówki szuflami usuwał martwe wróble z ziemi. Wytępienie ptaków doprowadziło do zaburzenia równowagi ekologicznej i pojawienia się olbrzymiej liczby szarańczy, która pożerała plony. Akcję zabijania ptaków odwołano, a Chiny musiały importować z ZSRR 250 000 wróbli, by uzupełnić zdziesiątkowaną populację.

dodatkowe informacje:
Kampania walki z czterema plagami

Zanik Jeziora (Morza) Aralskiego

Kiedy: 1960
Gdzie: Kazachstan, Azja

Jezioro Aralskie zwane Morzem Aralskim ze względu na olbrzymią powierzchnię (68500 km kw.) to bezodpływowe, słone jezioro w Kazachstanie i Uzbekistanie, które zanikło w skutek działalności człowieka, doprowadzając do jednej z największych katastrof ekologicznych w historii ludzkości. Zmiany mezoklimatyczne, degeneracja ekosystemów delt rzecznych, wzrost liczby burz piaskowych i solno-pyłowych, wyniszczenie przemysłu rybackiego, skrócenie okresu wegetacyjnego oraz spadek produktywności pól.

dodatkowe informacje:
Zanik Jeziora (Morza) Aralskiego
Największa katastrofa ekologiczna w historii. Jezioro większe od Litwy zniknęło z powierzchni Ziemi
Jezioro Aralskie: dlaczego zniknęło? Jedna z największych katastrof ekologicznych w historii
W ciągu 50 lat jezioro wielkości Litwy całkowicie wyschło. To wina działalności człowieka
Jezioro Aralskie – największa katastrofa ekologiczna spowodowana przez człowieka

Dewastacja lasu deszczowego i zanieczyszczenie ropą wód gruntowych

Kiedy: lata 60.
Gdzie: Ekwador, Ameryka Południowa

Wycinanie ekwadorskiej dżungli zaczęło się w latach 60. ubiegłego stulecia, kiedy na jej północnych terenach odkryto zasoby ropy. Przez blisko 30 lat jej eksploatacją zajmowała się głównie amerykańska firma Texaco, zakupiona później przez Chevron. Doprowadziło to do zanieczyszczenia ropą wód gruntowych i całkowitej niemalże dewastacji lasu deszczowego w tej części ekwadorskiej Amazonii. Działalność wydobywcza korporacji Chevron-Texaco spowodowała katastrofę ekologiczną określaną mianem Czarnobylu lasu deszczowego. Aktywiści na rzecz środowiska twierdzą, że do rzek wylano 60 miliardów litrów toksycznej wody. Wyginęły całe plemiona. Ci, którzy wciąż tam mieszkają, cierpią. Ostatnie dane mówią o wzroście zachorowalności na raka. To samo stało się z fauną i florą, zaczęły wymierać całe gatunki. Spór Chevronu z Ekwadorem toczy się w międzynarodowych sądach od ponad 20 lat.

Katastrofalna susza i pustynnienie znacznych obszarów

Kiedy: lata 60 i 70.
Gdzie: Afryka Subsaharyjska

Afryka Subsaharyjska, nazywana też Czarną Afryką to nazwa stosowana dla określenia części Afryki położonej na południe od Sahary. Mieszkańcami Afryki Subsaharyjskiej jest w większości ludność czarnoskóra.

dodatkowe informacje:
Afryka Subsaharyjska

Używanie tęczowych herbicydów jako broni chemicznej podczas wojny w Wietnamie

Kiedy: 1961-1971
Gdzie: Wietnam, Laos , Kambodża

Tęczowe herbicydy to grupa chemikaliów należących do herbicydów i defoliantów używanych jako broń chemiczna podczas działań wojennych przeprowadzonych przez Armię Stanów Zjednoczonych w celu zniszczenia roślinności dżungli oraz pól uprawnych. Ich użycie w Wietnamie, a w szczególności środka Agent Orange zanieczyszczonego dioksynami miało tragiczny wpływ na zdrowie ludzi wystawionych na ich działanie (deformacje płodu, zniekształcenia twarzy u dzieci, podatność na choroby nowotworowe, niedorozwój).

dodatkowe informacje:
Tęczowe herbicydy
Rainbow Herbicides
Agent Orange
Nowotwory, martwe płody, deformacje. Pokolenia naznaczone Agent Orange

Wypadek tankowca Torrey Canyon u wybrzeży Normandii

Kiedy: 18.03.1967
Gdzie: Normandia, Europa

18 marca 1967 roku na skutek błędu nawigacyjnego kapitana, płynący pod tanią banderą liberyjską wypełniony ropą tankowiec uderzył o podwodne skały Seven Stones, między wyspami Scilly a wybrzeżem Kornwalii. Zdarzenie to stało się pierwszą i największą na wodach Europy katastrofą ekologiczną. Po nieudanych próbach ściągnięcia statku ze skał, zdecydowano się zbombardować go i podpalić wyciekającą ropę. Pomimo tego ropa dotarła do wybrzeży Kornwalii i Normandii, powodując wieloletnie zanieczyszczenie plaż.

dodatkowe informacje:
Torrey Canyon oil spill: The day the sea turned black
Zatonięcie tankowca Torrey Canyon
Torrey Canyon: The world’s first major oil tanker disaster
Torrey Canyon. Pierwsza wielka katastrofa ekologiczna na morzu

Wyciek ropy z platformy wiertniczej w okolicach miasta Santa Barbara

Kiedy: 01-02.1969
Gdzie: Santa Barbara, Kalifornia, Stany Zjednoczone

Wyciek ropy miał miejsce w styczniu i lutym 1969 roku w pobliżu miasta Santa Barbara w Kalifornii. Źródłem wycieku był wybuch w dniu 28 stycznia 1969 roku, 10 km od wybrzeża na platformie A Oil Union w przybrzeżnym polu naftowym Dos Cuadras. W czasie dziesięciu dni, rozlało się od 80 do 100 tys. baryłek ropy naftowej zanieczyszczając plaże Santa, wybrzeże od Goleta do Ventura, a także północne brzegi czterech Wysp Normandzkich. Wyciek miał znaczący wpływ na życie morskie, zabijając około 3500 ptaków morskich, a także delfiny, foki, słonie i lwy morskie. Publiczne oburzenie wywołane wyciekami, zaowocowało powstaniem wielu aktów prawnych dotyczących ochrony środowiska w ciągu najbliższych kilku lat, które stanowią ramy prawne i regulacyjne dla nowoczesnego ruchu ekologicznego w Stanach Zjednoczonych.

dodatkowe informacje:
1969 Santa Barbara oil spill

Pożar rzeki Cuyahoga

Kiedy: 22.06.1969
Gdzie: Ohio, Stany Zjednoczone

Rzeka Cuyahoga to rzeka w Stanach Zjednoczonych, położona w północno-wschodnim Ohio, która przecina miasto Cleveland i wpływa do jeziora Erie. Gdy Cleveland stało się ważnym ośrodkiem produkcyjnym, rzeka została mocno dotknięta zanieczyszczeniami przemysłowymi i ropą naftową, do tego stopnia, że ​​zapaliła się co najmniej 13 razy. Najsłynniejszy pożar rzeki wybuchł 22 czerwca 1969 roku, przyczyniając się do pobudzenia amerykańskiego ruchu ekologicznego. Od tego czasu rzeka była intensywnie oczyszczana dzięki wysiłkom władz miasta Cleveland i Agencji Ochrony Środowiska Ohio (OEPA). W 2019 roku stowarzyszenie ochrony rzeki American Rivers nazwało Cuyahoga Rzeką Roku na cześć 50 lat odrodzenia środowiska.

dodatkowe informacje:
Cuyahoga River
Cuyahoga River Fire
How a burning river helped create the clean water act
The Cuyahoga River Caught Fire at Least a Dozen Times, but No One Cared Until 1969

Katastrofa w Love Canal

Kiedy: lata 70.
Gdzie: Love Canal, stan Nowy Jork, Stany Zjednoczone

Love Canal to dzielnica w Niagara Falls w stanie Nowy Jork, Stany Zjednoczone, niesławna ze względu na lokalizację wysypiska śmieci o powierzchni 0,28 km2 (0,11 ²), które stało się miejscem ogromnej katastrofy ekologicznej w latach 70. XX wieku. Dziesięciolecia wyrzucania toksycznych chemikaliów szkodziły zdrowiu setek mieszkańców. Teren był porządkowany w ciągu 21 lat w ramach operacji Superfund .

dodatkowe informcje:
Love Canal
Katastrofa w Love Canal

Katastrofa przemysłowa w Seveso

Kiedy: 10.07.1974
Gdzie: Seveso, Włochy, Europa

W wyniku wybuchu w fabryce chemicznej w Seveso we Włoszech do środowiska dostał się związek z grupy dioksyn zwany odtąd trucizną z Seveso. Około 1,5 tys. ha gęsto zaludnionego obszaru zostało skażone, około 700 mieszkańców zostało poszkodowanych w wyniku zatrucia, wiele zwierząt zginęło, wielkie obszary zostały na wiele lat skażone i wyłączone z gospodarki rolnej.

dodatkowe informacje:
Katastrofa w Seveso

Zatonięcie tankowca Amoco Cadiz

Kiedy: 16.03.1978
Gdzie: Bretania, Francja, Europa

16 marca 1978 supertankowiec MT Amoco Cadiz uderzył w skały u wybrzeży francuskiej Bretanii. Wyciekło z niego ponad 230 tys. ton ropy i zostało skażone 300 km wybrzeża. Na okolicznych wyspach żyły rzadko spotykane gatunki zwierząt m.in. maskonury atlantyckie, a także ryby, skorupiaki, kraby i inne morskie stworzenia. Wyciek ropy zabił znaczą część z nich. Pomimo ogromnego wysiłku ochotników, zginęły dziesiątki tysięcy ptaków pokrytych oleistą cieczą.

dodatkowe informacje:
Zatonięcie tankowca Amoco Cadiz

Wypadek w elektrowni jądrowej Three Mile Island

Kiedy: 28.03.1979
Gdzie: Three Mile Island. Stany Zjednoczona

Wypadek jądrowy wydarzył się 28 marca 1979 roku, kiedy to nastąpiło częściowe stopienie rdzenia w drugim reaktorze (TMI-2) elektrowni jądrowej Three Mile Island, na wyspie o tej samej nazwie. Przypadek ten opisywany jest jako najpoważniejszy wypadek w Stanach Zjednoczonych w historii komercyjnych reaktorów jądrowych. Jest to też najpoważniejszy wypadek w historii, jakiemu uległ reaktor typu PWR.

dodatkowe informacje:
Wypadek w elektrowni jądrowej Three Mile Island

Zderzenie dwóch tankowców Atlantic Empress i Aegean Captain

Kiedy: 19.04.1979
Gdzie: Morze Karaibskie

19 kwietnia 1979 roku na Morzu Karaibskim 20 mil morskich od wybrzeży Tobago tankowiec Atlantic Empress zderzył się z innym tankowcem Aegean Captain. Oba statki były w pełni załadowane ładunkiem. Według zeznań świadków tankowce zarejestrowały wzajemną obecność 500 metrów przed zderzeniem. Kapitan statku Aegean Captain, w ostatniej chwili nieznacznie zmienił kurs, ratując jednostkę i zapobiegając poważniejszej katastrofie. Na Atlantic Empress wybuchł pożar. Zginęło w nim 26 członków załogi, a tankowiec wypalał się, otoczony plamą ropy, przez kolejne dwa tygodnie. Do morza dostało się 287 tys. ton paliwa (2,1 mln baryłek ropy). Na skutek prądów morskich oleista plama wraz ze statkiem zdryfowała w głąb Atlantyku. Statek ostatecznie zatonął powodując jednak ogromne szkody wśród organizmów wodnych.

Wyciek ropy naftowej z odwiertu Ixtoc 1

Kiedy: 03.06.1979
Gdzie: Zatoka Meksykańska

3 czerwca 1979 roku w Zatoce Meksykańskiej doszło do jednego z największych wycieków ropy. Opanowanie wycieku zajęło ponad dziewięć miesięcy. Z odwiertu Ixtoc 1, znajdującego się 1000 km. od wybrzeży Teksasu, wyciekło ok. 480 tys. ton ropy (ponad 334 mln baryłek ropy – dziennie ponad 10 tys. baryłek). Próby zatrzymania plamy oleju nie powiodły się, ponieważ wiatr ciągle się zmieniał. Ropa zanieczyściła wybrzeże dwa miesiące po wybuchu.

dodatkowe informacje:
Ixtoc I oil spill

Katastrofa tankowca MT Independena

Kiedy: 15.11.1979
Gdzie: Cieśnina Bosfor

MT Independența był rumuńskim tankowcem przewożącym ropę naftową. 15 listopada 1979 roku przy południowym wejściu do Bosforu w Turcji, zderzyła się z greckim frachtowcem i eksplodował. Prawie wszyscy członkowie załogi tankowca zginęli. Wrak Independența płonął tygodniami, powodując znaczne zanieczyszczenie powietrza w Stambule i okolicach. Powierzchnia morza, zabudowane wybrzeża i plaże Morza Marmara i Cieśniny Stambułskiej pokryła oleista plama ropy. Oszacowano, że spaliło się 30 tys. ton ropy naftowej, a pozostałe 64 tys. ton wylało się do morza. Ze względu na szybkie parowanie lekkich składników, ropa naftowa szybko opadła na dno morskie, na obszarze o średnicy około 5,5 km.

dodatkowe informacje:
The Death Of MT Independenta
INDEPENDENTA, Bosphorus, Turkey, 1979
Instanlook
MT Independența

Zanik Jeziora Czad

Kiedy: 1980
Gdzie: Środkowa Afryka

Jezioro Czad to położone w Kotlinie Czadu (na pograniczu Czadu, Nigerii, Nigru i Kamerunu) jezioro bezodpływowe. Wskutek zmian klimatycznych i w wyniku działalności człowieka jezioro zanika – powierzchnia akwenu wynosi mniej niż 2 tys. km², podczas gdy w 1973 roku wynosiła 25 tys. km².

doedatkowe informacje:
Czad (jezioro)
Afryka: Gigantyczne jezioro zniknie z powierzchni Ziemi do 2050 roku

Wyciek ropy z pola naftowego Nowruz

Kiedy: 03.1983
Gdzie: Zatoka Perska, Iran

Pole naftowe Nowruz w Zatoce Perskiej w Iranie było miejscem kilku wycieków ropy w 1983 roku. Pierwszym z wycieków był spowodowany uderzeniem tankowca w platformę wiertniczą 10 lutego 1983 roku. Pochyliła się ona o około 45 stopni. Eksperci szacują, że dziennie wyciekało około 1,5 tys. baryłek ropy. Dodatkowo w marcu 1983 roku platforma została zaatakowana przez irackie helikoptery, co spowodowało zapalenie się paliwa. Wojna iracko-irańska uniemożliwiła technikom zlikwidowanie wycieku aż do 18 września 1983 roku. Jedenaście osób zginęło podczas akcji czopowania odwiertu. Osobny wyciek miał miejsce, gdy irackie helikoptery zaatakowały inną, pobliską platformę, również w marcu 1983 roku. Odwiert został zaczopowany w maju 1985 roku. Podczas akcji zginęło dziewięć osób. W wyniku tego incydentu wylało się ok. 733 tys. baryłek (100 000 ton ) ropy. W sumie w wyniku dwóch powyższych katastrof do morza wydostało się około 260 tys. ton ropy (1,9 mln baryłek).

dodatkowe informacje:
Nowruz oil field

Zatonięcie tankowca Castillo de Bellver

Kiedy: 06.08.1983
Gdzie: Wybrzeże Południowej Afryki

6 sierpnia 1983 roku tankowiec Castillo de Bellver płynący z Zatoki Perskiej do Hiszpanii, ok. 80 km od Table Bay w Południowej Afryce, eksplodował i zaczął się palić. Załoga opuściła statek, który zaczął dryfować, a następnie pękł na dwie części. Około 50-60 tys. ton lekkiej ropy wylało się do morza, tworząc płonąca plama oleju o długości 32 km i szerokości 4,8 km. Rufa statku wywróciła się i zatonęła 7 sierpnia 36 km od wybrzeża. Część dziobowa została odholowana od wybrzeża i zatopiona przy użyciu materiałów wybuchowych. Podczas incydentu do morza dostało się łącznie 286 tys. ton ropy (1,87 miliona baryłek ropy naftowej). Tankowiec płynął przez obszar w którym żyje wiele ptaków morskich i gdzie znajdują się ważne łowiska ryb. Na szczęście wiatr oddalił plamę w głąb morza, zapobiegając katastrofie ekologicznej na wybrzeżu.

dodatkowe informacje:
Castillo de Bellver oil spill

Wyciek toksycznego gazu izocyjanku metylu z fabryki w Bhopalu

Kiedy: 3.12.1984
Gdzie: Indie

W nocy z 2 na 3 grudnia z fabryki pestycydów firmy Union Carbide w indyjskim Bohpalu uwolniło się 40 ton trującego gazu izocjanku metylu. Toksyczny gaz zabił 1762 osoby, a do 1994 roku zmarło łącznie 6954 ludzi. Około 200 tys. osób zostało ciężko poszkodowanych, dotkniętych m.in. paraliżem, uszkodzeniami płuc, oczu, naczyń, serca, układu odpornościowego.

dodatkowe informacje:
Wyciek toksycznego gazu izocyjanku metylu z fabryki w Bhopalu
Gorzej niż w Czrnobylu

Wybuch reaktora jądrowego w elektrowni atomowej w Czarnobylu

Kiedy: 26.04.1986
Gdzie: Czarnobyl, Ukraina, Europa

Katastrofa w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej to jedna z największa katastrof w historii energetyki jądrowej i jedna z największych katastrof ekologicznych i przemysłowych XX wieku. Wybuch i pożar czwartego bloku reaktora spowodowała przedostanie się do atmosfery dużej ilości substancji radioaktywnych.

Główną przyczyną katastrofy były błędy konstrukcyjne reaktora, które przy nieodpowiedniej organizacji pracy i przy braku właściwego nadzoru podczas jednego z testów doprowadziły do stopienia rdzenia reaktora i pożaru, podczas którego uwolnione zostały do atmosfery zanieczyszczenia radioaktywne (m.in. jod 131, cez 137, stront 90). Napromieniowaniu uległ obszar od 125 do 146 tys. km², a wyemitowana chmura radioaktywna rozprzestrzeniła się po całej Europie. W efekcie skażenia ewakuowano i przesiedlono ponad 350 000 osób. W wyniku awarii oraz w trakcie akcji ratowniczej zostało poważnie napromieniowanych ok. 200 osób, a 31 z nich zmarło.Po katastrofie wyznaczono zamkniętą strefę buforową w postaci Strefy Wykluczenia wokół Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, która liczy obecnie ok. 2,5 tysiąca km².

dodatkowe informacje:
Wybuch reaktora jądrowego w elektrowni atomowej w Czarnobylu

Balonowa katastrofa w Cleveland

Kiedy: 27 września 1986
Gdzie: Cleveland, Ohio, USA

Organizatorzy BalloonFest w 1986 roku w Cleveland chcieli ustanowić Światowy Rekord Guinnessa w liczbie wypuszczonych w powietrze balonów wypełnionych helem. Celem imprezy była też zbiórka pieniędzy na cele charytatywne. Pech chciał, że w trakcie uwalniania 1,5 miliona balonów zmieniły się warunki pogodowe. Balony zamiast polecieć wysoko w niebo opadły na miasto i jezioro. Doszło do licznych wypadków i tragedii.

W tamtym momencie straż przybrzeżna prowadziła poszukiwania dwóch rybaków, których łódź się wywróciła się na jeziorze. Ze względu na to, że balony pokryły powierzchnię jeziora, znalezienie głowy osoby próbującej utrzymać się na powierzchni było niemożliwe. Nieco później ciała rybaków zostały wyrzucone na brzeg. Balony lądujące na pastwisku w hrabstwie Medina w stanie Ohio wystraszyły konie arabskie, które w efekcie doznały trwałych obrażeń. Port lotniczy Burke Lakefront musiał zamknąć pas startowy na pół godziny po tym, jak wylądowały tam balony. Zgłaszano również kolizje drogowe, gdy kierowcy skręcali, aby uniknąć wielobarwnych kul.

Wypuszczenie balonów nad miastem spowodowało znaczne zanieczyszczenie środowiska. Warto zaznaczyć, że ludzie mają błędne wyobrażenia na temat wpływu wypuszczania balonów na środowisko, sądząc, że gdy osiągną one pewną wysokość, pękają, rozpadają się na kawałki i znikają. Organizatorzy i miasto stanęli w obliczu pozwów sądowych domagających się milionów dolarów odszkodowań. Więcej pieniędzy wydano na usuwanie skutków wydarzenia niż zebrano. Od tego czasu Guinness wycofał się z tej „konkurencji” i nie drukuje już jej w swoich księgach – z korzyścią dla środowiska naturalnego.

dodatkowe informacje:
Balloonfest ’86
Balonowe tsunami zalewa Cleveland i sieje ogromne spustoszenie
W 1986 roku Cleveland zostało zaatakowane przez… baloniki
Gdy doszło do „balonowej katastrofy”, ludzie świetnie się bawili. Zwłoki były ukryte

Katastrofa tankowca MT Exxon Valdez u wybrzeży Alaski

Kiedy: 24.03.1989
Gdzie: Stany Zjednoczone

Katastrofa zbiornikowca Exxon Valdez, do której doszło u wybrzeży Alaski w pobliżu Zatoki Księcia Williama, na dziesięciolecia stała się symbolem zniszczeń, jakie może spowodować wielki wyciek ropy. 24 marca 1989 roku tankowiec Exxon Valdez wypłynął z portu z ładunkiem około 1 mln baryłek ropy. Krótko po wyjściu w morze uderzył w skały. Z uszkodzonego tankowca wyciekło około 41 tys. ton ropy naftowej (270 tys. baryłek). Powstała plama ropy rozciągała się wzdłuż 2000 km linii brzegowej i dotknęła 28 tys. km2 oceanu. Szacuje się, że w wyniku wycieku zginęło ok. 250 tys. ptaków morskich, 2800 wydr morskich, 300 fok, 250 orłów i około 22 wielorybów oraz miliardy jajeczek łososi i śledzi.

dodatkowe informacje:
Katastrofa tankowca MT Exxon Valdez u wybrzeży Alaski
Ćwierć wieku od katastrofy, która zmieniła przemysły stoczniowy i naftowy
„Sądzę, że mamy poważne kłopoty”. 31 lat od katastrofy Exxon Valdez

Wyciek ropy z tankowca Mega Borg

Kiedy: 08.06.1990
Gdzie: wybrzeże Teksasu (Stany Zjednoczone)

Wyciek ropy z tankowca Mega Borg miał miejsce w Zatoce Meksykańskiej 8 czerwca 1990 roku, około 50 mil od wybrzeży Teksasu, kiedy tankowiec Mega Borg podczas przeładunku ropy zapalił się i eksplodował. Podczas usuwania skutków katastrofy po raz pierwszy zastosowano bioremidencję, czyli usuwanie zanieczyszczeń za pomocą żywych mikroorganizmów

dodatkowe informacje:
Mega Borg oil spill

Podpalenie szybów ropy naftowej w Zatoce Perskiej

Kiedy: 1991
Gdzie: Kuwejt

Przyczyną katastrofy była wojna tocząca się w 1991 roku. W trakcie lądowania amerykańskiej marynarki wojennej w kuwejckim terminalu Sea Island w trakcie pierwszej wojny w Zatoce w 1991 roku siły irackie okręciły zawory i wypuściły do Zatoki Perskiej zawartość tankowców 10,3 mln baryłek ropy. Dodatkowo armia iracka wycofując się z Kuwejtu z premedytacją podpalała tereny roponośne, doprowadzając do katastrofy ekologicznej na niespotykaną skalę. Skutkiem było dostanie się do wód Zatoki Perskiej 240 mln baryłek, czyli ponad 38 mld litrów ropy naftowej. Skażonych zostało ok. 550 km terenów przybrzeżnych. Warstwa oleju pokrywała morze i wpłynęła na cały morski ekosystem. Ropa zanieczyściła wodę, żywe organizmy, tereny przybrzeżne, lasy mangrowe, bagna. Czarne złoto zabiło co najmniej 30 tys. ptaków morskich oraz dużą liczbę ryb. Jedna czwarta pustyni Kuwejtu została zalana ropą. Dym sadzy z pożaru wzniósł się do 3 km i został rozniesiony przez wiatr daleko poza granice Kuwejtu. W Arabii Saudyjskiej i Iranie spadły czarne deszcze, a w Kaszmirze spadł czarny śnieg

dodatkowe informacje:
Podpalenie szybów ropy naftowej w Zatoce Perskiej

Zatonięcie tankowca ABT Summer

Kiedy: 05.1991
Gdzie: 1500 km od wybrzeża Angoli

Liberyjski supertankowiec ABT Summer eksplodował w maju 1991 roku około 1500 km od wybrzeża Angoli. Katastrofa miała miejsce na trasie z Iranu do Rotterdamu. W wyniku wypadku rozlało się ok. 305 tys. ton ropy (1,92 mln baryłek ropy), co spowodowało wytworzenie się plamy o długości 34 km. Zginęło 5 członków załogi. Po trzech dniach pożaru statek zatonął. Z ekologicznego punktu widzenia katastrofa nie była poważna dla środowiska, ponieważ miała miejsce daleko od wybrzeża.

dodatkowe informacje:
ABT Summer

Wyciek ropy naftowej z tankowca MT Haven

Kiedy: 11.04 1991
Gdzie: Genui, Włochy

11 kwietnia 1991 roku MT Haven rozładowywał 230 tys. ton surowej ropy naftowej na pływającą platformę Multego, siedem mil od wybrzeży Genui we Włoszech. Po przeładowaniu 80 tys. ton statek odłączył się od platformy i w rutynowej operacji wewnątrz pokładowej, przepompowywał ładunek ropy z dwóch bocznych zbiorników ładunkowych do zbiornika centralnego. Podczas przepompowywania ropy wewnątrz statku doszło do eksplozji. W jej wyniku zginęło pięciu marynarzy, a ogień zaczął ogarniać cały statek. Wreszcie po kilku mniejszych eksplozjach kadłub tankowca został rozerwany a do morza wyciekło około 40 tysięcy ton ropy. Włoskie władze zaangażowały znaczne siły do gaszenia palącego się wraku i ustawienia barier pływających, które uniemożliwiały rozlanie się ładunku na większe obszary. W kolejnych dniach kadłub został przeholowany bliżej brzegu, tak aby ograniczyć ewentualne skutki rozlewu ropy na całe wybrzeże. 14 kwietnia tankowiec zatonął, a jego ładunek sprzątano z włoskich plaż jeszcze przez kolejne 12 lat.

dodatkowe informacje:
MT Haven

Wyciek ropy w Dolinie Fregańskiej w Uzbekistanie

Kiedy: 02.03.1992
Gdzie: Kotlina Fregańska, Uzbekistan

Katastrofa miała miejsce 2 marca 1992 roku, w Dolinie Fergańskiej w Uzbekistanie. W jej wyniku wyciekło ponad 2 mln baryłek surowca. Wyciek ropy był największym wyciekiem w historii Azji i największym wyciekiem w historii wycieków śródlądowych.

dodatkowe informacje:
Mingbulak oil spill

Katastrofa tankowca Aegean Sea

Kiedy: 03.12.1993
Gdzie: wybrzeże Galicji (Hiszpania)

Podczas ekstremalnych warunków pogodowych Aegean Sea osiadł na mieliźnie u wybrzeża Galicji, a następnie przełamał się na pół, co umożliwiło uwolnienie 67-79 tys. ton lekkiej ropy naftowej. Dodatkowo statek zapalił się i płonął przez pięć dni. Wyciek dotknął aż 300 km linii brzegowej, powodując szkody w ekosystemie, w sektorze rybołówstwa i turystyki.

dodatkowe informacje:
Aegean Sea tanker oil spill

Zatonięcie tankowca MT Braer

Kiedy: 05.01.1993
Gdzie: Wyspy Szetlandzkie

5 stycznia 1993 roku płynący z Bergen w Norwegii do Quebec w Kanadzie tankowiec MV Braer, w okolicach Wysp Szetlandzkich stracił moc silnika. Statek następnie zdryfował na skały, gdzie uległ rozbiciu. Do morza wylało się ok. 88 tysięcy ton surowej norweskiej ropy.

dodatkowe informacje:
MV Braer
MT BRAER

Pożar platformy wiertniczej Piper Alpha

Kiedy: 06.07.1998
Gdzie: Morze Północne

Piper Alpha to nieistniejąca platforma wiertnicza usytuowana na Morzu Północnym na polu naftowym Piper, ok. 170 km na północny wschód od Aberdeen w Szkocji. Pożar zniszczył platformę Piper Alpha 6 lipca 1988 roku. Z 226 osób przebywających wtedy na platformie, 165 osób poniosło śmierć. Przeżyło 61 osób. Bilans ofiar zwiększył się o 2 osoby należące do załogi jednej z łodzi ratowniczych, którą objął pożar. Był to jeden z najpoważniejszy w historii wypadek na platformie wiertniczej.

dodatkowe informacje:
Pożar platformy wiertniczej Piper Alpha
Piper Alpha

Katastrofa tankowca Odyssey

Kiedy: 10.11.1998
Gdzie: Kanada

Gdy tankowiec Odyssey znajdował się ok. 1300 km od wybrzeża kanadyjskiej prowincji Nowa Szkocja, na pokładzie doszło do eksplozji, która spowodowała, że ​​statek rozpadł się na dwie części i zaczął tonąć. Na jego części rufowej wybuchł pożar, powodując zapalenie się oleju na pokładzie. Wylało się z niego do oceanu ok 132 tys. ton ropy. Wyciek prawdopodobnie miał znaczący wpływ na kryl na tym obszarze, a za jego pośrednictwem, mógł mieć wpływ na zwierzęta znajdujące się na wyższych szczeblach łańcucha pokarmowego.

dodatkowe informacje:
Odyssey (tanker)

Pożary lasów w Indonezji

Kiedy: 1998
Gdzie: Indonezja

Głównymi przyczynami powstania rozległych i długotrwałych pożarów lasów na Sumatrze i Borneo było wypalanie lasów pod plantacje plamy olejowej, oraz naturalne, cykliczne zjawisko El Nino. Płonące dziewicze lasy równikowe to zagrożenie dla wielu bezcennych gatunków zwierząt i roślin, również tych wciąż czekających na odkrycie. Na Borneo pożary dotarły do obszarów zamieszkiwanych przez orangutany. Występuje tam nawet trzecia część światowej populacji tych małp.

Wyciek mazutu z tankowca Erika u wybrzeży Bretanii

Kiedy: 12.12.1999
Gdzie: Francja

12 grudnia 1998 roku maltański tankowiec Erika, płynący z Francji do Włoch złamał się na dwie części. Do oceanu wydostała się połowa z 30 tysięcy ton mazutu przewożonego przez tankowiec. Katastrofa ekologiczna u wybrzeży Bretanii miała znaczenie nie tylko dla wybrzeży francuskich, ale dla całej europejskiej przyrody. Silne wiatry i grudniowe sztormy przyczyniały się do rozprzestrzeniania mazutu na rozległe powierzchnie. Ostatecznie zanieczyszczone zostało 500 km francuskiego wybrzeża.

dodatkowe informacje:
Wyciek mazutu z tankowca Erika u wybrzeży Bretanii
MV Erika

XXI wiek

Katastrofa tankowca Prestige u wybrzeży Galicji

Kiedy: 18.11.2002
Gdzie: Galicja, Hiszpania

W listopadzie 2002 roku w wyniku sztormu u wybrzeży Hiszpanii poważnemu uszkodzeniu uległ tankowiec MT Prestige. Jeszcze przed zatonięciem ze statku wydostało się 5 tys. ton oleju tworząc olbrzymią plamę, którą wiatry i prądy morskie zepchnęły w kierunku hiszpańskiej Galicji. 16 listopada olej dostał się na wybrzeże co spowodowało ogromne szkody w środowisku naturalnym.

dodatkowe informacje:
Katastrofa tankowca Prestige u wybrzeży Galicji
MT Prestige
Prestige oil spill

Huragan Katarina

Kiedy: 25.08.2005
Gdzie: Stany Zjednoczone

Jest to jeden z trzydziestu najbardziej morderczych huraganów, jakie kiedykolwiek nawiedziły USA. Wśród zarejestrowanych atlantyckich cyklonów huragan Katarina była szósta pod względem siły wiatru. Zalane zostało 80% miasta. W wyniku huraganu zginęło 1836 osób, a 705 zostało uznane za zaginione. Na skutek uderzenia huraganu w południowe stany do gleby i wód przedostało się około 30 milionów litrów ropy naftowej. Jeszcze więcej ropy wyciekło do środowiska naturalnego podczas Huraganu Sandy na wschodnim wybrzeżu USA, aż 42 miliardy litrów.

dodatkowe informacje::
Huragan Katrina
Hurricane Katrina

Pożar w Torres del Paine

Kiedy: 2005
Gdzie: Torres del Paine, Patagonia, Chile

Pożar w wyniku którego spłonęło ponad 15 tys. ha lasów, uznanych przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery. Zginęło wiele gatunków roślin i zwierząt. Ekolodzy szacują, że lasy powrócą do stanu sprzed pożaru za 150 lat.

dodatkowe informacje:
Torres del Paine
Torres del Paine National Park

Wyciek ropy w zatoce Moreton

Kiedy: 14.03.2009
Gdzie: Australia

W zatoce Moreton koło Brisbane, znanej z występowania delfinów, utworzyła się plama ropy kilkukilometrowej długości. Stężenie toksycznych substancji było niebezpieczne nie tylko dla dzikich zwierząt, raf koralowych, ryb, ale i ludzi. Podjęto akcje ratowania zwierząt m.in. pelikanów i żółwi z dotkniętych katastrofą terenów.

dodatkowe informacje:
Wyciek ropy w południowym Queensland
2009 southeast Queensland oil spill

Wielkie pożary lasów w Rosji

Kiedy: 07-08.2010
Gdzie: Rosja

Pożary lasów w Rosji zostały wywołane suszą, które nawiedziły obszar Rosji od końca lipca do początku września 2010 roku. W żywiole zginęły 54 osoby, wiele zostało poszkodowanych. Ogień strawił ponad 2000 budynków. W akcji ratunkowej brali udział strażacy, wojsko oraz inne służby ratunkowe. Do walki z pożarem włączali się także zwykli ludzie, próbujący uratować swój dobytek.

dodatkoe informacje:
Pożary lasów w Rosji

Wyciek toksycznego szlamu do rzeki Marcal

Kiedy: 04.10.2010
Gdzie: Węgry

W dniu 4 października 2010 roku doszło na Węgrzech do największej katastrofy ekologicznej w historii tego kraju. W wyniku awarii przemysłowej do środowiska przedostało się ok 700 tys. m³ toksycznej substancji tzw. czerwonego szlamu o właściwościach bardzo silnie żrących, która jest produktem ubocznym podczas produkcji aluminium.

dodatkowe informaceje:
Wyciek toksycznego szlamu do rzeki Marcal
Katastrofa w hucie aluminium w Ajce
Ajka alumina plant accident

Wybuch platformy wiertniczej Deepwater Horizon i wyciek ropy naftowej

Kiedy: 20.04.2010
Gdzie: Zatoka Meksykańska

Wybuch należącej do koncernu BP platformy wydobywczej Deepwater Horizon nastąpił 20 kwietnia 2010 roku i wywołał pożar, oraz wyciek ropy. Do wypadku doszło z powodu silnie sprężonego metanu, który wyrwał górną pokrywę wiertnicy i wybuchł po kontakcie z powietrzem. Przez trzy miesiące z uszkodzonego podwodnego odwiertu do oceanu wydostawało się około 800 tysięcy litrów ropy dziennie, skażając na lata Zatokę Meksykańską.

Plama ropy dotarła do brzegów Luizjany. Zostało nią dotknięte wybrzeże pięciu stanów USA, w tym rzadkie mokradła w delcie rzeki Missisipi. W wyniku katastrofy zginęło prawie 6 tys. żółwi morskich, 26 tys. delfinów i wielorybów, 82 tys. ptaków i ogromne liczby ryb i bezkręgowców. Eksplozja platformy wiertniczej została uznana za jedną z największych katastrof ekologicznych na świecie. W 2016 roku sąd zatwierdził ugodę z BP za szkody związane z zasobami naturalnymi wynikające z wycieku. W ramach tej ugody BP zapłacił do 8,8 mld dolarów za usuwanie szkód związanych z zasobami naturalnymi.

dodatkowe informacje:
Wybuch platformy wiertniczej Deepwater Horizon i wyciek ropy naftowej
Największa katastrofa ekologiczna w historii USA. Politycy ryzykują powtórkę z Deepwater Horizon?
Ropa wyciekała miesiącami, zginęło milion ptaków. Największa katastrofa ekologiczna w historii USA

Trzęsienie ziemi, tsunami i katastrofa Elektrowni Atomowej Fukushima I

Kiedy: 11.03.2011
Gdzie: Fukushima, Japonia

Do awarii w elektrowni jądrowej Fukushima I doszło po tragicznym trzęsieniu ziemi i tsunami z 11 marca 2011 roku. W wyniku kataklizmu doszło do awarii systemów chłodzenia i stopienia się prętów paliwowych w elektrowni. Była to największa katastrofa nuklearna od wybuchu reaktora w elektrowni w Czarnobylu w 1986 roku. W elektrowni Fukushima I, w porównaniu do Czarnobyla, nie doszło do eksplozji w rdzeniach reaktora. Postępowało ich stopniowe nagrzewanie, utlenianie i topienie. W ten sposób produkty radioaktywne były uwalniane z rdzenia stopniowo, a część materiału radioaktywnego pozostała zamknięta przez struktury zabezpieczające.

dodatkowe informacje:
Trzęsienie ziemi, tsunami i katastrofa Elektrowni Atomowej Fukushima I

Wyciek mazutu z kontenerowca Rena u wybrzeży Nowej Zelandii

Kiedy: 05.10.2011
Gdzie: Nowa Zelandia

Była to najpoważniejsza morska katastrofa ekologiczna w Nowej Zelandii. Z kontenerowca Rena, który osiadł na mieliźnie ok. 20 km od nowozelandzkiego portu Tauranga wyciekło nawet 350 ton mazutu czyli ciężkiego oleju opałowego. Plamy paliwa dotarły do plaż w turystycznym mieście Mont Maunganui. Zanieczyszczona została również pobliska zatoka zamieszkiwana przez wieloryby, delfiny i ptaki morskie.

dodatkowe informacje:
MV Rena

Skażenie kadmem rzeki Longjiang w Chinach

Kiedy: 01.2012
Gdzie: Chiny

Skażenie kadmem jednego z dopływów rzeki Perłowej doprowadziło do najgorszej od dziesięcioleci katastrofy ekologicznej w kontynentalnych Chinach. Do rzeki Longjiang przedostało się 20 ton związków kadmu – jednej z najbardziej toksycznych substancji. Lokalni urzędnicy Autonomicznego Regionu Guangxi, na terenie którego doszło do skażenia, oskarżeni zostali o brak nadzoru, a także ukrywanie katastrofy. Związki kadmu unosiły się na odcinku rzeki o długości ponad 100 km i zanim zostały zneutralizowane, dotarły w pobliże miasta Liuzhou, w którym mieszka 3,5 mln osób.

dodatkowe informacje:
2012 Guangxi cadmium spill

Zatonięcie rosyjskiego statku Oleg Najdienow

Kiedy: 04.2015
Gdzie: Wyspy Kanaryjskie

Statek Oleg Najdienow przybył do portu na Gran Canarii, skąd miał wyruszyć na połowy ryb, jednak w maszynowni wybuchł pożar. Ponieważ ognia nie udało się ugasić w porcie, płonący statek został odholowany 20 mil od brzegu i porzucony. Zatonął 25 km na południe od wyspy. W jego zbiornikach zalega 1400 ton paliwa.

dodatkowe informacje:
Zatonięcie rosyjskiego statku Oleg Najdienow

Pożary lasów na Syberii w 2015 roku

Kiedy: 04.2015
Gdzie: Rosja

Trwająca od 12 do 19 kwietnia 2015 roku seria niekontrolowanych pożarów objęła znaczne obszary południowej Syberii w Rosji. W Republice Chakasji 29 osób zginęło, a około 6000 zostało bez dachu nad głową.

dodatkowe informacje:
Pożary na Syberii 

Pęknięcie ropociągu w zachodniej Syberii

Kiedy: 06.2015
Gdzie: Rosja

W Nieftiejugansku, w zachodniej Syberii, doszło do pęknięcia ropociągu. Do rzeki Ob wylały się gigantyczne ilości ropy, która przemieściła się wraz z falą powodziową przepływającą przez region. Plamy ropy wdarły się do domów, zalały plaże i obszary leśne. Zginęło wiele zwierząt.

Wyciek toksycznych chemikaliów do rzeki Rio Doce w Brazylii

Kiedy: 05.11.2015
Gdzie: Brazylia

5 listopada pękły tamy w dwóch zbiornikach przechowujących wypłukane odpady górnicze z trującymi związkami chemicznymi, jak metale ciężkie i arszenik. Na wioskę Mariana i miasteczko Bento Rodriguez w Brazylii runęła ściana toksycznego błota, która dotarła do koryta rzeki Rio Doce i popędziła z jej biegiem 850 km przez dwa stany, Minas Gerais i Espiritu Santo, do Oceanu Atlantyckiego.

dodatkowe informacje
Wyciek toksycznych chemikaliów do rzeki Rio Doce w Brazylii
Mariana dam disaster

Ogromne i długotrwałe pożary lasów w Indonezji

Kiedy: 2015
Gdzie: Indonezja

W 2015 odnotowano ponad 100 tys. ognisk pożarów na Sumatrze i Borneo. Pożary objęły tysiące hektarów pierwotnego lasu i torfowisk. Płonące dziewicze lasy równikowe to zagrożenie dla wielu bezcennych gatunków zwierząt i roślin, wielu wciąż czekających na odkrycie. Pożary spowodowały ogromną emisję gazów cieplarnianych.

zobacz: Ogromne i długotrwałe pożary lasów w Indonezji

Uszkodzenie tankowca na rosyjskim Sachalinie

Kiedy: 11.2015
Gdzie: Sachalin, Rosja

Pod koniec listopada w pobliżu miasta Niewielsk na rosyjskim Sachalinie, w trakcie silnej burzy, doszło do uszkodzenia tankowca przewożącego blisko 800 ton paliwa. Ratownicy odnaleźli setki ciał ptaków, które z powodu pokrycia piór ropą, nie były się w stanie wydostać z oleistej mazi.

Pożar platformy wiertniczej na Morzu Kaspijskim

Kiedy: 12.2016
Gdzie: Morze Kaspijskie

Na początku grudnia doszło do pożaru platformy wiertniczej należącej do azerskiego SOCAR–u na kaspijskim polu naftowym Guneshli. Płomienie udało się opanować dopiero po kilkunastu dniach. Wypadek stał się jedną z największych katastrof ekologicznych jakie nawiedziły Morze Kaspijskie. Ropa zanieczyściła ponad 300 km2 akwenu.

Huragan Harvey w Teksasie

Kiedy: 08.2017
Gdzie: Teksas, Stany Zjednoczone

Najpotężniejszy cyklon tropikalny w Teksasie od 1961 roku spowodował gigantyczne straty materialne i pozbawił życia wiele osób. Dziesiątki platform wiertniczych zostało uszkodzonych. Fale sztormowe, powodzie i huraganowe wiatry uszkodziły zbiorniki wypełnione ropą i niebezpiecznymi chemikaliami. Zanieczyszczona została nie tylko gleba, ujęcia wody pitnej, ale też Zatoka Meksykańska.

dodatkowe informacje:
Huragan Harvey w Teksasie

Zatonięcie tankowca Agia Zoni u wybrzeży Aten

Kiedy: 10.09.2017
Gdzie: Grecja

10 września 2017 roku u wybrzeży Grecji nieopodal Aten zatonął tankowiec Agia Zoni II. W zbiornikach tankowca znajdowało się ponad 2,5 tysiąca ton paliwa. Skutki katastrofy ekologicznej odczuły okoliczne wybrzeże, w szczególności grecka wyspa Salamina. Skały pokrył gęsty oleje. Zginęła miejscowa fauna i flora.

dodatkowe informacje:
Zatonięcie tankowca Agia Zoni u wybrzeży Aten
Agia Zoni II

Zatonięcie tankowca Sanchi

Kiedy: Morze Wschodniochińskie
Gdzie: 16.01.2018

Tankowiec transportował prawie milion baryłek skondensowanej ropy do Korei Południowej. Po kolizji wybuchł na nim pożar. Jednostka zatonęła 16 stycznia na wodach stanowiących wyłączną strefę ekonomiczną Japonii. Dotknięty katastrofą ekologiczną obszar jest ważnym rejonem tarła kilku gatunków ryb, skorupiaków i kalmarów. Jest to również rejon, przez który migrują walenie wędrowne, jak wieloryby szare i humbaki.

dodatkowe informacje:
Zatonięcie tankowca Sanchi

Katastrofalny wyciek ropy do rzeki Magdaleny

Kiedy: 03.2018
Gdzie: Kolumbia

Ponad 2400 zwierząt w północnej Kolumbii zginęło na skutek zanieczyszczenia głównej rzeki Magdaleny ropą naftową. Dodatkowo setki ludzi pozostały bez jedzenia oraz wody, a wiele rodzin było leczonych z powodu zatrucia Specjaliści twierdzą, że jest to najgorsza katastrofa ekologiczna, z jaką spotkała się Kolumbia. Do wody mogło trafić od 600 do nawet 24 tys. baryłek ropy.

dodatkowe informacje:
Katastrofalny wyciek ropy do rzeki Magdaleny

Wyciek niebezpiecznej substancji z zakładów chemicznych Krymski Tytan w Armiansku

Kiedy: 09.2018
Gdzie: Krym

Na Krymie w zakładach chemicznych w Armiansku, doszło do wycieku dwutlenku siarki, który dostał się do atmosfery, a potem spadł w postaci kwaśnego deszczu. Dwutlenek siarki jest bardzo niebezpieczny dla żywych organizmów. Jego opary powodują nudności, pieczenie w gardle, trudności z oddychaniem i uszkodzenie płuc. Kwaśny deszcz jest silnym kwasem, który rozpuszcza metalowe struktury i niszczy uprawy.

dodatkowe informacje:
Wyciek niebezpiecznej substancji z zakładów chemicznych Krymski Tytan w Armiansku

Przyducha w australijskich ciekach wodnych i miliony martwych ryb

Kiedy: 25.01.2019
Gdzie: Brazylia

Największa susza od kilkudziesięciu lat w Australii doprowadziła do zjawiska przyduchy w ciekach wodnych. Polega ono na drastycznym zmniejszeniu ilości tlenu rozpuszczonego w wodzie na skutek suszy, która prowadzi do parowania wody, a co za tym idzie obniżenia poziomu wody.

dodatkowe informacje:
Przyducha w australijskich ciekach wodnych i miliony martwych ryb

Pęknięcie tamy lokalnej kopalni żelaza w Brazylii

Kiedy: 25.01.2019
Gdzie: Brazylia

W południowo-zachodniej części brazylijskiego regionu Minas Gerais pękła tama lokalnej kopalni żelaza. Uwolniona została gigantyczna rzeka mułu, która zabiła setki ludzi oraz zniszczyła pobliskie budynki. Katastrofa przemysłowa miała miejsce trzy lata po tym, jak inna tama zawaliła się w kopalni w pobliżu miasta Mariana, zabijając 19 osób i powodując najgorszą katastrofę ekologiczną w Brazylii. Obie kopalnie należą do tej samej kompanii – Samarco.

dodatkowe informacje:
Pęknięcie tamy lokalnej kopalni żelaza w Brazylii
Katastrofa tamy w Brumadinho
Brumadinho dam disaster

Wyciek ropy z osiadłego na mieliźnie statku

Kiedy: 02.2019
Gdzie: Wyspy Salomona

Katastrofa ekologiczna w pobliżu wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO East Rennell. 5 lutego pływający pod banderą Hong Kongu masowiec Solomon Trader został zepchnięty na rafę w Zatoce Kangava u wybrzeży Rennell podczas tropikalnego cyklonu. Odkąd osiadł na mieliźnie, występowały obawy przed katastrofą ekologiczną. Niestety kilka dni później został zgłoszony wyciek ponad 60 ton ciężkiego oleju napędowego. Szacuje się, że na pokładzie pozostaje jeszcze ponad 500 ton.

dodatkowe informacje:
Wyciek ropy z osiadłego na mieliźnie statku

Zatonięcie transportowca Grande America w Zatoce Baskijskiej

Kiedy: 12.03.2019
Gdzie: Zatoka Baskijska, Francja

Statek zatonął na wysokości miejscowości Penmarch 260 km od francuskiego wybrzeża. Z transportowca powoli wycieka paliwo i setki ton szkodliwych dla środowiska substancji chemicznych, dlatego wypadek statku określono jako bombę ekologiczną z opóźnionym zapłonem, której zawartość zagraża florze i faunie wybrzeży Bretanii i Akwitanii.

dodatkowe informacje:
Grande America

Pożary w Arktyce

Kiedy: 05-08.2019
Gdzie: Alaska, Grenlandia, Syberia

W ciągu kilku tygodni z powodu wyjątkowo wysokich temperatur wybuchło w Arktyce ponad sto niekontrolowanych pożarów, co wielokrotnie zwiększyło emisję dwutlenku węgla do atmosfery.

dodatkowe informacje:
W Arktyce z powodu wysokich temperatur ponad sto wielkich pożarów
Pożary w Arktyce uwolniły 50 megaton dwutlenku węgla. To tyle, ile Szwecja emituje przez rok
Wielkie pożary lasów na Syberii. Ekspert: To może być znak nowej epoki w życiu Ziemi. Epoki ognia

Wybuch reaktora jądrowego na poligonie w obwodzie archangielskim

Kiedy: 08.08.2019
Gdzie: Obwód Archanielski, Rosja

Podczas testów na Morzu Białym na północy Rosji, na poligonie w Sarowie, wybuchł mały reaktor jądrowy. Reaktor był częścią silnika rakietowego na paliwo ciekłe. Sarow jest miastem zamkniętym i ośrodkiem nuklearnym. Krótko po eksplozji władze odległego o 40 km miasta Siewierodwińsk poinformowały o wzroście promieniowania. Resort obrony zapewnił, że poziom promieniowania był w normie. Oficjalnie zginęło pięciu pracowników, którzy prowadzili prace związane z radioizotopowym źródłem zasilania.

dodatkowe informacje:
Nowe doniesienia ws. wypadku w Rosji. Wybuchł mały reaktor jądrowy, a nie prototyp rakiety
Rosja. Eksplozja na poligonie. Wybuchł reaktor jądrowy
Leżą na plaży i promieniują. Władze wywożą niebezpieczne pontony

Ogromne pożary lasów w Amazonii

Kiedy: 08-09.2019
Gdzie: Amazonia, Ameryka Południowa

Brazylijski Narodowy Instytut Badań Kosmicznych (Instituto Nacional de Pesquisas Espaciais INPE) poinformował, że ​​od stycznia wykrył 39 194 pożarów w amazońskim lesie deszczowym. Stanowiło to 77% wzrost liczby pożarów z tego samego okresu w 2018 roku. Zwiększona liczba pożarów w 2019 roku doprowadziła do międzynarodowego zaniepokojenia losem amazońskiego lasu deszczowego, który jest największym na świecie pochłaniaczem dwutlenku węgla na ziemi i odgrywa znaczącą rolę w łagodzeniu globalnego ocieplenia .

dodatkowe informacje:
Setki nowych pożarów w Amazonii
Płoną nasze ostatnie płuca. Czas ucieka nam szybciej, niż się zdawało
Greenpeace pokazuje skalę zniszczeń w amazońskich lasach. Wstrząsające zdjęcia i nagrania
Wielka polityka i ogromne pieniądze. Amazonia płonie, ale to nie jest wina tylko Jaira Bolsonaro
Brazylia częściowo cofa zakaz wypalania terenów pod uprawy
Ponad 131 tys. pożarów lasów w Brazylii. Prezydent nie jedzie na szczyt klimatyczny
2019 Amazon rainforest wildfires

Dorian – najbardziej gwałtowny huragan we współczesnej historii Florydy

Kiedy: 09.2019
Gdzie: Floryda, Bahamy, USA, Ameryka Północna

Huragan spowodował potężne zniszczenia na wyspach Wielka Bahama i Wielkie Abaco, gdzie co najmniej 70 tys. osób zostało pozbawionych dachu nad głową. Był to najsilniejszy huragan w historii, jaki uderzył w Bahamy, państwo zamieszkane przez blisko 390 tys. mieszkańców

dodatkowe informacje:
Huragan Dorian
Hurricane Dorian
Bahamy „jak po apokalipsie”. Otwarte trumny na cmentarzach, 2 tys. zaginionych

Pożary buszu w Australii

Kiedy: 10.2019-01.2020
Gdzie: Australia

Jedne z największych w historii Australii pożary buszu, które nawiedziły ten kraj na przełomie lat 2019 i 2020. W ich wyniku zginęły co najmniej 34 osoby. 2500 budynków, w tym ponad 1300 domów, uległo zniszczeniu. Ogień strawił też 103 tysiące kilometrów kwadratowych buszu.

W połowie grudnia 2019 NASA udostępniła wyniki analiz, z których wynika, że pożary buszu spowodowały emisję do atmosfery 306 mln ton dwutlenku węgla. Okres przywrócenia biocenozy buszu do pierwotnego stanu szacuje się na dekady, a w niesprzyjających warunkach występującej obecnie suszy może nigdy w pełni nie nastąpić. Naukowcy z Uniwersytetu w Sydney oszacowali, że katastrofalne pożary spowodowały (w samym stanie Nowa Południowa Walia) bezpośrednio lub pośrednio śmierć 480 mln zwierząt.

dodatkowe informacje:
Pożary buszu w Australii (2019–2020)
Australia. Nagranie płaczącego koali symbolem cierpiących w pożarach zwierząt
Australia: pożar w pobliżu Sydney „zbyt duży aby go ugasić”
Australia w ogniu. Tysiące ludzi uwięzionych na plażach
3 mld zwierząt zginęło lub ucierpiało w wyniku pożarów w Australii
Bushfires in Australia

Pandemia coronoawirusa Covid-19

Kiedy: 17.11.2019
Gdzie: Wuhan, Chiny, Świat

Pandemia zakaźnej choroby COVID-19 wywoływanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 rozpoczęła się jako epidemia 17 listopada 2019 w mieście Wuhan, w prowincji Hubei, w środkowych Chinach, a 11 marca 2020 została uznana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za pandemię. Do 10 lutego 2022 odnotowano ponad 403 mln przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w 192 państwach i terytoriach. Z tej liczby jest blisko 75 mln aktywnych przypadków, ozdrowień ponad 322 mln przypadków oraz ponad 5,79 mln zgonów.

dodatkowe informacje:
Pandemia COVID-19
COVID-19

Pożar lasu w okolicach Czarnobyla

Kiedy: 04.04.2020
Gdzie: Czarnobyl, Ukraina, Europa

Pierwsze informacje o pożarze 20 hektarów lasu w pobliżu Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej opublikowano 4 kwietnia 2020. W kolejnych dniach służby informowały o opanowaniu sytuacji, jednak 7 kwietnia, w związku ze zmianą kierunku wiatru, pożar zaczął się rozprzestrzeniać. 9 kwietnia płonęło ok. 40 hektarów lasu. Z informacji przekazywanych mediom przez ukraińskie służby wynika, że poziom promieniowania nie wzrósł w stopniu znaczącym.

dodatkowe informacje:
Pożar w Czarnobylu. Dyrektor biura turystyki: Ekologiczna katastrofa
Pożar w strefie czarnobylskiej. Ekologiczna katastrofa, ogień jest poza kontrolą
Dopiero za kilka miesięcy poznamy prawdziwą skalę katastrofy ekologicznej w Czarnobylu
Pożary lasów w obwodzie kijowskim

Wyciek oleju napędowego z pękniętych zbiorników elektrociepłowni w Norylsku

Kiedy: 29.05.2020
Gdzie: Norylsk, Rosja, Syberia, Azja

29 maja na terenie elektrociepłowni nr 3 w Norylsku doszło do uszkodzenia zbiornika wykorzystywanego do przechowywania oleju napędowego. W wyniku awarii wyciekło ponad 20 tys. ton substancji. Skażeniu uległa tundra, okoliczne rzeki i zbiorniki wodne.

dodatkowe informacje:
Rosja. Katastrofa ekologiczna po wycieku oleju z elektrociepłowni. Putin wściekły: Jesteście zdrowi na umyśle?
Rosjanie spowodowali gigantyczną katastrofę ekologiczną w Arktyce
Rosja: Katastrofa w Norylsku może być największym skażeniem w rosyjskiej Arktyce
Rosja. Katastrofa ekologiczna w Norylsku. Eksperci ostrzegali przed nią już trzy lata temu
Dziesiątki tysięcy ton ropy zanieczyściły tundrę. Rosjanie obwiniają globalne ocieplenie
Stan nadzwyczajny na Syberii. Największa katastrofa ekologiczna w rosyjskiej Arktyce
Katastrofa ekologiczna w Norylsku: to dopiero początek problemów w tundrze
Rosja. Katastrofa ekologiczna w Norylsku wciąż nieopanowana. Paliwo przenika przez zapory na rzekach
Rosja krwawi. Co wiemy o wycieku ropy w Norylsku – katastrofie ekologicznej, o której świat dowiedział się z Facebooka?
Norylsk – lecą kolejne głowy, są nowe szokujące fakty
Mały Czarnobyl w Norylsku. Katastrofa ekologiczna na Syberii
Katastrofa ekologiczna na Syberii widziana z satelity
Największa katastrofa ekologiczna w Rosji od 25 lat. I rekordowa kara
Rabunkowa eksploatacja złóż w Rosji. Trwa katastrofa ekologiczna w Norylsku
Sąd nałożył rekordową karę na Norylski Nikiel za katastrofę ekologiczną w Arktyce
Norilsk oil spill

Wyciek pomarańczowej rzeki toksycznego kwasu z nieczynnej kopalni pirytu miedziowego na Uralu

Kiedy: 07.2020
Gdzie: Rosja, Ural, Azja

Z nieczynnej kopalni miedzi w obwodzie swierdłowskim wyciekła olbrzymia ilość toksycznych odpadów. Zatrute zostały okoliczne rzeki i jeziora w pobliżu wioski Ljovicha.

dodatkowe informacje:
Katastrofa ekologiczna na Uralu. Toksyczne odpady z kopalni miedzi zatruły wody

Katastrofa tankowca u wybrzeży wyspy Mauritius

Kiedy: 25.07.2020
Gdzie: Mauritius

Wyciek oleju z MV Wakashio nastąpił po tym, jak tankowiec osiadł na rafie koralowej w dniu 25 lipca 2020 roku. Chociaż większość ropy została wypompowana, zanim statek złamała się na pół, około 1000 ton wylało się do oceanu. Była to najgorsza katastrofa ekologiczna w historii na Mauritiusie .

dodatkowe informacje:
Katastrofa ekologiczna u wybrzeży wyspy Mauritius​
Władze Mauritiusa ogłosiły stan katastrofy ekologicznej. Kto jest odpowiedzialny za wyciek ropy?
Katastrofa ekologiczna u wybrzeży Mauritiusa. Mieszkańcy próbują ratować środowisko
Katastrofa ekologiczna u wybrzeży Mauritiusa
Mauritius. Japoński masowiec rozpadł się. Największa katastrofa ekologiczna, jaka dotknęła kraj
Katastrofa ekologiczna na Mauritiusie. Ropa naftowa zalewa piękne plaże
Katastrofa ekologiczna na Mauritiusie. Tankowiec przełamał się na pół
Katastrofa na Mauritiusie. Przełamał się tankowiec, rafę skaziły setki ton paliw
Mauritius: statek, który spowodował katastrofę ekologiczną zboczył z kursu
Katastrofa ekologiczna na Mauritiusie. Obrońcy środowiska nie chcą zatopienia masowca
Katastrofa ekologiczna. Martwe delfiny na plaży na Mauritiusie. To gorsze niż koszmar
Mauritius. Śmiertelny wyciek na rajskiej wyspie. Katastrofa ekologiczna – giną delfiny
MV Wakashio oil spill

Eksplozja saletry amonowej w Bejrucie

Kiedy: 04.08.2020
Gdzie: Bejrut (Liban)

Eksplozja w Bejrucie to wybuch, do którego doszło 4 sierpnia 2020 w porcie w Bejrucie. Eksplodowała składowana w magazynie portowym saletra amonowa skonfiskowana w 2014 roku z zatrzymanego w porcie statku. W wyniku eksplozji zniszczony został port i wiele budynków w mieście. Zginęło 218 osób, a ponad 7,5 tys. odniosło obrażenia. Co najmniej 250–300 tys. ludzi w wyniku eksplozji straciło swoje domy. Niecały tydzień po wybuchu do dymisji podał się premier Libanu Hassan Diab wraz ze swym rządem, oświadczając przy tym, że powodem zaniedbań prowadzących do katastrofy była potężna korupcja.

dodatkowe informacje:
Eksplozja w Bejrucie (2020)

Skażenie wód Oceanu Spokojnego u wybrzeży Kamczatki

Kiedy: 09.2020
Gdzie: Kamczatka

Na Kamczatce fale wyrzuciły na brzeg setki martwych morskich zwierząt. Ostateczna przyczyna nie jest jeszcze znana. Być może przyczyną było paliwo z pobliskiej bazy rakietowej.

Wycieku ropy naftowej z statku u wybrzeży Izraela

Kiedy: 16.02.2021
Gdzie: Izrael

Począwszy od 16 lutego 2021 roku setki ton smoły zostało wyrzuconych na plaże wzdłuż 160-kilometrowego odcinka izraelskiego wybrzeża. Osady ropy pokryły również plaże w południowym Libanie. Według izraelskiego śledztwa rozlana ropa pochodziła z tankowca Emerald, który płynął z Iranu do Syrii.

dodatkowe informace:
Izrael: Wyciek ropy zdewastował wybrzeże. Jedna z największych katastrof ekologicznych w historii kraju
Wyciek ropy w Izraelu. Zamknięto plaże. „Największa katastrofa ekologiczna kraju”
2021 Mediterranean oil spill

Pożar statku MS X-Press Pearl u wybrzeży Sri Lanki

Kiedy: 20.05.2021
Gdzie: Sri Lanka

20 maja 2021 roku X-Press Pearl zapalił się u wybrzeży Kolombo na Sri Lance. Po 12 dniach pożaru statek zatonął 2 czerwca. Incydent został uznany za najgorszą morską katastrofę ekologiczną w historii Sri Lanki.

dodatkowe informacje:
Sri Lanka. Od 12 dni pali się kontenerowiec. Może być przyczynkiem do najgorszej katastrofy ekologicznej
Sri Lanka. Tonie kontenerowiec, tony plastikowych granulek w wodzie. Wyciek ropy niewykluczony
Dramatyczne echa katastrofy statku towarowego
X-Press Pearl

Wyciek metanu z gazociągu Gazpromu

Kiedy: 04.06.2021
Gdzie: Tatarstan, Rosja, Azja

Potężny wyciek metanu z infrastruktury Gazpromu, po raz pierwszy został zidentyfikowany w danych satelitarnych przez firmę geoanalityczną Kayrros SAS. Metan ma blisko 80 razy większy negatywny wpływ na środowisko niż dwutlenek węgla w perspektywie krótkoterminowej. Gazprom poinformował, że gaz wycieka w związku z awarią rurociągu Urengoj-Center 1 w rosyjskim regionie Tatarstanu.

dodatkowe informacje:
Największa katastrofa ekologiczna od lat. Potężny wyciek metanu z gazociągu Gazpromu

Wyciek ropy w terminalu pod Noworosyjskiem na Morzu Czarnym

Kiedy: 07.08.2021
Gdzie: Noworosyjsk, Morze Czarne

Do wycieku ropy doszło podczas tłoczenia surowca na grecki tankowiec Minerva Symphony. Właściciel terminalu podał, że wyciekło 12 metrów sześciennych ropy. Konsorcjum zapewniło też, że nie ma zagrożenia ani dla mieszkańców, ani dla flory i fauny Morza Czarnego. Jednak ekolodzy z rosyjskiego oddziału międzynarodowej organizacji WWF oceniają, że ropa dotarła do wybrzeży parków narodowych i innych obszarów chronionych.

dodatkowe informacje:
Rosyjska katastrofa ekologiczna. Gigantyczne straty

Wyciek ropy u wybrzeży Kalifornii

Kiedy: 03.10.2021
Gdzie: Kalifornia, Ameryka Północna

dodatkowe informacje:
Wyciek ropy u wybrzeży Kalifornii. Plama długa na ponad 10 kilometrów, martwe ptaki i ryby na plaży
Wyciek ropy w Oceanie Spokojnym. Odbudowa ekosystemów zajmie lata

Wyciek ropy wybrzeży Peru

Kiedy: 01.2022
Gdzie: Peru, Ameryka Południowa

dodatkowe informacje:
Wyciek ropy u wybrzeży Peru spowodował najgorszą katastrofę ekologiczną w ostatnich latach
Peru mierzy się z katastrofą ekologiczną po wybuchu wulkanu Tonga. Wyciekły prawie 2 miliony litrów ropy

Wyciek ropy do wód Zatoki Tajlandzkiej

Kiedy: 25.01.2022
Gdzie: Tajlandia, Azja

dodatkowe informacje:
Tajlandia: katastrofa ekologiczna u wybrzeży turystycznego raju. Ropa zagraża plażom i rafie koralowej

Eksplozja statku do produkcji, przetwarzania i magazynowania ropy naftowej u wybrzeży Nigerii

Kiedy: 03.02.2022
Gdzie: Nigeria

dodatkowe informacje:
Nigeria: Tankowiec zdolny do przewożenia 2 milionów baryłek eksplodował na morzu
Trzy osoby zginęły w wyniku eksplozji tankowca u wybrzeży Nigerii

Wojna w Ukrainie

Kiedy: 24.02.2022 – trwa
Gdzie: Ukraina

W Ukrainie istnieje mnóstwo tętniących życiem mokradeł i lasów oraz dużych połaci dziewiczego stepu. Walki pomiędzy wojskami rosyjskimi a ukraińskimi toczą się na ponad jednej trzeciej chronionych obszarów przyrodniczych kraju. Wojna niszczy siedliska, ekosystemy i dziką przyrodę, generuje zanieczyszczenia z konsekwencjami, które trwają przez dziesięciolecia.

Podczas wojny żołnierze kopią okopy, czołgi niszczą roślinność, bomby krajobrazy, a materiały wybuchowe wywołują pożary. Broń wyrzuca do powietrza toksyczne gazy i cząstki, a metale ciężkie przedostają się do gleby i wody. Dodatkowo w Ukrainie jest mnóstwo zakładów chemicznych, magazynów, składów ropy naftowej, kopalni węgla, linii gazowych i obiektów przemysłowych, które stały się celem bombardowania, a uszkodzenie ich uwalnia ogromne ilości zanieczyszczeń.Rosyjskie działania w czarnobylskiej strefie wykluczenia pogorszyły tamtejsze warunki, uwolniły cząstki radioaktywne, zagroziły odrodzeniu dzikiej przyrody.

dodatkowe informacje:
Perzyński: Wojna w Ukrainie to też katastrofa ekologiczna
Rosja niszczy ukraińską przyrodę na ogromną skalę. I słono za to zapłaci
Rosyjskie ekobójstwo w Ukrainie. Wyjaśniamy skalę problemu

Wybuch Nord Stream I i Nord Streem II

Kiedy: 26 września 2022
Gdzie: Morze Bałtyckie

Wskutek eksplozji i uszkodzenia gazociągów Nord Stream 1 i Nord Stream 2 przedostała się do atmosfery rekordowa ilość metanu. W sumie mogło uwolnić się około 500 tys. ton. Tak duża emisja metanu, silnego gazu cieplarnianego, będzie mieć niekorzystny wpływ na klimat na świecie podczas dwóch najbliższych dekad. Można ją porównać z zanieczyszczeniem powstałym w ciągu roku przez pracę silników 8-9 mln samochodów. Dotychczas za największe zanieczyszczenie metanem uznawana była awaria magazynu gazu w kalifornijskim Aliso Canyon, kiedy na przełomie 2015 i 2016 roku do atmosfery przedostało się 100 tys. ton metanu.

dodatkowe informacje:
Jak wyciek metanu z Nord Stream wpływa na środowisko?

Wykolejenie się pociąg z chemikaliami w Ohio

Kiedy: 3 luty 2023
Gdzie: Ohio, USA

Należący do Norfolk Southern Railroad pociąg wykoleił się 3 lutego, wywołując pożar, przez który nad miasteczkiem East Palestine w Ohio unosiła się chmura dymu. Tysiące mieszkańców musiało zostać ewakuowanych. Z pięciu wagonów cystern spuszczono toksyczne chemikalia, które potem na miejscu spalono. Jednym z chemikaliów przewożonych pociągiem był chlorek winylu, który jest uznawany przez amerykańską agencję ochrony środowiska za wysoce łatwopalny i kancerogenny, szczególnie jeśli się go wdycha. Przy spalaniu rozkłada się na inne toksyczne materiały, m.in. chlorowodór. Toksyczne chemikalia spłynęły do rzeki Ohio

dodatkowe informacje:
W Ohio wykoleił się pociąg z chemikaliami. Część spłynęła do rzeki
Katastrofa “nowotworowego pociągu” w Ohio. Mieszkańcy boją się życia we własnych domach
2023 Ohio train derailment

Wysadzenie tamy w Nowej Kachowce na Dnieprze

Kiedy: 6 czerwca 2023
Gdzie: Nowa Kachowka, Ukraina

6 czerwca wojsko rosyjskie wysadziło tamę elektrowni wodnej w Nowej Kachowce. Zapora tworzyła zbiornik rozciągający się na długość około 240 km. Zniszczenie zapory doprowadziło do niekontrolowanego uwolnienia ogromnych mas wody, gwałtownego podniesienia się poziomu wody na Dnieprze i zalania położonych nad brzegiem rzeki terenów. Skutkami powodzi zostało dotkniętych ponad 40 tysięcy osób. Woda zalała ponad 80 miast, cmentarze, składy paliw, wysypiska śmieci, Zoo w którym zginęły wszystkie zwierzęta.

Skala katastrofy ekologicznej wykroczyła daleko poza Ukrainę i dotknęła cały region Morza Czarnego. Szkody wyrządzone środowisku przez akt Rosjan, określany jako ekobójstwo, są długoterminowe i nieodwracalne. Tysiące śniętych ryb, puste zbiorniki, wyschłe koryta mniejszych rzek i kanałów, brak wody pitnej, zanieczyszczenie wody, gleby, środowiska, utrata i degradacja całych ekosystemów, straty w rolnictwie, to tylko niektóre z nich.

dodatkowe informacje:
Kachowska Elektrownia Wodna
Skala katastrofy ekologicznej wykroczy daleko poza Ukrainę
Zdetonowano bombę masowej zagłady środowiska. Skutki będą fatalne
Rosjanie wysadzili tamę na Dnieprze. Katastrofa rolnicza i ekologiczna
Poprzednim takim wydarzeniem była awaria w Czarnobylu. Oto skutki wysadzenia zapory
Po zniszczeniu zapory w Kachowce: ekobójstwo musi być uznane za zbrodnię

Pożar statku towarowego Fremantle Highway

Kiedy: 25 lipca 2023
Gdzie: okolice wysp Wattowych, Hollandia

Pływający pod panamską banderą statek towarowy Fremantle Highway zmierzał z Niemiec do Singapuru. Pożar wybuchł w nocy u wybrzeży Holandii. Statek miał na pokładzie łącznie 3783 samochody, w tym 498 elektryków. W wyniku pożaru śmierć poniosła jedna osoba, a kilka zostało rannych. Śmigłowce ewakuowały 23 członków załogi. Po kilku dniach ogień został ugaszony a statek odholowany do Eemshaven. Wbrew wcześniejszym doniesieniom pożaru nie spowodowało zapalenie się samochodu elektrycznego. Potencjalnie tonący statek stwarzał jednak ogromne zagrożenie dla środowiska, ponieważ pożar jednostki wydarzył się w okolicach wysp na Morzu Wattowym, wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, z bogatą różnorodnością ponad 10 tys. gatunków wodnych i lądowych.

dodatkowe informacje:
MV Fremantle Highway

Rekordowe upały, pożary i powodzie w Europie

Kiedy: lipiec-sierpień 2023
Gdzie: Europa

Problem przez całe lato 2023 roku stanowiły nie tylko pożary i rekordowe fale upałów we Włoszech, Grecji czy Hiszpanii, podczas których temperatura dochodziła do 48 st. C. lecz także nadmierne opady, które spowodowały m.in. największą powódź w historii Słowenii.

źródło: materiały prasowe, Wikipedia
Ruch prawniczy, ekonomiczny i socjologiczny – Rok XLVI zeszyt 1 984 – Eugeniusz Kośmicki – O problemach kryzysu i katastrofy ekologicznej w badaniach ekologicznych i społecznych
Nie tylko „Exxon Valdez”, czyli jak ropa trafia do morza
List of oil spills
ITOPF

🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕

🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl

🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie

⚠️ Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:

definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, wieczne chemikalia, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby

degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, koszenie trawników, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw

ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)

zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia

zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał

klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej

Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)

Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough

🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne