Katastrofa tankowca MT Exxon Valdez u wybrzeży Alaski

Katastrofa zbiornikowca Exxon Valdez do której doszło u wybrzeży Alaski w pobliżu Zatoki Księcia Williama na dziesięciolecia stała się symbolem zniszczeń jakie może spowodować wielki wyciek ropy. Minęło już wiele lat a skutki tej gigantycznej katastrofy ekologicznej nadal nie zostały w pełni usunięte.

Przed katastrofą obszar wokół cieśniny Księcia Williama był jednym z najpiękniejszych nieskażonych środowisk. Miał duże znaczenie ekologiczne, ponieważ znajdowało się tutaj kilka rezerwatów przyrody i parków narodowych. W wynik katastrofy zostało zanieczyszczonych ponad 1900 km linii brzegowej Alaski.

Podstawowe informacje

24 marca 1989 roku tankowiec Exxon Valdez wypływa z portu w Zatoce Księcia Williama w kierunku Long Beach w Kalifornii z ładunkiem około 1 mln baryłek ropy. Krótko po wyjściu w morze sternik zmienia kurs statku aby ominąć dryfującą górę lodową. Z powodu przemęczenia i nieuwagi nie powraca na właściwy kurs, a tankowiec uderza o skały.

Teoretycznie bezpieczeństwa statku powinien strzec system RAYCAS. Jest to urządzenie do ochrony jednostek morskich przed kolizjami z podmorskimi przeszkodami. RAYCAS wykrywa je z dużym wyprzedzeniem, dając czas na zatrzymanie statku albo ominięcie przeszkody. Na statku Exxon Valdez RAYCAS jest zamontowany, ale nie działa. Zepsuł się rok wcześniej, ale firma Exxon szukając oszczędności nie naprawia urządzenia.

Z 11 zbiorników tankowca Exxon Valdez uszkodzonych zostaje 8. Statek osiada na skale pośrodku zatoki i wypluwa rzekę ropy do krystalicznie czystej wody. Przez kolejne dni z uszkodzonego tankowca wycieka około 35-40 mln litrów surowej ropy naftowej.

Część wycieku zostaje otoczona specjalnymi barierami które pozwalają zebrać ropę w jednym miejscu. Tak zebrana ropa jest następnie podpalana albo zbierana, by poddać ją oczyszczeniu i oddzieleniu od morskiej wody. Metody mechaniczne nie zapewniają jednak pełnej skuteczności, a barier jest za mało by skutecznie odgrodzić wszystkie zanieczyszczenia.

Stosuje się również dispersanty, czyli chemikalia rozbijające ropę na drobne kuleczki, co ułatwia jej rozkład przez żyjące w wodzie mikroorganizmy.

Sztorm i pływy morskie powodują szybkie rozprzestrzenianie się ropy wzdłuż Zatoki Księcia Wiliama. Ciężka ropa osiada na wybrzeżu, pokrywa skały gęstą mazią, wnika głęboko w piasek i dno, pustoszy wybrzeża. Skażone zostaje 1900 kilometrów linii brzegowej.

Na lądzie pomaga mechaniczne czyszczenie. Ochotnicy, ekolodzy, wojsko i ratownicy początkowo czyszczą plaże gorącą wodą, która zmywa z plaży śmierdzący szlam. Szybko okazuje się, że w ten sposób niszczą żywe organizmy, którym udało się przetrwać skażenie ropą. Konieczne jest zatem, mozolne, ręczne zbieranie brudnej mazi szuflami i syzyfowe wypłukiwanie ropy zimną wodą.

Wiele uwagi poświęca się ptakom i zwierzętom. Oblepione ropą futro czy pióra tracą wodoodporność. Uratowane ptaki trzeba poddać wielu kąpielom w wodzie z dodatkiem oleju i detergentów. To, czego nie spłucze woda, trzeba usunąć szczoteczką, a oczyszczone zwierzę wysuszyć i ogrzać.

Koncern Exxon do którego należy tankowiec, wydaje na bezpośrednie usuwanie skutków katastrofy ponad 2 mld dolarów. W szczytowym okresie akcji ratunkowej bierze w niej udział 11 tys. ludzi, 1400 łodzi i 85 samolotów.

Skutki katastrofy tankowca dla przyrody Alaski

Wypadek Exxon Valdez ma olbrzymie negatywne konsekwencje dla przyrody ze względu na miejsce wycieku. Stało się to w środowisku Alaski, wyjątkowym pod względem przyrodniczym. Ptaki i ryby giną tysiącami, ten sam los spotyka foki i wydry, które oślepione na próżno próbują oswobodzić się z oleistej mazi. Toksyczny szlam oblepia wszystko co żyje.

Wyciek w Zatoce Księcia Williama unicestwia 250 tys. mew i innych ptaków, 5 tys. fok, 2,8 tys. wydr morskich, 22 orki i 247 bielików amerykańskich. Katastrofa ekologiczna niszczy dotychczasowe życie ponad 30 tys. mieszkańców Alaski, w tym wielu, którzy mieszkali tutaj od pokoleń. Na wiele lat bez środków do życia pozostają rybacy i poławiacze krabów.

Przyczyny katastrofy Exxon Valdez

Koncern naftowy Exxon próbuje zrzucić całą winę za wypadek na kapitana tankowca Josepha Hazelwooda. Zarzucają mu pełnienie służby pod wpływem alkoholu. Opinia publiczna szybko wydaje wyrok, ale analiza katastrofy nie potwierdza winy kapitana. W momencie katastrofy nie był pijany.

Powołana komisja do zbadania przyczyn katastrofy, uznaje że wyciek w zatoce Księcia Williama nie był wypadkiem, a katastrofa to efekt wieloletniego nawarstwiania ryzyka, oszczędności i niebezpiecznych praktyk koncernu Exxon.

Po dziesięcioleciu prawnych przepychanek firma naftowa wypłaca mieszkańcom Alaski 0,5 miliarda dolarów odszkodowania.

Kapitan Joseph Hazelwood kończy swoją karę w 2001 roku. Poza zasądzonymi 50 tys. dolarów, musi przepracować społecznie 1000 godzin, co robi m.in. zbierając śmieci wzdłuż jednej z autostrad.

Tankowiec Exxon Valdez zostaje wyremontowany i zmienia nazwę na SeaRiver Mediterranean. Z czasem gdy zmieniają się standardy budowy takich jednostek, staje się przestarzały, co wyklucza go z dalszych rejsów. W 2012 roku trafia na cmentarzysko statków w indyjskim Alang, gdzie przy pomocy prymitywnych metod złomuje się wielkie kadłuby statków.

25 lat po katastrofie tankowca Exxon Valdez

Skutki katastrofy tankowca Exxon Valdez są odczuwane przez dziesiątki lat. Niektóre gatunki jak wydry morskie, orły czy łososie, odradzają się zaskakująco szybko. Inne jak populacja śledzi czy lokalne orki, nie odradzają się wcale, gdy do zanieczyszczeń spowodowanych ropą dołączają skutki zmian klimatycznych. Choć minęły już trzy dekady, pod nadbrzeżnym żwirem wciąż znajduje się ropa, czego dowodzą badania, prowadzone kilka lat temu przez naukowców z Temple University w Filadelfii.

dodatkowe informacje:
Wycieki ropy naftowej

źródło: materiały prasowe

⚠️ Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:

definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, wieczne chemikalia, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby

degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, koszenie trawników, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw

ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)

zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia

zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał

klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej

Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)

Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough

🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

📩 Zapisz się na newsletter i otrzymuj ekowiadomości prosto na swoją skrzynkę!
Subskrypcja daje Ci także dostęp do specjalnego działu na portalu 🌐, gdzie znajdziesz darmowe materiały do pobrania: 📘 poradniki, 📋 przewodniki, 📂 praktyczne zestawienia, ✏️ wzory, 📄 karty pracy, ✅ checklisty i ściągi. Wszystko, czego potrzebujesz, aby skutecznie wprowadzać ekologiczne zmiany w swoim życiu 🌱.

☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc…..

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl

🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie