Wszystkie sposoby zużywania energii mają wpływ na środowisko. Najmniejszy negatywny efekt ma korzystanie z energii pochodzącej z źródeł odnawialnych. Najbardziej negatywnie oddziałuje na środowisko spalanie paliw stałych, takich jak węgiel, czy ropa. Zanieczyszczają środowisko i przyczyniając się do zjawiska globalnego ocieplenia.
Globalne ocieplenie można zaobserwować w wielu częściach świata, zwłaszcza wtedy gdy występują ekstremalne zjawiska pogodowe. Wpływa to negatywnie na stan zdrowia ludzi zamieszkujących dotknięte zmianami tereny.
Podwyższenie średniej temperatury powierzchni lądów i oceanów o około 0,75°C obserwowane jest od połowy XX wieku. Prognozy mówią o dalszym wzroście średniej temperatury powierzchni Ziemi o 1,1 – 6,4°C do końca XXI wieku. Skutkiem wzrostu temperatur jest topnienie lodowców i podniesienie poziomu mórz, co oznacza, że już nie długo mogą zostać zalane niektóre rejony świata np. Wenecja, Malediwy, delta Nilu, Bangladesz. Prawdopodobnie 3/4 lodowców w Alpach Szwajcarskich zniknie do 2050 roku.
Spis treści
Gazy cieplarniane
dwutlenek węgla CO2 – powstaje w wyniku spalania węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego, żeby uzyskać energię elektryczną, do napędzania samochodów, samolotów
metan – jest uwalniany do atmosfery m.in na wysypiskach śmieci, farmach zwierząt, polach ryżu, oraz w przemyśle
Żeby zredukować emisję CO2 potrzebujemy większego wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Efekt cieplarniany
Efekt cieplarniany, zwany szklarniowym, to proces częściowego zatrzymania przez gazy atmosferyczne (zwane cieplarnianymi) promieniowania podczerwonego, które ogrzewa dolną atmosferę i powierzchnię Ziemi. Naturalnie występujące gazy cieplarniane: para wodna, dwutlenek węgla, metan i ozon podnoszą temperaturę Ziemi o około 33°C, dzięki czemu jest ona zamieszkana.
Jednak działalność człowieka powoduje wytwarzanie dodatkowych ilości gazów cieplarnianych przyczyniających się do globalnego ocieplenia. Mamy tu na myśli CO2 , który sami wydychamy, ale przede wszystkim CO2 wytwarzany w wyniku spalania paliw kopalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa czy gaz ziemny, aby uzyskać energię elektryczną, czy do napędzania samochodów i samolotów.
Nadmiar CO2 jest pochłaniany przez rośliny, które wytwarzają niezbędny dla nas tlen. Dlatego tak ważne są tereny zielone, które pełnią rolę filtrów pochłaniających CO2 i zanieczyszczenia.
Innym niebezpiecznym gazem cieplarnianym jest metan, uwalniany między innymi na wysypiskach śmieci, wielkoobszarowych farmach zwierząt (fermentacja u przeżuwaczy, odchody zwierząt), na polach ryżu, w przemyśle. Do gazów cieplarnianych zaliczamy również ozon, podtlenek azotu, halon, freony, oraz gazy przemysłowe.
Globalne ocieplenie w Polsce
W ostatnim półwieczu w naszym kraju znacznie wzrosła średnia temperatura. Jest też coraz więcej dni bardzo gorących, a coraz mniej bardzo chłodnych.
Pierwsza dekada XXI wieku była w Polsce o 1°C cieplejsza niż lata 70 ubiegłego stulecia. Natomiast od 1951 roku średnioroczna temperatura w różnych rejonach naszego kraju wzrosła o 1,1-2,2°C. Wyniki pochodzą z analizy danych z 18 stacji pomiarowych IMGW rozsianych od Helu po Kasprowy Wierch.
Najbardziej ociepliło się u nas wiosną. W latach 1951-2015 średnia temperatura tej pory roku rosła o 0,4-0,5°C na dekadę. Mocno wzrosła też liczba i długość trwania fal upałów, a jednocześnie spadła liczba i długość fal chłodów.
Najmocniej ociepliła się Polska północna i zachodnia. W Słubicach na granicy z Niemcami średnioroczna temperatura wynosi dziś 9,9ºC, a w Suwałkach na północnym wschodzie tylko 6,4°C.
Ocieplenie w Polsce jest zgodne z trendem regionalnym i światowym, choć nasz rejon świata ogrzewa się trochę szybciej niż średnio cała Ziemia.
Czym jest Porozumienie Paryskie
Przyjęte w grudniu 2015 roku na konferencji klimatycznej ONZ w Paryżu porozumienie ratyfikowało 147 państw, a USA uczyniły to we wrześniu ubiegłego roku.
Państwa- sygnatariusze porozumienia – zobowiązały się w ten sposób do podjęcia działań na rzecz ograniczenia wzrostu średniej temperatury na świecie do 2, a jeśli to możliwe do 1,5°C w porównaniu z epoką przedindustrialną. Wymaga to zredukowania globalnej emisji gazów cieplarnianych, w której udział USA wynosi według porozumienia paryskiego 17,89%. Wyprzedzają je pod tym względem tylko Chiny z udziałem 20,09%.
Porozumienie paryskie ma wejść w życie w 2020 roku na miejsce uzupełniającego konwencję w sprawie zmian klimatu protokołu z Kioto. Protokół ten obowiązywał w latach 2008-2012, a uzgodnione na konferencji klimatycznej ONZ w stolicy Kataru Dausze w 2012 roku przedłużenie jego ważności na następne osiem lat nie nabrało jeszcze mocy prawnej. 36 państw uprzemysłowionych oraz Unia Europejska podpisały także aneks do protokołu, nakładający na nie określone limity emisji gazów cieplarnianych z możliwością handlu niewykorzystanymi nadwyżkami w przydzielonych kwotach.
Stany Zjednoczone podpisały za prezydentury Billa Clintona protokół z Kioto wraz z aneksem, ale Senat odmówił zajęcia się ich ratyfikacją i stan taki trwa do dzisiaj. Następca Clintona George Bush junior oświadczył zaraz po swym wyborze w 2000 roku, że jest przeciwnikiem protokołu z Kioto, gdyż większość jego sygnatariuszy, w tym wytwarzające znaczne ilości gazów cieplarnianych Chiny i Indie, nie podpisała ograniczającego emisje aneksu, co mogłoby mieć negatywne skutki dla gospodarki USA.
Kanada, która ratyfikowała protokół z Kioto wraz z aneksem, ogłosiła pod koniec 2011 roku wycofanie się z niego, argumentując, że nie może on być skuteczny, skoro nie obejmuje dwóch największych emitentów gazów cieplarnianych – USA i Chin.
W przeciwieństwie do aneksu do protokołu z Kioto porozumienie paryskie nie nakłada na państwa będące jego stronami określonych oraz egzekwowanych prawnie limitów emisji gazów cieplarnianych i jest z tego powodu krytykowane jako potencjalnie nieskuteczne.
Rozmarzanie wiecznej zmarzliny
Jednym z efektów postępującego globalnego ocieplenia jest rozmarzanie wiecznej zmarzliny czyli permafrostu. Wieczna zmarzlina obejmuje większość Arktyki – rejony Alaski, północnej Kanady, Norwegii i Syberii. Ze względu na olbrzymi obszar i trudne warunki atmosferyczne nie jest to teren dobrze zbadany. Wraz z globalnym ociepleniem pojawiły się obawy, że wieczna zmarzlina zacznie ustępować, co może wywołać cały szereg niekorzystnych zjawisk.
Globalne i lokalne zagrożenia ekologiczne
Dlaczego należy chronić Ziemię
Ziemia to błękitna perła w przestrzeni i cudowny, wrażliwy świat. Obecnie nasza żywa planeta znajduje się w krytycznym momencie ewolucji. Jeden z jej gatunków, MY czyli CZŁOWIEK, zagraża zakłóceniem i wyczerpaniem systemów podtrzymujących życie.
Antopocen – nowa epoka w historii Ziemi
Rozpoczęła się nowa epoka w historii Ziemi czyli Antropocen. Według naukowców jest ona zdominowana poprzez działania człowieka, a nie przez aktywność geologiczną.
Dziura ozonowa
Dziura ozonowa to zjawisko ubytku ozonu stratosferycznego nad niektórymi obszarami Ziemi.
Zanieczyszczenie środowiska
To obecność substancji niepożądanych w stanie ciekłym lub gazowym, w powietrzu, wodzie, glebie, występujących w stężeniu zmieniającym jego właściwości i mogących wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie człowieka.
Zmiany klimatu
Zmiany klimatu obserwujemy, jako wzrost średniej temperatury na Ziemi, która powoduje m.in topnienie lodowców, podnoszenie się poziomu mórz, susze, powodzie, fale upałów, pożary, czy huragany.
Klęski i katastrofy ekologiczne
Następstwem każdej działalności gospodarczej człowieka są przekształcenia środowiska naturalnego. Jeżeli znaczne nasilenie wprowadzonych do środowiska niekorzystnych zmian prowadzi do stanu, że utraci ono zdolność regeneracji i samoregulacji, wówczas mamy do czynienia z katastrofą ekologiczną.
Największe katastrofy ekologiczne na świecie
Od zagłady całych cywilizacji, poprzez zanieczyszczenie środowiska, wypadki wież wiertniczych i tankowców, katastrofy przemysłowe i jądrowe. Historia rozwoju cywilizacji pokazuje, do czego może doprowadzić nasza megalomania i ignorancja w stosunku do otaczającego nas środowiska naturalnego.
