La Niña

Czas czytania: 6 minut

Ostatnia aktualizacja:

La Niña to anomalia pogodowa związana z chłodniejszą niż zwykle temperaturą powierzchni oceanu w równikowej części Pacyfiku. Przyczynia się do tego wzmożona aktywność pasatów, czyli wiatrów stałych, w tej części świata. To one wydobywają chłodne wody głębinowe na powierzchnię Oceanu Spokojnego. La Niña, z hiszpańskiego „dziewczynka” brzmi niewinnie, ale jest nieprzewidywalna, wpływa na pogodę, oraz światową gospodarkę.

La Niña jest odwrotnym zjawiskiem do El Niño, podczas którego ocean jest cieplejszy, a pasaty zanikają. Zależność między oceanem a atmosferą oddziałuje na położenie prądu strumieniowego (jet stream).

La Niña

to zespół pasatów, które schładzają ocean, co ma czynny wpływ na powstawanie cyklonów i huraganów, ponieważ razem z wiatrami zmieniają się prądy oceaniczne, a to zmienia pogodę na poziomie globalnym. Jest ściśle związana ze zjawiskiem El Niño.

W czasie La Niña ocean pobiera więcej ciepła niż oddaje. Temperatura spada wraz ze wzrostem opadów, które zmniejszają ilość pary wodnej w powietrzu. W czasie El Niño ocean oddaje nagromadzone ciepło w wyniku znacznie zwiększonego parowania w tropikach. Para wodna jest rozprowadzana przez wiatr i przyczynia się do cieplejszych zim w wyższych szerokościach geograficznych.

Wpływ La Niña na pogodę na świecie
Wpływ La Niña na pogodę na świecie

Podstawowe informacje

La Niña to anomalia pogodowa polegająca na utrzymywaniu się ponadprzeciętnie niskiej temperatury na powierzchni wody, występująca we wschodniej części tropikalnego Pacyfiku (szczególnie u wybrzeży Ameryki Południowej).

La Niña jest związana ze zjawiskiem El Niño – oba zjawiska są fazami oscylacji południowej. Wiatry pasatowe mają składową wiatru wiejącą ze wschodu i spiętrzają ocean (o około 60 cm) w zachodnim Pacyfiku, transportują także wilgotne powietrze. Temperatura oceanu w zachodniej części Pacyfiku jest stosunkowo wysoka co powoduje burze i powstawanie cyklonów tropikalnych.

Pasat
to stały, ciepły wiatr o umiarkowanej sile (3-4°B), wiejący w strefie międzyzwrotnikowej w kierunku równika między 35° szerokości północnej i 35° szerokości południowej.
Na półkuli północnej pasat wieje z kierunku NE, a na południowej z SE, zgodnie z działaniem siły Coriolisa. Powoduje ona odchylenie kierunku poruszania się ciał na półkuli północnej w stronę bieguna północnego w prawo (z punktu widzenia poruszającego się obiektu), a na południowej w stronę bieguna południowego – w lewo. Wieją one ze strefy wyżów zwrotnikowych ku strefie niżów równikowych znajdujących się w tzw. komórce cyrkulacyjnej Hadleya.
Miejsce, gdzie pasaty z obu półkul spotykają się ze sobą, nazywa się międzyzwrotnikową strefą zbieżności (konwergencji) lub bruzdą niskiego ciśnienia.
Pasat to wiatr, a więc poziomy ruch powietrza. Aby mógł wiać, musi istnieć różnica ciśnień między obszarami na powierzchni Ziemi, która najczęściej spowodowana jest różnicami w nagrzaniu powierzchni naszej planety.

Cyrkulacja pasatowa
Cyrkulacja (ruch) powietrza (oraz jednocześnie pasaty) ma swój początek w Międzyzwrotnikowej Strefie Zbieżności. Powierzchnia Ziemi w strefie równikowej intensywnie się nagrzewa. Ogrzane, wilgotne powietrze zwiększając swoją objętość unosi się do góry a jego ciśnienie przy powierzchni spada i wtedy tworzy się niż baryczny. Para wodna zawarta w tym powietrzu ulega kondensacji i daje początek codziennym opadom nad równikiem zwanymi deszczami zenitalnymi. Powietrze zawierające już niewiele wilgoci unosi się dalej ku górze i ochładza. Odpływa w kierunku biegunów, odchylając swój kierunek ruchu w wyniku działania siły Coriolisa na NE na półkuli północnej i SE na półkuli południowej – są to antypasaty.
Suche i chłodne powietrze opada nad zwrotnikami, dając początek wyżom zwrotnikowym. Opadając ociepla się adiabatycznie. Stąd w strefie zwrotnikowej znajdują się całoroczne ośrodki antycyklonalne (wyżowe), warunkujące niemal bezchmurną, suchą, gorącą pogodę z bardzo niewielkimi opadami. To ciepłe i suche powietrze znad zwrotników zaczyna się przemieszczać ku równikowi, ponieważ obszar ten ma wyższe ciśnienie atmosferyczne, niż strefa równikowa.
Ten właśnie poziomy ruch suchego, gorącego powietrza z kierunku NE na półkuli północnej a z SE na południowej odbywający się przy powierzchni Ziemi (w dolnej warstwie troposfery) nazywany jest pasatami.

Pasaty zaznaczone na żółto i brązowo
Pasaty zaznaczone na żółto i brązowo / Wikipedia / @ KVDP / Public domain

Wpływ La Niña na klimat

La Niña poprzez zepchnięcie polarnego prądu strumieniowego znad Kanady nad obszar Stanów Zjednoczonych przyczynia się do bardziej suchej i cieplejszej zimy w południowej części USA. W latach występowania słabnie również podzwrotnikowy prąd wiejący nad Zatoką Meksykańską, umożliwiając huraganom znad Oceanu Atlantyckiego przesuwanie się na zachód.

Mokro i chłodno może być w północno-zachodniej części Pacyfiku i w krajach północnych. W Afryce La Niña zazwyczaj skutkuje temperaturą poniżej normy, szczególnie w północno-zachodniej części kontynentu, oraz na południowym wschodzie, gdzie dodatkowo robi się deszczowo. Niedobór opadów grozi środkowej Afryce, oraz południowo-wschodniej Azji. Z kolei więcej deszczu może się pojawiać w Malezji, Indonezji i w północnych krańcach Australii. Chłodna zima czeka również Japończyków.

Z uwagi na dużą odległość od Pacyfiku, najtrudniej przewidzieć wpływ La Niña na pogodę w Europie. Może ona powodować, że np. grudzień i styczeń na Wyspach Brytyjskich będzie wyjątkowo chłodny.

Jej pojawienie się od września 2011 do marca 2012 roku, poważnie dotknęło uprawy kukurydzy i soi w Argentynie, Brazylii, oraz sprowadziło najgorszą suszę od 100 lat w Teksasie. Powodzie wywołane przez La Niña w Chinach i Bangladeszu uznane były za najbardziej niszczące w historii ludzkości. Huragan Irene w 2011 roku zabił 40 osób i spowodował 20 mld dolarów strat w samych USA.

Wpływ La Niña na pogodę w Ameryce Północnej
Wpływ La Niña na pogodę w Ameryce Północnej / @ NOAA Climate

źródło: materiały prasowe

Zmiany klimatu – dodatkowe informacje:
carbon offset, dekarbonizacja, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), depresja klimatyczna (ekolęk, lęk klimatyczny), fakty i mity klimatyczne, handel emisjami CO2, hipoteza pistoletu metanowego, naturalna zmienność klimatu, neutralność klimatyczna, neutralność węglowa, odnawialne źródła energii, rekompensata węglowa, sekwestracja CO2, ślad ekologiczny, ślad węglowy, ślad wodny, węglowy rezerwuar, zielona transformacja energetyczna, zielony rozwój, zrównoważony rozwój

efekt cieplarniany, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie
dwutlenek węgla, freony (chlorofluorowęglowodory CFC), metan, ozon, podtlenek azotu

międzynarodowe organizacje, petycje, protokoły, umowy:
Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS), Europejski Zielony Ład, funduszu Loss and Damage, Green Climate Fund, Konferencje Stron COP (Conferences of the Parties), Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC), Petycja Oregońska, Porozumienie Paryskie, Protokół z Kioto, Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC, FCCC)

zagrożenia ekologiczne związane z zmianami klimatu:
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, El Niño, ekstremalne zjawiska, gatunki zagrożone wyginięciem, geoinżynieria klimatu, gwałtowne zmiany pogody, huragany, kwaśny deszcz, La Niña, miejska wyspa ciepła, migracje gatunków, migracja ludności, ocieplenie oceanu, odtlenienie oceanu, osuwiska i tsunami, otwarcie nowych szlaków handlowych, paliwa kopalne, podtopienia, powodzie, punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, pustynnienie, redukcja morskiej pokrywy lodowej (zmniejszenie zasięgu i frekwencji lodu morskiego), sprzężenia zwrotne w ziemskim systemie klimatycznym, straty ekonomiczne, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, topnienie wiecznej zmarzliny, ubożenie (utrata) różnorodności biologicznej, wydłużony okres wegetacyjny roślin, wylesianie (deforestacja), wymieranie gatunków, wzrost poziomu mórz i oceanów, wzrost śmiertelności, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zmniejszony dopływ słodkiej wody, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie środowiska, zmiana (modyfikacja) cyrkulacji atmosferycznej, zmiana cyrkulacji termohalinowej (zaburzenie cyrkulacji oceanicznej), zwiększenie produkcji rolnej, zwiększenie powierzchni tundry w Arktyce, zwiększony zasięg występowania wektorów przenoszących zakaźne drobnoustroje (rozprzestrzenianie się chorób)

Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)

Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie

Scroll to Top