Akwakultura

Globalny popyt na ryby jest ogromny. Lekarze i dietetycy od wielu lat zachęcają do regularnego spożywania ryb. Niskokaloryczne, bogate w białko i nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy Omega-3 mają dobroczynny wpływ na serce i układ krążenia. Wysoka zawartość białka pomaga w utrzymaniu prawidłowej wagi, jod i selen wspierają pracę tarczycy. W obliczu wymierania dziko żyjących ryb człowiek wpadł na pomysł ich hodowli czyli tzw. akwakulturę.

Obecnie większość ryb trafiających na rynek pochodzi z dużych farm hodowlanych. Hodowla ryb ma jednak coraz mniej wspólnego z ekologią, zrównoważonym rybołówstwem i zrównoważonym rozwojem.

Podstawowe informacje

Najprostszą i najpospolitszą odmianą akwakultury jest zapewnienie korzystnych warunków do bytowania licznym przedstawicielom danego gatunku użytkowego (ryb, mięczaków i in.) w mniej lub bardziej wydzielonej części akwenu. Bardziej intensywną formą jest hodowla w stawach, basenach lub wielkich, zanurzonych w wodzie pojemnikach (sadzach). W takich przypadkach stosuje się dokarmianie, zapewnia, o ile to konieczne, odpowiedni przepływ wody czy natlenianie, ochronę przed drapieżnikami i chorobami, a nawet podgrzewanie wody (np. próby hodowli ryb w basenach z wodą geotermalną) itp. W przypadku organizmów osiadłych (np. glony, ostrygi) zabiegi hodowlane polegają głównie na zwiększeniu powierzchni, na której mogłyby się osiedlać, przez układanie na dnie odpowiednich przedmiotów, np. zużytych opon samochodowych, zawieszanie sieci, sznurów, itp.

Za specyficzną formę akwakultury można uznać hodowlę perłopławów zapoczątkowaną w Japonii w celu uzyskania macicy perłowej i pereł. Mięczaki te są sztucznie pobudzane, przez wprowadzenie ciała obcego między ich muszlę a płaszcz, w celu zainicjowania wytwarzania perły.

W związku z niebezpieczeństwem przełowienia licznych populacji organizmów użytkowych, zwłaszcza morskich, akwakultura postrzegana jest jako alternatywa dla tradycyjnego rybołówstwa; przy odpowiednich zabiegach możliwe jest uzyskanie wydajności rzędu kilkuset ton z jednego hektara powierzchni wody. Tak intensywna hodowla może powodować zanieczyszczenie i ich eutrofizację.

Zagrożenia ekologiczne związane z akwakulturą

Konwencjonalne akwakultury nie różnią się od chowu wielkoprzemysłowego, znanego chociażby z produkcji drobiu. Ryby hoduje się w zagrodach na małej powierzchni, Woda zanieczyszczona odchodami stanowi wylęgarnię chorób i pasożytów, dlatego ryby faszeruje się antybiotykami.

W wyniku wyrywkowej kontroli w ramach europejskiego systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych (RASFF) u 6% ryb pochodzących z akwakultury wykryto całą paletę antybiotyków. Kontrolerzy najczęściej natrafili na zieleń malachitową, wykorzystywaną w akwarystyce do leczenia chorób ryb. Istnieje podejrzenie, że związek ma działanie rakotwórcze i powoduje uszkodzenia kodu genetycznego. W kontrolach przeprowadzonych w latach 2005 – 2015 stwierdzono obecność antybiotyków i antyseptyków w partiach hodowlanego łososia, pstrąga i krewetek.

Szczególnie złe warunki panują na farmach krewetkowych wzdłuż wybrzeży Tajlandii i Wietnamu. Regiony nadbrzeżne porośnięte lasami namorzynowymi są ulubionym miejscem hodowców, ponieważ w tamtejszych wodach krewetki rozmnażają się w błyskawicznym tempie. W ciągu pół roku z jednego hektara można zebrać 300 tys. krewetek. Potrzeba jednak ogromnych ilości paszy, pestycydów i antybiotyków. W efekcie woda jest tak zanieczyszczona, że po dwóch, trzech latach trzeba zamknąć farmę. Hodowcy przenoszą się dalej i niszczą kolejny biotop.

Ryby hodowlane, które przedostały się do oceanu, zagrażają również dzikim gatunkom.

Ostatnio przemysł rybny poszerzył asortyment o nowy produkt: rybę modyfikowaną genetycznie. Kanadyjska firma Aqua Bounty po 20 latach badań wyprodukowała zmodyfikowanego „super łososia”. Rośnie dwukrotnie szybciej niż jego dziki kuzyn i osiąga sześciokrotnie większą wagę. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) dopuściła go do sprzedaży.

źródło: materiały prasowe
Akwakultura, autorzy, licencja CC BY SA 3.0

Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:

definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, plastisfera (plastisphere), syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, zjawisko przedniej szyby

degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, melioracja, niszczenie siedlisk, przełownie, przyłów, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw

ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)

zanieczyszczenie środowiska:
bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, nanoplastik, neonikotynoidy, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przeżyźnienie zbiorników wodnych, sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody

zmiany klimatu:
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, efekt cieplarniany, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, rozszerzalność cieplna wody susza, topnienie lodowców i lądolodów górskich, trąba powietrzna, upał

Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)

Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)

Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie