Katastrofa Elektrowni Atomowej Fukushima I w Japonii

Do awarii elektrowni jądrowej Fukushima doszło po tragicznym trzęsieniu ziemi i tsunami z 2011 roku które w sumie pochłonęły 21 tys. ofiar. W wyniku największego kataklizmu naturalnego w Japonii od czasów II wojny światowej, doszło do awarii systemów chłodzenia reaktora i stopienia się prętów paliwowych w elektrowni. Katastrofa jądrowa spowodowała znaczną emisję substancji promieniotwórczych.

Późniejsze dochodzenia wykazały uchybienia w zakresie bezpieczeństwa i nadzoru, błędy w ocenie ryzyka i planowaniu ewakuacji. Kontrowersje budzi również utylizacja oczyszczonych ścieków wykorzystywanych niegdyś do chłodzenia reaktora, co powoduje liczne protesty w krajach sąsiednich.

Była to największa katastrofa ekologiczna i nuklearna od wybuchu reaktora w elektrowni w Czarnobylu w 1986 roku.

Podstawowe informacje

Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima Nr 1 (jap. 福島第一原子力発電所事故 Fukushima Dai-Ichi Genshiryoku Hatsudensho Jiko) to seria wypadków jądrowych w elektrowni jądrowej Fukushima Nr 1 w Japonii, do których doszło w 2011 roku w wyniku tsunami spowodowanego przez trzęsienie ziemi u wybrzeży Honsiu. Jest to druga po katastrofie jądrowej w Czarnobylu awaria stopnia 7. w siedmiostopniowej międzynarodowej skali INES (łącznie sklasyfikowane awarie reaktorów jądrowych nr 1, 2 i 3), połączona z emisją substancji promieniotwórczych do środowiska, związaną m.in. z przedostaniem się do środowiska skażonej wody morskiej stosowanej do chłodzenia reaktorów. W reaktorach nr 1, 2 i 3 doszło do stopienia rdzeni.

Po trzęsieniu ziemi do incydentu stopnia 3. doszło także w elektrowni jądrowej Fukushima Nr 2, położonej w odległości 11 km, lecz sytuację opanowano.

Elektrownia Fukushima I posiadała dwustopniowe zabezpieczenia przed różnymi formami klęsk żywiołowych, wliczając w to trzęsienia ziemi i huragany. Mimo zabezpieczenia elektrowni od strony morza murem oporowym, tsunami będące następstwem trzęsienia ziemi przelała się górą, zalewając nisko położone pomieszczenia generatorów i niszcząc zbiorniki paliwa dla generatorów. Według późniejszego oświadczenia TEPCO elektrownię przygotowywano na falę tsunami od 2006 roku po tym jak podobne wypadki (ale z o wiele mniejszą falą) zdarzyły się na Oceanie Indyjskim w 2004. Zabezpieczenia przed tsunami były projektowane na podstawie danych historycznych przy założeniu, że fala nie przekroczy 6,1 m i na tej podstawie wyznaczono wysokość muru oporowego oraz rozmieszczenia pomp. Projekt został zatwierdzony przez japońską agencję bezpieczeństwa nuklearnego (NISA). Zabezpieczenia okazały się jednak niewystarczające wobec fali o wysokości 14 m jaka dotarła do wybrzeża Fukushimy.

Władze TEPCO przyznały, iż wiedzę o uszkodzeniu rdzenia elektrowni atomowej posiadały już kilka dni od uderzenia fali tsunami, ukrywając fakty przez około dwa miesiące. W lutym 2016 roku japońska prokuratura postawiła byłemu prezesowi i dwóm wiceprezesom TEPCO zarzut zaniedbania, które spowodowało śmierć i obrażenia wielu osób. Ostatecznie uniewinniono ich w 2019 roku.

Bezpośrednie skutki trzęsienia ziemi i tsunami

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 9 nastąpiło 11 marca 2011 roku o 14:46 JST (5:46 UTC). Hipocentrum położone było pod dnem Oceanu Spokojnego, na głębokości 24 lub 32 km, około 130 km na wschód od wybrzeża Tōhoku, na którym znajduje się elektrownia Fukushima Nr 1, wyposażona w sześć reaktorów wodnych wrzących (BWR). Tego dnia w elektrowni reaktory 1, 2 i 3 były włączone, podczas gdy reaktory 4, 5 i 6 były wyłączone z powodu okresowej kontroli. Kiedy trzęsienie zostało zarejestrowane, wszystkie pracujące reaktory zostały wyłączone.

Po wyłączeniu reaktorów ustał proces wytwarzania elektryczności. W normalnej sytuacji systemy kontroli i chłodzenia elektrowni zasilane są w takim przypadku z sieci zewnętrznej. Tym razem było to jednak niemożliwe z powodu uszkodzeń sieci elektrycznej, będących następstwem trzęsienia ziemi. Działające w sytuacji awaryjnej generatory prądotwórcze Diesla włączyły się prawidłowo, zatrzymały się jednak nagle o 15:41, pozbawiając elektrownię zasilania prądem.

Zgodnie z procedurami regulowanymi prawem japońskim sytuacja zagrożenia wymagała powiadomienia władz i właściciel elektrowni – Tokyo Electric Power Company (TEPCO) – uczyniono to natychmiast, równocześnie ogłaszając w komunikacie prasowym „pierwszy stopień zagrożenia”.

Po awarii generatorów Diesla, systemy kontroli były zasilane przez baterie działające maksymalnie przez 8 godzin. Przekazane dodatkowo baterie z innych elektrowni atomowych dotarły po 13 godzinach. Niestety, z powodu zalania podstaw budynków, gdzie znajdowały się urządzenia umożliwiające podłączenie baterii, prace nad włączeniem za ich pomocą zasilania pomp wody chłodzących reaktory nie dały efektu do godzin popołudniowych 12 marca. Normalnie, nawet przy całkowitej utracie zasilania, operatorzy powinni być w stanie użyć ciśnienia pary wewnątrz reaktora do napędu specjalnej awaryjnej pompy chłodzenia. Jednak w systemie chłodzenia pojawił się przeciek, niezauważony przez operatorów z powodu braku zasilania większości przyrządów pomiarowych. Spowodowało to spadek poziomu wody w rdzeniu, co zaowocowało wzrostem temperatury i ciśnienia wewnątrz reaktora. O 4 nad ranem 12 marca ciśnienie osiągnęło 840 kPa (dwukrotne przekroczenie granicy bezpieczeństwa), przez co pompa nie była w stanie wtłaczać wody do reaktora.

Przebieg awarii i dalsze działania

2011 rok

11 marca w elektrowni pojawiły się poważne problemy z chłodzeniem rdzeni reaktorów. Wieczorem ogłoszono ewakuację mieszkańców w promieniu 2 km od elektrowni. Japońska Komisja Bezpieczeństwa Nuklearnego nie wykluczyła rozpoczęcia się niekontrolowanego procesu topienia rdzenia reaktora. W okolicy zanotowano znacznie podwyższony poziom promieniowania. W ramach działań awaryjnych w nocy z 11/12 marca w bloku reaktora nr 1 przeprowadzono kontrolowane wypuszczenie pary wodnej z obszaru pomiędzy zbiornikiem reaktora a stalowo-żelbetową obudową bezpieczeństwa (tzw. containment) celem obniżenia ciśnienia pary wodnej wewnątrz obudowy; w rejonie bramy głównej elektrowni stwierdzono mocne dawki promieniowania gamma wielkości ok. 5 μSv/h.

12 marca nad ranem, po zanotowaniu wzrostu ciśnienia w reaktorze nr 1 powyżej granicy bezpieczeństwa, ogłoszono rozszerzenie obszaru ewakuacji do 10 km. O 14:30 rozpoczęto kontrolowane wypuszczanie pary w celu obniżenia ciśnienia wewnątrz reaktora nr 1. O 15:36 doszło do eksplozji wodoru w budynku reaktora nr 1, co spowodowało zawalenie się ścian i dachu budowli, lecz zbiornik reaktora i osłona bezpieczeństwa nie zostały naruszone. Władze rozszerzyły obszar ewakuacji do 20 km. Doszło do awarii systemu chłodzenia trzech reaktorów. Władze japońskie oceniły, że awaria reaktora nr 1 ma 4. stopień w siedmiostopniowej międzynarodowej skali INES. O 20:20 rozpoczęto wtłaczanie do reaktora wody morskiej.

13 marca przeprowadzono kontrolowane wypuszczenie pary wodnej z obszaru pomiędzy zbiornikiem reaktora a obudową bezpieczeństwa w reaktorze nr 3.

14 marca o godzinie 11:01 czasu japońskiego (3:01 czasu polskiego) w elektrowni eksplodował wodór w reaktorze nr 3 – był to drugi wybuch w elektrowni Fukushima I. Nad kompleksem nuklearnym unosił się dym. Po eksplozji 3 osoby zostały ranne, a 7 uznano za zaginione. Doszło do awarii systemu chłodzenia w reaktorze nr 2 – chwilami pręty paliwowe były całkowicie odsłonięte, do reaktora zaczęto wtłaczać wodę morską Trzy osoby zostały wystawione na promieniowanie w pobliżu elektrowni, potwierdzono napromieniowanie 22 osób, a 190 mogło otrzymać dawki promieniowania przekraczające bezpieczny poziom. Poziom promieniowania w elektrowni był dwa razy wyższy od maksymalnego zanotowanego dotychczas (okresowo wynosił 751,2 μSv/h[26]). Podano, że łączna liczba osób ewakuowanych z terenów otaczających elektrownie Fukushima I i Fukushima II, wyniosła 184 670 osób.

15 marca w okolicy basenu wypalonego paliwa reaktora nr 4 wybuchł pożar (prawdopodobnie wskutek wybuchu wodoru) i moc dawki promieniowania w bezpośrednim sąsiedztwie reaktorów nr 3 i 4 znacznie wzrosła. Poziom promieniowania przy bramie elektrowni o godz. 1:00 w nocy czasu polskiego wynosił 11 930 μSv/h; promieniowanie stopniowo spadało. O godz. 18:00 czasu polskiego, przy budynku reaktora nr 3, w którym użyto paliwa typu MOX, zawierającego pluton, uzyskiwanego na drodze przetwarzania zużytego paliwa jądrowego, zanotowano poziom promieniowania równy 400 000 μSv/h (0,4 Sv/h), a przy budynku reaktora nr 4 zanotowano poziom promieniowania równy 0,1 Sv/h. Z terenu elektrowni czasowo ewakuowano cały personel; akcję ratowniczą kontynuowało tylko kilkudziesięciu ochotników. Francuski Urząd ds. Bezpieczeństwa Jądrowego (ASN) i fińska Agencja Bezpieczeństwa Radiacyjnego i Nuklearnego (STUK) uznały, że awarii mógłby zostać przypisany 6. stopień w siedmiostopniowej międzynarodowej skali INES. Władze japońskie wprowadziły wokół elektrowni strefę zakazu lotów o promieniu 30 km. Premier Japonii Naoto Kan oświadczył, że osoby mieszkające w promieniu od 20 do 30 km od elektrowni powinny pozostawać w domach. W dniach 13–15 marca w odległości ok. 1,5 km na południowy zachód od reaktorów nr 1 i 2 zaobserwowano 13 emisji neutronów o poziomie promieniowania 0,01–0,02 μSv/h.

16 marca w budynkach reaktorów nr 3 i 4 wybuchły pożary, nad reaktorem nr 3 unosił się biały dym. W całej elektrowni nastąpił znaczny wzrost promieniowania i tymczasowo wycofano z niej wszystkich pracowników. Japońskie Siły Samoobrony przygotowywały się do zrzutów wody ze śmigłowca, by schłodzić basen wypalonego paliwa przy reaktorze nr 3, lecz akcja ta nie została przeprowadzona ze względu na poziom radiacji znacznie przekraczający 50 000 μSv/h. Budowano drogę, którą wozy strażackie mogłyby dojechać do budynku reaktora nr 4, który był do tej pory chłodzony przez policję za pomocą armatek wodnych. Przy bramie głównej, moc dawki promieniowania gamma wynosiła 800–6400 μSv/h; nie stwierdzono obecności neutronów.

17 marca japońskie śmigłowce wojskowe Boeing CH-47 Chinook rozpoczęły akcję zrzucania wody na przegrzewający się reaktor nr 3, wykazujący najwyższy poziom promieniowania (15 marca przy budynku tego reaktora zanotowano poziom promieniowania 400 000 μSv/h) Reaktor nr 3 zalewano wodą także z armatek wodnych. Japońska Agencja Bezpieczeństwa Jądrowego i Przemysłowego (NISA) informowała, że poziom promieniowania w elektrowni od 12 godzin spadał,

18 marca na terenie kompleksu kontynuowano prace mające na celu chłodzenie reaktorów i przywrócenie zasilania. Japońska Agencja Bezpieczeństwa Nuklearnego i Przemysłowego (NISA) oceniła poziom awarii poszczególnych reaktorów jako następujący:

• awarie w reaktorach nr 1, 2 i 3 zostały zakwalifikowane jako trzy odrębne awarie stopnia 5
• awaria chłodzenia w basenach zużytego paliwa w reaktorze nr 4, w którego rdzeniu w chwili trzęsienia ziemi nie było paliwa jądrowego, została zakwalifikowana jako incydent stopnia 3
• reaktory nr 5 i 6 nie stwarzały bezpośredniego zagrożenia, choć odnotowano wzrost temperatury w basenach wypalonego paliw

19 marca ekipy ratownicze w dalszym ciągu pompowały wodę do rdzeni reaktorów nr 1, 2 i 3. Osiągnięto postęp w odtwarzaniu sieci energetycznej elektrowni: wybudowano prowizoryczną linię zasilającą system chłodzący reaktora nr 2, trwały prace nad doprowadzeniem zasilania mającego pomóc w chłodzeniu pozostałych bloków.

20 marca stan uszkodzonych reaktorów nieco się poprawił, ale sytuacja była ciągle niepewna. Rozpoczęto wlewanie 40 ton wody morskiej do basenów wypalonego paliwa w reaktorze nr 2 i polewano wodą baseny wypalonego paliwa w reaktorach nr 3 i 4. Udało się znacznie obniżyć temperaturę wody w basenach wypalonego paliwa w reaktorach nr 5 i 6.

21 marca trwały prace nad przywracaniem sprawności systemów elektrowni m.in. rozpoczęto naprawę uszkodzonych urządzeń w jednym z bloków oraz wentylacji w sterowni reaktorów nr 1 i 2. Chwilami z reaktora nr 3 wydobywał się szary dym, a z reaktora nr 2 biały dym. Doszło do krótkiego wzrostu poziomu promieniowania. Według komunikatu polskiej Państwowej Agencji Atomistyki stan poszczególnych reaktorów elektrowni był następujący:

• reaktor nr 1 – naruszona została struktura rdzenia reaktora i elementów paliwowych, ale nie było informacji o uszkodzeniu zbiornika ciśnieniowego reaktora. Obudowa bezpieczeństwa reaktora nie była naruszona. Systemy chłodzenia rdzenia nie funkcjonowały. Paliwo w zbiorniku ciśnieniowym reaktora było w znacznym stopniu odsłonięte. Do zbiornika reaktora i obudowy bezpieczeństwa reaktora dostarczano wodę morską. Budynek reaktora był poważnie uszkodzony wskutek eksplozji wodoru. Rozważano podjęcie dostarczania wody morskiej do basenu wypalonego paliwa.
• reaktor nr 2 – sytuacja była podobna jak w reaktorze nr 1, z podejrzeniem naruszenia wewnętrznej obudowy bezpieczeństwa. Do zbiornika reaktora i basenu wypalonego paliwa dostarczana była woda morska. Budynek reaktora był lekko uszkodzony. Do reaktora podłączono zasilanie zewnętrzne.
• reaktor nr 3 – sytuacja podobna jak w reaktorze nr 1, choć wewnętrzna obudowa bezpieczeństwa mogła być nieuszkodzona. Kontynuowano dostarczanie wody morskiej do zbiornika reaktora i obudowy bezpieczeństwa. Budynek reaktora był poważnie uszkodzony. Poziom wody w basenie wypalonego paliwa był niski, trwało napełnianie go wodą morską.
• reaktor nr 4 – przed wystąpieniem trzęsienia ziemi prowadzono prace remontowe i paliwo było wyładowane do basenu przechowawczego. Budynek reaktora był poważnie uszkodzony wskutek eksplozji wodoru. Poziom wody w basenie przechowawczym był niski i trwało dostarczanie wody morskiej.
• reaktory nr 5 i nr 6 – paliwo, rdzenie i zbiornik ciśnieniowy reaktora nie były zniszczone. Trwała wentylacja budynków reaktorów w celu uniknięcia ewentualnej eksplozji wodoru. Przywrócono chłodzenie zbiorników wypalonego paliwa. Oba reaktory zostały podłączone fizycznie do sieci energetycznej.

22 marca po raz pierwszy podłączono kable zasilające do wszystkich sześciu reaktorów, lecz uruchomienie systemów chłodzenia reaktorów nr 1, 2 i 3 nie było możliwe i wymagało dalszych testów. Uruchomiono oświetlenie sterowni reaktora nr 3. Polewano wodą baseny wypalonego paliwa, by nie dopuścić do wzrostu temperatury i wyparowania wody.

23 marca ok. godz. 4:20 po południu czasu japońskiego nad reaktorem nr 3 pojawił się czarny dym, który po godzinie stopniowo się rozwiał. Według właściciela elektrowni, japońskiej firmy Tokyo Electric Power Company (TEPCO), o godz. 5:00 po południu czasu japońskiego poziom promieniowania przy bramie głównej elektrowni wynosił 265,1 μSv/h.

24 marca Japońskie Atomowe Forum Przemysłowe (JAIF) podało, że wewnętrzna obudowa bezpieczeństwa reaktora nr 3 była nieuszkodzona. Uruchomiono oświetlenie sterowni reaktora nr 1.

25 marca rzecznik prasowy japońskiego rządu, Yukio Edano, stwierdził, że władze japońskie doradzają mieszkańcom obszaru położonego w promieniu od 20 do 30 km od elektrowni dobrowolną ewakuację. Do chłodzenia uszkodzonych reaktorów zaczęto stosować wodę słodką (zamiast dotychczas stosowanej wody morskiej).

27 marca Yukiya Amano, dyrektor generalny Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), oświadczył, że kryzys nuklearny w Fukushimie może trwać tygodnie, a nawet miesiące. Prace na terenie elektrowni były utrudniane przez występujące miejscami silne skażenie radioaktywne: w podziemnej części budynku turbin koło reaktora nr 2, skażonej promieniotwórczą wodą, odnotowano poziom promieniowania przekraczający 1 000 000 μSv/h, czyli 1 Sv/h. Uruchomiono oświetlenie sterowni reaktora nr 2. Z reaktorów nr 1, 2, 3 i 4 w dalszym ciągu wydobywał się biały dym.

28 marca w podziemnym tunelu technicznym biegnącym do reaktora nr 2 stwierdzono obecność kilku tysięcy metrów sześciennych silnie skażonej wody; w tunelu odnotowano poziom promieniowania przekraczający 1 Sv/h. Przekracza to normę 1150-krotnie.

29 marca przywrócono oświetlenie w sterowni reaktora nr 4.

2 kwietnia właściciel elektrowni, firma TEPCO, podejmowała starania mające na celu usunięcie skażonej wody z podziemnych części budynków turbin reaktorów nr 1, 2 i 3.

9 kwietnia firma TEPCO rozpoczęła budowę stalowego ogrodzenia mającego zapobiegać przedostawaniu się skażonej wody do Oceanu Spokojnego. Wcześniej prowadzono zrzuty ok. 9000 ton nisko skażonej wody do morza, by zrobić miejsce na przechowywanie wody bardziej skażonej.

12 kwietnia japońska Agencja Bezpieczeństwa Nuklearnego i Przemysłowego (NISA) zmieniła klasyfikację awarii w siedmiostopniowej międzynarodowej skali INES: awarie reaktorów nr 1, 2 i 3 zostały sklasyfikowane łącznie jako jedna awaria stopnia 7. Nie zmieniono klasyfikacji awarii reaktora nr 4, która była w dalszym ciągu klasyfikowana jako incydent stopnia 3.

22 kwietnia Japońskie Ministerstwo Gospodarki, Handlu i przemysłu ogłosiło, że firma TEPCO przygotowała harmonogram prac naprawczych po awarii. Planowane czynności będą realizowane w okresie od 6 do 9 miesięcy. Stale pracowano nad zwiększeniem niezawodności zasilania elektrycznego bloków nr 1, 2 i 3. W celu zbadania poziomu promieniowania do wszystkich bloków wprowadzono roboty. W zbiornikach reaktorów od 1 do 4 stwierdzono obniżanie się temperatury. Natomiast blok 5 i 6 pozostawały w stanie zimnego wyłączenia.

5 maja po raz pierwszy technicy weszli do budynków z reaktorami.

3 czerwca w południowo-wschodnim rogu budynku reaktora nr 1, w pobliżu otworu w podłożu, z którego wydobywała się para, pracujący tam robot stwierdził promieniowanie na poziomie do 4 Sv/h (był to jak dotąd najwyższy poziom promieniowania zanotowany w powietrzu na terenie elektrowni).

3 lipca zarówno systemy odkażania, jak i recyklingu wody są teraz funkcjonalne. Do chłodzenia reaktora wykorzystuje się obecnie w 100% wodę pochodzącą z recyklingu i nie powstaje żadna dodatkowa ilość zanieczyszczonej wody.

4 lipca po raz pierwszy od kwietnia w tokijskiej wodzie wodociągowej wykryto radioaktywny cez-137.

14 lipca liczba osób aktywnie pracujących w elektrowni jądrowej Fukushima Daiichi wynosi około 3 tys. osób. NISA nakazuje TEPCO zwiększenie liczby menedżerów ds. bezpieczeństwa, którzy będą wspierać tak dużą liczbę pracowników.

16 lipca reaktory 1, 2 i 3 zostały schłodzone do stabilnego poziomu, a do zbiorników zabezpieczających wstrzyknięto azot, aby zapobiec eksplozjom wodoru.

1 sierpnia – w szybie wentylacyjnym pomiędzy reaktorami 1 i 2 odczytuje się poziom promieniowania wynoszący 10 siwertów na godzinę. Następnie obszar ten zostaje uszczelniony. Odczyt 10 Sv to maksimum dla wielu liczników Geigera, włączając te używane do tych odczytów. Jeden z urzędników twierdzi, że jest całkowicie możliwe, że odczyty promieniowania były wyższe, ponieważ licznik wskazywał maksimum. Promieniowanie utrudnia próby wymiany układów chłodzenia. Są to najwyższe odczyty zarejestrowane w pomieszczeniach zamkniętych od pierwszych eksplozji w marcu 2011 roku.

2 sierpnia na drugim piętrze budynku turbiny w reaktorze 1 wykryto poziom promieniowania wynoszący 5 siwertów na godzinę. Wskaźniki radioaktywności wykryte w dniach 2 i 1 sierpnia są uważane za śmiertelne nawet w przypadku krótkotrwałego narażenia człowieka, narażenie 0,1 Sv to normalne akceptowane narażenie w miejscu pracy przez 5 lat i 8 Sv to dawka w 100% śmiertelna.

10 sierpnia zakończono montaż nowego układu chłodzenia z obiegiem zamkniętym dla wszystkich czterech uszkodzonych reaktorów (1–4), przy czym reaktor 1 jest ostatnim. Wcześniej chłodzenie osiągano za pomocą wtrysku wody za pomocą gigantycznych pomp.

System odkażania wody nie działa tak dobrze, jak oczekiwano, działa z około 66% oczekiwanej wydajności i wykazuje liczne awarie. System jest niezbędny do odkażania dużej ilości radioaktywnej wody pozostałej na terenie obiektu.

16 sierpnia TEPCO ogłosił zakończenie pierwszego etapu prac i przejście do następnego, który polega na zmniejszaniu skażenia środowiska. Spadła temperatura na dnie kotła ciśnieniowego.

8 września Japońska Agencja Energii Atomowej oblicza, że ​​z uszkodzonej elektrowni Fukushima Daiichi do morza wyemitowano łącznie 15 tys. terabekereli promieniowania.

16 września badania wskazują, że stopienia reaktora nr 2 można było uniknąć, gdyby 4 godziny wcześniej wstrzyknięto wodę w celu ochłodzenia reaktora. Wtrysk wody rozpoczęto 14 marca o godzinie 20:00 po awarii układu chłodzenia o godzinie 13:00 tego dnia. Topnienia można było uniknąć, gdyby wtryskiwanie rozpoczęło się o godzinie 16:00.

29 września zmierzona temperatura rdzenia spada poniżej 100 stopni Celsjusza we wszystkich 3 uszkodzonych reaktorach, przy czym reaktor nr 2 ostatecznie osiąga ten status; Od sierpnia w reaktorach 1 i 3 temperatura spadła poniżej 100 stopni.

Wodór występuje w stężeniach od 61 do 63% w rurach podłączonych do zbiornika zabezpieczającego reaktora 1. Planuje się sprawdzić obecność wodoru w rurach wszystkich reaktorów i w razie potrzeby przepłukać je, aby zapobiec możliwości kolejnej eksplozji.

8 października The Economist donosi, że w rozległej nieregularnej strefie, która rozciąga się daleko poza 30-kilometrowy promień ewakuacji wokół elektrowni jądrowej Fukushima Dai-ichi, wykryto wysoki poziom cząstek radioaktywnych, w tym plutonu.

31 października Francuskie badanie przeprowadzone przez Instytut Ochrony Radiologicznej i Bezpieczeństwa Jądrowego ujawniło, że katastrofa nuklearna w Fukushimie spowodowała największy w historii zrzut materiałów radioaktywnych do oceanu. Radioaktywny cez, który przedostał się do morza z elektrowni jądrowej Fukushima był 20 razy większy od ilości szacowanej przez jej właściciela, Tokyo Electric Power Co. Według Atmospheric uwolnienia do atmosfery wyniosły 35 800 terabekereli cezu -137.

1 listopada TEPCO informuje o ukończeniu pokrywy bloku reaktora 1, który ma 54 metry wysokości, 47 metrów szerokości i 42 metry głębokości. Pokrywa posiada wbudowany system wentylacji, który ma za zadanie filtrować materiał radioaktywny.

17 listopada Japoński rząd zakazuje dostaw ryżu z farmy w pobliżu elektrowni jądrowej Fukushima Dai-ichi. W ryżu wykryto 630 bekereli cezu na kilogram, w porównaniu z 500 bekerelami cezu na kilogram dopuszczonymi do spożycia przez ludzi. (Z setek punktów przetestowanych wokół Fukushimy żadne nie przekroczyło wcześniej limitu.)

30 listopada – TEPCO donosi, że nowa komputerowa symulacja topnienia pokazuje, że materiał prętów paliwowych jądrowych topi się w naczyniu ciśnieniowym i głęboko w betonie głównego zbiornika zabezpieczającego, w odległości kilku centymetrów od jego całkowitego przebicia w reaktorze nr 1. W scenariuszu pesymistycznym wszystkie paliwa z reaktora nr 1 wyciekło ze zbiornika ciśnieniowego, podobnie jak większość paliwa z reaktorów nr 2 i 3

3 grudnia z aparatu używanego do odkażania wody w zakładzie wyciekło czterdzieści pięć ton wysoce radioaktywnej wody.

15 grudnia ogłasza się długoterminowy harmonogram likwidacji reaktorów Fukushima. Planuje się naprawę uszkodzonych zbiorników zabezpieczających i określenie stanu roztopionego paliwa do końca 2021 roku, a następnie rozpoczęcie odzyskiwania tego paliwa w 2022 roku. Pełny okres obowiązywania harmonogramu wynosi 40 lat, z pracami likwidacyjnymi ma zostać ukończony do 2052 roku.

16 grudnia TEPCO i rząd japoński ogłosiły, że w reaktorach temperatura spadła do poziomu, poniżej którego można je uznać za wyłączone.

16 grudnia we wspólnym oświadczeniu TEPCO i rządu Japonii ogłoszono, że reaktory osiągnęły stan zimnego wyłączenia. Temperatury w zbiornikach zabezpieczających wyniosły 38,9 stopnia Celsjusza w przypadku reaktora pierwszego, 67,5 stopnia w przypadku reaktora drugiego i 57,4 stopnia w reaktorze 3. Ogłoszenie nie rozwiało wątpliwości wynikających z niezdolności TEPCO do bezpośredniego pomiaru temperatur na dnie reaktora zbiorników przechowawczych oraz faktu, że miejsce to jest zbyt radioaktywne, aby można było wizualnie potwierdzić stan prętów paliwowych.

18 grudnia w tunelu pod budynkiem przechowującym skażoną wodę odkryto 230 ton wysoce radioaktywnej wody, co rodzi pytania dotyczące możliwości TEPCO w zakresie inspekcji i zarządzania. TEPCO przyznaje, że radioaktywna woda może mieszać się z wodami gruntowymi, twierdzi jednak, że tunel nie jest połączony z morzem.

26 grudnia panel dochodzeniowy, na którego czele stoi Yotaro Hatamura, wydał tymczasowy raport. W raporcie panel stwierdził, że do katastrofy przyczyniła się zła komunikacja wewnętrzna japońskiego rządu oraz wadliwa wiedza i działania pracowników TEPCO. Japoński rząd nie został poinformowany o rządowym systemie przewidywania informacji o dawkach nadzwyczajnych dla środowiska, który mógłby poinformować go o wpływie kierunku wiatru na rozprzestrzenianie się promieniowania, co umożliwiłoby mu podejmowanie lepszych decyzji co do obszarów ewakuacji wokół Fukushimy.

Pracownicy TEPCO błędnie wierzyli, że skraplacz izolacyjny reaktora nr 1 nadal działa, podczas gdy tak nie było, opóźniając wysiłki mające na celu wypróbowanie innych metod chłodzenia reaktora. Pracownicy TEPCO wyłączyli awaryjny system chłodzenia reaktora nr 3 na siedem godzin, aby spróbować przełączyć się na inny system, który nie działał, co umożliwiło szybsze przegrzanie reaktora.

2012 rok

19 stycznia podjęto próbę sprawdzenia stanu roztopionego paliwa w reaktorze 2 za pomocą endoskopu światłowodowego, jednak nie udało się uzyskać wyraźnych obrazów poziomu wody i lokalizacji paliwa, prawdopodobnie ze względu na trudne warunki panujące wewnątrz zbiornika zabezpieczającego.

Po odkryciu 18 grudnia w tunelu pod reaktorem nr 2 radioaktywnej wody rząd nakazał TEPCO zbadanie podziemnych obiektów elektrowni i sprawdzenie, czy nie gromadzi się więcej radioaktywnej wody. TEPCO znajduje dodatkowe 500 ton wody zawierającej 16 200 Bq/cm3 radioaktywnego cezu w wykopie w pobliżu reaktora 2 i 600 ton wody o masie 860 Bq/cm 3 w pobliżu reaktora 3.

22 lutego TEPCO rozpoczyna wylewanie warstwy betonu o grubości 60 centymetrów na ponad 70 tys. metrów kwadratowych dna morskiego w pobliżu elektrowni Fukushima, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się skażonych osadów.

27 marca TEPCO po raz pierwszy mierzy promieniowanie w kilku punktach wewnątrz zbiornika zabezpieczającego reaktora 2 i podaje wartości 31,1 i 72,9 Sv/h. Ppromieniowanie jest zbyt wysokie, aby roboty, endoskopy i inne urządzenia mogły działać prawidłowo.

5 kwietnia po raz drugi w ciągu 10 dni wysoce radioaktywne ścieki przypadkowo trafiają do morza. Z rozłączonego złącza wycieka około 12 ton ścieków, z których duża część spływa do morza rowem melioracyjnym.

5 maja ostatni aktywny reaktor jądrowy w Japonii przestaje działać. Od czasu wypadku w Fukushimie reaktory jądrowe nie mogą zostać ponownie uruchomione po wyłączeniu w celu konserwacji lub kontroli bezpieczeństwa. Jeden po drugim liczba aktywnych reaktorów jądrowych stale maleje, aż do całkowitego wyłączenia ostatniego z 54 reaktorów jądrowych w Japonii.

24 maja TEPCO publikuje nowe szacunki na 900 tys. terabekereli całkowitej ilości materiału radioaktywnego uwolnionego z elektrowni do środowiska.

5 lipca Japonia po raz kolejny ma działający reaktor jądrowy, ponieważ reaktor nr 3 w elektrowni jądrowej Ohi zaczyna wytwarzać energię. Jest to pierwszy reaktor, który został ponownie uruchomiony od czasu tsunami i oznacza koniec dwóch miesięcy bez energii jądrowej w Japonii.

12 października TEPCO po raz pierwszy przyznaje, że nie podjęła bardziej zdecydowanych działań w celu zapobiegania katastrofom w obawie przed wszczęciem procesów sądowych lub protestów przeciwko swoim elektrowniom jądrowym. Grupa zadaniowa TEPCO ds. reform wewnętrznych, kierowana przez prezes firmy Naomi Hirose, stwierdziła w raporcie, że TEPCO obawiało się, że wysiłki mające na celu lepszą ochronę obiektów jądrowych przed poważnymi awariami, takimi jak tsunami, wywołają nastroje antynuklearne, zakłócą działalność lub zwiększą ryzyko sporów sądowych.

Z raportu wynika, że ​​TEPCO mogłaby złagodzić skutki wypadku, gdyby zdywersyfikowała systemy zasilania i chłodzenia, zwracając większą uwagę na międzynarodowe standardy i zalecenia. TEPCO powinno także przeszkolić pracowników w zakresie praktycznych umiejętności zarządzania kryzysowego, a nie przeprowadzać obowiązkowe ćwiczenia jako formalność. W raporcie wewnętrznym TEPCO stwierdziło, że przed wypadkiem bało się rozważyć ryzyko tak dużego tsunami jak to w marcu 2011 roku, które nawiedziło Fukushimę, w obawie, że przyznanie się do ryzyka może skutkować presją społeczną na zamknięcie zakładów.

2013 rok

9 lipca poziom cezu w wodach gruntowych ze studni monitorujących wokół reaktorów wzrósł 90-krotnie w porównaniu z poziomem sprzed trzech dni. Zanieczyszczenie mierzone jest obecnie na 9 tys. bekereli cezu-134 i 18 000 bekereli cezu-137 na litr wody. Ponadto od maja wzrasta poziom trytu w wodzie morskiej z portu sąsiadującego z elektrownią, a próbka wody pobrana 3 lipca wykazała 2300 bekereli na litr, co stanowi najwyższy wynik od początku kryzysu nuklearnego w marcu 2011 roku.

10 lipca Japoński rząd przyznaje, że od 2011 roku w Fukushimie Daiichi radioaktywna woda mogła przedostawać się do wód gruntowych i oceanu.

22 lipca TEPCO przyznaje, że od czasu awarii reaktora w 2011 roku radioaktywna woda w dalszym ciągu przedostaje się z elektrowni do wód gruntowych, powodując radioaktywność wód gruntowych, co ma konsekwencje dla wody pitnej i Pacyfiku.

19 sierpnia odkryto, że 300 ton silnie zanieczyszczonej wody (80 MBq/l) wyciekło ze zbiornika magazynowego i przedostało się do ziemi.

21 sierpnia Japoński Urząd Regulacji Jądrowej podnosi skalę wycieków skażonej wody w Fukushimie do poziomu 3 INES „poważny incydent”.

26 sierpnia rząd japoński przejmuje odpowiedzialność za radzenie sobie z sytuacją skażonej wody.

15 września Japonia znów jest wolna od broni nuklearnej, ponieważ jej jedyny działający reaktor zostaje wyłączony w celu tankowania i konserwacji.

18 listopada pracownicy zaczynają usuwać pręty paliwowe ze zbiornika magazynowego w budynku reaktora bloku nr 4. W ramach ryzykownej i niebezpiecznej operacji, która ma potrwać rok, należy usunąć około 1500 prętów, niektóre z nich są uszkodzone. Usunięte pręty zostaną następnie przeniesione do bezpieczniejszego magazynu.

2014 rok

6 lutego ponowna analiza próbki wody gruntowej pobranej ze studni w lipcu 2013 roku aktualizuje jej pomiar z całkowitej radioaktywności beta wynoszącej 900 tys. Bq/l do rekordowego poziomu 5 MBq/l samego strontu-90 (co odpowiada całkowitej radioaktywności beta wynoszącej około 10 MBq/l)

13 lutego okazuje się, że TEPCO przez miesiące ukrywało wzrost zmierzonej radioaktywności wód gruntowych

21 maja TEPCO rozpoczyna operację w celu ominięcia przepływu wód gruntowych wokół reaktora poprzez pompowanie wód gruntowych z góry do zbiorników magazynowych, a następnie odprowadzanie ich bezpośrednio do morza po zmierzeniu poziomu zanieczyszczeń.

3 czerwca TEPCO rozpoczyna budowę obiektów zapewniających utworzenie ściany lodowej w ziemi wokół reaktorów, aby zapobiec mieszaniu się zanieczyszczonej wody z wodami gruntowymi przepływającymi pod obszarem elektrowni.

7 lipca TEPCO wyłączyło system chłodzenia w reaktorze 5 z powodu 3-milimetrowego wycieku w pobliżu zaworu przepływowego. Wylało się około 1300 litrów wody. Mają około 9 dni na naprawę, zanim temperatura wody osiągnie 65 stopni Celsjusza.

17 lipca TEPCO rozpoczyna kolejne działanie mające na celu powstrzymanie rozprzestrzeniania się zanieczyszczonych osadów w morzu w pobliżu elektrowni, tym razem pokrywając cementem 180 000 metrów kwadratowych dna morskiego.

20 grudnia TEPCO donosi, że wszystkie zużyte pręty paliwowe zostały już bezpiecznie usunięte z basenu magazynowego w reaktorze 4.

2015 rok

10 stycznia TEPCO rozpoczyna eksploatację nowego systemu odwróconej osmozy do usuwania strontu z zanieczyszczonej wody. Nowy system został zbudowany w celu uzdatniania od 500 do 900 metrów sześciennych wody dziennie i zmniejszania poziomu strontu w wodzie od 100 do 1000 razy.

10 kwietnia robot zaprojektowany tak, aby wytrzymywał intensywne ciepło i promieniowanie, zostaje wysłany do reaktora 1 w celu zlokalizowania stopionego paliwa. Sprawdza 14 z 18 lokalizacji, zanim przestanie funkcjonować i trzeba będzie go porzucić.

5 września nakaz ewakuacji miasta Naraha w prefekturze Fukushima zostaje zniesiony.

10 września reaktor jądrowy w Sendai-1 wznawia komercyjną eksploatację po raz pierwszy od trzęsienia ziemi w maju 2011 roku. Kończy to prawie 2 lata bez komercyjnej eksploatacji japońskich elektrowni jądrowych od czasu zatrzymania Ohi-1 15 września 2013 roku.

26 października w ramach trwającego 1/2 roku projektu budowlanego TEPCO ukończyło nadmorską ścianę osłonową o długości 780 m, aby zmniejszyć ilość zanieczyszczonej wody przedostającej się do morza.

2016 rok

16 lutego TEPCO szacuje, że do roku 2027 wyprodukowanych zostanie 749 tys metrów sześciennych skażonych śmieci z Fukushimy Daiichi i publikuje plan spalania i składowania tych odpadów.

2017 rok

3 lutego TEPCO stwierdziło, że poziom promieniowania w zbiorniku zabezpieczającym reaktora 2 w uszkodzonej elektrowni Fukushima nr 1 wyniósł 530 siwertów na godzinę, co stanowi najwyższy poziom odnotowany od czasu stopienia rdzenia w marcu 2011 roku Jest to jednak pierwszy pomiar poziomu promieniowania w obszarze reaktora i zapewne poziom ten jest niższy niż w początkowym okresie po stopieniu. TEPCO ogłosiło również, że w metalowej kratce pod zbiornikiem ciśnieniowym głównego zbiornika bezpieczeństwa reaktora znajduje się 2-metrowy otwór.

20 czerwca badanie przeprowadzone przez TEPCO wykorzystujące pomiary temperatury określiło prawdopodobną lokalizację rdzeni reaktorów 1–3. Większość części z rdzenia przedarła się przez zbiornik ciśnieniowy i zalega na dnie zbiornika zabezpieczającego reaktory 1 i 3, chociaż wydaje się, że pewne szczątki utknęły w mechanizmie napędowym pręta sterującego reaktora 1. Większość zanieczyszczeń może pozostać na dnie zbiornika ciśnieniowego reaktora 2.

19–21 lipca zdalnie sterowany robot robi pierwsze zdjęcia stopionego rdzenia reaktora 3. Część stopionego materiału zwisa z mechanizmu wprowadzania pręta sterującego pod zbiornikiem ciśnieniowym, a na dnie głównego zbiornika znajdują się stosy kamienistych obiektów które uważa się za stopiony rdzeń.

2018 rok

19 stycznia reaktor nr. 2 zostaje zbadany za pomocą kamery. Stwierdzono, że podłoga zabezpieczająca poniżej reaktora pokryta jest osadami piaszczystymi i gliniastymi, które uważa się za pozostałości paliwa. Niektóre elementy zespołu paliwowego są widoczne na podłodze. Na ścianie wewnętrznej nie widać znaczących uszkodzeń. Moc dawki promieniowania w przechowalni waha się od 7 do 42 Gy na godzinę, w zależności od lokalizacji.

2019 rok

15 lutego robot z dwoma „palcami” po raz pierwszy styka się z resztkami paliwa w głównym zbiorniku zabezpieczającym reaktora 2. Robot był w stanie przenieść luźne śmieci w 7 z 10 sondowanych lokalizacji, co daje nadzieję, że będzie możliwe usunięcie odpadów z rdzenia reaktor.

2021 rok

28 lutego zakończono usuwanie wszystkich 566 zespołów wypalonego paliwa z basenu magazynowego bloku nr 3.

Skażenie radioaktywne i skutki środowiskowe

• 21 marca 2011 Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) podała, że dostępne dane pomiarów dokonanych w promieniu 16–58 km od elektrowni wskazywały na istnienie skażenia radioaktywnego na poziomie 0,2–0,9 megabekerela na metr kwadratowy (skażenie substancjami emitującymi promieniowanie beta i promieniowanie gamma)
• 23 marca 2011 poinformowano, że w jednym kilogramie gleby pobranej w miejscowości położonej w odległości 40 km na północny zachód od elektrowni odkryto promieniotwórczy cez-137 (czas połowicznego zaniku ok. 30 lat) o aktywności 163 kilobekereli
• 24 marca 2011 roku podano, że w odległości 16 km na południe od elektrowni stwierdzono obecność promieniotwórczego jodu-131 (czas połowicznego zaniku ok. 8 dni) w ilości 19,1 raza przekraczającej dopuszczalne normy
• 25 marca 2011 Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) podała, że pomiary dokonane w promieniu 34–62 km od elektrowni wskazywały na istnienie skażenia na poziomie 0,07–0,96 megabekerela na metr kwadratowy (skażenie substancjami emitującymi promieniowanie beta i promieniowanie gamma)
• 27 marca 2011 poinformowano, że na terenie elektrowni, w podziemnej części budynku turbin koło reaktora nr 2, w jednym centymetrze sześciennym znajdującej się tam skażonej wody stwierdzono jod-134 o aktywności 2,9 gigabekerela, jod-131 o aktywności 13 megabekereli, a także cez-134 i cez-137 o aktywności 2,3 megabekerela

Zgodnie z początkowymi szacunkami rządu Japonii podczas całej awarii wydostał się cez-137 o aktywności 15 PBq. Badacze, którzy później uwzględnili także skażenie poza Japonią, obliczyli, że ta aktywność wynosiła 36 PBq. Dla porównania w czasie katastrofy czarnobylskiej do środowiska naturalnego przedostał się cez-137 o aktywności 85 PBq.

Zgodnie z raportem TEPCO z października 2011 roku w ciągu pierwszych 100 godzin awarii uwolnił się neptun o aktywności 7,6 PBq. W 2014 roku skażenie promieniotwórcze w przeważającej części zamkniętej strefy było już tylko znikome.

Oprócz emisji do atmosfery znaczna ilość substancji radioaktywnych przedostawała się do wód gruntowych (i ostatecznie do oceanu) w wyniku wycieków chłodziwa, które miało bezpośredni kontakt z paliwem. Szacunki dla tej emisji wahają się od 1 do 5,5 PBq. Chociaż większość dostała się do oceanu wkrótce po wypadku, znaczna część pozostaje w wodach gruntowych i nadal miesza się z wodami przybrzeżnymi. Na wybrzeżu Fukushimy płynie jeden z najsilniejszych prądów na świecie (Prąd Kuroshio), który przenosi skażone wody daleko do Oceanu Spokojnego, znacznie rozpraszając radioaktywność.

Już kilka miesięcy po awarii do badań terenowych dopuszczono międzynarodowe zespoły badawcze. Od 2013 miały one wstęp również na tereny bezpośrednio przyległe do elektrowni. Jedno z pierwszych badań, zespołu Joji Otakiego, dotyczyło powszechnego w Japonii motyla Pseudozizeeria maga z rodziny modraszkowatych. U motyli schwytanych w pobliżu elektrowni odnotowano zdeformowane skrzydła, czułki i oczy. Potwierdził on też akumulowanie się uszkodzeń DNA u kolejnych pokoleń motyli, krzyżując egzemplarze schwytane z laboratoryjnymi. Według Mousseau i Mollera, którzy badali również czarnobylską strefę wykluczenia, zarówno w Czarnobylu jak i w Fukushimie odnotowali zmniejszenie się populacji motyli. Motyle należą do zwierząt szczególnie czułych na promieniowanie jonizujące.

Podobnie jak w Czarnobylu, Mousseau i Moller badali w okolicach Fukushimy jaskółki dymówki (m.in. z uwagi na ich filopatryczność – tendencje do powracania i przebywania w tym samym miejscu). Mieli oni problem z zaobserwowaniem dymówek, motyli i ważek. U tygodniowych piskląt z przedmieść miasta Namie wykryli obecność cezu-137. Do listopada 2014 Mousseau i Moller odwiedzili strefę zamkniętą Fukushimy 12 razy. Według nich, populacja dymówek spada tam dwa razy szybciej niż w Czarnobylu. Może to jednak wynikać z mniejszej odporności tej populacji lub jej większej wrażliwości na promieniowanie.

Wykres emisji promieniowania z elektrowni jądrowej Fukushima I po trzęsieniu ziemi i tsunami w Tōhoku w 2011 roku w porównaniu z innymi katastrofami jądrowymi.

Bohaterowie i ofiary

Nazwą Pięćdziesięciu z Fukushimy (Fukushima 50) zaczęto określać na świecie członków japońskich ekip ratowniczych, którzy ochotniczo pozostali na terenie elektrowni po ewakuacji większości personelu 15 marca 2011 i kontynuowali pracę mimo zagrożenia promieniowaniem. Początkowo było ich od 50 do 70. W późniejszym okresie ich liczba się zwiększyła. Porównywani do czterdziestu siedmiu rōninów z Akō, symbolu samurajskiej wierności, zostali uznani w Japonii i na świecie za bohaterów. Ludzie ci zostali laureatami Nagrody Księcia Asturii w dziedzinie „Zgody między Narodami” za rok 2011.

Nie udokumentowano negatywnych skutków zdrowotnych wśród mieszkańców Fukushimy ani pracowników elektrowni, które można bezpośrednio przypisać narażeniu na promieniowanie w wyniku wypadku. Ostrej krytyce poddano ostrzeżenie społeczeństwa przed zagrożeniami radiologicznymi wynikającymi z awarii, jak i samo przeprowadzania ewakuacji (podobnie jak w przypadku awarii jądrowej w Czarnobylu). W wyniku wypadku co najmniej 164 tys. mieszkańców okolicy zostało wysiedlonych na stałe lub czasowo (dobrowolnie lub na podstawie nakazu ewakuacji). W 20-kilometrowej strefie ewakuacyjnej spośród około 2220 pacjentów i osób starszych przebywających w szpitalach i domach opieki w wyniku ewakuacji 51 osób zmarło, co przypisano stresowi lub obawie przed zagrożeniami radiologicznymi.

Według WHO, wzrost zachorowalności na nowotwory na skutek awarii będzie tak mały, że niezauważalny, a prawdopodobieństwo, że obecne dzieci w Japonii będą chore na nowotwory wzrosło o 1%. Jak zauważył James Lovelock, tsunami, które spowodowało awarię w Fukushimie, zabiło 26 tys. osób, podczas gdy w wyniku awarii elektrowni nie zginęła ani jedna.

Skutki gospodarcze

W grudniu 2016 japońskie Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Przemysłu przedstawiło szacunki dotyczące kosztów katastrofy jądrowej, sięgające ponad 188 mld USD.

Na skutek ciągu wydarzeń jaki spowodował katastrofę, czyli trzęsienia ziemi, tsunami i awarii jądrowej, wyłączono wszystkie 54 reaktory energetyczne w Japonii. Spowodowało to przejściowe limitowanie prądu elektrycznego, a w dłuższej konsekwencji niemal całkowite przerzucenie się na paliwa kopalne jako źródła energii (98%, czyli więcej niż w latach 70. XX wieku, gdy rozpoczynano japoński program jądrowy). Podrożała energia elektryczna dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Od czasu wyłączenia elektrowni Japonia musi co roku importować paliwa kopalne.

Według badaczy z Research Institute of Innovative Technology for the Earth, wzrost spalania paliw kopalnych w Japonii po katastrofie w Fukushimie spowodował wzrost emisji dwutlenku węgla o 10,8% ponad poziom z roku 1990. Oznacza to utratę wszystkich osiągnięć jakie Japonia wykonała próbując sprostać postanowieniom Protokołu z Kioto.

dodatkowe informacje:
Kończy się miejsce na skażoną wodę z Fukushimy. Japonia rozważa spuszczenie miliona ton do Pacyfiku
Fukushima do dziś budzi strach. Jednak według niektórych koszty tych obaw są gorsze od skutków awarii
Japonii grozi katastrofa ekologiczna. Zanika ochrona wód gruntowych pod elektrownią w Fukushimie
Fukushima nadal groźna. Możliwa katastrofa ekologiczna
Japonia wyleje ścieki z elektrowni Fukushima do oceanu. Naukowcy ostrzegają przed rakotwórczymi izotopami

źródło: materiały prasowe
Katastrofa elektrowni jądrowej Fukushima Nr 1, autorzy, licencja CC BY SA 4.0
Fukushima nuclear accident, autorzy, licencja CC BY SA 4.0

⚠️ Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:

definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, wieczne chemikalia, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby

degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, koszenie trawników, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw

ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)

zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia

zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał

klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej

Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)

Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough

🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

📩 Zapisz się na newsletter i otrzymuj ekowiadomości prosto na swoją skrzynkę!
Subskrypcja daje Ci także dostęp do specjalnego działu na portalu 🌐, gdzie znajdziesz darmowe materiały do pobrania: 📘 poradniki, 📋 przewodniki, 📂 praktyczne zestawienia, ✏️ wzory, 📄 karty pracy, ✅ checklisty i ściągi. Wszystko, czego potrzebujesz, aby skutecznie wprowadzać ekologiczne zmiany w swoim życiu 🌱.

☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc…..

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl

🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie