Czas czytania: 79 minut
Ostatnia aktualizacja:
Elektroodpady są niebezpieczne ponieważ mogą zawierać w swej budowie elementy, materiały i podzespoły z substancjami niebezpiecznymi takimi jak: rtęć, ołów, freon, arsen, kadm, chrom, miedź, nikiel, rtęć. Każdy z nas może jednak w łatwy sposób ograniczyć ich negatywny wpływ na środowisko. Wystarczy oddać elektrośmieci bezpłatnie w sklepie (kupując nowy sprzęt tego samego rodzaju), lub specjalnym punkcie zbiórki elektroodpadów.
Elektrośmieci są to nieużywane, przestarzałe lub zepsute sprzęty elektryczne i elektroniczne, takie jak: pralki, lodówki, zamrażarki, telewizory, komputery, odkurzacze, świetlówki, żarówki energooszczędne, sprzęt audio, żelazka, telefony, wiertarki, baterie i inne.
Uwaga! Warto sprawdzić, czy firma do której oddajemy zużyty sprzęt działa legalnie – powinna znajdować się w rejestrze Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Spis treści
- Podstawowe informacje
- Grupy i rodzaje elektroodpadów
- Szkodliwe substancje znajdujące się w elektroodpadach
- Postępowanie z elektroodpadami w Polsce
- Prawa i obowiązki użytkownika sprzętu – konsumenta
- Prawa i obowiązki sprzedawców i punktów serwisowych
- Prawa i obowiązki organizacji odzysku
- Porady dotyczące zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Podstawowe informacje
Elektroodpady to grupa odpadów obejmująca zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Do elektroodpadów zalicza się elektryczne urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt teleinformatyczny, telekomunikacyjny, audiowizualny, oświetleniowy i medyczny, narzędzia elektryczne i elektroniczne, automaty, czujniki, urządzenia pomiarowe itp.
Elektroodpady nie mogą być wyrzucane łącznie z innymi odpadami, ponieważ zawierają substancje szkodliwe, oraz trujące. Zasady postępowania z elektroodpadami i prowadzenia ich odzysku regulowane są przez przepisy krajowe i unijne.
Czy wiesz, że…
Odpowiednie postępowanie z elektroodpadami to przejaw troski o środowisko naturalne. Dzięki recyklingowi można odzyskać wiele materiałów które nadają się do ponownego użycia i do wytworzenia nowych produktów. Tym samym obniżona zostaje emisja zanieczyszczeń i szkodliwych gazów cieplarnianych, w tym CO2 do atmosfery.
Grupy i rodzaje elektroodpadów
Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE z dnia 4 lipca 2012 roku od dnia 15 sierpnia 2018 roku wyróżnione zostało 6 grup, na które dzielą się wszelkiego rodzaju urządzenia:
1. Sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury
- lodówki, chłodziarki, zamrażarki
- sprzęt automatycznie wydający produkty chłodzone
- sprzęt klimatyzacyjny
- sprzęt do osuszania
- pompy ciepła
- grzejniki zawierające olej
- inny sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury stosujący do celów wymiany temperatury płyny inne niż woda
2. Ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm
- Ekrany
- odbiorniki telewizyjne
- cyfrowe ramki LCD do zdjęć
- monitory
- laptopy
- notebooki
3. Lampy
- proste lampy fluorescencyjne,
- kompaktowe lampy fluorescencyjne,
- lampy fluorescencyjne, wysokoprężne lampy wyładowcze – w tym ciśnieniowe lampy sodowe i lampy metalohalogenkowe,
- niskoprężne lampy sodowe
- diody elektroluminescencyjne (LED)
4. Sprzęt wielkogabarytowy
- pralki
- suszarki do odzieży
- zmywarki
- kuchenki
- piekarniki elektryczne
- elektryczne płyty grzejne
- oprawy oświetleniowe
- sprzęt do odtwarzania dźwięku lub obrazu
- sprzęt muzyczny (z wyjątkiem organów piszczałkowych zainstalowanych w kościołach)
- urządzenia używane do dziania i tkania
- komputery wielkogabarytowe – mainframe
- drukarki wielkogabarytowe
- sprzęt kopiujący
- wielkogabarytowe automaty uruchamiane monetą
- wielkogabarytowe wyroby medyczne
- wielkogabarytowe przyrządy do monitorowania i kontroli
- wielkogabarytowe urządzenia automatycznie wydające produkty i pieniądze
- panele fotowoltaiczne.
5. Sprzęt małogabarytowy
- odkurzacze
- zamiatacze do dywanów
- urządzenia do szycia
- oprawy oświetleniowe
- kuchenki mikrofalowe
- sprzęt wentylujący
- żelazka
- tostery
- noże elektryczne
- czajniki elektryczne
- zegary i zegarki
- golarki elektryczne,
- wagi
- urządzenia do pielęgnacji włosów i ciała
- kalkulatory
- odbiorniki radiowe,
- kamery wideo
- sprzęt wideo
- sprzęt hi-fi
- instrumenty muzyczne,
- sprzęt do odtwarzania dźwięku lub obrazu
- elektryczne lub elektroniczne zabawki
- sprzęt sportowy
- komputery rowerowe, do nurkowania, biegania, wiosłowania itd.
- czujniki dymu
- regulatory ciepła
- termostaty
- małogabarytowe narzędzia elektryczne i elektroniczne
- małogabarytowe wyroby medyczne,
- małogabarytowe przyrządy do monitorowania i kontroli
- małogabarytowe urządzenia automatycznie wydające produkty
- mały sprzęt ze zintegrowanymi panelami fotowoltaicznymi.
6. Małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny (żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm)
- telefony komórkowe
- GPS
- kalkulatory kieszonkowe
- routery
- komputery osobiste
- drukarki
- telefony
Szkodliwe substancje znajdujące się w elektroodpadach
Odpady elektroniczne zawierają liczne substancje szkodliwe oraz trujące, które po wydostaniu się z uszkodzonego sprzętu: lodówki, pralki, komputera, świetlówki czy innego urządzenia elektronicznego łatwo przenikają do gleby, wód gruntowych i powietrza. Może to powodować zanieczyszczenie środowiska naturalnego, stanowiąc tym samym zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.
- Rtęć zawarta jest w niektórych świetlówkach. Jest to metal bardzo szkodliwy, który po przeniknięciu do organizmu powoduje uszkodzenie nerek, zaburzenia wzroku, słuchu, mowy, i koordynacji ruchów, deformuje kości i może być przyczyną zmian nowotworowych.
- Ołów wykorzystywany jest w elektronice jako składnik stopów lutowniczych i szkła kineskopowego. Ma właściwości toksyczne i rakotwórcze. Wchłonięty do organizmu, najpierw dostaje się z krwią do wątroby, płuc, serca i nerek, potem metal gromadzi się w skórze i mięśniach. Ostatecznie kumuluje się w tkance kostnej i niszczy szpik.
- Związki bromu stosowane są w komputerach. Po przeniknięciu do środowiska powodują u ludzi i zwierząt schorzenia układu rozrodczego oraz problemy neurologiczne.
- Chrom
- Kadm zawarty jest w bateriach urządzeń elektrycznych. Zaburza czynności nerek, funkcje rozrodcze, powoduje chorobę nadciśnieniową, wywołuje zmiany nowotworowe, zaburza metabolizm wapnia powodując deformację szkieletu kostnego.
- Nikiel, gdy przedostanie się do organizmu w dużym stężeniu uszkadza błony śluzowe, obniża poziom magnezu oraz cynku w wątrobie, powoduje zmiany w szpiku kostnym oraz może przyczyniać się do zmian nowotworowych.
- PCB (związki chemiczne) pełnią w urządzeniach funkcje chłodzące, smarujące i izolujące. Po przedostaniu się do organizmu zalega w tkance tłuszczowej powodując m.in. uszkodzenia wątroby, anomalie reprodukcyjne, osłabienie odporności, zaburzenia neurologiczne i hormonalne.
- R-12, czyli freon to gaz syntetyczny zawarty w klimatyzatorach i lodówkach, w których pełni funkcję chłodniczą. Jest szczególnie szkodliwy dla warstwy ozonowej. Przyczynił się do powstania dziury ozonowej. Od 1998 roku nie wolno go stosować w urządzeniach elektrycznych, jednak nadal spotykany jest w urządzeniach starszego typu.
- Azbest używany jest w urządzeniach elektrycznych i elektronicznych m.in. ze względu na swoje właściwości izolacyjne. Jest jednak przyczyną wielu groźnych chorób np. pylicy azbestowej i raka płuc.
Postępowanie z elektroodpadami w Polsce
Zgodnie z obowiązującą Ustawą z dnia 11 września 2015 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1622) nie wolno wyrzucać elektroodpadów do zwykłego śmietnika. Grozi za to kara grzywny do 5 tys. złotych. Na sprzętach elektronicznych i elektrycznych umieszczany jest zazwyczaj znak przekreślonego kosza ZSEE, który informuje o zakazie wyrzucania elektroodpadów do zwykłego pojemnika.
Wprowadzający sprzęt tj. sprzedawcy detaliczni i hurtowi sprzedając nowy sprzęt mają obowiązek nieodpłatnie przyjąć od swojego klienta zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE), który jest tego samego rodzaju i w takiej samej ilości (stosunek 1:1 tj. zużyta pralka za nową pralkę). Posiadacz zużytego, zepsutego sprzętu może oddać go do specjalnych punktów zbiórki ZSEE działających w ramach gminnych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów komunalnych, lub w punktach legalnie istniejących przedsiębiorstw prywatnych. Od 2006 każda gmina ma obowiązek udostępnić mieszkańcom informację o znajdujących się na jej terenie podmiotach zbierających zużyty sprzęt oraz adresach prowadzonych przez nie punktów zbierania zużytego sprzętu.
Legalnie działające zakłady zbiórki i przetwarzania powinny być wpisane w rejestr Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Ogólnopolska Izba Gospodarcza Ochrony Środowiska szacuje, że tylko 30% zużytego sprzętu chłodniczego trafia do prawidłowego przetwarzania. Zdecydowana większość zużytych lodówek czy zamrażarek przetwarzana jest w prymitywny sposób. Tani, ale nieprofesjonalny demontaż zużytego sprzętu chłodniczego, prowadzony na podwórkach, w garażach, punktach skupu złomu czy w zakładach przetwarzania o niskim standardzie technologicznym, jest źródłem poważnych zanieczyszczeń. Nieprawidłowe przetworzenie zużytej lodówki jest równoważne emisji CO2 z podróży samochodem osobowym na dystansie 10 tys. km.
Prawa i obowiązki użytkownika sprzętu – konsumenta
- użytkownik sprzętu elektrycznego i elektronicznego przeznaczonego dla gospodarstw domowych ma obowiązek oddawania zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny do przeznaczonych do tego punktów zbiórki ZSEE
- zużytego sprzętu nie wolno umieszczać łącznie z innymi odpadami – za pozostawienie sprzętu w miejscu do tego nieprzeznaczonym grozi kara grzywny do 5000 zł.
- w przypadku zakupu nowego sprzętu, konsument ma prawo oddać bezpłatnie zużyty sprzęt tego samego rodzaju (1:1), ale sprzedawca nie ma obowiązku zapewnić transportu tego sprzętu z mieszkania użytkownika do sklepu
- konsument może nieodpłatnie pozostawić sprzęt oddany do naprawy w punkcie serwisowym w przypadku, gdy jego naprawa jest niemożliwa lub nieopłacalna
- zarówno sprzedawca jak i prowadzący punkt serwisowy mają prawo odmówić przyjęcia zużytego sprzętu w przypadku, gdy stwarza on zagrożenie dla zdrowia lub życia przyjmujących
- informacje o punktach zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych użytkownik może uzyskać: na stronie internetowej urzędu gminy, w siedzibie urzędu gminy – np. w gablotach informacyjnych, w punktach serwisowych oraz w punktach sprzedaży sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych
- w niektórych miastach elektroodpady są odbierane bezpłatnie spod drzwi użytkownika sprzętu – wystarczy telefon na odpowiednią infolinie, podanie danych osobowych oraz wybranie preferowanych godzin odbioru
Prawa i obowiązki sprzedawców i punktów serwisowych
- sprzedawcy detaliczni i hurtowi przy zakupie nowego sprzętu są zobowiązani do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, pochodzącego z gospodarstw domowych, w ilości nie większej niż sprzedawany sprzęt tego samego typu (1:1)
- sprzedawca, hurtownik lub serwisant mają obowiązek przyjęcia ZSEE bezpłatnie, nie mają natomiast obowiązku ponoszenia kosztów transportu zużytego sprzętu.
- prowadzący punkt serwisowy ma obowiązek do nieodpłatnego przyjęcia sprzętu, jeżeli jego naprawa jest niemożliwa lub nieopłacalna dla jego właściciela.
- sprzedawcy detaliczni, hurtowi oraz prowadzący punkty serwisowe mogą odmówić przyjęcia zużytego sprzętu w przypadku, gdy stwarza on zagrożenie dla zdrowia lub życia osób przyjmujących zużyty sprzęt.
- sprzedawcy detaliczni i hurtowi mają obowiązek sprzedaży wyłącznie sprzętu wprowadzonego do obrotu przez Wprowadzającego. Sprzęt ten musi być zarejestrowany w rejestrze Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska
- w punkcie sprzedaży oraz w punkcie serwisowym musi być umieszczona informacja o punktach zbierania zużytego sprzętu.
- sprzedawany sprzęt musi być oznakowany symbolem przekreślonego, kołowego kontenera na odpady, co znaczy, że sprzęt został wprowadzony do obrotu po 13 sierpnia 2005 roku
- sprzedawany sprzęt musi być opatrzony informacją o zakazie umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami, wyjaśnieniem znaczenia oznakowania (symbol przekreślonego, kołowego kontenera na odpady), informacją o potencjalnych skutkach dla środowiska i zdrowia ludzi wynikających z obecności składników niebezpiecznych w sprzęcie, a także informacją o systemie zbierania zużytego sprzętu oraz o roli gospodarstwa domowego w procesie ponownego użycia i odzysku
- sprzedawca detaliczny ma obowiązek nieodpłatnego przekazania przyjętego zużytego sprzętu hurtownikowi lub prowadzącemu zakład przetwarzania lub organizacji odzysku
Detaliści i hurtownicy są zobowiązani do sporządzania sprawozdań do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (w terminie do dnia 31 lipca za okres od 1 stycznia do 30 czerwca i do dnia 15 marca za okres 1 lipca do 31 grudnia każdego roku). Sprawozdania mają informować o masie zebranego i przekazanego do zakładu przetwarzania zużytego sprzętu.
Prawa i obowiązki organizacji odzysku
Organizacje odzysku zostały powołane po to, aby w imieniu Wprowadzających – Producentów i Importerów spełniać ich obowiązki wynikające z ustawy, czyli:
- organizować sprawny i efektywny w kosztach system zbierania zużytego sprzętu, organizować punkty zbiórki ZSEE, odbierać ZSEE z punktów zbierania, organizować przetwarzanie, odzysk, recykling i unieszkodliwianie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
- składać do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska wymagane prawem sprawozdania i rozliczenia
- prowadzić publiczne kampanie edukacyjne popularyzujące ideę selektywnego zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Porady dotyczące zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
- nie demontuj samodzielnie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego poza wyspecjalizowaną firmą recyklingową – grozi to niekontrolowanym uwolnieniem niebezpiecznych substancji. Szczególnie uważaj na świetlówki. Ich uszkodzenie może spowodować uwolnienie się rtęci, jest to bardzo szkodliwe dla zdrowia.
- zgodnie z zasadą Repair ruchu Zero Waste naprawiaj sprzęt zepsuty dzięki czemu unikasz powstawania elektroodpadów. Naprawa to przedłużenie cyklu życia produktu. Naprawiony sprzęt możesz odsprzedać z zyskiem, oddać potrzebującym albo po prostu oszczędzić.
- rozważnie zaplanuj zakupy, tak aby do twojego domu nie trafiały urządzenia, z których nigdy nie będziesz korzystał. To popyt kształtuje podaż. Producenci zaspokoją wszystkie, nawet najbardziej absurdalne zachcianki konsumentów ale czy są one niezbędne dla Twego życia?
- zaplanuj wymianę starych urządzeń na nowe, energooszczędne. Urządzenia produkowane obecnie, w oparciu o nowoczesne technologie, zużywają nawet pięciokrotnie mniej energii i wody niż te produkowane wiele lat temu. Pamiętaj, że na nowych urządzeniach są umieszczone etykiety energetyczne i symbole wskazujące na wskaźniki zużycia energii przez dane urządzenie
- postaraj się wymienić w domu zwykłe żarówki na energooszczędne oświetlenie np. LED. Ich żywotność jest dłuższa niż zwykłej żarówki, a zużycie energii mniejsze
- nie trzymaj latami elektroodpady w piwnicy, garażu, komórce czy na strychu – przyznaj, że już nigdy nie będziesz z niego korzystał. Oddaj przy najbliższej okazji zepsute urządzenia do punktu zbiórki elektroodpadów.
- pamiętaj, że oddając zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny do punktu zbiórki rozpoczynasz proces recyklingu, który prowadzi do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich powtórnego wykorzystania.
- zużyte baterie wyrzucaj do specjalnych pojemników – wszystkie baterie powinny zostać oddane do recyklingu w odpowiednich punktach zbiórki baterii
Akty prawne – ustawy i dyrektywy
- Ustawa z dnia 11 września 2015 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2022 r. poz. 1622)
- Ustawa z dnia 1 lipca 2011 roku o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. nr 152, poz. 897, ze zm.)
- Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. z 2005 r. nr 180, poz. 1495) (uchylona)
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U. z 2001 r. nr 62, poz. 628) (uchylona)
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/19/UE z dnia 4 lipca 2012 roku w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) (Dz.U. L 2012.197.38)
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/108/WE z dnia& 8 grudnia 2003 roku zmieniająca dyrektywę 2002/96/WE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) (Dz.U. L 345 z 31 grudnia 2003, P. 106)
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/96/WE z dnia 27 stycznia 2003 roku w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego (WEEE) (Dz.U. L 37 z 13.2.2003, P. 24—39 / PL.ES Rozdział 15 Tom 07 P. 359 – 374
źródło: materiały prasowe
Elektroodpady, autorzy, licencja CC BY SA 3.0
Akcja edukacyjna zuzyteoswietlenie.pl
♻️ Śmieci i odpady – dodatkowe informacje:
air-commerce, aluminium, baterie, cykl życia produktu, dzikie wysypiska, Dyrektywa Single Use Plastic (SUP), Dyrektywa opakowaniowa, ekoprojektowanie, elektroodpady (elektrośmieci), gospodarka odpadami, greenwashing, Hierarchia postępowania z odpadami (Waste hierarchy), End Plastic Pollution, kompost, kompostowanie, Less Waste, mikroplastik, opakowania ekologiczne, oznaczenie opakowań ze względu na skład chemiczny, overpacking (nadmier opakowania), Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), papier, Plastisfera (Plastisphere), Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), recykler, recykling odpadów, recyklomaty, Rot (Kompostuj), Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta (ROP), segregacja odpadów, selektywna zbiórka odpadów, spalarnie odpadów, Sprzątanie Świata (Clean up the World), system kaucyjny (depozytowy), szkło, tworzywa (polimery) biodegradowalne (zielone polimery), tworzywa sztuczne (plastik), świadomy konsument i odpowiedzialna konsumpcja, upcykling odpadów, utylizacja odpadów, Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wysypiska śmieci (składowiska odpadów), zakład termicznego przetwarzania odpadów, zanieczyszczenie środowiska, Zasada 3R, Zasada 5R, Zasada 8R, Zero Waste, znaki ekologiczne, znaki ekologiczne dla opakowań, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE)
🛒 Świadomy konsument – dodatkowe informacje:
ekologiczne i zrównoważone święta, black friday, Clean label, cyber monday, cyfrowy paszport produktu (Digital Product Passport, DPP), cykl życia produktu (Life Cycle Assesment, LCA), data przydatności do spożycia, data ważności, degrowth, domowe (naturalne) środki czystości, dyrektywa Cyfrowa, Dyrektywa Omnibus, dyrektywa PPWD (Packaging and Packaging Waste Directive), dyrektywa Towarowa, dyrektywa Single-Use Plastics, ekoprojekt, ekoprojektowanie (ecodesign), etykiety energetyczne, garderoba kapsułowa (capsule gardrobe), greenwashing (ekościema, ekomanipulacja, zielone kłamstwo), ekonomia subskrypcji, fast fashion (szybka, śmieciowa moda), fast homeware, gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ), kosmetyki naturalne (ekokosmetyki), lęk przed wypadnięciem z obiegu (Fear of missing out, FOMO), marnowanie żywności, Nutri-Score (5-Colour Nutrition Label, 5-CNL) pięciokolorowa etykieta żywieniowa, olej palmowy, odpowiedzialna konsumpcja, pakiet odpadowy, Prawo Do Naprawy (#RightToRepair), produkt bio, produkt ekologiczny (eko), produkt naturalny, recykling, redesign, rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP), ekonomia współdzielenia (sharing economy), slow fashion, społeczna lodówka, strategia Od pola do stołu, system kaucyjny, transport ekologiczny, turystyka ekologiczna, upcykling, uwalnianie książek (bookcrosing), zdrowa żywność, zrównoważona moda, zrównoważone rybołówstwo, żywność alternatywna, żywność drukowana, żywność ekologiczna
ślad ekologiczny (ecological footprint), ślad środowiskowy (environmental footprint), ślad węglowy (carbon footprint), ślad wodny (water footprint)
air-commerce, downsizing, overpackaging
Jak każdego dnia dbać o środowisko naturalne:
na wakacjach, na zakupach, w podróży, ograniczenie zużycia papieru
oszczędzanie energii elektrycznej (oszczędzanie prądu): tryb czuwania Stand-by
energooszczędne oświetlenie: świetlówka kompaktowa (energooszczędna), żarówka LED
oszczędzanie gazu, oszczędzanie wody: perlator
energooszczędna wentylacja, energooszczędne ogrzewanie
energooszczędne urządzenia: czajnik elektryczny, komputer, lodówka i zamrażarka, odkurzacz, okap kuchenny, piekarnik, płyta grzejna, pojemnościowy podgrzewacz do wody, pralka, telewizor, zmywarka
segregacja odpadów
znaki i oznaczenia ekologiczne
Ekologiczny styl życia:
dieta planetarna, fleksitarianizm, foodsharing, freganizm, jadłodzielnia, Lifestyles of Health and Sustainability (LOHAS), Less Waste, lodówka społeczna, roślinne zamienniki mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, Repair Cafe, Slow fashion, Slow life, weganizm, wegetarianizm,
Zero Waste
zasada 3R, zasada 5R, zasada 8R: Rethink (Przemyśl swoją relację ze środowiskiem), Refuse (Odmawiaj), Reduce (Unikaj), Reuse (Użyj ponownie), Rehome (Znajdź nowy dom), Repair (Naprawiaj), Recycle (Utylizuj, Recyklinguj, Oddaj do odzysku), Rot (kompostuj)
🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie