Ocieplenie klimatu oraz stres wywołany obecnością w środowisku życia inwazyjnych drapieżników pogarszają kondycję owadów – i powodują większą zachorowalność na zabójczą mikrosporydiozę – wynika z badań polsko-szwedzkiego zespołu biologów.
Pasożytnictwo jest jedną z najczęstszych interakcji międzygatunkowych i występuje u wszystkich grup organizmów. Infekcje pasożytnicze mogą mieć różne konsekwencje dla gospodarzy-żywicieli, od przejściowej łagodnej choroby, aż do śmierci. Dzieje się tak poprzez zmiany w fizjologii gospodarza, spowodowane m.in. uszkodzeniem jego tkanek.
Wysoka częstość infekcji może mieć również wpływ na liczebność populacji żywiciela, a nawet doprowadzić do jej wyginięcia. Ma to miejsce zwłaszcza, gdy osobniki mają niską odporność lub w przypadku, gdy pasożyt jest wysoce zakaźny. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym zakażeniu może być stres doświadczany przez potencjalnych żywicieli, który pośrednio powoduje spadek ich odporności i 'otwarcie wrót’ dla kolejnych chorobotwórczych organizmów.
tłumaczy dr hab. Szymon Śniegula z Instytutu Ochrony Przyrody PAN
Nic więc dziwnego, że greckie słowo parasitos, od którego pochodzi termin „pasożyt” oznacza dosłownie „spożywający przy stole innego”. Jest to więc wrogie i jednostronne współbiesiadnictwo, które znacznie obniża jakość życia żywiciela.
O skomplikowanej relacji pasożyt-gospodarz w świecie owadów donoszą badania, prowadzone przez zespół naukowców z Instytutu Ochrony Przyrody PAN, Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu w Lund. Badacze po raz pierwszy przedstawili zapis zakażenia mikrosporydiami u larw ważki tężnicy wytwornej (Ischnura elegans), hodowanej w warunkach laboratoryjnych – gatunku modelowego do badań ekologicznych i ewolucyjnych.
Wyniki swoich badań Andrzej Antoł i Szymon Śniegula z IOP PAN, Anna M. Labecka z Instytutu Nauk o Środowisku UJ oraz J. I. Ronny Larsson, biolog ze szwedzkiego Uniwersytetu Lund opublikowali w piśmie Diversity (https://doi.org/10.3390/d14060428).
Do tej pory wiedzieliśmy, że ważki mogą być porażane przez pasożyty należące do kilku grup, m.in. ektopasożytnicze roztocza wodne (pajęczaki), endopasożytnicze gregaryny (protisty) oraz nicienie, czego wynikiem staje się ogólny spadek kondycji owadów oraz obniżony sukces ich rozrodu. Brakowało natomiast informacji, czy i w jakim stopniu, mikrosporydia wpływają na kondycję i przeżywalność ważek.
komentuje Szymon Śniegula
Autorzy badań przypominają, że mikrosporydia to jednokomórkowe grzyby, wnikające do wnętrza pojedynczych komórek ofiar, którymi mogą być różne grupy zwierząt, włącznie z ludźmi, czego rezultatem jest rozwój choroby zwanej mikrosporydiozą. U ważek infekcja mikrosporydiami występuje w ciele tłuszczowym, gdzie pasożyt może znajdować się w różnych stadiach rozwojowych. Zakażone larwy są często bielsze lub bledsze niż niezainfekowane.
Zainfekowane larwy poddane badaniom pochodziły z zebranych w terenie dorosłych samic, które odłowiono w południowej Polsce.
Wykryto, iż wyższa temperatura w czasie hodowli w warunkach laboratoryjnych oraz obecność sygnałów chemicznych pochodzących od inwazyjnego obcego drapieżnika – raka sygnałowego (Pacifastacus leniusculus), zwiększały liczbę zarażonych larw.
Zainfekowane ważki miały zaburzony rozwój skrzydeł i wszystkie umierały przed wylotem. Stąd infekcja mikrosporydiami u tężnicy wytwornej wpłynęła na rozwój cech morfologicznych oraz skróciła czas życia owada.
Wyniki sugerują, że ocieplenie klimatu oraz stres wywołany obecnością w środowisku życia inwazyjnych drapieżników są czynnikami powodującymi spadek kondycji owadów i większą zachorowalność na zabójczą mikrosporydiozę.
W przyszłości naukowcy chcą się skoncentrować na badaniu mechanizmu infekcji mikrosporydiami i ich wpływie na różne cechy żywiciela oraz warunków, które zwiększają ryzyko pasożytnictwa. Studia te pozwolą rzucić światło na związek pomiędzy zarażeniem mikrosporydiami a żywicielami narażonymi na trudne warunki ekologiczne.
źródło: naukawpolsce.pl
⛈️ Zmiany klimatu – dodatkowe informacje:
carbon offset, dekarbonizacja, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), depresja klimatyczna (ekolęk, lęk klimatyczny), fakty i mity klimatyczne, handel emisjami CO2, hipoteza pistoletu metanowego, naturalna zmienność klimatu, neutralność klimatyczna, neutralność węglowa, odnawialne źródła energii, rekompensata węglowa, sekwestracja CO2, ślad ekologiczny, ślad węglowy, ślad wodny, węglowy rezerwuar, zielona transformacja energetyczna, zielony rozwój, zrównoważony rozwój
🌡️ efekt cieplarniany, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie
dwutlenek węgla, freony (chlorofluorowęglowodory CFC), metan, ozon, podtlenek azotu
międzynarodowe organizacje, petycje, protokoły, umowy:
Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS), Europejski Zielony Ład, funduszu Loss and Damage, Green Climate Fund, Konferencje Stron COP (Conferences of the Parties), Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC), Petycja Oregońska, Porozumienie Paryskie, Protokół z Kioto, Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC, FCCC)
zagrożenia ekologiczne związane z zmianami klimatu:
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, El Niño, ekstremalne zjawiska, gatunki zagrożone wyginięciem, geoinżynieria klimatu, gwałtowne zmiany pogody, huragany, kwaśny deszcz, La Niña, miejska wyspa ciepła, migracje gatunków, migracja ludności, ocieplenie oceanu, odtlenienie oceanu, osuwiska i tsunami, otwarcie nowych szlaków handlowych, paliwa kopalne, podtopienia, powodzie, punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, pustynnienie, redukcja morskiej pokrywy lodowej (zmniejszenie zasięgu i frekwencji lodu morskiego), sprzężenia zwrotne w ziemskim systemie klimatycznym, straty ekonomiczne, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, topnienie wiecznej zmarzliny, ubożenie (utrata) różnorodności biologicznej, wydłużony okres wegetacyjny roślin, wylesianie (deforestacja), wymieranie gatunków, wzrost poziomu mórz i oceanów, wzrost śmiertelności, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zmniejszony dopływ słodkiej wody, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie środowiska, zmiana (modyfikacja) cyrkulacji atmosferycznej, zmiana cyrkulacji termohalinowej (zaburzenie cyrkulacji oceanicznej), zwiększenie produkcji rolnej, zwiększenie powierzchni tundry w Arktyce, zwiększony zasięg występowania wektorów przenoszących zakaźne drobnoustroje (rozprzestrzenianie się chorób)
⚠️ Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, wieczne chemikalia, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, koszenie trawników, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
