Świetlówka kompaktowa

Świetlówki to niskoprężne lampy wyładowcze, które emitują światło w wyniku wyładowań elektrycznych w parach rtęci i z minimalną ilość ciepła. Świetlówki kompaktowe, zwane również żarówkami energooszczędnymi, to ekonomiczne źródła światła. Zużywają 5 razy mniej energii, niż zwykłe żarówki żarowe i świecą do 10 razy dłużej.

Świetlówki nie nagrzewają się tak bardzo, w porównaniu do zwykłych żarówek, są bardziej wydajne energetycznie, gdyż energię pożytkują głównie na emitowanie światła, a nie wydzielanie ciepła. Ze względu na wykorzystanie w ich budowie szkodliwego metalu ciężkiego, rtęci, zużyte świetlówki są odpadami niebezpiecznymi i niewłaściwie zagospodarowane stanowią potencjalne zagrożenie dla zdrowia człowieka.

Stosując świetlówki kompaktowe:
↓ ślad węglowy
↓ zanieczyszczenie powietrza
↓ zanieczyszczenie środowiska
↓ zużycie energii
↓ ilość wydawanych pieniędzy

Należy pamiętać, że wszystkie świetlówki kompaktowe muszą obecnie spełniać wymagania dyrektyw nakładanych przez Unię Europejską i posiadać oznakowanie obowiązkowe CE, oraz odpowiednią etykietę energetyczną dla źródeł światła.

Zgodnie z Ustawą o Zużytym Sprzęcie Elektrycznym i Elektronicznym, zużytych świetlówek energooszczędnych nie można wyrzucać do śmietnika wraz z innymi odpadami ponieważ zawierają substancje niebezpieczne takie jak rtęć, oraz luminofor. Należy traktować je jako elektroodpady. Wyrzucając świetlówkę, nie tylko stwarzamy zagrożenie dla środowiska, ale łamiemy prawo.
Ze zdementowanych elementów świetlówek kompaktowych pozyskuje się metale szlachetne, takie jak miedź czy złoto. Można też odzyskać aluminium i stal

Podstawowe informacje

Żarówki to lampy żarowe, które emitują światło z rozgrzanego żarnika, zainstalowanego wewnątrz szklanej bańki. Prąd elektryczny płynący przez żarnik rozgrzewa go do temperatury około 2200 stopni Celsjusza. na skutek tego żarówka świeci, ale jednocześnie emituje ciepło, z czym związane są duże straty energii. Potrzeba wprowadzenia ekologicznych i bardziej wydajnych źródeł światła spowodowała, że Unia Europejska podjęła decyzję o wycofaniu z rynku tradycyjnych żarówek żarowych. W ich miejsce wprowadzane zostały m.in. świetlówki kompaktowe. oraz żarówki LED.

Zaletą świetlówek kompaktowych jest fakt, iż są one bezpośrednimi zamiennikami żarówek głównego szeregu (posiadają taki sam gwint). Żywotność świetlówek kompaktowych mieści się w zakresie od 6000h do 15000h.

Najczęściej spotykane świetlówki kompaktowe mają temperaturę barwową 2700K (zbliżona do temperatury barwowej żarówki), albo 6400K (światło dzienne). Skuteczność świetlna wynosi ok. 50 lm/W.

Wszystkie świetlówki kompaktowe mają elektroniczny układ zapłonowo-stabilizacyjny, który energię pobraną z sieci gromadzi w kondensatorze, a lampa jest zasilana przez przetwornicę o częstotliwości rzędu 40 kHz.

Zalety w porównaniu do zwykłych żarówek:

• po rozgrzaniu, wytwarzają znacznie więcej światła niż żarówki przy tym samym poborze mocy
• wielokrotnie dłuższy czas pracy – przy rzadkim włączaniu/wyłączaniu
• mniejsza zależność strumienia świetlnego od napięcia zasilającego
• możliwość innych barw światła niż 2500K standardowej żarówki – np. barwa neutralna 4000K lub barwa chłodna 6500K

Wady w porównaniu do żarówek:

• dają mniej naturalne światło – widmo światła nie jest ciągłe, widoczne barwy niektórych obiektów są inne niż w świetle słonecznym
• zawierają niewielką ilość toksycznej rtęci (ok. 1-5 mg) – w związku z czym konieczny jest traktowanie ich jako elektroodpady i nie wolno ich wyrzucać do zwykłego kosza na śmieci
• większa zależność strumienia świetlnego od temperatury otoczenia – utrudniony zapłon przy niskiej temperaturze
• znaczna zależność efektywności energetycznej od stopnia zużycia
• zależność barwy światła od stopnia zużycia
• dłuższy czas rozświetlania po włączeniu zasilania (rośnie wraz z użytkowaniem)
• szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe (UV) – emitowane głównie przez tanie świetlówki niskiej jakości, w których po pewnym czasie używania może pojawić się niewielkie i niewidoczne uszkodzenie powłoki wewnętrznej tzw. luminoforu. Świetlówki drogie, wysokiej jakości oraz posiadające podwójną szklaną obudowę nie są szkodliwe dla zdrowia.
• brak możliwości regulacji jasności i barwy światła przez regulację napięcia – obecnie istnieją na rynku niektóre modele z wbudowaną elektroniką przystosowaną do standardowych ściemniaczy
• znaczny spadek żywotności przy dużej częstości włączeń/wyłączeń
• niektóre świetlówki kompaktowe wysyłają zakłócenia w postaci fal elektromagnetycznych, o zakresie od kilkuset kHz do kilkudziesięciu MHz – przez to może zostać uniemożliwiony np. odbiór radia.
• świetlówki energooszczędne migają co jest niezdrowe dla ludzi – efekt stroboskopowy zauważalny jest podczas używania tanich świetlówek, w świetlówkach drogich, wysokiej jakości miganie jest prawie niezauważalne

Utylizacja zużytych świetlówek

Co zrobić ze zużytą świetlówką:

• oddać do punktu zbierania elektrośmieci (elektroodpadów) – adresy punktów zbierania można znaleźć na stronie Urzędu Gminy
• oddać w sklepie – zużyte świetlówki można oddać w sklepie lub hurtowni przy zakupie nowych produktów. Punkty sprzedaży mają obowiązek przyjąć je w tej samej ilości, co zakupione, bez względu na markę, czyli w ilości w ilości 1:1
• oddać do specjalnych pojemników, znajdujących się na terenie osiedli mieszkaniowych
• zamówić odbiór zużytych świetlówek – jeżeli istnieje taka możliwość w danym mieście

Zużyte świetlówki trafiają później do specjalistycznej firmy recyklingowej, która zneutralizuje rtęć, a pozostałą cześć świetlówki powtórnie wykorzysta. Aż 80% każdej świetlówki może zostać wykorzystane do produkcji nowej.

dodatkowe informacje:
Elektroodpady (elektrośmieci)

Co zrobić w przypadku stłuczenia świetlówki

Zbicie działającej świetlówki energooszczędnej może być niebezpieczne dla osób przebywających w pobliżu z powodu oparów rtęci. Rtęć jest szkodliwa, ale jednorazowe rozproszenie rtęci ze świetlówki kompaktowej nie zagraża poważnie zdrowiu, dawka śmiertelna związków rtęci spożytych to około 200 mg na kilogram masy ciała.

• otwórz okno i wietrz pomieszczenie – minimum 15 minut, by usunąć opary rtęci
• zabezpieczy pomieszczenie, żeby dzieci i domowe zwierzęta nie wchodziły do niego – w ten sposób można uniknąć rozniesienia resztek rtęci w inne miejsca
• załóż gumowe rękawiczki
• zbierz stłuczone elementy – nie używając do tego domowego odkurzacza
• wytrzyj miejsce jednorazowymi wilgotnymi ręcznikami papierowym – żeby usunąć resztki szkła i luminoforu
• umieść zebrane resztki świetlówki, rękawiczki i ręczniki papierowe w szczelnym worku plastikowym
• umyj dokładnie ręce
• przekaż worek do odpowiedniego punktu

Zakup energooszczędnej świetlówki kompaktowej

Wybierz świetlówkę kompaktową w najwyższej klasie energetycznej

Opierając się na danych zawartych na etykiecie energetycznej zwróć uwagę na to żeby świetlówka kompaktowa była w najwyższej klasie energetycznej. Etykieta energetyczna to etykieta zawierająca informacje o klasie energetycznej i podstawowych parametrach urządzenia. Informacja o klasie energetycznej musi zostać umieszczona w widocznym miejscu na każdym urządzeniu wystawionym w punkcie sprzedaży.

Od 1 września 2021 roku na unijnej etykiecie energetycznej dotyczącej źródeł światła, czyli w tym przypadku świetlówek kompaktowych, stosuje się skalę od A (najbardziej energooszczędne) do G (najmniej energooszczędne).

Ze względu na stałe dążenie do zwiększania efektywności energetycznej większość świetlówek kompaktowych objętych pierwotną etykietą uzyskała oznaczenie A, dlatego też zmieniono skalę, aby w sposób bardziej zrozumiały dla konsumenta określić, które produkty dostępne na rynku są najbardziej energooszczędne.

Uwaga! Istniejące zapasy produktów opatrzonych starą etykietą mogą być sprzedawane w sklepach do 1 marca 2023 roku.

Etykiety energetyczne dla świetlówek kompaktowych zawierają informacje dotyczące:

• klasy efektywności energetycznej
• zużycia energii

Szczegółowe informacje na temat modeli wprowadzanych na rynek UE są dostępne w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL) po zeskanowaniu kodu QR umieszczonego na nowych etykietach energetycznych. Rejestr zawiera m.in. informacje na temat strumienia świetlnego, temperatury barwowej i rodzaju trzonka.

Dzięki przejściu na bardziej energooszczędne produkty oświetleniowe możesz zaoszczędzić nawet 150 zł rocznie. Bardziej efektywne oświetlenie pozwoli także oszczędzić nawet 34 TWh energii elektrycznej rocznie do 2030 roku i ograniczyć emisje CO2 o około 7 mln ton każdego roku.

Ponadto w grudniu 2021 roku Komisja przyjęła nowe przepisy, które kładą kres stosowaniu rtęci w lampach. Wprowadzone zmiany przyniosą dodatkową oszczędność energii oraz zredukują emisje gazów cieplarnianych.

dodatkowe informacje:
Etykieta energetyczna dla źródeł światła

Dobierz odpowiedni rodzaj i moc

Typy świetlówek w gospodarstwach domowych:

• świetlówki proste z liniowymi lampami fluorescencyjnymi
• świetlówki kołowe
• świetlówki U-kształtne
• świetlówki kompaktowe tzw. żarówki energooszczędne

Świetlówka kompaktowa ze zintegrowanym układem zapłonowym

Porównanie pobieranej mocy żarówek głównego szeregu i świetlówek kompaktowych ze zintegrowanym układem zapłonowym, o zbliżonym strumieniu świetlnym, dla nowych żarówek, według producentów świetlówek kompaktowych:

Świetlówka z zewnętrznym układem zapłonowym

Zaletą świetlówki z zewnętrznym układem zapłonowym jest niższa cena spowodowana tym, iż w jej skład nie wchodzi cena układu zapłonowego. Świetlówki takie mają większą gamę dostępnych temperatur barwowych. Są bardziej przyjazne środowisku, ponieważ nie marnujemy układów zapłonowych, jak to ma miejsce w przypadku zużytych świetlówek pierwszego rodzaju. Produkowane są zarówno świetlówki całkowicie pozbawione jakichkolwiek dodatkowych urządzeń jak i z wbudowanym samym zapłonnikiem. Takie modele wymagają opraw wyposażonych jedynie w statecznik. Dostępne są świetlówki z trzonkami G23, 2G7, G24, 2G11.

dodatkowe informacje:
Energooszczędne oświetlenie
Etykieta energetyczna dla źródeł światła
Żarówka LED

źródło: materiały prasowe
Oświetlenie, ec.europa.eu
Świetlówka kompaktowa, autorzy, licencja CC BY SA 3.0

🏡 Dom ekologiczny
audyt energetyczny, dom energooszczędny, dom inteligentny (smart home,) dom niskoenergetyczny, dom pasywny, domowe (naturalne) środki czystości, energooszczędne ogrzewania (oszczędzanie ciepła), energooszczędne oświetlenie, energooszczędne urządzenia, energooszczędna wentylacja, etykiety energetyczne, etykiety produktów, kuchnia Zero Waste, kosmetyki naturalne (ekologiczne), oszczędzanie energii elektrycznej (prądu), oszczędzanie gazu, oszczędzanie wody, rośliny oczyszczające powietrze, segregacja odpadów, termomodernizacja budynku, zrównoważone budownictwo

Circular Economy Action Plan (CEAP)
Construction Products Regulation (CPR)

🏛️ Rządowe, ogólnopolskie programy proekologiczne:
Ciepłe Mieszkanie, Czyste powietrze, Mój Prąd, Moja Woda, Stop Smog, Ulga termomodernizacyjna
Dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD)
Net-Zero Industry Act

🛒 Świadomy konsument – dodatkowe informacje:
ekologiczne i zrównoważone święta, black friday, Clean label, cyber monday, cyfrowy paszport produktu (Digital Product Passport, DPP), cykl życia produktu (Life Cycle Assesment, LCA), data przydatności do spożycia, data ważności, degrowth, domowe (naturalne) środki czystości, dyrektywa Cyfrowa, Dyrektywa Omnibus, dyrektywa PPWD (Packaging and Packaging Waste Directive), dyrektywa Towarowa, dyrektywa Single-Use Plastics, ekoprojekt, ekoprojektowanie (ecodesign), etykiety energetyczne, garderoba kapsułowa (capsule gardrobe), greenwashing (ekościema, ekomanipulacja, zielone kłamstwo), ekonomia subskrypcji, fast fashion (szybka, śmieciowa moda), fast homeware, gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ), kosmetyki naturalne (ekokosmetyki), lęk przed wypadnięciem z obiegu (Fear of missing out, FOMO), marnowanie żywności, Nutri-Score (5-Colour Nutrition Label, 5-CNL) pięciokolorowa etykieta żywieniowa, olej palmowy, odpowiedzialna konsumpcja, pakiet odpadowy, Prawo Do Naprawy (#RightToRepair), produkt bio, produkt ekologiczny (eko), produkt naturalny, recykling, redesign, rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP), ekonomia współdzielenia (sharing economy), slow fashion, społeczna lodówka, strategia Od pola do stołu, system kaucyjny, transport ekologiczny, turystyka ekologiczna, upcykling, uwalnianie książek (bookcrosing), zdrowa żywność, zrównoważona moda, zrównoważone rybołówstwo, żywność alternatywna, żywność drukowana, żywność ekologiczna

ślad ekologiczny (ecological footprint), ślad środowiskowy (environmental footprint), ślad węglowy (carbon footprint), ślad wodny (water footprint)
air-commerce, downsizing, overpackaging

Jak każdego dnia dbać o środowisko naturalne:
na wakacjach, na zakupach, w podróży, ograniczenie zużycia papieru
oszczędzanie energii elektrycznej (oszczędzanie prądu): tryb czuwania Stand-by
energooszczędne oświetlenie: świetlówka kompaktowa (energooszczędna), żarówka LED
oszczędzanie gazu, oszczędzanie wody: perlator
energooszczędna wentylacja, energooszczędne ogrzewanie
energooszczędne urządzenia: czajnik elektryczny, komputer, lodówka i zamrażarka, odkurzacz, okap kuchenny, piekarnik, płyta grzejna, pojemnościowy podgrzewacz do wody, pralka, telewizor, zmywarka
segregacja odpadów
znaki i oznaczenia ekologiczne

Ekologiczny styl życia:
dieta planetarna, fleksitarianizm, foodsharing, freganizm, jadłodzielnia, Lifestyles of Health and Sustainability (LOHAS), Less Waste, lodówka społeczna, roślinne zamienniki mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, Repair Cafe, Slow fashion, Slow life, weganizm, wegetarianizm,
Zero Waste
zasada 3R, zasada 5R, zasada 8R: Rethink (Przemyśl swoją relację ze środowiskiem), Refuse (Odmawiaj), Reduce (Unikaj), Reuse (Użyj ponownie), Rehome (Znajdź nowy dom), Repair (Naprawiaj), Recycle (Utylizuj, Recyklinguj, Oddaj do odzysku), Rot (kompostuj)

🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕

🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl

🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie