W ciągu ostatnich 40 lat liczebność populacji pospolitych europejskich ptaków zmniejszyła się średnio o 25%. Najważniejszą przyczyną tego zjawiska jest stale rosnące zużycie pestycydów i sztucznych nawozów.
Intensyfikacja rolnictwa, postępująca urbanizacja i zmiany klimatu – to widoczne skutki działalności człowieka, która ma degradujący wpływ na środowisko. Do tej pory nie było jednak wiadomo, jakie dokładnie mają znaczenie dla funkcjonowania ekosystemów.
Teraz po raz pierwszy zbadano, w jaki sposób – pod presją człowieka – zmienia się funkcjonowanie populacji ptaków w skali całego kontynentu. Publikacja, która ukazuje się na łamach Proceedings of the National Academy of Sciences to efekt współpracy naukowców z 28 krajów. Przeanalizowali oni wskaźniki liczebności 170 gatunków ptaków, monitorowanych konsekwentnie przez 37 lat na ponad 20 tysiącach powierzchni badawczych. Autorzy publikacji powiązali ptasie wskaźniki z dostępnymi publicznie danymi o środowisku, pochodzącymi m.in. z Eurostatu, Europejskiej Agencji Środowiska czy FAO, zawierającymi informacje np. o sposobach użytkowania gruntów czy klimacie.
Badali oni bezpośrednie związki pomiędzy populacjami tych ptaków a czterema obecnymi na wielką skalę czynnikami presji ze strony człowieka: intensyfikacją rolnictwa, zmianą pokrywy leśnej, urbanizacją i zmianami temperatur w ciągu czterech dekad badań.
To naprawdę imponujący materiał, którego zgromadzenie było możliwe dzięki pracy tysięcy wykwalifikowanych ornitologów w całej Europie. W Polsce ten program nazywa się Monitoringiem Pospolitych Ptaków Lęgowych i jest realizowany przez OTOP we współpracy z Muzeum i Instytutem Zoologii PAN (MiIZ PAN) na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.
mówi Tomasz Chodkiewicz z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP) i z MiIZ PAN, koordynator krajowego programu monitoringu ptaków i współautor publikacji
Naukowcy podkreślają, że zebrane dane nie pozostawiają wątpliwości: główną przyczyną zmian środowiskowych, które prowadzą do poważnej redukcji różnorodności biologicznej, jest intensyfikacja rolnictwa. Wzrost ilości stosowanych pestycydów i nawozów mineralnych doprowadził do gwałtownego spadku liczebności wielu gatunków ptaków. W największym stopniu – żywiących się owadami. Co sugerują naukowcy? Aby pilnie wprowadzić system kontroli i regulacji niektórych praktyk rolniczych w Europie.
Utrzymanie wysokiego poziomu produkcji rolnej nie powinno odbywać się kosztem degradacji środowiska, a więc również jakości naszego życia.
uważa Lechosław Kuczyński z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ekspert w projekcie monitoringu ptaków i współautor artykułu, cytowany na stronie OTOP
Jeśli konkretne czynniki, w tym wypadku pestycydy i nawozy sztuczne, tak mocno wpływają na liczne gatunki ptaków, to pogarszają ogólną zdrowotność całych ekosystemów.
dodaje Przemysław Chylarecki z MiIZ PAN, współautor publikacji
Wyniki badań ukazują się w wyjątkowych czasach w historii Europy – podkreślają autorzy pracy.
Z jednej strony jest to okres wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu z nową strategią „Od pola do stołu” (Farm to Fork), której celem jest m.in. zmiana produkcji żywności na przyjaźniejszą środowisku przy zapewnieniu bezpieczeństwa żywieniowego. Z drugiej strony, rosyjska inwazja na Ukrainę skłania kraje europejskie do zmian wielu strategii gospodarczych i politycznych. Jak pogodzić wysoką wydajność z ochroną środowiska i zapobieganiem zmianom klimatu? Kluczem może być znalezienie innego modelu produkcji żywności niż postępująca intensyfikacja i uprzemysłowienie produkcji rolnej. Jeśli populacje ptaków mają mieć szansę na odbudowę, to europejskie społeczeństwa muszą pilnie przebudować swój model życia, w szczególności zaś swoją gospodarkę rolną – konkludują autorzy publikacji.
źródło: naukawpolsce.pap.pl
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
akwakultura, antropocen, bielenie raf koralowych, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioróżnorodność, bisfenol A (BPA), blackout, choroby odzwierzęce, degradacja środowiska, Dzień Długu Ekologicznego (Ecological Debt Day, Earth Overshoot Day), dziura ozonowa, farmaceutyki, freony, gatunki inwazyjne, gatunki obce, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, granice planetarne, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, kryzys wodny, masowe wymieranie, melioracja, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, mikroplastik, nanoplastik, Międzynarodowy Program Zmian Globalnych (IGBP), Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC), nawałnice, neonikotynoidy, odpady niebezpieczne, ozon, pestycydy, Plastisfera (Plastisphere), podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, podtopienia, polichlorowane bifenyle (PCB), powodzie, pożary, przełownie, przeżyźnienie zbiorników wodnych, przyducha, przyłów, pustynnienie, Race to Zero, rozszerzalność cieplna wody, sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, stres wodny, susze, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), topnienie lodowców i lądolodów górskich, tlenek węgla, tragedia wspólnego pastwiska, trąby powietrzne, turystyka masowa, tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw, utrata bioróżnorodności, zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie środowiska, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, zagrożenia ekologiczne, zakwaszenie oceanów, zmiany klimatu
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List): gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
zobacz również:
błękitna planeta Ziemia, odnawialne źródła energii (OZE)
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
