Liczebność ponad 60% występujących w lasach gatunków owadów spada – wynika z badań prowadzonych od 2008 roku przez niemieckich naukowców. Skala tego zjawiska zależy od rodzaju badanego lasu – w tych o bardziej naturalnej strukturze spadek liczebności populacji owadów nie był tak znaczący jak w świerkowo-sosnowych i na obszarach wykorzystywanych komercyjnie. Zjawisko wymierania owadów zostało już dobrze zbadane w przypadku terenów rolniczych i okazuje się, że notowane tam tendencje nie pozostają bez wpływu na ekosystemy leśne. Kolejną z przyczyn są zmiany zachodzące w lasach na skutek ocieplania klimatu.
Spadek liczebności określonych owadów w lasach nie jest przypadkowy – zależy on od konkretnych cech i dotyczy w większym stopniu gatunków o większych rozmiarach oraz owadów nieżywiących się roślinami. Z kolei średnia liczebność owadów roślinożernych nie ulegała obniżeniu. Ustaliliśmy także, że – bez rozróżnienia na gatunki, ale na społeczności owadów występujących w lasach – spadek ich liczby zależy od rodzaju lasu. Większy spadek liczebności obserwowaliśmy w przypadku plantacji drzew iglastych niż w naturalnych lasach bukowych.
mówi Michael Staab, naukowiec z Politechniki w Darmstadcie
Badanie zostało przeprowadzone w trzech regionach w Niemczech: Parku Narodowym Hainich, Rezerwacie Biosfery UNESCO Schorfheide-Chorin i Rezerwacie Biosfery UNESCO Jura Szwabska. Na podstawie obserwacji trwających od 2008 roku oprócz korelacji z typem lasu naukowcy odkryli również związek nasilenia zjawiska wymierania owadów z intensywnością gospodarki leśnej. W lasach, w których intensywność była mniejsza, lub na obszarach chronionych nie występował spadek liczebności owadów lub był on niewielki. W lasach objętych intensywną gospodarką leśną, w przeszłości poddawanych eksploatacji, spadek liczby owadów był bardziej znaczny.
Według nas istnieje prawdopodobieństwo, że do spadku liczebności owadów przyczynia się wiele drobnych czynników, które oddziałują na siebie nawzajem i kumulują się. Na przykład w wielu lasach występuje niewielka ilość martwego drewna, a jest ono ważnym zasobem dla wielu owadów. Oprócz tego można wymienić ocieplenie klimatu w Niemczech w ostatnich dziesięcioleciach, które prowadzi do obniżenia poziomu wilgotności, a wiele owadów leśnych potrzebuje przynajmniej niewielkiej ilości wilgoci. Jest to jeden z czynników, który może się okazać czynnikiem zewnętrznym na dużą skalę, ale na tym etapie jeszcze tego nie wiemy.
wyjaśnia Michael Staab
Wpływ na wymieranie owadów może też mieć przemysł rolniczy. Choć w samych lasach nie stosuje się pestycydów i chemicznych środków zwalczania szkodników, to ich używanie w bliskim sąsiedztwie może mieć niekorzystny wpływ na to, co się dzieje z ekosystemem leśnym.
Jeśli otoczenie, które owady muszą przejść, aby dostać się z jednego lasu do drugiego, jest bardzo niesprzyjające, może to zmniejszyć prawdopodobieństwo ich przeżycia. Nie znamy jednej konkretnej przyczyny, ale istnieje wiele możliwych drobnych czynników, które mogą się kumulować. Obecnie często mówi się, że spadek liczebności owadów można porównać do „śmierci od tysiąca cięć” – pojedyncze cięcie, pojedyncze zagrożenie nie jest istotne, ale ze względu na ich liczbę i jednoczesne występowanie z rosnącą częstotliwością mogą się kumulować.
uważa badacz z Politechniki w Darmstadcie
Choć uwaga badaczy była skupiona tylko na owadach i terenach leśnych, to odkryte zależności mogą mieć dużo szersze znaczenie. Niebezpieczne mogą być zwłaszcza zaburzenia łańcuchów pokarmowych. Skoro od ekosystemów leśnych zależnych jest wiele gatunków zwierząt, to zaburzenia prowadzące do spadku liczebności aż 60% gatunków owadów może mieć dla nich niebagatelne znaczenie.
Nie znamy konsekwencji, ale na podstawie naszych wyników możemy poczynić pewne spekulacje na ten temat. Jednym ze stosunkowo pewnych ustaleń jest to, że społeczności owadów przechodzą różnego rodzaju zmiany. To oznacza, że wszystkie powiązania międzygatunkowe prawdopodobnie ulegną przesunięciu. Chodzi o to, czym żywią się poszczególne organizmy lub jakie interakcje występują między gatunkami. Te kwestie z pewnością się zmienią, ale trudno powiedzieć, jaki będzie ostateczny wynik tego procesu. Jeśli wrócimy do tematu lasów, którym poświęcone jest nasze badanie, jest bardzo prawdopodobne, że stosunkowy udział poszczególnych grup się zmieni. Gatunki roślinożerne staną się bardziej liczebne, z kolei inne grupy mogą stać się mniej liczne, co może wpłynąć na niektóre funkcje ekosystemu, w których biorą udział owady, na przykład procesy rozkładu.
przewiduje Michael Staab
Jak podkreśla, odkryta zależność między skalą zjawiska wymierania owadów a rodzajem lasu umożliwia reagowanie na te niekorzystne dla ekosystemu zmiany.
Zwiększenie w skali krajobrazu udziału lasów chronionych, które nie są eksploatowane, może pomóc zapobiec dalszemu spadkowi liczebności owadów.
ocenia ekspert
Według Europejskiego Banku Danych ogólna powierzchnia lasów na całym świecie wynosi niemal 4 mln ha. Przeciętna lesistość w krajach świata wynosi około 30,6%. Z kolei owady są najliczniejszą grupą zwierząt. Na jednego człowieka przypada średnio milion żyjących owadów.
Owady to małe stworzenia, które rządzą światem. Są one niezwykle ważne dla wszystkich funkcji ekosystemu. Jako przykład można podać pszczoły i zapylanie. Nie zajmowaliśmy się pszczołami, ale głównie żukami i innymi owadami typowo występującymi w lesie. Bardzo ważna jest ich rola jako drapieżników, na przykład w kontekście zwalczania szkodników, jeśli chcielibyśmy zastosować perspektywę antropocentryczną. W tym znaczeniu odgrywają one również ważną rolę w procesie rozkładu i wpływają na kondycję gleby. Owady mają pewien udział właściwie we wszystkich możliwych procesach. Stanowią one także pożywienie dla innych organizmów. Bez owadów nie byłoby na przykład ptaków.
wymienia Michael Staab
źródło: newseria.pl
⚠️ Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, wieczne chemikalia, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, koszenie trawników, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
