Szukanie nowych surowców, które mogłyby zastąpić plastik, to ogromne wyzwanie. Nie od razu bowiem wiemy, pod jakim kątem badać substancję, by mieć pewność, że jest ona bezpieczna dla człowieka.
Międzynarodowe firmy organizują konkursy na opracowanie surowca opakowaniowego, odpornego na wzór plastiku, ale bardziej przyjaznego środowisku – jednak żadna jeszcze nie ogłosiła sukcesu. Dla naukowców testujących różne rozwiązania jest to ogromne wyzwanie, bo nie sposób przewidzieć i przebadać wszystkich wariantów połączeń nowych materiałów pod kątem bezpieczeństwa.
Plastiku było i jest za dużo, więc wysiłki podjęte w celu jego wycofania były słuszne. Prawdą jest jednak, że plastik badaliśmy przez lata, ustalone zostały bezpieczne normy migracji związków z tworzywa do żywności, z którymi organizm ludzki sobie radzi bez problemu. Wiemy też, jakie przekroczenie normy szkodzi zdrowiu człowieka. Teraz, w wyniku poszukiwań nowego surowca, który mógłby zastąpić plastik, nasza praca niezwykle się skomplikowała, bo nie sposób przewidzieć i przebadać wszystkie warianty połączeń nowych materiałów pod kątem bezpieczeństwa.
mówi dr Małgorzata Nowacka z Wydziału Nauk o Żywności SGGW w Warszawie
Dr Małgorzata Nowacka przywołuje przykład szklanej butelki z silikonową uszczelką w nakrętce.
W 2010 roku Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zbadał występowanie związku chemicznego – semikarbazydu (SEM) – w musztardzie, majonezie, ogórkach konserwowych i żywności dla dzieci. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że szkodliwy związek zawarty był w uszczelce metalowej nakrętki opakowania, zawierającej azodikarbonamid, który był substancją dozwoloną, lecz w wysokiej temperaturze ulegał rozkładowi do semikarbazydu. Komisja Europejska w celu ochrony zdrowia ludzkiego zakazała stosowania azodikarbonamidu w nakrętkach, co zmusiło producentów do opracowania nowych technologii produkcji uszczelek. Nie da się jednak zamknąć niektórych opakowań bez uszczelki. Metal niczym nie pokryty też uwalnia metale ciężkie do żywności”.
przypomina Nowacka.
Badaczka podkreśla jednocześnie, że wszystkie produkty opakowaniowe dostępne na rynku są bezpieczne i regularnie kontrolowane. Producentów obowiązują bowiem przepisy krajowe i unijne, nakazujące przedstawienie dokumentacji potwierdzającej, że surowce użyte do stworzenia opakowania mogą mieć kontakt z żywnością i nie zagrażają zdrowiu człowieka, jeśli są używane zgodnie z przeznaczeniem.
Problem polega na tym, że ludzie nie czytają, jakie jest przeznaczenie konkretnego opakowania i korzystają z niego w niewłaściwy sposób lub zdają się na intuicję. Przykładem takiego intuicyjnego zachowania jest przechowywanie mleka dla dzieci w sterylnych opakowaniach z apteki na mocz. Tymczasem pojemnik, nawet jeśli jest sterylny, nie był przecież wcześniej przebadany pod kątem kontaktu z żywnością.
Badaczka przypomina, że żywność sprzedawana w sklepie ma zawsze opakowanie jednorazowe.
Nawet opakowanie po lodach, które na pierwszy rzut oka jest bardzo trwałe – zostało zbadanie pod kątem bezpieczeństwa jako opakowanie jednorazowe. Oznacza to, że nikt nie wie, ile związków migruje do żywności, jeśli używamy go wielokrotnie, bo nikt nie miał obowiązku zbadania tego. Badania pokazują, że zazwyczaj im dłużej opakowanie jednorazowe jest wykorzystywane ponownie, tym ta migracja się zwiększa.
tłumaczy Nowacka
Ale zwraca też uwagę, że na opakowaniach po lodach nie ma jednoznacznego oznaczenia, że jest ono do jednorazowego użytku
Inne często popełniane błędy to wykorzystywanie np. produktów z melaminy (plastik przypominjący porcelanę) do serwowania gorących posiłków, choć producent określa wprost, że temperatura posiłku serwowana w nim nie powinna przekraczać 70 stopni. Albo pakowanie kwaśnych produktów w folię aluminiową.
Nowacka, zapytana czy papier, tektura i drewno są najbezpieczniejsze – bo wydają się być najbardziej naturalne – odpowiada przecząco.
Papier nie stanowi żadnej bariery dla czynników zewnętrznych – z łatwością przepuszcza tlen, wodę i tłuszcze. Kiedy pożywienie wniknie w takie opakowanie, zaczynają się procesy, które bardzo ciężko śledzić. Uwalnia się też specyficzny zapach. Nawet jak żywność jest sucha, to sam przepływ tlenu działa na żywność niekorzystnie. Nie ma jednak nic złego w krótkoterminowym przechowywaniu pożywienia np. w tekturowym opakowaniu – jak to się dzieje w przypadku zamówienia pizzy na wynos.
zaznacza badaczka
Uszlachetnienie papieru, czyli połączenie go z jakimś innym składnikiem, który sprawi, że będzie trwalszy, też nie jest dobre, bo wiąże się z wprowadzeniem dodatkowej chemii. Tak samo ten proces wygląda w przypadku tektury i drewna – do ich produkcji wykorzystuje się m. in. barwniki, środki konserwujące i kleje.
Nowacka przyznaje, że najbardziej trwałe i obojętne w kontakcie z żywnością jest szkło. To znaczy, że ilość migrujących cząsteczek ze szkła jest minimalna i jednocześnie nie wpływa na walory smakowe pożywienia. Jednak nie wszystko da się zapakować w szkło. Biorąc pod uwagę jego wagę i możliwość stłuczenia podczas transportu, wiadomo, że nie zastąpi ono plastiku.
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Urszula Kaczorowska
Świadomy konsument – dodatkowe informacje:
ekologiczne i zrównoważone święta, black friday, Clean label, cyber monday, cykl życia produktu (Life Cycle Assesment LCA), data przydatności do spożycia, data ważności, degrowth, domowe (naturalne) środki czystości, dyrektywa Cyfrowa, Dyrektywa Omnibus, dyrektywy PPWD (Packaging and Packaging Waste Directive). dyrektywa Towarowa, dyrektywa Single-Use Plastics, ekoprojekt, ekoprojektowanie (ecodesign), etykiety energetyczne, greenwashing (ekościema, ekomanipulacja, zielone kłamstwo), ekonomia subskrypcji, fast fashion (szybka, śmieciowa moda), gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ), kosmetyki naturalne (ekokosmetyki), marnowanie żywności, Nutri-Score (5-Colour Nutrition Label, 5-CNL) pięciokolorowa etykieta żywieniowa, olej palmowy, odpowiedzialna konsumpcja, pakiet odpadowy, Prawo Do Naprawy (#RightToRepair), produkt bio, produkt ekologiczny (eko), produkt naturalny, recykling, redesign, rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP), ekonomia współdzielenia (sharing economy), slow fashion, społeczna lodówka, strategia Od pola do stołu, system kaucyjny, transport ekologiczny, turystyka ekologiczna, upcykling, uwalnianie książek (bookcrosing), zdrowa żywność, zrównoważona moda, zrównoważone rybołówstwo, żywność alternatywna, żywność drukowana, żywność ekologiczna
ślad ekologiczny (ecological footprint), ślad środowiskowy (environmental footprint), ślad węglowy (carbon footprint), ślad wodny (water footprint)
air-commerce, downsizing, overpackaging
Jak każdego dnia dbać o środowisko naturalne:
na wakacjach, na zakupach, w podróży, ograniczenie zużycia papieru
oszczędzanie energii elektrycznej (oszczędzanie prądu): tryb czuwania Stand-by
energooszczędne oświetlenie: świetlówka kompaktowa (energooszczędna), żarówka LED
oszczędzanie gazu, oszczędzanie wody: perlator
energooszczędna wentylacja, energooszczędne ogrzewanie
energooszczędne urządzenia: czajnik elektryczny, komputer, lodówka i zamrażarka, odkurzacz, okap kuchenny, piekarnik, płyta grzejna, pojemnościowy podgrzewacz do wody, pralka, telewizor, zmywarka
segregacja odpadów
znaki i oznaczenia ekologiczne
Ekologiczny styl życia:
dieta planetarna, freganizm, Lifestyles of Health and Sustainability (LOHAS), Less Waste, Roślinne zamienniki mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, Repair Cafe, Slow fashion, Slow life, weganizm, wegetarianizm,
Zero Waste
zasada 3R, zasada 5R, zasada 8R: Rethink (Przemyśl swoją relację ze środowiskiem), Refuse (Odmawiaj), Reduce (Unikaj), Reuse (Użyj ponownie), Rehome (Znajdź nowy dom), Repair (Naprawiaj), Recycle (Utylizuj, Recyklinguj, Oddaj do odzysku), Rot (kompostuj)
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
