Musimy być przygotowani na to, że w miastach będą występować ekstremalne zdarzenia pogodowe. Możemy jednak próbować je niwelować i zapobiegać ich skutkom. Monitoring miejskich wysp ciepła może dostarczyć cennych informacji – mówi prof. nauk o Ziemi Marek Jóźwiak.
Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) ogłosiła przetarg na wykonanie monitoringu satelitarnego miejskich wysp ciepła dla ponad dwudziestu miast oraz Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej (GZM). Celem projektu jest uzyskanie szczegółowych danych na temat rozkładu i intensywności miejskich wysp ciepła w różnych polskich aglomeracjach.
Monitoring miejskich wysp ciepła może dostarczyć samorządom cennych informacji. Niestety, ekstremalne zdarzenia pogodowe w miastach będą występować, musimy się ich spodziewać. Możemy jednak próbować je niwelować i zapobiegać ich skutkom.
mówi prof. Marek Jóźwiak, ekspert w dziedzinie ochrony i kształtowania środowiska, prezydent Europejskiego Instytutu Kształcenia Podyplomowego EIPOS w Kielcach
Satelitarny monitoring miejskich wysp ciepła może być jednym z narzędzi do efektywniejszego zarządzania przestrzenią miejską i podejmowania działań mających na celu zmniejszenie negatywnych skutków tego zjawiska.
Wyspy ciepła to zjawisko szczególnie widoczne w miastach powyżej 50 tysięcy mieszkańców, gdzie intensywna zabudowa ogranicza przestrzeń dla zieleni. Nagromadzenie powierzchni akumulujących ciepło, takich jak asfalt i beton, sprawia, że miasta są obszarami o podwyższonej temperaturze. Jak wynika z danych POLSA za 2022 rok, temperatura w obszarach miejskich może być wyższa średnio o 1-3 st. C w porównaniu do obszarów niezurbanizowanych. W ekstremalnych przypadkach różnice te mogą sięgać nawet 10 st. C.
Zjawisko to, poza dyskomfortem życia mieszkańców, szczególnie osób starszych, dzieci i osób z chorobami przewlekłymi, przyczynia się również do występowania gwałtownych opadów atmosferycznych. Dzieje się tak, ponieważ ciepłe powietrze nad miastem unosi się, tworząc obszar niskiego ciśnienia, co może prowadzić do kondensacji pary wodnej i powstawania chmur burzowych.
Samorządowcy powinni podjąć działania, aby schłodzić miasta. Podstawą jest dążenie do zwiększenia powierzchni zielonych, takich jak nowe zadrzewienia, trawniki i łąki kwietne. Jeśli w gęsto zabudowanych obszarach miejskich brakuje przestrzeni na posadzenie nowych drzew, warto według niego postawić na zielone dachy i ściany budynków. Miejski mikroklimat mogą także ochłodzić zbiorniki wodne, choć projekty są znacznie trudniejsze w realizacji.
Profesor Marek Jóźwiak zaapelował o ścisłe przestrzeganie przepisów określających udział zieleni, np. przy nowych osiedlach deweloperskich. Cały czas tej zieleni brakuje albo jej obecność jest symboliczna. Bolączką miast jest też niesprzątanie ulic po zimie, co rodzi przynajmniej dwa problemy.
Po pierwsze, samochody unoszą pył, który częściowo opada, ale w jakiejś części pozostaje w powietrzu jako pył zawieszony – PM 10, PM 2,5. Znajdują się w nim m.in. metale ciężkie, a później my tym wszystkim oddychamy. Druga rzecz to problem z drożnością kanalizacji deszczowych. Widać to najlepiej przy gwałtownych opadach deszczu, kiedy studzienki nie są w stanie przyjąć wody, ponieważ sieć jest po prostu pozatykana. Takie pozimowe sprzątanie powinno być rzeczą oczywistą. Takie prace kosztują, ale należy zadać sobie pytanie, czy większych kosztów nie będzie generowało uprzątanie miasta i straty w infrastrukturze.
zauważa profesor
Satelitarne zdjęcia termalne były w 2022 roku sporządzone dla Gdańska, Krakowa, Łodzi, Warszawy i Wrocławia.
W tym roku Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie podobnych analiz dla Metropolii Górnośląsko-Zagłębiowskiej oraz 23 miast (Białystok, Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Częstochowa, Elbląg, Gdynia, Gorzów Wielkopolski, Kielce, Koszalin, Legnica, Lublin, Olsztyn, Opole, Płock, Poznań, Radom, Rzeszów, Szczecin, Tarnów, Toruń, Wałbrzych, Włocławek, Zielona Góra).
źródło: naukawpolsce.pl, Wiktor Dziarmaga
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, wieczne chemikalia, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, koszenie trawników, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
