Powstała globalna mapa osadnictwa człowieka w pobliżu obszarów naturalnych – lasów i terenów krzewiastych. Pomoże ona w rozumieniu interakcji człowieka z dziką przyrodą i tworzeniu prognoz występowania pożarów w obliczu postępujących zmian klimatu.
Zamieszkiwanie człowieka w pobliżu obszarów naturalnych – czyli lasów i terenów podmokłych i krzewiastych lub roślinności trawiastej (w zależności od strefy klimatycznej „obszar naturalny” definiuje się inaczej) znane jest w literaturze naukowej pod terminem Wildland-Urban Interface (WUI). W przeszłości stworzenie globalnej mapy WUI było problematyczne ze względu na brak szczegółowych danych, ale dziś ułatwił to rozwój technologii satelitarnych.
Zespół naukowców z Polski, USA, Izraela i Niemiec ustalił, że osadnictwo w pobliżu obszarów naturalnych zajmuje niecałe 5% powierzchni lądowej Ziemi, ale mieszka tam ponad 41% globalnej populacji.
5% powierzchni lądowej Ziemi równa się dwukrotnej powierzchni jaką zajmują Indie.
mówi dr Dominik Kaim, geograf z Instytutu Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautor artykułu w Nature.
Naukowcy wyróżniają dwa typy WUI – Intermix i Interface. Według definicji do obszaru WUI Intermix zaliczany jest teren, w którym gęstość zabudowy przekracza 6 domów na 1 km kwadratowy, a roślinność naturalna stanowi minimum 50% tego obszaru. Czyli przykładowo schronisko górskie albo leśniczówka nie zalicza się do obszaru WUI. Typ Interface to taki, gdzie w pobliżu podobnie gęstej zabudowy udział roślinności naturalnej nie przekracza 50%, ale występuje teren naturalny o powierzchni minimum 5 km kwadratowych. Dobrym przykładem byłby tu gęsto zabudowany domkami jednorodzinnymi teren wokół Puszczy Kampinoskiej albo miasto Niepołomice przy Puszczy Niepołomickiej.
Polska wyróżnia się na tle Europy. Mamy dwukrotnie więcej obszarów WUI niż choćby Rumunia. I sporo więcej niż na Słowacji, w Hiszpanii czy Portugalii.
zauważa Kaim
Ekspert twierdzi, że zmiany klimatu będą wzmagały zjawiska ekstremalne, takie jak susze, powodzie, pożary. Jeśli będzie rosła gęstość zaludnienia na terenach WUI, wzrośnie też skala problemu z radzeniem sobie z tymi zjawiskami. Wydłuży się na przykład sezon pożarowy.
W Polsce nie mieliśmy do tej pory aż tak dużego problemu z dewastującymi skutkami pożarów, ale jeśli sezon pożarowy się wydłuży przez zmieniający się klimat, problem będzie bardziej dotkliwy. Można się jednak lepiej przygotować mając do dyspozycji naszą mapę.
tłumaczy geograf
Dominik Kaim liczy, że globalna mapa osadnictwa stanie się bardzo uniwersalnym narzędziem.
Mam nadzieję, że po publikacji w Nature, nasza mapa stanie się istotnym punktem odniesienia do różnych tematów. Prognozowanie występowania pożarów jest z pewnością bardzo ważne, ale liczymy też na rozwój innych badań – jak interakcja człowieka z przyrodą czy skutki kontaktów zwierząt domowych (np. kotów) z dzikimi zwierzętami. Osobnym zagadnieniem jest też przenikanie roślin inwazyjnych, często hodowanych w przydomowych ogródkach, na obszary naturalne.
podsumowuje Kaim
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Urszula Kaczorowska
Artykuł poświęcony stworzeniu mapy ukazał się w Nature.
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
