Tu nawet nie chodzi o to, że jest lekki, wytrzymały i wielofunkcyjny, lecz o to, że jest praktycznie wszędzie – alarmuje młodzież, która prowadzi projekty społeczne, dotyczące redukcji plastiku. Oceany od wielu lat zalewane są jego tonami, a on rozkładając się, przenika do środowiska, w tym do ludzkiego ciała. Od tego roku obowiązuje w Polsce podatek plastikowy, który ma doprowadzić do pozbycia się jego nadmiaru i do ponownego przetwarzania. Czy to wystarczy, by skutecznie zniechęcić ludzi do plastiku? Młodzież z całej Polski ma wątpliwości i bierze sprawy w swoje ręce – około 110 osób realizuje w tym temacie swoje projekty społeczne, w ramach programu “Mniej plastiku” Fundacji Zwolnieni z Teorii i Lidl Polska. Warto o nich wspomnieć tuż przed 18 marca, w którym obchodzi się Światowy Dzień Recyklingu.
- Tysiące młodych osób w miastach w całej Polsce prowadzi ponad 600 projektów o ekologii i pokazuje m.in. jak sensownie używać plastiku ponownie, jak dać drugie życie ubraniom lub jak zastąpić tworzywa sztuczne innymi. Fundacja Zwolnieni z Teorii zauważa wśród uczestników/czek swojej olimpiady wzrost zainteresowania tematem ekologii aż o 12% względem zeszłorocznej edycji.
- Polska z początkiem roku 2024 wdrożyła europejską, tzw. dyrektywę plastikową (single-use plastics) Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko. Tzw. podatek plastikowy obowiązuje od 1 stycznia 2024, a od 2025 roku wejdą kolejne zmiany w tym obszarze.
- Według raportu Autopay z 2023 roku tylko 13% ankietowanych uważa, że Polska jest odpowiedzialna za pogarszanie się sytuacji ekologicznej świata, a zaledwie 38% uznaje, że jako kraj powinniśmy ponosić koszty jej poprawy. Autorzy wskazują, że na odpowiedzi mogły wpłynąć kryzys gospodarczy i inflacja.
Wszystko zaczęło się od spaceru wzdłuż jeziora. Grupa nastolatków z Poznania nie mogła przejść obojętnie obok stert śmieci rozrzuconych przy brzegu. Wtedy, jak mówi Otylia Sobkowiak, zrozumiała, że plastik rzeczywiście zalewa świat.
Pomyślałam, że zanieczyszczenie środowiska wpływa wprost na zmiany klimatu, których doświadczamy: śnieg w marcu, ale w grudniu już jego brak, jednego dnia temperatura w ciągu dnia sięga +10 stopni, a kilka dni później jest bliska zeru. Widzimy to na własne oczy.
opowiada Otylia
Wraz z rówieśnikami z poznańskiego liceum zaczęła zastanawiać się, z czego to wynika i jak temu przeciwdziałać. Wrzucili hasło do wyszukiwarki i znaleźli artykuły o tym, że uczniowie z całej Polski zgłaszają potrzebę wprowadzenia edukacji ekologicznej do szkół.
W szkołach temat ekologii jest omawiany ogólnikowo, albo w ogóle się nie pojawia. Ani w szkole podstawowej, ani średniej nie miałam żadnej lekcji o ekologii, na czym polega recykling, gdzie wyrzuca się konkretny rodzaj śmieci, a przecież to ważne. Ograniczanie wytwarzania odpadów oraz ich właściwy recykling to nie tylko nasz obowiązek, to kwestia bycia dobrym obywatelem.
mówi Otylia
Wspólnie z grupą znajomych, w ramach olimpiady Zwolnieni z Teorii, tworzą projekt społeczny pt. “Eco Mode 2.0”. Przygotowują kurs online dla uczniów klas 4-8, w którym zajmują się takimi tematami jak: zmiany klimatyczne, recykling i sposoby utylizacji trudnych śmieci, takich jak elektroodpady. Nagrywają i montują filmy oraz projektują quizy, które publikują na swojej stronie internetowej. Z tych materiałów korzystają nie tylko uczniowie, ale i nauczyciele, prowadząc lekcje.
Zainteresowanie ekologią wśród młodzieży rośnie, jak zauważają organizatorzy olimpiady projektów społecznych Zwolnieni z Teorii. Młodzi dostrzegają problem i odpowiadają na niego we własnym zakresie, angażując się w działania lokalne. Emir Chahed, od lat zajmujący się programem “Mniej plastiku”, wskazuje, że młodzież ma w tym temacie sporo do zrobienia, ponieważ po trudnym roku 2023 na postawy ekologiczne Polaków i Polek wpływał kryzys gospodarczy, wojna za wschodnią granicą i inflacja.
W tym roku widzimy zainteresowanie młodzieży tematami bliższymi ich codzienności, czyli jak przeciwdziałać szybkiej modzie, jak ograniczyć foliówki. Coraz większe zainteresowanie z edycji na edycję ma temat diety planetarnej i przeciwdziałanie marnowaniu jedzenia. Szacujemy, że ten trend wzmocni się w kolejnych latach.
mówi Emir Chahed
Otylia Sobkowiak, uczestniczka programu dodaje, że wyzwanie stanowią osoby dorosłe i młodzież, które widzą problem, ale często nie wiedzą, co z nim zrobić.
Takie osoby najczęściej przyjmują postawę, że po prostu tak jest. Sama świadomość, że klimat się zmienia to jedno, ale edukacja w zakresie, co można z tym zrobić, jest już rzadkością. Stąd przez swoje działania chcemy przekazać, że dbanie o środowisko zaczyna się od nas samych. Mówimy o zmianie klimatycznej. Pokazujemy, co na nią wpływa, dlaczego tak się dzieje i jakie zachowania mogą uchronić Ziemię przed utonięciem w śmieciach.
tłumaczy Otylia Sobkowiak
Ograniczanie plastiku w codziennych wyborach
Jak zachęcanie do ekologicznych działań wygląda z perspektywy kraju? Europejska dyrektywa plastikowa (Single Use Plastics) zakłada, że z początkiem wakacji 2024 roku m.in. znikną ze sklepowych półek jednorazowe kubeczki, sztućce czy talerzyki oraz już od stycznia naliczana jest dodatkowa opłata za jednorazowe opakowania na wynos. To wszystko ma zachęcić konsumentów do korzystania z produktów wielokrotnego użytku oraz podnieść poziom recyklingu plastiku aż do 90% w ciągu 5 najbliższych lat.
Są w Polsce organizacje, które zauważają problem plastiku i szybko wdrażają rozwiązania. Zanim jeszcze wprowadzono europejską dyrektywę, jedna z sieci handlowych – Lidl Polska, rozpoczęła realizację strategii REset Plastic, obejmującą pięć obszarów: od redukowania i projektowania, przez recykling i niwelowanie wykorzystania plastiku, po innowację i edukację. Sieć dąży do tego, aby do 2025 roku: 100% opakowań maksymalnie nadawało się do recyklingu, zużycie plastiku w opakowaniach zostało zredukowane o 30% do roku 2025 i o 35% do roku 2027 (zobowiązanie to dotyczy opakowań jednostkowych oraz zbiorczych produktów marek Lidla), w opakowaniach wykorzystywano średnio 25% recyklatów. W tym celu już teraz w sklepach możemy znaleźć wybrane owoce i warzywa, które są znakowane naturalnym światłem, dzięki czemu zredukowane zostają plastikowe opakowania. Z kolei zamiast plastikowych „zrywek” dostępne są woreczki wielokrotnego użytku.
Jesteśmy dumni, że co roku kolejne grupy młodych ludzi dołączają do programu „Mniej plastiku”, dzieląc się swoimi kreatywnymi pomysłami. Wierzymy, że nowe projekty społeczne pomogą nam lepiej zadbać o planetę oraz lepsze jutro.
mówi Aleksandra Robaszkiewicz, Head of Corporate Affairs and CSR w Lidl Polska
Wspierani wiedzą
Młodzież zaangażowana w program “Mniej plastiku” czerpie z wiedzy i doświadczenia Lidl Polska, który we współpracy z fundacją Zwolnieni z Teorii przygotowuje specjalne materiały merytoryczne, w oparciu o swoje pogłębione raporty. Dzięki temu, uczestnicy i uczestniczki dowiedzą się, jak duże przedsiębiorstwa mogą ograniczać swój negatywny wpływ na planetę, tzn. m.in.: czym skutkuje wylesianie i jak wspierać ekosystemy, jakie są kluczowe elementy polityki wodnej, czym jest mikroplastik, a czym właściwa polityka zaopatrzeniowa. Oprócz tego, zaczerpną inspiracji do działania w skali lokalnej, poznając sposoby na: przeciwdziałanie marnowaniu jedzenia, wspieranie rolników i rolniczek w zrzeszaniu się czy stosowanie diety planetarnej i jej promowanie.
O szkodliwości plastiku mówi się od lat. Młodzież widzi go wokół siebie i często zdaje sobie sprawę z jego wpływu na środowisko i zdrowie ludzi. Najbardziej aktywni nastolatkowie chcą zmian i dlatego biorą sprawy w swoje ręce, edukują rówieśników i dorosłych o tym, jak zmniejszyć obecność plastiku, jak recyklingować dobrze, jak korzystać w sposób mądry z surowców wokół siebie. Aby to robić efektywnie, młodzi potrzebują wiedzy i inspiracji. To właśnie daje im wiatr w skrzydła, żeby działali w swoich lokalnych grupach.
tłumaczy Emir Chahed z fundacji Zwolnieni z Teorii
Więcej informacji o projektach i programie ekologicznym na stronie zwzt.link/lidl
Więcej o organizatorach na zwolnienizteorii.pl i kimjestesmy.lidl.pl/zrownowazony-rozwoj
Zwolnieni z Teorii to ogólnopolska olimpiada z projektów społecznych. Powstała w 2014 roku, by dać każdemu młodemu człowiekowi możliwość tworzenia własnych projektów społecznych i nabywania kompetencji przyszłości, takich jak: współpraca, komunikacja czy przywództwo. Olimpiada polega na współpracy uczestników poprzez platformę internetową www.zwolnienizteorii.pl, opartą o nowoczesną metodę nauczania polegającą na tym, że robiąc prawdziwy projekt społeczny, rozwija się praktyczne kompetencje potrzebne w życiu zawodowym.
Lidl Polska należy do międzynarodowej grupy przedsiębiorstw Lidl, w której skład wchodzą niezależne spółki prowadzące aktywną działalność na terenie całej Europy oraz w USA. Historia sieci Lidl sięga lat 30. XX wieku, a pierwsze sieci pod szyldem tej marki powstały w Niemczech w latach 70. XX wieku. Obecnie w 31 krajach istnieje w przybliżeniu 12 000 sklepów tej marki, a w Polsce ponad 850.
źródło: materiały prasowe
🛒 Świadomy konsument – dodatkowe informacje:
ekologiczne i zrównoważone święta, black friday, Clean label, cyber monday, cyfrowy paszport produktu (Digital Product Passport, DPP), cykl życia produktu (Life Cycle Assesment, LCA), data przydatności do spożycia, data ważności, degrowth, domowe (naturalne) środki czystości, dyrektywa Cyfrowa, Dyrektywa Omnibus, dyrektywa PPWD (Packaging and Packaging Waste Directive), dyrektywa Towarowa, dyrektywa Single-Use Plastics, ekoprojekt, ekoprojektowanie (ecodesign), etykiety energetyczne, garderoba kapsułowa (capsule gardrobe), greenwashing (ekościema, ekomanipulacja, zielone kłamstwo), ekonomia subskrypcji, fast fashion (szybka, śmieciowa moda), fast homeware, gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ), kosmetyki naturalne (ekokosmetyki), lęk przed wypadnięciem z obiegu (Fear of missing out, FOMO), marnowanie żywności, Nutri-Score (5-Colour Nutrition Label, 5-CNL) pięciokolorowa etykieta żywieniowa, olej palmowy, odpowiedzialna konsumpcja, pakiet odpadowy, Prawo Do Naprawy (#RightToRepair), produkt bio, produkt ekologiczny (eko), produkt naturalny, recykling, redesign, rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP), ekonomia współdzielenia (sharing economy), slow fashion, społeczna lodówka, strategia Od pola do stołu, system kaucyjny, transport ekologiczny, turystyka ekologiczna, upcykling, uwalnianie książek (bookcrosing), zdrowa żywność, zrównoważona moda, zrównoważone rybołówstwo, żywność alternatywna, żywność drukowana, żywność ekologiczna
ślad ekologiczny (ecological footprint), ślad środowiskowy (environmental footprint), ślad węglowy (carbon footprint), ślad wodny (water footprint)
air-commerce, downsizing, overpackaging
Jak każdego dnia dbać o środowisko naturalne:
na wakacjach, na zakupach, w podróży, ograniczenie zużycia papieru
oszczędzanie energii elektrycznej (oszczędzanie prądu): tryb czuwania Stand-by
energooszczędne oświetlenie: świetlówka kompaktowa (energooszczędna), żarówka LED
oszczędzanie gazu, oszczędzanie wody: perlator
energooszczędna wentylacja, energooszczędne ogrzewanie
energooszczędne urządzenia: czajnik elektryczny, komputer, lodówka i zamrażarka, odkurzacz, okap kuchenny, piekarnik, płyta grzejna, pojemnościowy podgrzewacz do wody, pralka, telewizor, zmywarka
segregacja odpadów
znaki i oznaczenia ekologiczne
Ekologiczny styl życia:
dieta planetarna, fleksitarianizm, foodsharing, freganizm, jadłodzielnia, Lifestyles of Health and Sustainability (LOHAS), Less Waste, lodówka społeczna, roślinne zamienniki mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, Repair Cafe, Slow fashion, Slow life, weganizm, wegetarianizm,
Zero Waste
zasada 3R, zasada 5R, zasada 8R: Rethink (Przemyśl swoją relację ze środowiskiem), Refuse (Odmawiaj), Reduce (Unikaj), Reuse (Użyj ponownie), Rehome (Znajdź nowy dom), Repair (Naprawiaj), Recycle (Utylizuj, Recyklinguj, Oddaj do odzysku), Rot (kompostuj)
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
