Stosowana zimą sól drogowa negatywnie wpływa na zooplankton, uniemożliwiając mu wiosenny sukces wylęgowy – wykazuje ekohydrolog z PAN dr Sebastian Szklarek. Mniej zooplanktonu wpływa na zachwianie się równowagi fitoplanktonu i tym samym m.in. na większy zakwit sinic.
Naukowiec z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii PAN w Łodzi pod lupę wziął dwa powszechne gatunki zooplanktonu: Daphnia magna i Thamnocephalus platyurus. Zooplankton to maleńkie organizmy zwierzęce unoszące się pod powierzchnią wody w zbiornikach wodnych, które kontrolują ilość fitoplanktonu, czyli mikroskopijnych organizmów roślinnych występujących w wodzie, w tym m.in. sinice.
Jeśli z jakiegoś powodu zooplankton gorzej się rozwija albo jest go mniej, wówczas może dochodzić do częstszych lub silniejszych zakwitów sinic.
tłumaczy popularyzator nauki o wodzie i założyciel bloga „Świat wody”
Jednym z takich powodów może być nadmierne zasolenie akwenu m.in. z powodu soli drogowej (w postaci chlorku sodu NaCl).
Sól drogowa spływa do lokalnych wód słodkich, wpływając następnie na cały ekosystem przez cały rok. Zbiorniki położone przy mniejszych rzekach, zasilanych spływem z opadów czy roztopów (kanalizacja deszczowa), w mniejszym lub większym stopniu rozcieńczą tę sól po zimie. Natomiast jeśli mamy zbiorniki zasilane tylko spływem z parkingów czy dróg, nadmierne zasolenie utrzymuje się tam zdecydowanie dłużej, dodatkowo kumulując się przez lata.
mówił Szklarek
W swoich badaniach naukowiec przeanalizował, jak zasolenie zbiornika wodnego, spowodowane spływem soli drogowej, może wpływać na wiosenne przebudzanie się zooplanktonu i jego wiosenny wylęg.
Mówiąc w skrócie, wpływ ten jest negatywny, choć różne gatunki inaczej reagują. Znany ze stosowania jako pokarm w akwariach gatunek Daphnia magna (rozwietlika) – efektywny zjadacz fitoplanktonu – wyczuwając wiosenne warunki zaczął się wylęgać, ale z powodu zasolenia wody proces się zatrzymał. Przypuszczam, że albo ta sól przenika do środka jaj, albo – gdy one się już lekko otwierają – dostaje się przez otwory do zarodka, który umiera. Daphnia magna nie ma więc wykształconego mechanizmu, który by ostrzegał przed nadmiernym zasoleniem i kazał przeczekać te niedogodne warunki.
wskazuje Szklarek
Drugi badany gatunek – Thamnocephalus platyurus – zachował się nieco inaczej. Przy wysokim zasoleniu, jaja się po prostu nie wylęgały. Prawdopodobnie mają więc w sobie mechanizm ostrzegania i przeczekania, ponieważ po przepłukaniu czystą wodą jaja tego gatunku wylęgły się.
Wybrane przeze mnie dwa gatunki zooplanktonu są takimi modelowymi organizmami, które można traktować jako wskaźnikowe. Dlatego też można powiedzieć, że zasolenie zbiornika solą drogową negatywnie wpływa na wiosenny sukces wylęgowy zooplanktonu, a to z kolei będzie powodować gorszą filtrację wody, przyrost fitoplanktonu i większe zakwity, w tym sinic.
podkreśla Szklarek
Wyniki jego badań opublikowano w czasopiśmie „Ecohydrology & Hydrobiology”. Zostały one przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych. Sebastian Szklarek planuje przeprowadzić je również w warunkach środowiskowych.
Powyższy temat wpisuje się w szersze zainteresowania badawcze dra Sebastiana Szklarka, obejmujące wpływ wzrostu zasolenia wodnych ekosystemów słodkowodnych.
Katastrofa na Odrze pokazała wyraźnie, do czego może prowadzić wieloletnie zasalanie wód. Dlatego musimy badać te długofalowe zależności na cały ekosystem, aby móc przewidywać kierunki, w jakich ten problem może się rozwijać.
zauważa badacz
Szklarek przypomina, że stosowana zimą sól drogowa (w postaci chlorku sodu NaCl) to wciąż najtańszy, najbardziej dostępny i skuteczny środek.
Alternatywy są, choć są droższe. Warto jednak zadać sobie pytanie o wieloletnie koszty środowiskowe – gdyby w cenie produktu zawierała się utracona na skutek zanieczyszczenia wartość środowiska, to stosowanie obecnie droższych alternatyw nie byłoby już takie drogie.
podsumowuje ekohydrolog
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Agnieszka Kliks-Pudlik
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
