Kraska to niezwykły ptak, o którego spotkaniu marzą obserwatorzy przyrody. Dawniej szeroko rozpowszechniony w naszym kraju, dziś jego jedyną ostoją pozostaje już tylko Równina Kurpiowska. W Dolinie Dolnego Bugu spotkamy kulika wielkiego, również zagrożonego wyginięciem.
Jak opisuje Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP), kraska jest ptakiem o bardzo charakterystycznym, kolorowym upierzeniu, w którym dominuje kolor niebieski lub niebiesko-zielony. Jest wielkości sójki, z którą najczęściej bywa mylona przez niedoświadczonych obserwatorów ze względu na występujący u sójki niebiesko-czarny, prążkowany fragment skrzydła. Ostoją kraski była i jest Równina Kurpiowska.
Będąc jeszcze dzieckiem, spotykałem go na obrzeżach Puszczy Białej. Od jakiegoś czasu ich liczebność drastycznie spada i w tym momencie zostało może około dziesięć par tego ptaka w całej Polsce. Kraski w dziuplach po dzięciołach zakładały swoje gniazda
mówi Rafał Wyszyński, ornitolog, leśnik, fotograf przyrody
Spotkanie z kraską należy zawsze do niesamowitych doświadczeń, ponieważ jest to, jak na nasze warunki, ptak bardzo kolorowy, w różnych odcieniach niebieskiego, brązowego, czarnego. Dlaczego kraska jest zagrożona wyginięciem?
Traci miejsca, gdzie może zdobywać pokarm oraz gniazdować. Jej występowanie w dużej mierze uzależnione jest od wypasu bydła, a hodowla bydła staje się coraz bardziej intensywna, prowadzona na skalę przemysłową. Często bydło nie jest już wypędzane nawet na łąki, więc ptaki, które były z tym związane, utraciły miejsce do zdobywania pożywienia i przez to stają się coraz rzadsze.
tłumaczy Wyszyński
Aby je chronić, trzeba by było zmienić gospodarkę, czy to rolną, czy sposób hodowli zwierząt uważa przyrodnik i zaznacza, że trudno powiedzieć, czy jest to na ten moment w ogóle możliwe. Jednak, jeśli świadomość wśród ludzi dotycząca ochrony przyrody będzie większa, to tym większa szansa na ochronę ptaków.
Kraska dawniej była szeroko rozpowszechnionym gatunkiem w całej Polsce. Jeszcze pod koniec lat 70. liczebność kraski w Polsce szacowano na około 1000 par, w połowie lat 80. o połowę mniej ok. 500-600 par. Z początkiem lat 90. nastąpił kolejny spadek do 360-380 par. W 2015 roku na obszarze Równiny Kurpiowskiej było około 26-28 par tego ptaka. Bez podjęcia działań ochronnych, ptak ten może za kilka lat całkowicie zniknąć z naszego kraju.
W Dolinie Dolnego Bugu można spotkać cały szereg gatunków ptaków, które są zagrożone i cierpią z powodu osuszania terenów, regulacji rzek, które w wyniku tego tracą swoje siedliska, gdzie mogą gniazdować i żerować. Jest to cały szereg gatunków ptaków z rzędu siewkowatych, które potrzebują podmokłych łąk, rzek wylewających co wiosnę, ponieważ one żerują w błocie. Wyciągają z tego błota bezkręgowce, w inny sposób nie potrafią, więc muszą mieć miękką glebę do tego, żeby mogły tam zdobywać pożywienie. Jeżeli gleba jest przesuszona, twarda, to one nie są w stanie się dostać do pożywienia. Jeśli ono w ogóle tam jest, bo często tych bezkręgowców tam po prostu nie ma.. Rzeka Bug nie jest rzeką regulowaną. Dzięki temu jeszcze wiele z tych gatunków, które są zagrożone, znajduje tu w dalszym ciągu miejsce do życia.
dodaje ornitolog
W Dolinie Bugu nadal występuje również kulik wielki, choć już w coraz mniejszej liczbie. W Polsce pozostało w tej chwili około 150 par tych ptaków.
Jest to coraz rzadszy, ginący gatunek, a w Dolinie Bugu w dalszym ciągu znajduje miejsce do gniazdowania. Jest to ptak bardzo przywiązany do miejsca, w którym występuje. Potrafi dokładnie na tej samej kępie trawy, co roku zakładać swoje gniazdo. Jest bardzo zagrożony z tego względu, że rolnictwo jest coraz bardziej intensywne. W czasie kiedy on zakłada swoje lęgi, składa jaja, kiedy wychowuje swoje pisklęta, to łąki są koszone, przez to giną jaja, giną pisklęta. Także presja ze strony drapieżników jest bardzo duża. Polują na niego lisy, jaja wyjadają, wrony, kruki, których nie brakuje.
wymienia Wyszyński
Chociaż w Polsce jest to ptak chroniony, to we Francji, gdzie odbywa loty na zimowiska, jest na liście gatunków łownych.
U nas go chronimy, a we Francji się na niego poluje. Kulig wielki ma „niesamowity głos, niesamowicie wygląda. Jest to największy gatunek z siewkowych występujący w naszym kraju. Ma dość masywną sylwetkę z długą szyją i bardzo długim zakrzywionym dziobem (osiągającym długość 15 cm). Kulik wielki dzięki swym okazałym rozmiarom i odzywaniu się melodyjnym gwizdem „ku-lik” jest prawdziwą ozdobą terenów podmokłych.
opisuje ornitolog
Rafał Wyszyński jest założycielem Mazovian Wildlife, pracuje jako leśnik, badał ptaki drzew dziuplastych, drozda śpiewaka w Puszczy Białej, był i jest uczestnikiem inwentaryzacji i opracowań przyrodniczych (m.in. Monitoringu Pospolitych Ptaków Lęgowych, monitoringu ptaków krajobrazu rolniczego, inwentaryzacji ptaków obszaru Natura 2000 Puszcza Biała, Krajowym Programie Ochrony Dubelta w Polsce). Od wielu lat fotografuje przyrodę, a w szczególności ptaki.
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Anna Mikołajczyk-Kłębek
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, antropopresja, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekosystem sztuczny, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, stres cieplny, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
azbest, beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
