Błękitna Planeta Ziemia

Ziemia, skalna kula którą zamieszkujemy, jest zlepkiem kosmicznego pyłu krążącego wokół Słońca, samotnym małym ziarenkiem pośrodku wielkiej, otaczającej kosmicznej przestrzeni. Nasz glob pod swoją cienką skorupą rozgrzany jest do białości, a na ciekłym podłożu przesuwają się kontynenty i poszerzają dna oceanów. Pomiędzy powierzchnią Ziemi a kosmiczną próżnią mieści się cudowny, wrażliwy świat nazwany biosferą.

Bez liczącej 4,5 miliarda lat Matki Ziemi nie moglibyśmy istnieć. Urodziliśmy się na jej powierzchni i tu spędzamy całe swoje życie. Jest tak wielka, że wydaje nam się całym światem. Ziemia jest jedynym znanym miejscem we Wszechświecie, w którym występuje życie. Obecnie nie ma innego miejsca, nie ma planety B, gdzie nasz gatunek mógłby wyemigrować. Pośród całego ogromu wszechświata, Ziemia pozostaje jedynym naszym domem.

Planeta Ziemia

Prawdopodobnie w ciągu pierwszego miliarda lat po uformowaniu się Ziemi w oceanach pojawiło się życie. Z żyjących na Ziemi organizmów żywych składa się biosfera, która wpływa na jej atmosferę, hydrosferę, litosferę i inne czynniki abiotyczne planety, umożliwiając rozwój i wzrost liczby organizmów aerobowych i anaerobowych, oraz powstanie ozonosfery. Rozwój życia na lądzie i w wodzie umożliwiła powłoka ozonowa, ziemskie pole magnetyczne zmniejszając natężenie promieniowania ultrafioletowego, oraz magnetosfera odbijająca cząstki wiatru słonecznego i promieniowania kosmicznego.

Dystans dzielący Słońce od Ziemi, jej właściwości fizyczne, oraz historia geologiczna są najważniejszymi czynnikami które pozwoliły organizmom żyć i ewoluować. Różnorodność biologiczna Ziemi nieustannie powiększała się, chociaż w dziejach życia Ziemi proces ten był kilkukrotnie przerywany kiedy miało miejsce masowe wymieranie gatunków.

Pomimo tego że ok. 99% gatunków organizmów żywych (ok. 5 mld) które zamieszkiwały Ziemię uważa się za wymarłe, wciąż mieszka na niej ok. 10–14 mln gatunków, z czego 1,2 mln zostało udokumentowanych.

Litosfera Ziemi dzieli się na kilkanaście płyt tektonicznych, które przesuwają się względem siebie w ciągu okresów trwających wiele milionów lat. W ich trakcie dochodziło do znacznej zmiany położenia kontynentów. Powierzchnię w 70,8% zajmuje woda wszechoceanu zawarta w morzach i oceanach. Pozostałe 29,2% stanowią kontynenty i wyspy, na powierzchni których znajdują się jeziora, oraz inne źródła wody tworzące hydrosferę.

Wnętrze Ziemi wciąż pozostaje aktywne. Składa się z grubego i w dużej mierze stałego płaszcza, płynnego jądra zewnętrznego (generującego pole magnetyczne), oraz składającego się z żelaza stałego jądra wewnętrznego. Strefy podbiegunowe Ziemi są pokryte lodem wchodzącym w skład pokrywy lodowej Antarktydy (biegun południowy), pokrywy lodowej Grenlandii i lodu morskiego, w tym arktycznego paku lodowego (biegun północny).

Ziemia oddziałuje grawitacyjnie z innymi ciałami w przestrzeni kosmicznej, zwłaszcza ze Słońcem i Księżycem. Planeta wykonuje jedno okrążenie wokół Słońca raz na każde 365,256 obrotów wokół własnej osi. Czas jednego okrążenia wokół Słońca nazywa się rokiem gwiazdowym i odpowiada 365,256 dniom czasu słonecznego. Nachylenie osi Ziemi do prostej prostopadłej do płaszczyzny orbity wynosi 23,44°, co prowadzi do rocznych wahań oświetlenia, które powodują m.in. występowanie na jej powierzchni pór roku, które tworzą rok zwrotnikowy.

Wokół Ziemi krąży księżyc, jeden naturalny satelita. Jego oddziaływanie grawitacyjne na Ziemię wywołuje pływy morskie, spowalnia jej rotację, oraz stabilizuje kąt nachylenia osi obrotu względem orbity. Przypuszcza się, że orbituje on wokół Ziemi od ok. 4,53 mld lat.

W ciągu ostatnich 535 mln lat na Ziemi nastąpiło pięć wielkich masowych wymierań, oraz wiele pomniejszych. Ostatnie z nich, wymieranie kredowe, ok. 66 mln lat temu, wywołane zostało prawdopodobnie upadkiem 10-kilometrowej planetoidy. Zderzenie obiektu z Ziemią wyzwoliło olbrzymie ilości pary i pyłów, które uniosły się do górnych warstw atmosfery i utrudniały docieranie promieni słonecznych na powierzchnię. Doprowadziło to do wyginięcia większości gatunków naziemnych (m.in. nieptasich dinozaurów), choć mniejsze i liczniejsze ssaki przetrwały, a przede wszystkim większości gatunków morskich otwornic, amonitów i belemnitów.

Kilka milionów lat temu afrykańska małpa człekokształtna (m.in. orrorin) wykształciła dwunożność i zdolność chodzenia w pozycji wyprostowanej. Dalsza ewolucja jednego z gatunków z rodziny człowiekowatych faworyzowała zdolność korzystania z narzędzi i komunikację, które stymulowały rozwój mózgu. Ostatecznie powstał człowiek współczesny (rozumny) Homo sapiens. Wytworzenie własnej kultury, rozwój rolnictwa i postęp technologiczny pozwoliły człowiekowi w krótkim czasie wpływać na Ziemię w większym stopniu niż inne gatunki, co zapewniło mu status dominującego gatunku na Ziemi.

Obecnie ponad 8 mld ludzi zamieszkujących Ziemię jest zależna od jej biosfery i minerałów. Zasoby naturalne skorupy ziemskiej i umiejętność ich przetworzenia zapewniają przetrwanie m.in. globalnej populacji ludzkiej. Populacja ta podzielona jest politycznie na około 200 suwerennych państw, których mieszkańcy komunikują się między sobą drogą dyplomacji, konfliktów, podróży i środków komunikacji.

Człowiek po raz pierwszy umownie opuścił Ziemię w 1961, kiedy Jurij Gagarin wyleciał lotem orbitalnym na ok. 2 godziny (jedno okrążenie) ponad jej atmosferę, a w 1969 Neil Armstrong i Buzz Aldrin jako pierwsi wylądowali na powierzchni innego ciała niebieskiego Księżyca.

Kiedy pierwsi astronauci okrążali ziemię miliony słuchaczy odbierały relacje na temat piękna planety Ziemi. Fotografię wykonaną w 1972 przez załogę Apollo 17, znaną pod nazwą Blue Marble, na której Ziemia przypomina szklaną kulkę do gry, uważa się za jedno z najsłynniejszych przedstawień kuli ziemskiej i jeden z najbardziej popularnych obrazów w historii. Na zdjęciu widać Afrykę, oraz Bliski Wschód.

Ziemia, Gaja, żywa planeta, błękitna perła w przestrzeni, cudowny, wrażliwy świat

Im dłużej badamy przestrzeń kosmiczną i nasz system słoneczny, tym wyraźniej stwierdzamy niezwykłość naszego świata. Skład mieszaniny gazów w atmosferze jest zupełnie inny niż na sąsiednich planetach. Różni się też od składu, który można by przewidywać na podstawie składu chemicznego samej Ziemi. Sytuacja ta powstała jako wynik procesu ewolucji życia.

Życie przez samą swoją obecność tworzy i podtrzymuje specjalne warunki konieczne dla swego własnego przetrwania. Zjawisko samopodtrzymującej się atmosfery zostało nazwane Gaja – żywa planeta. W tym królestwie każdy organizm jest powiązany z innym. Mikroby, rośliny, ssaki, mieszkańcy gleby i oceanu, wszyscy są włączeni w obieg energii i pokarmu ze słońca, wody powietrza i ziemi. Ten ogólny system wymiany wykorzystuje bardzo różne mechanizmy transportu, od prądów morskich do zmian klimatycznych i wiatru. Od zwierzęcych wędrówek po procesy karmienia, wzrostu i gnicia.

Przestrzeń, w której występują organizmy żywe planety nazywa się biosferą. Ziemia jest jedynym znanym miejscem występowania życia. Planeta znajduje się w strefie, w której panują w Układzie Słonecznym warunki (temperatura od –70 °C do 80 °C, ciekła woda, tlen cząsteczkowy), umożliwiające rozwinięcie się organizmów o strukturze takiej jak ziemskie. Ekosfera ta rozciąga się od 0,95 au do 1,37 au od Słońca.

Biosfera dzieli się na biomy – obszary wyróżniające się szatą roślinną tworzącą charakterystyczne formacje roślinne, oraz swoistą fauną. Decydujący wpływ na charakter i zróżnicowanie biomów ma klimat i dlatego biomy tworzą pasy w zależności od szerokości geograficznej, których układ jest modyfikowany przez lokalne warunki orograficzne i klimatyczne. Ziemskie biomy leżące w Arktyce i Antarktydzie są względnie ubogie w życie roślinne i zwierzęce, podczas gdy biomy najbogatsze w formy życia leżą w strefie równikowej.

Biosfera stanowi sumę wszystkich ziemskich ekosystemów. W skład ekosystemów wchodzą wszystkie organizmy żywe znajdujące się na danym obszarze (biocenoza) i wszystkie elementy nieożywione (biotop) danego obszaru. Biocenozę tworzą populacje – wszystkie osobniki określonego gatunku żyjące w danym środowisku i wzajemnie na siebie wpływające.

Na jeszcze mniejszym poziomie organizacji żywej materii jest organizm – istota, której poszczególne części i struktury tworzą zharmonizowaną całość, wykazującą wszelkie cechy życia. Bardziej złożone organizmy składają się z narządów (które mogą tworzyć układy narządów). Narządy z kolei składają się z tkanek. Podstawową jednostką życia, obecną we wszystkich ziemskich organizmach, jest komórka, zdolna do przemiany materii i rozmnażania

Przez biosferę przepływają także informacje. Rozród powoduje przekazanie kodu genetycznego do następnych pokoleń i stwarza nowe. W całej strefie życia obserwujemy przemiany i zróżnicowanie, specjalizacje i zadziwiające przykłady wzajemnej zależności.

dodatkowe informacje:
Podstawowe pojęcia z biologią, ekologią i ochroną środowiska

Globalne zagrożenia ekologiczne dla Ziemi

Obecnie nasza błękitna, żywa planeta, Ziemia, znajduje się w krytycznym momencie ewolucji. Jeden z jej gatunków, my czyli homo sapiens, zagraża zakłóceniem i wyczerpaniem systemów podtrzymujących jej życie. Doprowadziliśmy do kryzysu klimatycznego, powodujemy szóste masowe wymieranie wielu gatunków roślin i zwierząt poprzez wylesianie, degradacje ekosystemów, niszczenie siedlisk, zajmowanie przestrzeni, grodzenie korytarzy ekologicznych. W skali globalnej efekty naszych działań są już często większe niż siły samej natury i powodują tak daleko idące zmiany, że według niektórych żyjemy już w antopocenie, nowej epoce geologicznej zwanej epoką człowieka.

Wywoływany naszą działalnością wzrost emisji gazów cieplarnianych stał się główną przyczyną zmian klimatu i globalnego ocieplenia. Rosnące temperatury powodują m.in. ocieplenie, odtlenienie i zakwaszenie oceanu, zaburzenie cyrkulacji termohalinowej, wzrost poziomu mórz, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego nasilanie się ekstremalnych zjawisk pogodowych, zmiany w ilości i strukturze opadów atmosferycznych.

Zanieczyszczamy środowisko popiołem z paliw kopalnych, śmieciami i odpadami z tworzyw sztucznych. Emitujemy do atmosfery wielokrotnie więcej ołowiu, kadmu, miedzi, arsenu, siarki i azotu, niż czyni to natura w naturalnych cyklach obiegu tych pierwiastków. Wraz z ściekami i nawozami sztucznymi spływającym z pól uprawnych zaburzyliśmy obieg azotu i fosforu w przyrodzie. Przyczyniamy się też do rozprzestrzeniania po całym świecie obcych inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt

W sztucznych zbiornikach zgromadziliśmy już sześć razy więcej wody, niż spływa ich w rzekach. Szacuje, że całkowita ilość ziemi przemieszczanej rocznie tylko w rolnictwie dziesięciokrotnie przewyższa osady wypłukiwane i niesione z prądem przez wszystkie rzeki świata

Wiele nowo pojawiających się chorób takich jak Ebola, AIDS, SARS, ptasia grypa, świńska grypa, koronawirus (SARS-CoV-2), nie są przypadkowymi katastroficznymi zdarzeniami, ale konsekwencją naszej brutalnej ingerencji w naturalne ekosystemy.

Jeżeli szybko nie podejmiemy zdecydowanych działań na rzecz ochrony środowiska, bioróżnorodności, oraz zmian klimatycznych, doprowadzimy do destabilizacji życia na naszej planecie.

Powoli zbliżamy się do globalnej katastrofy ekologicznej, ale wciąż mamy szansę zmienić dotychczasowy kurs. Powinniśmy wziąć odpowiedzialność w swoje ręce i zacząć działać, odwracając fatalny trend, przynajmniej tam, gdzie się da. Każda, nawet najmniejsza zmiana w naszym codziennym życiu ma znaczenie dla życia na naszej błękitnej planecie. Każdy z nas ma swój mały, ale realny wpływ na kształt Ziemi, może małymi krokami zmieniać rzeczywistość i polepszać stan planety.

Mamy tylko jedną Ziemię,
a jej przyszłość zależy od każdego,
na pozór niewielkiego,
ludzkiego działania,
zależy od każdego z nas.

Nie czekaj do jutra,
los Ziemi jest w naszych (Twoich) rękach!
Już dziś Włącz oszczędzanie
na własną, domową miarę!

Jedno wiemy. Ziemia nie jest własnością człowieka, to człowiek należy do Ziemi – to wiemy. Wszystko jest ze sobą złączone jak krew, co wiąże jedną rodzinę. Wszystko jest złączone. Co się przydarza Ziemi, przydarza się także synom tej Ziemi. To nie człowiek przędzie tkaninę życia, on jest w niej tylko małą nitką. Cokolwiek uczyni tkaninie, uczyni samemu sobie.

Wódz Seattle

Już dziś musimy wybrać trudną drogę balansu między pragnieniami, aspiracjami, a ochroną środowiska. Korzystajmy z dobrodziejstw, jakie daje nasza planeta, czy to surowce, możliwość podróży, czy indywidualnego wzrostu, ale nie niszcząc bezsensownie przyrody. Dbałość o nią powinna wynikać z naszej troski o przyszłe pokolenia.

dodatkowe informacje:
Antropocen – epoka człowieka
Globalne zagrożenia ekologiczne
Świadomy konsument i odpowiedzialna konsumpcja

Programy i aplikacji pozwalające podglądać Błękitną Planetę

NASA WorldWind
To stworzony przez NASA i społeczność otwartego oprogramowania program komputerowy, który wyświetla wysokiej jakości zdjęcia satelitarne i lotnicze, mapy topograficzne, oraz publicznie dostępne dane geograficzne na trójwymiarowych modelach Ziemi, Księżyca oraz Marsa. Dostępne są również Wenus, oraz Jowisz wraz z 4 księżycami, jednak już bez danych 3D, a także mapy gwiazd i galaktyk z projektu Sloan Digital Sky Survey. Użytkownik może dowolnie zmieniać swoje położenie, wysokość i kąt widzenia. Możliwe jest również wyświetlanie granic administracyjnych, nazw geograficznych, oraz siatki współrzędnych. WorldWind rozpowszechniany jest na licencji otwartego oprogramowania i korzysta z publicznie dostępnych danych, dzięki czemu można go wykorzystywać w celach komercyjnych bezpłatnie.

Google Earth
Google Earth uznawany jest za konkurenta dla NASA World Wind. Wygląd, obsługa oraz podstawowe funkcje obu programów są podobne. Często uważa się też Google Earth za program lepszy. Chodzi tu głównie o wyższą rozdzielczość zdjęć. Tak naprawdę obie aplikacje mają odmienne cele i różnych użytkowników.
Google Earth to program komercyjny, o zamkniętym kodzie źródłowym i korzystający z płatnych źródeł danych, skierowany do użytkownika, który poszukuje przede wszystkim rozrywki. Niektóre funkcje są dostępne jedynie w płatnych wersjach programu. Użycie zdjęć do zastosowań profesjonalnych jest ograniczone przez restrykcyjne licencje. Google Earth umożliwia wyświetlanie na trójwymiarowym modelu kuli ziemskiej zdjęć satelitarnych, lotniczych, panoram zrobionych z poziomu ulicy, oraz różnego rodzaju informacji geograficznych i turystycznych.
Zdjęcia z Google Earth są wyświetlane na cyfrowej kuli ziemskiej, która wyświetla powierzchnię planety za pomocą jednego złożonego obrazu z dużej odległości. Po dostatecznym powiększeniu obrazy są przekształcane w inne obrazy tego samego obszaru z drobniejszymi szczegółami, które różnią się datą i czasem od jednego obszaru do drugiego. Obrazy są pobierane z satelitów lub samolotów. Rozdzielczość obrazu wynosi od 15 metrów do 15 centymetrów.
Na dużej części Ziemi Google Earth wykorzystuje dane z modelu elewacji gromadzone przez NASA Shuttle Radar Topography Mission. To stwarza wrażenie trójwymiarowego terenu, nawet jeśli obraz jest tylko dwuwymiarowy.
Każdy obraz utworzony z Google Earth przy użyciu danych satelitarnych dostarczonych przez Google Earth jest mapą chronioną prawem autorskim. Wszelkie pochodne z Google Earth są tworzone z danych chronionych prawami autorskimi. Google zezwala na niekomercyjne, osobiste wykorzystanie zdjęć np. na osobistej stronie internetowej lub blogu, pod warunkiem zachowania praw autorskich i atrybutów.

Google Earth Timelaps
Google Earth Timelaps przedstawia również archiwalne obrazowanie, pozwalając użytkownikom na oglądanie starszych zdjęć Ziemi. Kliknięcie ikony zegara na pasku narzędzi powoduje otwarcie suwaka czasu, który określa czas dostępnych zdjęć z przeszłości. Ta funkcja pozwala na obserwację zmian obszaru w czasie w tzw. technologi timelaps.

Bing Maps
To należący do firmy Microsoft internetowy serwis z mapami drogowymi, oraz zdjęciami satelitarnymi i lotniczymi, będący częścią wyszukiwarki internetowej Bing. Oprócz wyświetlania map, zdjęć, wyszukiwania miejscowości i dróg ,oraz wyznaczania trasy pomiędzy wybranymi punktami usługa oferuje zdjęcia z lotu ptaka (Bird’s Eye), wysokiej rozdzielczości zdjęcia lotnicze wykonane pod kątem 45 stopni (dostępne dla ponad 100 miast w USA i 80 Europie – głównie w Wielkiej Brytanii i we Włoszech). Serwis jest regularnie aktualizowany o nowe dane.
Możliwe jest dodawanie własnych informacji do map (punkty, linie i wielokąty), a następnie dzielenie się nimi z innymi użytkownikami serwisu. Bing Maps udostępnia również specjalne API, które umożliwia innym programistom tworzenie własnych aplikacji internetowych z wykorzystaniem map i informacji z serwisu.

Google Earth View
To sięgająca 2010 roku, kolekcja ziemskich krajobrazów wyodrębnianych z bazy Google Earth pomyślana została jako źródło zdjęć do używania w komputerach i telefonach jako wygaszacze ekranu czy tapety. Obecnie serwis Earth View tysiące satelitarnych zdjęć powierzchni Ziemi, często przypominających bardziej abstrakcyjne dzieła sztuki, niż istniejące w rzeczywistości obiekty. Przeglądarka Google Eart View posiada suwak pozwalający filtrować dostępne do ściągnięcia obrazy na mapie Ziemi według dominujących w nich barw. Jeżeli ktoś zatem woli więcej żółtego czy czerwonego, może oglądać tylko takie propozycje.

dodatkowe informacje:
Międzynarodowy Dzień Ziemi

źródło: materiały prasowe
Ziemia, autorzy, licencja CC BY SA 4.0

Ekologia, przyroda, środowisko – dodatkowe informacje:
agrocenoza, atmosfera, biocenoza, biofilia, biofobia, biologia, biom, bioróżnorodność, biosfera, biotop, błękitna planeta Ziemia, czwarta przyroda, drzewa, ekologia, ekoaktywizm, ekologizm, ekopolityka, ekosystem, ekozofia, eukarionty, ewolucja, fauna, fitocenoza, flora, gatunek, geosfera, habitat, hydrosfera, kalendarz ekologiczny, kalendarium wydarzeń ekologicznych, klimaks, koszenie trawników, krajobraz, las pierwotny, litosfera, łąka, mała retencja, martwe drewno, miedza, mikroorganizm, mokradło, natura, obszary siedliskowe, ochrona bierna, ochrona czynna, ochrona przyrody, ochrona środowiska, oczyszczanie ścieków, organizm, pastwisko, park ciemnego nieba, pedosfera, populacja, powłoka ziemska, prawa zwierząt, przyroda, renaturalizacja, rekultywacja, renaturyzacja, retencja, rolnictwo ekologiczne, rolnictwo ekstensywne, sieć troficzna, siedlisko, sozoligia, stanowisko, starodrzew, struktura ekosystemu, sukcesja, środowisko: przyrodnicze (naturalne), antropogeniczne, sztuczne, zdegradowane, torfowisko, trzeci krajobraz, turystyka ekologiczna, wszechświat, zadrzewienia śródpolne, Ziemia, zoocenoza, życie

formy ochrony przyrody w Polsce:
Obszar Natura 2000, obszar chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin zwierząt i grzybów, park krajobrazowy, park narodowy, pomnik przyrody, rezerwat przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo–krajobrazowe

ekologiczne idee:
filozofia Leave No Trace, kodeks (dekalog) podróżnika, głęboka ekologia, Hipoteza Gai, Wildlife Selfie Code

konwencje, traktaty, konferencje, święta:
Agenda 21,
Konwencja Jamajska (Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – Konwencja Berneńska
Konwencja Londyńska (Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji)
Konwencja MARPOL (Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza Przez Statki)
Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska CMS
Konwencja o różnorodności biologicznej CBD
Konwencja Ramsarska
Konferencja i deklaracja Sztokholmska ONZ
Konwencja Waszyngtońska CITIES
Konwencja Wiedeńska w Sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej
Konwencja w Sprawie Ochrony i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN
Porozumienie o ochronie populacji europejskich nietoperzy EUROBATS
Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku Północno-Wschodniego Atlantyku Morza Irlandzkiego i Morza Północnego ASCOBANS
Porozumienie Paryskie
Protokół z Kioto
Protokół z Montrealu (Protokół Montrealski)
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu UNFCCC
Strategia Różnorodności Biologicznej w UE do 2030
Szczyt Ziemi 1992 (Earth Summit 1992)
Szczyt Ziemi 2002 (The World Summit on Sustainable Development)
Światowy Dzień Środowiska
Traktat o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty)

Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)

Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie