Aplikacja Future Forests pokazuje wpływ zmian klimatu na 12 gatunków drzew w Polsce w perspektywie 50 lat. Danych o gatunkach drzew dostarczyli polscy naukowcy.
Dane niezbędne do opracowania nowej aplikacji opublikował już wcześniej dr Marcin Dyderski z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk (ID PAN). Współautorami byli Sonia Paź z UPP w Poznaniu, Lee E. Frelich z University of Minnesota w USA i Andrzej M. Jagodziński z ID PAN. Samą zaś aplikację stworzyła pro bono firma Appsilon wramach inicjatywy Data for Good.
Z badań dra Dyderskiego wynika, że najistotniejszymi czynnikami, które będą uzależniały występowanie konkretnych gatunków drzew w konkretnym miejscu w perspektywie 2070 roku, są: amplituda temperatur w ciągu roku, średnia temperatura najcieplejszego kwartału, a ponadto maksymalna temperatura najcieplejszego miesiąca i ilość opadów atmosferycznych w najcieplejszym kwartale. Czynnikiem kluczowym odpowiedzialnym za wysoce prawdopodobne ustępowanie zagrożonych gatunków drzew jest deficyt wody w sezonie wegetacyjnym.
Marcin Dyderski podkreśla, że aplikacja ma zwiększyć świadomość nadchodzących w przyrodzie zmian i pomóc profesjonalistom opracowującym strategię hodowli lasów i ochrony przyrody.
Celowo dodaliśmy w aplikacji warstwę z zasięgami nadleśnictw, żeby mogli z niej skorzystać profesjonaliści, zajmujący się hodowlą lasu w Polsce. Do udostępnionej już aplikacji będziemy wprowadzać kolejne dane i pokazywać różne zależności. W ten sposób będziemy poszerzać bazę wiedzy o zasięgach drzew i tworzyć jeszcze bardziej szczegółowe prognozy. Próbując przewidzieć, jak konkretne gatunki drzew zachowają się w perspektywie 50 lat, bazowaliśmy na informacjach zawartych w 5. raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC).
W badaniach wzięliśmy pod uwagę 19 cech opisujących klimat w Europie, które opierają się o miesięczne wartości temperatury i opadów. W prognozach założyliśmy trzy scenariusze zmian klimatycznych z 5. raportu IPCC – optymistyczny (zakładający, że w 2100 roku temperatura wzrośnie średnio o 0,2-1,8 stopnia), umiarkowany (wzrost o 1-2,6 stopnia) i pesymistyczny (2.6-4.8 stopnia).
wyjaśnia Dyderski
Naukowcy podzielili drzewa na trzy grupy: „zwycięzców” – czyli gatunki, które będą się bez przeszkód rozrastały, „przegranych”, które stracą ponad 50% obecnych siedlisk oraz gatunki obce – czyli sadzone w lasach gatunki północnoamerykańskie, które mogą rozszerzać lub kurczyć swój potencjalny zasięg w poszczególnych regionach.
Według danych dostarczonych przez dr. Dyderskiego najmniej odporna na zmiany klimatyczne będzie sosna, brzoza, świerk i modrzew, ale dobrze poradzi sobie m. in. jesion, jodła, dąb i buk. Nie oznacza to jednak, że w miejscu wymierających gatunków pozostanie „pustka” – czyli niezagospodarowana przez przyrodę przestrzeń.
Te prognozy są obarczone niepewnością, bo uwzględniają tylko efekt klimatyczny. Teoretycznie jesion jest tym gatunkiem, który powinien dobrze sobie poradzić ze zmianami klimatu, ale wiemy już, że w Europie pojawił się grzyb, który sieje spustoszenie – i nie wiadomo, jak jesion się przed nim obroni. Podobnych zdarzeń może się pojawić dużo.
podkreśla dr Dyderski
Mimo niepewności towarzyszącej prognozom długoterminowym część ustaleń naukowców ma wysoki poziom pewności. Wiadomo, które gatunki radzą sobie najgorzej ze zmianami klimatycznymi, więc działania zabezpieczające na terenie lasów gospodarczych trzeba wprowadzać już teraz. Jednym z już wprowadzanych rozwiązań jest zastosowanie strategii „rozpraszania ryzyka” na więcej gatunków.
Potrzebna jest migracja wspomagana, czyli wprowadzenie np. południowych populacji gatunków rodzimych na terenie lasów gospodarczych. Można też zastosować strategię rozpraszania gatunków – czyli promować mocno zróżnicowane składy gatunkowe w nowych uprawach leśnych.
Chodzi o wprowadzanie większej liczby gatunków drzew (minimum trzy gatunki), o których wiemy, że dobrze ze sobą koegzystują. Np. obok sosny można posadzić dęby i buka. Kiedy pojawi się problem z jednym gatunkiem, ten drugi lub trzeci utrzyma podstawową funkcję: stworzy pokrywę leśną, zapewni usługi ekosystemowe i wyprodukuje drewno
tłumaczy Dyderski
Zmiany związane z zastępowaniem sosny czy świerka gatunkami liściastymi znacząco wpłyną na funkcjonowanie lasów. Zmniejszy się dostępność światła i wzrośnie tempo obiegu materii, zwiększy się także zdolność lasu do retencji wody i buforowania temperatury.
Gatunki roślin runa, grzybów i zwierząt związane z drzewami iglastymi będą mniej częste, a coraz więcej będzie gatunków związanych z drzewami liściastymi.
zauważa Dyderski
Naukowiec informuje, że wraz z zespołem testuje już 10 rodzimych gatunków drzew, które mogłyby być wykorzystane we wspomaganiu zwiększenia odporności lasów na zmiany klimatyczne. Przyznaje, że mniej ryzykowne jest wprowadzanie rodzimych gatunków, bo łatwiej przewidzieć ich aklimatyzację z otoczeniem.
W przypadku gatunków rodzimych jesteśmy w stanie przewidzieć ich zachowanie po wprowadzeniu na rożne obszary. W przypadku gatunków obcych nie poznamy do końca wszystkich zależności. Nie wiemy na przykład, jak będzie wyglądała interakcja z rodzimymi gatunkami roślinożerców i patogenów. Istnieje niebezpieczeństwo, że owady żywiące się liśćmi nie będą chciały zjadać nowego gatunku od razu, a to spowoduje jego niekontrolowane rozprzestrzenianie się – jak to się stało w przypadku czeremchy amerykańskiej.
przypomina Dyderski.
Aplikacja Future Forests jest dostępna tutaj.
źródło: naukawpolsce.pap.pl
Zmiany klimatu – dodatkowe informacje:
carbon offset, dekarbonizacja, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), depresja klimatyczna (ekolęk, lęk klimatyczny), fakty i mity klimatyczne, handel emisjami CO2, hipoteza pistoletu metanowego, naturalna zmienność klimatu, neutralność klimatyczna, neutralność węglowa, odnawialne źródła energii, rekompensata węglowa, sekwestracja CO2, ślad ekologiczny, ślad węglowy, ślad wodny, węglowy rezerwuar, zielona transformacja energetyczna, zielony rozwój, zrównoważony rozwój
efekt cieplarniany, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie
dwutlenek węgla, freony (chlorofluorowęglowodory CFC), metan, ozon, podtlenek azotu
międzynarodowe organizacje, petycje, protokoły, umowy:
Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS), Europejski Zielony Ład, funduszu Loss and Damage, Green Climate Fund, Konferencje Stron COP (Conferences of the Parties), Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC), Petycja Oregońska, Porozumienie Paryskie, Protokół z Kioto, Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC, FCCC)
zagrożenia ekologiczne związane z zmianami klimatu:
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, El Niño, ekstremalne zjawiska, gatunki zagrożone wyginięciem, geoinżynieria klimatu, gwałtowne zmiany pogody, huragany, kwaśny deszcz, La Niña, miejska wyspa ciepła, migracje gatunków, migracja ludności, ocieplenie oceanu, odtlenienie oceanu, osuwiska i tsunami, otwarcie nowych szlaków handlowych, paliwa kopalne, podtopienia, powodzie, punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, pustynnienie, redukcja morskiej pokrywy lodowej (zmniejszenie zasięgu i frekwencji lodu morskiego), sprzężenia zwrotne w ziemskim systemie klimatycznym, straty ekonomiczne, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, topnienie wiecznej zmarzliny, ubożenie (utrata) różnorodności biologicznej, wydłużony okres wegetacyjny roślin, wylesianie (deforestacja), wymieranie gatunków, wzrost poziomu mórz i oceanów, wzrost śmiertelności, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zmniejszony dopływ słodkiej wody, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie środowiska, zmiana (modyfikacja) cyrkulacji atmosferycznej, zmiana cyrkulacji termohalinowej (zaburzenie cyrkulacji oceanicznej), zwiększenie produkcji rolnej, zwiększenie powierzchni tundry w Arktyce, zwiększony zasięg występowania wektorów przenoszących zakaźne drobnoustroje (rozprzestrzenianie się chorób)
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
