Grupa naukowców z Centrum Badań Regionów Zimnych im. Alfreda Jahna Uniwersytetu Wrocławskiego (UWr) bada miejsca, w których można się spodziewać w przyszłości wysokiego ryzyka wystąpienia fal tsunami. Naukowcy planują przygotowanie dla lokalnych społeczności rekomendacji, jak złagodzić skutki geozagrożeń w związku ze zmianami klimatu.
W ostatnich latach w wybrzeża Arktyki coraz częściej uderzają fale tsunami, które wzmagają niszczenie brzegów morskich i niejednokrotnie stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla życia ludzi. Te ekstremalne fale generowane są przez wpadające do morza osuwiska lub obrywy skalne.
To prawdziwe arktyczne potwory! – podkreśla dr hab. Mateusz Strzelecki, kierownik projektu „GLAVE – transformacja wybrzeży paraglacjalnych przez fale tsunami – kiedyś, dziś i w cieplejszej przyszłości”. W ramach projektu latem zakończyła się trzytygodniowa ekspedycja naukowa na zachodnie wybrzeże Grenlandii.
Naukowcy dokumentowali m.in. efekty działania wielkich fal morskich na wyspie Disko oraz osuwiska po przeciwnej stronie cieśniny Vaigat. Celem badań jest m.in. znalezienie odpowiedzi na pytanie, jaką rolę pełnią fale tsunami w przekształcaniu krajobrazu arktycznego wybrzeża oraz jak przygotować nadmorskie społeczności do łagodzenia ich skutków.
Najczęstszymi przykładami ekstremalnych fal w regionach polarnych wciąż zdominowanych przez lodowce są te wywołane cieleniem lodowców i obracaniem gór lodowych, największe z fal pojawiają się jednak w efekcie osuwania mas skalnych po stokach górskich otaczających fiordy i na ich podwodnych zboczach. Ich wysokość spiętrzenia sięga niekiedy kilkuset metrów!
Osuwiska te są warunkowane topografią terenu, budową geologiczną podłoża i ruchami tektonicznymi, jednak w środowisku polarnym przemieszczeniu zwietrzeliny skalnej sprzyja także coraz głębsze rozmarzanie tzw. warstwy czynnej – partii gruntu znajdującej się nad trwale przemarzniętym podłożem (permafrostem).
podkreślają dr hab. Mateusz Strzelecki, który kierował ekspedycją naukową na zachodnie wybrzeże Grenlandii oraz dr hab. Marek Kasprzak
Osuwiska i tsunami są jednym z widocznych skutków współczesnych zmian klimatu. Wraz z recesją lodowców, degradacją permafrostu, oraz zmniejszeniem zasięgu i frekwencji lodu morskiego, zmieniają sposób funkcjonowania środowiska i krajobraz dalekiej Północy. Rosnąca częstość zdarzeń ekstremalnych tego typu stała się wyzwaniem dla lokalnych społeczności i polityki państw arktycznych.. Wśród oczekiwanych skutków podjętych badań jest m.in. zebranie informacji, które będą pomocne w przygotowaniu nadmorskich społeczności na zdarzenia ekstremalne.
W składzie grupy, która przebywała trzy tygodnie od 24 lipca 2023 r. na Grenlandii, oprócz kierownika Mateusza Strzeleckiego, znaleźli się A. Sobczyk (pomiary strukturalne skał, rozpoznanie osadów plażowych przy pomocy georadaru), J. Waroszewski (dokumentacja odsłonięć glebowych), H. Marszałek (pomiary hydrogeologiczne), J. Kavan (kartowanie przy pomocy technik UAV), M. Szczypińska (analizy teledetekcyjne) oraz M. Kasprzak (rozpoznanie geofizyczne strefy wybrzeża).
Ich bazą stał się jacht S/Y Ocean A z bardzo doświadczonym w rejsach polarnych kapitanem A. Górajkiem. Grupa badawcza lądowała na odcinkach wybrzeży wyspy Disko, gdzie nie stwierdzono fal tsunami oraz na tych plażach, które zostały przez nie wielokrotnie dotknięte. Była też okazja do obserwacji zniszczeń spowodowanych w 2000 roku przez tsunami w górniczym mieście Qullissat. Ostatnim etapem prac było kartowanie wybrzeży erodowanych przez fale pochodzące z cielenia, uchodzącego do morza, lodowca Eqip Sermia. Projekt „GLAVE”, w ramach którego odbyła się ekspedycja na Grenlandię, finansowany jest przez NCN.
źródło: naukawpolsce.pap.pl
⛈️ Zmiany klimatu – dodatkowe informacje:
carbon offset, dekarbonizacja, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), depresja klimatyczna (ekolęk, lęk klimatyczny), fakty i mity klimatyczne, handel emisjami CO2, hipoteza pistoletu metanowego, naturalna zmienność klimatu, neutralność klimatyczna, neutralność węglowa, odnawialne źródła energii, rekompensata węglowa, sekwestracja CO2, ślad ekologiczny, ślad węglowy, ślad wodny, węglowy rezerwuar, zielona transformacja energetyczna, zielony rozwój, zrównoważony rozwój
🌡️ efekt cieplarniany, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie
dwutlenek węgla, freony (chlorofluorowęglowodory CFC), metan, ozon, podtlenek azotu
międzynarodowe organizacje, petycje, protokoły, umowy:
Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS), Europejski Zielony Ład, funduszu Loss and Damage, Green Climate Fund, Konferencje Stron COP (Conferences of the Parties), Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC), Petycja Oregońska, Porozumienie Paryskie, Protokół z Kioto, Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC, FCCC)
zagrożenia ekologiczne związane z zmianami klimatu:
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, El Niño, ekstremalne zjawiska, gatunki zagrożone wyginięciem, geoinżynieria klimatu, gwałtowne zmiany pogody, huragany, kwaśny deszcz, La Niña, miejska wyspa ciepła, migracje gatunków, migracja ludności, ocieplenie oceanu, odtlenienie oceanu, osuwiska i tsunami, otwarcie nowych szlaków handlowych, paliwa kopalne, podtopienia, powodzie, punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, pustynnienie, redukcja morskiej pokrywy lodowej (zmniejszenie zasięgu i frekwencji lodu morskiego), sprzężenia zwrotne w ziemskim systemie klimatycznym, straty ekonomiczne, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, topnienie wiecznej zmarzliny, ubożenie (utrata) różnorodności biologicznej, wydłużony okres wegetacyjny roślin, wylesianie (deforestacja), wymieranie gatunków, wzrost poziomu mórz i oceanów, wzrost śmiertelności, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zmniejszony dopływ słodkiej wody, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie środowiska, zmiana (modyfikacja) cyrkulacji atmosferycznej, zmiana cyrkulacji termohalinowej (zaburzenie cyrkulacji oceanicznej), zwiększenie produkcji rolnej, zwiększenie powierzchni tundry w Arktyce, zwiększony zasięg występowania wektorów przenoszących zakaźne drobnoustroje (rozprzestrzenianie się chorób)
🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
