Różne grupy interesu inaczej wyceniają wartość natury, najczęściej uwzględniając kryteria biofizyczne, pieniężne i społeczno-kulturowe. Na łamach „Nature” naukowcy proponują kolejne kryteria i zastanawiają się, jak pogodzić różne punkty widzenia.
Na łamach „Nature” naukowcy zastanawiają się, jak różnorodnie podchodzą ludzie na świecie do oceny wartości natury.
Do tej pory w przestrzeni publicznej dominowały trzy kryteria oceny – pieniężne, biofizyczne i społeczno-kulturowe. Teraz naukowcy proponują, by rozszerzyć je o nowe kryteria, odnoszące się do różnych modeli życia. Są to: „życie z natury” (czyli z dóbr, które natura wytwarza), „życie w naturze”, „życie z naturą”, „życie jak natura” (nacisk na pokrewieństwo człowieka z naturą i ich współzależność).
Każdy człowiek w różnym stopniu wpisuje się te wszystkie kryteria. Ale my chcemy zwrócić uwagę, że bardzo często, przykładając wagę tylko do jednego z nich, zaburzamy cały system. Jednym słowem: powinniśmy dążyć do równowagi.
mówi dr hab. Agnieszka Pawlowska-Mainville z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, badaczka niematerialnego dziedzictwa kulturowego
Prof. Pawlowska-Mainville współtworzyła najnowszy raport dotyczący oceny różnorodnych wartości natury („The assessment of the diverse values and valuation of nature”) dla Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES). IPBES to siostrzana instytucja IPCC (Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu), tylko skoncentrowana na problemach dotyczących bioróżnorodności. Zdaniem badaczki zarówno politycy decydujący o tym, w jaki sposób chronić przyrodę, jak i społeczeństwa ich krajów nie są świadomi z pozoru oczywistej prawdy: że wartość natury nie jest taka sama dla wszystkich ludzi na świecie.
Artykuł w „Nature” nawiązuje do tematyki tego raportu.
Uświadamiając sobie, że wartość natury nie jest taka sama dla wszystkich ludzi na świecie, otwieramy przestrzeń do dyskusji. Dzięki temu łatwiej szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego tak jest, oraz czy- i jak powinniśmy to zmieniać.
twierdzi Pawlowska-Mainville
Tworząc raport IPBES dyskutowaliśmy w gronie przedstawicieli ponad stu krajów. Jedną z ważniejszych kwestii była chęć podkreślenia, że dużo łatwiej mówić o tym, że przyroda jest bezcenna, zajmując pozycję mieszkańca bogatego kraju o wysokim poziomie bezpieczeństwa materialnego. Z tej pozycji łatwiej też narzucać rozwiązania biedniejszym krajom. Dlatego, zarówno w raporcie dla IPBES, jak i artykule dla Nature podkreślamy, jak ważne jest dopuszczenie w dyskusji głosu rdzennych mieszkańców terenów, które uważamy za cenne przyrodniczo.
powiedziała Pawlowska-Mainville
Badaczka nie ma złudzeń, że często interes polityczny, a więc i ekonomiczny, stoi za decyzjami decydentów. Dlatego, jak sama podkreśla, raport IPBES o różnorodnej wartości natury ma być apelem do polityków, by zmienili przyzwyczajenia, i by decyzje dotyczące ochrony przyrody przestali podejmować w oparciu o tylko jedno kryterium: „życie z natury”.
Artykuł w „Nature” jest skierowany do społeczności naukowej. Agnieszka Pawlowska-Mainville ma nadzieję, że poruszane w nim zagadnienia zostaną podchwycone przez naukowców, by różnicować głos środowiska na temat ochrony przyrody.
Sama często pracuję z rdzenną ludnością Kanady. Wiem, jak trudno rozmawia się o tym, gdzie kończy się natura, a zaczyna kultura. I co w związku z tym należy chronić w pierwszej kolejności. Jednak moje doświadczenie pokazuje, że rezultat rozmów z rdzenną ludnością potrafi zaskakiwać. Ludzie ci są w stanie zrezygnować z różnych praktyk, w wyniku których cierpi natura. Ale warunkiem powodzenia takich rozmów jest partnerskie traktowanie. Ważne jest też, by rdzenni mieszkańcy nie odchodzili z poczuciem, że to zawsze oni muszą ustąpić – a więc, w ich rozumieniu – coś stracić.
podkreśla badaczka
Rozmowa o różnych grupach interesu powinna zachęcać bogate kraje do ustępstw na rzecz biedniejszych krajów.
Mieszkańcy bogatych krajów, bez poczucia wyższości, powinni rezygnować z pewnych przywilejów, jeśli w oczywisty sposób pomoże to chronić przyrodę. Jednocześnie niekoniecznie powinniśmy reagować oburzeniem, że biedne kraje Azji w dalszym ciągu chętnie korzystają np. z plastikowych opakowań. Wciąż nie dla wszystkich jest oczywiste, że woda w plastikowej butelce potrafi ratować życie w kraju, w którym systemy wodne są mocno zanieczyszczone.
przypomina Agnieszka Pawlowska-Mainville
Jej zdaniem niezależnie od poziomu zamożności wszyscy ludzie lubią, kiedy plaża czy las, po których spacerują, są zachowane w czystości.
Choć chcielibyśmy, kierowani dobrymi intencjami, zarządzić sprzątanie świata i ochronę przyrody w jednym momencie na całym świecie, to jednak musi się dziać etapami. A najlepiej, jak zmianę zaczniemy od nas samych, bez oglądania się na innych lub wytykania innych palcami.
podsumowuje Pawlowska-Mainville
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Urszula Kaczorowska
Ekologia, przyroda, środowisko – dodatkowe informacje:
agrocenoza, agroleśnictwo, atmosfera, biocenoza, biodegradacja, biofilia, biofobia, biologia, biom, bioróżnorodność, biosfera, biotop, błękitna planeta Ziemia, czwarta przyroda, drzewa, ekologia, ekoaktywizm, ekologizm, ekopolityka, ekosystem, ekozofia, eukarionty, ewolucja, fauna, fitocenoza, flora, gatunek, geosfera, habitat, hydrosfera, kalendarz ekologiczny, kalendarium wydarzeń ekologicznych, klimaks, koszenie trawników, krajobraz, las pierwotny, litosfera, łąka, mała retencja, martwe drewno, miedza, mikroorganizm, mokradło, natura, obszary siedliskowe, ochrona bierna, ochrona czynna, ochrona przyrody, ochrona środowiska, oczyszczanie ścieków, organizm, pastwisko, park ciemnego nieba, pedosfera, populacja, powłoka ziemska, prawa zwierząt, przyroda, reintrodukcja, renaturalizacja, rekultywacja, renaturyzacja, restytucja, retencja, rewilding (zdziczanie, zadziczanie), rewitalizacja, rolnictwo ekologiczne, rolnictwo ekstensywne, rolnictwo regeneratywne, sieć troficzna, siedlisko, sozoligia, stanowisko, starodrzew, struktura ekosystemu, sukcesja, środowisko: przyrodnicze (naturalne), antropogeniczne, sztuczne, zdegradowane, torfowisko, trzeci krajobraz, turystyka ekologiczna, woda, wszechświat, zadrzewienia śródpolne, zasoby naturalne, Ziemia, zoocenoza, życie
formy ochrony przyrody w Polsce:
Obszar Natura 2000, obszar chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin zwierząt i grzybów, park krajobrazowy, park narodowy, pomnik przyrody, rezerwat przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo–krajobrazowe
ekologiczne idee:
filozofia Leave No Trace, kodeks (dekalog) podróżnika, głęboka ekologia, Hipoteza Gai, Wildlife Selfie Code
konwencje, traktaty, konferencje, święta:
Agenda 21
Dyrektywy ws. jakości powietrza (AAQD)
Konwencją Helsińską HELCOM (Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku)
Konwencja Jamajska (Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – Konwencja Berneńska
Konwencja Londyńska (Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji)
Konwencja MARPOL (Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza Przez Statki)
Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska CMS
Konwencja o różnorodności biologicznej CBD
Konwencja Ramsarska
Konferencja i deklaracja Sztokholmska ONZ
Konwencja Waszyngtońska CITIES
Konwencja Wiedeńska w Sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej
Konwencja w Sprawie Ochrony i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN
Nature Restoration Law
Porozumienie o ochronie populacji europejskich nietoperzy EUROBATS
Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku Północno-Wschodniego Atlantyku Morza Irlandzkiego i Morza Północnego ASCOBANS
Porozumienie Paryskie
Protokół z Kioto
Protokół z Montrealu (Protokół Montrealski)
Ramowa dyrektywa wodna
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu UNFCCC
Strategia Różnorodności Biologicznej w UE do 2030
Szczyt Ziemi 1992 (Earth Summit 1992)
Szczyt Ziemi 2002 (The World Summit on Sustainable Development)
Światowy Dzień Środowiska
Traktat o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty)
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
