Ograniczenie emisji CO2, przywrócenie funkcji torfowisk w obiegu wody i zminimalizowanie negatywnych skutków pogłębiających się suszy, wymaga podjęcia długoterminowych działań na dużą skalę – przekazał przewodniczący zarządu Centrum Ochrony Mokradeł dr Łukasz Kozub.
Powołując się na szacunki opracowane na potrzeby „Strategii Ochrony Mokradeł w Polsce na lata 2022-2032”, wiceminister rolnictwa Krzysztof Ciecióra informował pod koniec grudnia 2022 roku, że torfowiska zajmują 1,6 mln ha, przy czym 85% z nich jest przesuszonych, a jedynie 15% zachowało charakter bagienny i zdolność akumulacji torfu.
MRiRW zamierza zachęcać rolników, m.in. poprzez tzw. ekoschemat „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych”, czyli system dobrowolnych płatności, do poprawy funkcjonowania gospodarki wodnej i stanu torfowisk, a w konsekwencji ograniczenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery poprzez ograniczenie rozkładu materii organicznej w środowisku bagiennym.
Jak wskazuje doktor nauk biologicznych i przewodniczący Zarządu Centrum Ochrony Mokradeł Łukasz Kozub, nieosuszone torfowiska bagienne pełnią istotną funkcję magazynową dla wody.
Wyrównują przepływy, gromadzą wodę, gdy jest w nadmiarze, oddają, gdy jej brakuje, zwiększają wilgotność powietrza i lokalnie schładzają atmosferę. Przeważające obecnie torfowiska osuszone, tracą te właściwości, co przekłada się na wzmożenie zjawisk ekstremalnych, takich jak susze i powodzie, które dodatkowo są potęgowane przez zmiany klimatu.
tłumaczy doktor
Kozub powołuje się również na raport „Oszacowanie emisji gazów cieplarnianych z użytkowania gleb organicznych w Polsce oraz potencjału ich redukcji”, zgodnie z którym emisje dwutlenku węgla z osuszonych torfowisk szacuje się na poziomie 33,9 ton ekwiwalentu CO2. Wynika to z faktu iż osuszane torfowiska uwalniają zmagazynowany wcześniej węgiel, pochodzący z biomasy roślinnej. Nieosuszane torfowiska pochłaniają węgiel, co przekłada się na schładzanie klimatu. Jest to jednak długotrwały, powolny proces.
Ekspert zauważa, że wspomniany przez wiceministra Cieciórę ekoschemat „Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych” zakłada otrzymanie dopłat dla rolników za „grunty nasycone wodą w stopniu uniemożliwiającym ich użytkowanie”. W opinii Kozuba jest to jednak działanie doraźne i dotyczy raczej płatności za grunty podtopione, np. po ulewnych deszczach.
Zdaniem przewodniczącego zarządu Centrum Ochrony Mokradeł Ograniczenie emisji CO2, przywrócenie funkcji torfowisk w obiegu wody i zminimalizowanie negatywnych skutków pogłębiających się suszy wymaga podjęcia długoterminowych działań na dużą skalę. Jako przykład wskazuje podniesienie poziomu wody na znacznych obszarach poprzez dezaktywację systemów melioracji odwadniającej. Zmiany wymaga także system gospodarowania wodą w krajobrazie, który dotychczas polegał przede wszystkim na osuszaniu i odprowadzaniu wody.
W opinii Kozuba obecnie funkcjonujące dopłaty dla rolników, np. w ramach pakietów „Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000” i „Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000”, są nastawione na ochronę różnorodności biologicznej, tj. gatunków roślin i zwierząt w danym środowisku, nie zaś funkcji ekosystemów. Oznacza to w praktyce, że pakiety dla rolników nie są nakierowane na ochronę i poprawę funkcji torfowisk w gospodarce wodnej w Polsce.
„Strategia Ochrony Mokradeł w Polsce na lata 2022-2032” została opracowana na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska przez Centrum Ochrony Mokradeł i jest obecnie w trakcie wewnętrznych konsultacji Dyrekcji. Stowarzyszenie Centrum Ochrony Mokradeł zrzesza ekspertów m.in. z Wydziału Biologii oraz Wydziału Geografii Uniwersytetu Warszawskiego czy Politechniki Krakowskiej i działa na terenie całej Polski w dziedzinie ochrony przyrody od 2001 roku.
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Adrian Reszczyński
🌍 Ekologia, przyroda, środowisko – dodatkowe informacje:
agrocenoza, agroleśnictwo, atmosfera, biocenoza, biodegradacja, biofilia, biofobia, biologia, biom, bioróżnorodność, biosfera, biotop, błękitna planeta Ziemia, czwarta przyroda, drzewa, ekologia, ekoaktywizm, ekologizm, ekopolityka, ekosystem, ekozofia, eukarionty, ewolucja, fauna, fitocenoza, flora, gatunek, geosfera, habitat, hydrosfera, kalendarz ekologiczny, kalendarium wydarzeń ekologicznych, klimaks, koszenie trawników, krajobraz, las pierwotny, litosfera, łąka, mała retencja, martwe drewno, miedza, mikroorganizm, mokradło, natura, obszary siedliskowe, ochrona bierna, ochrona czynna, ochrona przyrody, ochrona środowiska, oczyszczanie ścieków, organizm, pastwisko, park ciemnego nieba, pedosfera, populacja, powłoka ziemska, prawa zwierząt, przyroda, reintrodukcja, renaturalizacja, rekultywacja, renaturyzacja, restytucja, retencja, rewilding (zdziczanie, zadziczanie), rewitalizacja, rolnictwo ekologiczne, rolnictwo ekstensywne, rolnictwo regeneratywne, sieć troficzna, siedlisko, sozoligia, stanowisko, starodrzew, struktura ekosystemu, sukcesja, środowisko: przyrodnicze (naturalne), antropogeniczne, sztuczne, zdegradowane, torfowisko, trzeci krajobraz, turystyka ekologiczna, woda, wszechświat, zadrzewienia śródpolne, zasoby naturalne, Ziemia, zoocenoza, życie
🌱 formy ochrony przyrody w Polsce:
Obszar Natura 2000, obszar chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin zwierząt i grzybów, park krajobrazowy, park narodowy, pomnik przyrody, rezerwat przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo–krajobrazowe
ekologiczne idee:
filozofia Leave No Trace, kodeks (dekalog) podróżnika, głęboka ekologia, Hipoteza Gai, Wildlife Selfie Code
konwencje, traktaty, konferencje, święta:
Agenda 21
Dyrektywy ws. jakości powietrza (AAQD)
Rozporządzenie UE przeciwko wylesianiu European Union Deforestation Regulation (EUDR)
Konwencją Helsińską HELCOM (Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku)
Konwencja Jamajska (Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – Konwencja Berneńska
Konwencja Londyńska (Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji)
Konwencja MARPOL (Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza Przez Statki)
Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska CMS
Konwencja o różnorodności biologicznej CBD
Konwencja Ramsarska
Konferencja i deklaracja Sztokholmska ONZ
Konwencja Waszyngtońska CITIES
Konwencja Wiedeńska w Sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej
Konwencja w Sprawie Ochrony i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN
Nature Restoration Law
Porozumienie o ochronie populacji europejskich nietoperzy EUROBATS
Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku Północno-Wschodniego Atlantyku Morza Irlandzkiego i Morza Północnego ASCOBANS
Porozumienie Paryskie
Protokół z Kioto
Protokół z Montrealu (Protokół Montrealski)
Ramowa dyrektywa wodna
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu UNFCCC
Strategia Różnorodności Biologicznej w UE do 2030
Szczyt Ziemi 1992 (Earth Summit 1992)
Szczyt Ziemi 2002 (The World Summit on Sustainable Development)
Światowy Dzień Środowiska
Traktat o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty)
🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
