Przyrodnicy odtwarzają śródlądową deltę Nidy (Świętokrzyskie). Dzięki prowadzonym od kilku lat pracom udało się przywrócić unikalne walory hydrologiczne tego obszaru, w tym ponownie gromadzić około 2 mln metrów sześciennych wody, a na dawne miejsca bytowania wracają żółwie błotne, słodkowodne małże i bieliki.
Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych realizuje projekt „Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy”, który otrzymał dofinansowanie z Programu LIFE Komisji Europejskiej od 2019 roku. Głównym założeniem jest przywrócenie unikalnych walorów przyrodniczych delty Nidy, które w wyniku błędnie przeprowadzonych prac melioracyjnych w latach 80. i 90. ubiegłego wieku, zostały poważnie naruszone.
Najważniejszym działaniem, które udało się zrealizować to poprawa warunków hydrologicznych śródlądowej delty rzeki Nidy. Prace obejmowały udrożnienie cieków wodnych, rewitalizację rozlewisk, a także rewitalizację starorzeczy. Łącznie udrożniliśmy 12 km cieków wodnych, odnowiliśmy 19 obiektów infrastruktury hydrotechnicznej. Udało nam się przeprowadzić rewitalizację rozlewisk o powierzchni 10 hektarów, a także rewitalizację starorzeczy o długości 5 kilometrów.
mówi kierownik projektu Piotr Wilk
Obszar delty, na którym realizowane są działania to około 400 hektarów.
Widzimy już efekty przeprowadzonych prac. Udało nam się przywrócić właściwy reżim hydrologiczny tego obszaru, gromadzimy dzięki temu około 2 mln metrów sześciennych wody. Dla porównania zalew w podkieleckiej Cedzynie magazynuje około 1,5 mln metrów sześciennych, to pokazuje skale działań. Nasi partnerzy, którzy prowadzą bieżący monitoring hydrologiczny i przyrodniczy tego obszaru, potwierdzili, że przygotowane siedliska, okazały się bardzo szybko przyciągać ryby występujące w Nidzie, a co najważniejsze ryby są w stanie pokonywać wszystkie przepusty, które wykonaliśmy w ramach projektu. Przygotowane siedliska zapewniają im skuteczne miejsca rozrodu na terenie delty śródlądowej.
zaznacza przyrodnik
Dodatkowo w ramach projektu zostały wykonane stawiki dla płazów – traszki grzebieniastej i kumaka nizinnego.
Nasi partnerzy przyrodnicy z Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie od 2021 roku wypuszczają do środowiska naturalnego wyhodowane osobniki traszek. Podczas prowadzonych badań potwierdzono, że płazy doskonale radzą sobie w stworzonych dla nich warunkach, stwierdzono liczne obserwacje złożonych jaj i odłowy larw tego gatunku.
dodaje
Kolejnym zadaniem realizowanym w ramach projektu jest ochrona gatunków podlegających ochronie ścisłej m.in. żółwia błotnego. Docelowo na terenie śródlądowej delty Nidy ma zostać wypuszczonych 150 żółwi błotnych, które będą sprowadzone z Poleskiego Parku Narodowego. Pierwsza partia młodych żółwików jest już w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach.
Jednocześnie kontynuowane będą działania związane z reintrodukcją i restytucją innych gatunków chronionych m.in. skójki gruboskorupowej (gatunek małża słodkowodnego), zatoczka łamliwego (gatunek słodkowodnego ślimaka) i poczwarówki jajowatej i zwężonej (gatunek lądowego ślimaka). Na terenie delty Nidy jesienią tego roku zaobserwowano także parę bielików.
Mamy nadzieję, że przeprowadzone prace hydrologiczne, które przyczyniły się do zwiększenia bazy pokarmowej dla tego gatunku, spowodują, że para ta zostanie z nami na stałe.
podkreśla przyrodnik
Istotnym działaniem było również przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk łąkowych. Realizujemy to działanie poprzez wypas bydła.
W ramach projektów kupiliśmy ponad 30 sztuk bydła rasy hereford i polska czerwona, posiadamy także stado koników polskich. Monitoring botaniczny również potwierdził skuteczność tego działania m.in. wzrost różnorodności siedliskowej i gatunkowej obszarów, na których wypasamy zwierzęta.
mówi
W ramach projektu w przyszłym roku powstaną trzy ścieżki przyrodnicze wraz z infrastrukturą turystyczną. Wszystkie trasy będą miały początek w powstałym Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach. Powstanie także m.in. czatownia do obserwacji ptaków i wieża widokowa.
Istotnym działaniem będzie także przywrócenie właściwych stosunków wodnych w lasach łęgowych w kompleksie leśnym Młodzawy. Powstała już dokumentacja projektowa. Prace będą tam polegać na konserwacji istniejących rowów melioracyjnych oraz na budowie zastawek regulujących właściwy przepływ wody.
Projekt jest realizowany przy współpracy z Instytutem Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie i Lasami Państwowymi – Nadleśnictwem Pińczów. Jego zakończenie jest planowane na koniec przyszłego roku. Budżet projektu to ponad 23 mln zł.
Śródlądowa delta rzeki Nidy stanowi jeden z najbogatszych przyrodniczo obszarów w Europie. Układ zlewni Nidy powoduje, że rzeka zbiera dużo wody w Górach Świętokrzyskich. Zwalnia bieg, wpływając na rozległy, płaski i wypełniony piaskami teren zamknięty Garbem Pińczowskim. Powstały w ten sposób układ rzeźby terenu od dawna sprzyjał powstawaniu rozlewisk.
W obszarze delty Nidy występuje m.in. około 170 gatunków ptaków, 19 gatunków mięczaków umieszczonych na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce oraz około 40 gatunków ryb.
Wiedza o tym obszarze jest popularyzowana w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach w gminie Kije w pobliżu starorzeczy Nidy. Główną atrakcją ośrodka jest „Nidarium” – akwarium o pojemności około 25 tys. litrów, pokazujące życie w środowisku Nidy. Można w nim zobaczyć wszystkie gatunki flory i fauny, które żyją w Nidzie. Największą rybą jest brzana osiągająca około 80 cm. Są też ławice malutkich ryb jak różanki i cierniki, łącznie kilkaset okazów. W ośrodku przygotowano także dwa mniejsze akwaria, w których prezentowane są kumaki nizinne, traszki grzebieniaste i żółw błotny, czyli gatunki naturalnie występujące w starorzeczach Nidy.
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Wiktor Dziarmaga
Ekologia, przyroda, środowisko – dodatkowe informacje:
agrocenoza, agroleśnictwo, atmosfera, biocenoza, biodegradacja, biofilia, biofobia, biologia, biom, bioróżnorodność, biosfera, biotop, błękitna planeta Ziemia, czwarta przyroda, drzewa, ekologia, ekoaktywizm, ekologizm, ekopolityka, ekosystem, ekozofia, eukarionty, ewolucja, fauna, fitocenoza, flora, gatunek, geosfera, habitat, hydrosfera, kalendarz ekologiczny, kalendarium wydarzeń ekologicznych, klimaks, koszenie trawników, krajobraz, las pierwotny, litosfera, łąka, mała retencja, martwe drewno, miedza, mikroorganizm, mokradło, natura, obszary siedliskowe, ochrona bierna, ochrona czynna, ochrona przyrody, ochrona środowiska, oczyszczanie ścieków, organizm, pastwisko, park ciemnego nieba, pedosfera, populacja, powłoka ziemska, prawa zwierząt, przyroda, reintrodukcja, renaturalizacja, rekultywacja, renaturyzacja, restytucja, retencja, rewilding (zdziczanie, zadziczanie), rewitalizacja, rolnictwo ekologiczne, rolnictwo ekstensywne, rolnictwo regeneratywne, sieć troficzna, siedlisko, sozoligia, stanowisko, starodrzew, struktura ekosystemu, sukcesja, środowisko: przyrodnicze (naturalne), antropogeniczne, sztuczne, zdegradowane, torfowisko, trzeci krajobraz, turystyka ekologiczna, woda, wszechświat, zadrzewienia śródpolne, zasoby naturalne, Ziemia, zoocenoza, życie
formy ochrony przyrody w Polsce:
Obszar Natura 2000, obszar chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin zwierząt i grzybów, park krajobrazowy, park narodowy, pomnik przyrody, rezerwat przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo–krajobrazowe
ekologiczne idee:
filozofia Leave No Trace, kodeks (dekalog) podróżnika, głęboka ekologia, Hipoteza Gai, Wildlife Selfie Code
konwencje, traktaty, konferencje, święta:
Agenda 21
Dyrektywy ws. jakości powietrza (AAQD)
Konwencją Helsińską HELCOM (Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku)
Konwencja Jamajska (Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – Konwencja Berneńska
Konwencja Londyńska (Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji)
Konwencja MARPOL (Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza Przez Statki)
Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska CMS
Konwencja o różnorodności biologicznej CBD
Konwencja Ramsarska
Konferencja i deklaracja Sztokholmska ONZ
Konwencja Waszyngtońska CITIES
Konwencja Wiedeńska w Sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej
Konwencja w Sprawie Ochrony i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN
Nature Restoration Law
Porozumienie o ochronie populacji europejskich nietoperzy EUROBATS
Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku Północno-Wschodniego Atlantyku Morza Irlandzkiego i Morza Północnego ASCOBANS
Porozumienie Paryskie
Protokół z Kioto
Protokół z Montrealu (Protokół Montrealski)
Ramowa dyrektywa wodna
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu UNFCCC
Strategia Różnorodności Biologicznej w UE do 2030
Szczyt Ziemi 1992 (Earth Summit 1992)
Szczyt Ziemi 2002 (The World Summit on Sustainable Development)
Światowy Dzień Środowiska
Traktat o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty)
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
