Mierzący 48,6 m buk pospolity z okolic Dąbrówki Szczepanowskiej koło Tarnowa jest obecnie najwyższym znanym drzewem liściastym w Polsce. Odkrył Łukasz Wilk z Instytutu Botaniki im. W. Szafera PAN, którego pasją jest poszukiwanie leśnych olbrzymów.
Ostatnio odnaleziony i pomierzony buk zwyczajny Fagus sylvatica, zwany także bukiem pospolitym. jest aktualnie najwyższym znanym i zmierzonym bukiem w Polsce i jednocześnie najwyższym znanym drzewem spośród wszystkich liściastych gatunków występujących w Polsce. Poprzedni rekord wysokości dla drzew liściastych z Polski należał do innego buka, odnalezionego przeze mnie i mojego brata na obrzeżach rezerwatu Wielki Las w okolicach Rzeszowa; ten mierzył 47,7 m.
mówi Łukasz Wilk, który pracuje jako specjalista biolog w Instytucie Botaniki im. W. Szafera PAN w Krakowie
Rekordowy buk rośnie w okolicach miejscowości Dąbrówka Szczepanowska koło Tarnowa (woj. małopolskie), na terenie leśnictwa Pleśna w Nadleśnictwie Gromnik.
Od jakiegoś czasu interesowały mnie te okolice, ponieważ śledząc dostępne w sieci mapy drzewostanów, dostępne na leśnym portalu Bank Danych o Lasach czy też w stworzonym niedawno serwisie Mapa Drzew™, zauważyłem tam skupiska wysokich drzew w pozostałościach starodrzewów bukowych. Wspólnie z bratem Przemysławem, który dzieli ze mną pasję do drzew, zmierzyliśmy tam wiele okazałych buków, mimo że po niektórych drzewach pozostały tylko pniaki (są to partie drzewostanów, gdzie prowadzi się normalną gospodarkę leśną). Na szczęście zdążyliśmy dotrzeć w odpowiednim momencie do odnawianego fragmentu starodrzewu z nowym rekordzistą.
zauważa Łukasz Wilk
Sylwetka buka-rekordzisty zwróciła ich uwagę z oddali. Pierwsze pomiary wykazały wysokość 48 metrów. Drugie, poprowadzone wspólnie z Piotrem Gachem z Rejestru Polskich Drzew Pomnikowych, wykazały, że olbrzym mierzy 48,6 metra. Pomiary monumentalnych drzew prowadzi się korzystając z taśmy mierniczej i dalmierza laserowego.
Szacowany wiek buka to 150-180 lat.
Łukasz Wilk, który obserwacją drzew pasjonuje się od dzieciństwa, od lat jest poszukiwaczem leśnych gigantów. Takie osoby nazywane są „łowcami drzew” (tree hunters).
Na czym polega ich działanie? Jak tłumaczy rozmówca, „łowcy drzew” namierzają swoją „zwierzynę”, przeczesując różne zakątki ziemskiego globu w poszukiwaniu niezwykłych drzew. Można działać metodą „na chybił-trafił”, polegając na własnym instynkcie, wiedzy przyrodniczej i doświadczeniu albo bardziej planowo, wykorzystując różne źródła informacji, bazy danych, szczególnie mapy drzewostanów.
Wyprawy często odbywają się poza sezonem wegetacyjnym, kiedy pozbawione liści drzewa stwarzają lepsze warunki do poszukiwań i pomiarów. Oczywiście pasja towarzyszy nam na co dzień, więc gdziekolwiek jesteśmy zwracamy uwagę na przyciągające wzrok drzewa.
podkreśla
Doświadczenie, wspomagane wiedzą przyrodniczą, pozwalają poszukiwaczom wytypować miejsca, gdzie występują nagromadzenia wysokich drzew.
Znajdują się one w dolinach rzek i potoków, zwłaszcza tych głębokich na terenach górskich i podgórskich oraz w krajobrazie wyżynnym, a także w dolnych partiach i u podnóży stoków osłaniających drzewa od silnego wiatru. Wzajemna konkurencja o światło i jego niedostatek stymulują drzewa do szybszego wzrostu, a odpowiednie warunki siedliskowe: rodzaj podłoża, dostępność wody w podłożu, duża wilgotność powietrza i ochrona przed niszczycielskim wiatrem na wyższych wysokościach bardzo temu sprzyjają.
wyjaśnia
Łukasz Wilk zapowiada, że w najbliższym czasie, wraz z bratem Przemysławem, planuje kontynuowanie poszukiwań leśnych gigantów w lasach Karpat i Pogórzy, szczególnie we współpracy z administratorami i zarządcami obszarów chronionych, gdzie takie drzewa mają zabezpieczony byt w najpełniejszy sposób.
Największą satysfakcję daje fakt odnalezienia wyjątkowego drzewa poza terenami chronionymi i zabezpieczenia jego trwania dla kolejnych pokoleń pasjonatów we współpracy z zarządcą danego obszaru leśnego, co udało się niedawno dzięki przychylności leśników z Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne, w przypadku jednych z najwyższych jodeł rosnących poza obszarami chronionymi.
wskazuje
Łukasz Wilk ma już na koncie sporo innych „trofeów”. Wśród nich można wymienić: sześć z dziesięciu najwyższych drzew w Polsce (daglezje); dziewiętnaście spośród dwudziestu siedmiu najwyższych znanych w Polsce jodeł o wysokości powyżej 50 m; najwyższy w Polsce, jeden z ośmiu najwyższych na świecie, modrzew europejski Larix decidua; a także wszystkie sześć najwyższych, zmierzonych buków (Fagus silvatica) w Polsce. Najwyższym odnalezionym i zmierzonym przez braci drzewem jest obecnie daglezja z Odrzykonia w pobliżu Krosna, która mierzy 58,3 m wysokości.
Najnowsze odkrycie, z 31 grudnia 2022 roku, jest zarejestrowane w Rejestrze Polskich Drzew Pomnikowych oraz w światowym rejestrze Monumental Trees.
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Agnieszka Kliks-Pudlik
🌍 Ekologia, przyroda, środowisko – dodatkowe informacje:
agrocenoza, agroleśnictwo, atmosfera, biocenoza, biodegradacja, biofilia, biofobia, biologia, biom, bioróżnorodność, biosfera, biotop, błękitna planeta Ziemia, czwarta przyroda, drzewa, ekologia, ekoaktywizm, ekologizm, ekopolityka, ekosystem, ekozofia, eukarionty, ewolucja, fauna, fitocenoza, flora, gatunek, geosfera, habitat, hydrosfera, kalendarz ekologiczny, kalendarium wydarzeń ekologicznych, klimaks, koszenie trawników, krajobraz, las pierwotny, litosfera, łąka, mała retencja, martwe drewno, miedza, mikroorganizm, mokradło, natura, obszary siedliskowe, ochrona bierna, ochrona czynna, ochrona przyrody, ochrona środowiska, oczyszczanie ścieków, organizm, pastwisko, park ciemnego nieba, pedosfera, populacja, powłoka ziemska, prawa zwierząt, przyroda, reintrodukcja, renaturalizacja, rekultywacja, renaturyzacja, restytucja, retencja, rewilding (zdziczanie, zadziczanie), rewitalizacja, rolnictwo ekologiczne, rolnictwo ekstensywne, rolnictwo regeneratywne, sieć troficzna, siedlisko, sozoligia, stanowisko, starodrzew, struktura ekosystemu, sukcesja, środowisko: przyrodnicze (naturalne), antropogeniczne, sztuczne, zdegradowane, torfowisko, trzeci krajobraz, turystyka ekologiczna, woda, wszechświat, zadrzewienia śródpolne, zasoby naturalne, Ziemia, zoocenoza, życie
🌱 formy ochrony przyrody w Polsce:
Obszar Natura 2000, obszar chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin zwierząt i grzybów, park krajobrazowy, park narodowy, pomnik przyrody, rezerwat przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo–krajobrazowe
ekologiczne idee:
filozofia Leave No Trace, kodeks (dekalog) podróżnika, głęboka ekologia, Hipoteza Gai, Wildlife Selfie Code
konwencje, traktaty, konferencje, święta:
Agenda 21
Dyrektywy ws. jakości powietrza (AAQD)
Rozporządzenie UE przeciwko wylesianiu European Union Deforestation Regulation (EUDR)
Konwencją Helsińską HELCOM (Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku)
Konwencja Jamajska (Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – Konwencja Berneńska
Konwencja Londyńska (Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji)
Konwencja MARPOL (Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza Przez Statki)
Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska CMS
Konwencja o różnorodności biologicznej CBD
Konwencja Ramsarska
Konferencja i deklaracja Sztokholmska ONZ
Konwencja Waszyngtońska CITIES
Konwencja Wiedeńska w Sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej
Konwencja w Sprawie Ochrony i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN
Nature Restoration Law
Porozumienie o ochronie populacji europejskich nietoperzy EUROBATS
Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku Północno-Wschodniego Atlantyku Morza Irlandzkiego i Morza Północnego ASCOBANS
Porozumienie Paryskie
Protokół z Kioto
Protokół z Montrealu (Protokół Montrealski)
Ramowa dyrektywa wodna
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu UNFCCC
Strategia Różnorodności Biologicznej w UE do 2030
Szczyt Ziemi 1992 (Earth Summit 1992)
Szczyt Ziemi 2002 (The World Summit on Sustainable Development)
Światowy Dzień Środowiska
Traktat o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty)
🧠 Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-) 💪☕
🔔 Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
