W Kenii zmieniający się klimat zakłóca sezonowość pór roku – region cierpi na niedobór wody. W Brazylii mierzą się z rabunkową eksploatacją zasobów naturalnych. Międzynarodowy zespół z udziałem naukowców z Polski chce wesprzeć zagrożone społeczności w budowaniu odporności planety na zmieniające się warunki funkcjonowania.
Zmiana klimatu, eksploatacja zasobów przyrodniczych czy spadek bioróżnorodności – z tym coraz częściej mierzą się kolejne kraje. W ramach międzynarodowego projektu MOSAIC zostaną zaprojektowane i wdrożone otwarte systemy informacyjne, które będą wspierać społeczności transgraniczne w zrozumieniu wpływu środowiska na ich dobrostan, budowaniu środowiska promującego zdrowie oraz wpływaniu na polityki i decyzje publiczne.
Naukowcy z wielu dyscyplin naukowych, niepowiązanych w klasycznym podejściu naukowym, kolektywnie będą budować wskaźniki stanu i wskaźniki ryzyka, wraz z predykcją (wnioskowaniem, przewidywaniem) jakości warunków środowiska przyrodniczego i wpływu na dobrostan zdrowotny.
mówi dr Aneta Afelt z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW, kierowniczka badań w projekcie MOSAIC ze strony polskiej
Naukowcy planują testowanie już istniejących wskaźników, ale również tworzenie nowych, wykorzystując techniki machine learning, AI, modelowania agentowego, itp. Następnie rozwiązania te będą testowane przez członków społeczności w tzw. żywych laboratoriach, czyli wytypowanych społecznościach transgranicznych w Afryce i Ameryce Południowej.
W Kenii naukowcy będą pracować ze społecznością Masajów.
Kluczowym dla dobrostanu społeczności Masajów jest dostęp do dobrej jakości pastwisk do wypasu bydła, które jest podstawą ich zasobu ekonomicznego. Susza prowadzi do obniżenia produktywności stad, ich masowego wymierania, co ma bardzo duży wpływ na integralność Masajów.
zaznacza naukowczyni
Dlatego badacze będą współpracować w tworzeniu narzędzi prognostycznych zagrożenia suszą i jakości wypasu.
Będziemy również prowadzić monitoring w zakresie zdrowia publicznego i weterynarii, wraz z wdrażaniem dobrych praktyk.
zapowiada Afelt
Jak tłumaczy, w Kenii zmieniający się klimat zakłóca sezonowość pór roku – przejście między okresem suchym i wilgotnym. Okresy suche wydłużają się, zaś gwałtowne, krótkotrwałe opady, niestety, nie uzupełniają zapotrzebowania retencyjnego wilgoci glebowej. Region cierpi na niedobór wody, wielkoobszarowo pogarszają się warunki wypasu bydła.
Dla lokalnych społeczności, których podstawowy dochód zależy od sukcesu produkcji mleka i reprodukcji stad, susza jest bardzo dotkliwa. Kiedy rodzina lub grupa traci swoje stado najczęściej jest zmuszona migrować do obszarów miejskich, a w zasadzie podmiejskich slumsów, gdzie warunki bytowe i zdrowotne są co najwyżej umowne..
Z kolei w Ameryce Południowej naukowcy będą działać w obrębie Amazonii, pracując z transgranicznymi społecznościami górników (na pograniczu z Gujaną Francuską oraz na pograniczu z Kolumbią).
Naszym celem jest współpraca w zakresie ograniczenia ryzyka transmisji chorób odzwierzęcych (m.in. malarii) oraz degradacji środowiska przyrodniczego.
mówi badaczka
W Brazylii problemem jest rabunkowa eksploatacja zasobów naturalnych. Powstające ad hoc kopalnie prowadzą nie tylko do wylesiania Amazonii, ale przede wszystkim do długookresowego zanieczyszczenia chemicznego środowiska. Lokalne społeczności eksponowane są wówczas nie tylko na zagrożenie epidemiologiczne, wynikające z transmisji zoonoz (chorób odzwierzęcych), ale również ekspozycji na np. niską jakość wody pitnej czy żywności.
Ważna jest zatem edukacja u podstaw, a także wspólne implementowanie działań wspomagających jakość życia i zdrowia grup poprzez zmianę nawyków, technik pracy czy rozumienia związków przyczynowo-skutkowych.
Kieszonkowe, ale bardzo szybkie odlesianie terenu na potrzeby poszukiwań górniczych, stosowanie chemikaliów w procesach technologicznych, powodują, że nie tylko następuje zupełna degradacja pierwotnego ekosystemu, ale nieodwracalnym w skali ludzkiego życia szkodom podlegają zasoby wód. Skażony teren rzadko samoistnie wraca do witalności przyrodniczej.
opisuje Afelt
Tymczasem narażenie na niekorzystne warunki środowiskowe bezpośrednio oddziałuje na zdrowie górników i ich rodzin: spada dzietność, typowe są choroby, które są konsekwencją ekspozycji na kontakt ze zwierzętami i chemikaliami.
W praktyce, w przypadku obu rejonów geograficznych, współpraca wymaga przełamania barier kulturowych i zbudowania zaufania członków społeczności lokalnych do możliwości oferowanych przez współczesne narzędzia badawcze. Z drugiej strony potrzebna jest otwartość naukowców na przyjęcie danych funkcjonujących w społecznościach i zrozumienie ich wagi w uzupełnieniu wiedzy naukowej.
Współpraca ze społecznościami lokalnymi ma zakończyć się wdrożeniem wypracowanych rozwiązań praktycznych, ale też przyczynić się do rozwoju nauki oraz metod i technik badawczych.
Za około dwa lata będziemy mogli zweryfikować pierwsze rezultaty naszych działań.
zapowiada naukowczyni
Polski zespół projektu z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW (ICM UW) będzie jednym z kluczowych w projekcie, bo dbającym o gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie wysokiej jakości danych.
Mamy jeden z najlepszych na świecie i bardzo doświadczony w prowadzeniu projektów badawczych zespół IT w ICM, którym kieruje Łukasz Dumiszewski.
mówi Afelt
Zespół IT będzie odpowiedzialny za przygotowanie infrastruktury danych dla całego przedsięwzięcia.
Nie jest to trywialna sprawa. W projekcie będą uczestniczyć grupy badawcze, które od kilku lat tworzą własne, niezależne tematycznie i geograficznie narzędzia i dane, które będę wymagały zharmonizowania.
podkreśla badaczka
W trakcie trwania projektu wykorzystywane mają być duże zbiory danych zewnętrznych (np. dane satelitarne, meteorologiczne, pierwotne i wtórne), lokalnie wytwarzane dane pochodzące bezpośrednio od miejscowych społeczności, a także olbrzymie zbiory danych, które będą służyły testowaniu rozwiązań metodycznych do wdrażanych w projekcie wskaźników stanu środowiska.
Platforma zbudowana w ICM UW będzie źródłem pochodzenia danych wejściowych i jednocześnie gromadzenia zasobów danych wynikowych, zgodnie z wymaganiami FAIR (FAIR to pierwsze litery angielskich słów: „findable” – możliwy do znalezienia, „accessible” – dostępny, „interoperable” – interoperacyjny i „reusable” – możliwy do ponownego wykorzystania). Dane wytwarzane w projekcie MOSAIC będą udostępniane w domenie publicznej, zgodnie z zasadami Open Science.
Projekt MOSAIC (Multi-site application of Open Science in the creAtion of healthy environments Involving local Communities) zrealizuje konsorcjum piętnastu instytucji z siedmiu krajów: Francji, Polski, Portugalii, Kenii, Brazylii, USA i Kolumbii. Projekt otrzymał finansowanie w konkursie „Environment and health – Planetary health” programu Horyzont Europa, a jego finansowanie wynosi ok. 6 mln euro. Wydatkowanie zostało w ogólności przewidziane w trzech obszarach: pokrycia kosztów współpracy ze społecznościami lokalnymi; zwiększenia liczebności grup badawczych poprzez otwarcie staży naukowych na poziomie magisterium, doktoratu oraz post-doc, kadry inżynierskiej oraz publikowania wyników badań.
Finansowanie w projekcie pozwoli przede wszystkim na wsparcie grup badawczych pracujących od wielu lat ze społecznościami transgranicznymi w Kenii i Brazylii, uzupełnienie ich zasobów technicznych i poprawę warunków pracy.
podsumowuje Afelt
Liderem projektu jest Instytut Badań Naukowych dla Rozwoju (Institut de Recherche pour le Développement) we Francji.(PAP)
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Anna Mikołajczyk-Kłębek
Ekologia, przyroda, środowisko – dodatkowe informacje:
agrocenoza, agroleśnictwo, atmosfera, biocenoza, biodegradacja, biofilia, biofobia, biologia, biom, bioróżnorodność, biosfera, biotop, błękitna planeta Ziemia, czwarta przyroda, drzewa, ekologia, ekoaktywizm, ekologizm, ekopolityka, ekosystem, ekozofia, eukarionty, ewolucja, fauna, fitocenoza, flora, gatunek, geosfera, habitat, hydrosfera, kalendarz ekologiczny, kalendarium wydarzeń ekologicznych, klimaks, koszenie trawników, krajobraz, las pierwotny, litosfera, łąka, mała retencja, martwe drewno, miedza, mikroorganizm, mokradło, natura, obszary siedliskowe, ochrona bierna, ochrona czynna, ochrona przyrody, ochrona środowiska, oczyszczanie ścieków, organizm, pastwisko, park ciemnego nieba, pedosfera, populacja, powłoka ziemska, prawa zwierząt, przyroda, reintrodukcja, renaturalizacja, rekultywacja, renaturyzacja, restytucja, retencja, rewilding (zdziczanie, zadziczanie), rewitalizacja, rolnictwo ekologiczne, rolnictwo ekstensywne, rolnictwo regeneratywne, sieć troficzna, siedlisko, sozoligia, stanowisko, starodrzew, struktura ekosystemu, sukcesja, środowisko: przyrodnicze (naturalne), antropogeniczne, sztuczne, zdegradowane, torfowisko, trzeci krajobraz, turystyka ekologiczna, woda, wszechświat, zadrzewienia śródpolne, zasoby naturalne, Ziemia, zoocenoza, życie
formy ochrony przyrody w Polsce:
Obszar Natura 2000, obszar chronionego krajobrazu, ochrona gatunkowa roślin zwierząt i grzybów, park krajobrazowy, park narodowy, pomnik przyrody, rezerwat przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo–krajobrazowe
ekologiczne idee:
filozofia Leave No Trace, kodeks (dekalog) podróżnika, głęboka ekologia, Hipoteza Gai, Wildlife Selfie Code
konwencje, traktaty, konferencje, święta:
Agenda 21
Dyrektywy ws. jakości powietrza (AAQD)
Konwencją Helsińską HELCOM (Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku)
Konwencja Jamajska (Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza)
Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk – Konwencja Berneńska
Konwencja Londyńska (Konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu mórz przez zatapianie odpadów i innych substancji)
Konwencja MARPOL (Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza Przez Statki)
Konwencją Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS)
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska CMS
Konwencja o różnorodności biologicznej CBD
Konwencja Ramsarska
Konferencja i deklaracja Sztokholmska ONZ
Konwencja Waszyngtońska CITIES
Konwencja Wiedeńska w Sprawie Ochrony Warstwy Ozonowej
Konwencja w Sprawie Ochrony i Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN
Nature Restoration Law
Porozumienie o ochronie populacji europejskich nietoperzy EUROBATS
Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku Północno-Wschodniego Atlantyku Morza Irlandzkiego i Morza Północnego ASCOBANS
Porozumienie Paryskie
Protokół z Kioto
Protokół z Montrealu (Protokół Montrealski)
Ramowa dyrektywa wodna
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu UNFCCC
Strategia Różnorodności Biologicznej w UE do 2030
Szczyt Ziemi 1992 (Earth Summit 1992)
Szczyt Ziemi 2002 (The World Summit on Sustainable Development)
Światowy Dzień Środowiska
Traktat o przestrzeni kosmicznej (Outer Space Treaty)
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
