Na świecie spotkać można około 20 tysięcy gatunków dziko żyjących pszczół, a w Polsce prawie 500. Świat pszczół to nie tylko praca i współpraca – są tu też pszczele „kukułki”, a nawet zabójcy i gatunki stosujące niewolnictwo.
Publikacja „Owady zapylające. Pszczoły Białegostoku”, autorstwa Anny Sobieraj-Betlińskiej z Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i Agaty Kostro-Ambroziak z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku, została wydana w ramach projektu „Bioróżnorodność Miasta Białegostoku”.
Badaczki podkreślają, że pszczoły są fascynujące pod wieloma względami.
Kiedy większość z nas wyobraża sobie pszczołę, na myśl przychodzi owłosiony owad w czarno-żółte paski. Jednak przy tak ogromnej różnorodności pszczół mogą one wyglądać bardzo różnie, czasem są nawet podobne do osy czy motyla.
Oprócz powszechnie znanej pszczoły miodnej, którą opiekują się pszczelarze, w Polsce występuje około 490 dziko żyjących gatunków pszczół, które nie dostarczają nam miodu, ale są niezmiernie ważne z uwagi na świadczenie usług zapylania roślin uprawowych i dziko rosnących.
mówi Anna Sobieraj-Betlińska
Agata Kostro-Ambroziak dodaje, że najmniejsza na świecie pszczoła mierzy zaledwie 2 milimetry długości, podczas gdy największa jest około 21 razy większa.
Pszczoły różnią się pod względem funkcjonalnym. Z uwagi na sposób życia wyróżnia się pszczoły samotne (samotnice), społeczne i pasożytnicze.
Świat pszczół to nie tylko praca i współpraca – są tu też pszczele 'kukułki’, a nawet zabójcy i gatunki stosujące niewolnictwo.
zaznaczają badaczki
Ich zdaniem zadziwia też różnorodność gniazdowania i potrzeb pokarmowych. Większość dziko żyjących pszczół gniazduje w ziemi, a pozostałe zakładają gniazda w różnych strukturach ponad ziemią, np. w naturalnych zagłębieniach, łodygach roślin, drewnie lub pustych muszlach ślimaków. Do budowy komórek larwalnych dla swojego potomstwa używają gliny, przeżutego materiału roślinnego, wyciętych krążków roślin czy płatków maku.
Pszczoły różnią się także preferencjami pokarmowymi, np. gatunki polilektyczne zbierają pyłek z bardzo szerokiego spektrum niespokrewnionych gatunków roślin, a z kolei gatunki oligolektyczne specjalizują się w zbieraniu pyłku roślin z kilku blisko spokrewnionych ze sobą rodzajów lub gatunków.
Samice pszczół odbywają częste przeloty między swoim gniazdem a zasobami pokarmowymi. Większe pszczoły generalnie latają na dłuższe odległości niż mniejsze pszczoły. Maksymalne odległości wykonanych lotów przez dziko żyjące pszczoły na poziomie gatunku potrafią wynosić około 1100-1400 m, ale okazuje się, że tylko pojedyncze samice pokonują tak duże odległości.
Większość samotnych pszczół ma niewielki zasięg żerowania – około 250 m. Pszczoły o dużych rozmiarach ciała, tj. trzmiele są zdolne do poszukiwania pokarmu w promieniu ponad 1 km od gniazda, ale zazwyczaj pokonują znacznie krótsze odległości, tj. od 25 do 110 m.
Badaczki podkreślają, że zwiększenie odległości między gniazdem a miejscami pożytku dla danego gatunku skutkuje zwiększonym wydatkiem energetycznym na poszukiwanie pokarmu, co prowadzi do zmniejszenia sukcesu reprodukcyjnego (mniej komórek w gnieździe i mniej potomstwa przypadającego na samicę).
Samice samotnych pszczół żyją zazwyczaj od czterech do sześciu tygodni.
Są wśród nich rekordzistki, jak porobnica wiosenna Anthophora plumipes, która żyje prawie dwa miesiące. W przypadku społecznych gatunków pszczół długość życia zależy od pełnionej roli – robotnice pszczoły miodnej żyją około czterech tygodni, królowa trzmieli rok, a królowa pszczoły miodnej do siedmiu lat. Z kolei trutnie (samce) pszczoły miodnej mogą żyć około trzech miesięcy.
opowiada Anna Sobieraj-Betlińska.
Pszczoły są najlepszymi zapylaczami na świecie, a trwająca miliony lat koewolucja z roślinami doprowadziła do zaskakujących przystosowań w ich budowie i zachowaniu.
Nie ma wątpliwości, że pszczoły pełnią rolę gatunków kluczowych w ekosystemie, a zapylanie roślin jest jedną z najbardziej zagrożonych usług ekosystemowych. Pszczoły odgrywają priorytetową rolę w produkcji żywności, a także podtrzymaniu różnorodności dziko rosnących gatunków roślin.
podkreślają badaczki
Około 90% światowych gatunków roślin jest zapylanych przez zwierzęta, a głównymi zwierzętami zapylającymi w większości ekosystemów są właśnie pszczoły, które uważane są za najważniejszą grupę owadów zapylających na świecie.
To w kierunku dziko żyjących gatunków pszczół powinniśmy przede wszystkim kierować nasze działania, wspierając tę ważną dla nas grupę owadów.
podsumowuje Agata Kostro-Ambroziak
źródło: naukawpolsce.pl, Anna Mikołajczyk-Kłębek
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
