Wbrew pozorom, problem smogu nie znika wcale wraz z zimą. W upalne dni borykają się z nim np. mieszkańcy dużych miast – gdy pod wpływem promieniowania słonecznego spaliny z zakorokowanych ulic ulegają groźnym reakcjom i przemianom fotochemicznym. Tak naprawdę, zanieczyszczone powietrze truje nas więc niemal przez cały rok, a zdrowotne tego skutki są zatrważające. Eksperci jednak przekonują, że nie musi tak być i podkreślają, że każdy z nas ma wpływ na czystość powietrza! Sprawdź, co możesz zrobić, by poprawić jego jakość, a także lepiej chronić się przed smogiem.
Według wytycznych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska zaledwie przez 35 dni w roku dobowy poziom pyłów zawieszonych PM10 może przekroczyć 50 µg/m3, abyśmy mogli mówić o tym, że oddychamy świeżym powietrzem. Tymczasem jak wynika z danych Edukacyjnej Sieci Antysmogowej (ESA) już w połowie lutego tego roku w 43 miejscach w Polsce roczny limit został przekroczony! Są takie miejscowości w Polsce, gdzie ten przekroczony limit utrzymywał się przez ponad sześć miesięcy!
Co to oznacza w praktyce?
Jeśli pomiar wskazuje, że poziom PM10 wynosi 50 µg/m3 (mikrogramów na metr sześcienny), wówczas w każdym z 12 m3 powietrza, którym oddychamy w ciągu doby, znajduje się 50 µg pyłu. Warto też mieć świadomość, że nie tylko nasze płuca są narażone na skutki zanieczyszczenia powietrza – drobniejszy pył PM2,5 jest w stanie przedostać się nawet do krwi i tym sposobem w ciągu 5 minut jest rozprowadzany po całym organizmie.
wyjaśnia Barbara Leśniczak, kierownik Edukacyjnej Sieci Antysmogowej (ESA)
Eksperci ESA podpowiadają co robić, aby w zakresie swoich możliwości przyczynić się do poprawy stanu powietrza, a także jak o siebie zadbać, by uchronić się przed złymi skutkami smogu:
- Monitoruj stan powietrza. Wyrób w sobie nawyk sprawdzania raportów smogowych (np. strona esa.nask.pl, specjalne aplikacje na smartfony, oficjalne komunikaty o stanie powietrza, informacje w telewizyjnych prognozach pogody) i dostosuj swoją aktywność na zewnątrz do panujących warunków.
Szczegółowe informacje na temat norm jakości powietrza, a także bieżące dane pomiarowe można znaleźć m.in. na stronie GIOS.
- Pozostań w domu – gdy poziom pyłu zawieszonego przekracza dopuszczalne normy. Zrezygnuj wtedy nawet ze spaceru.
Nie biegaj i nie uprawiaj innych sportów na zewnątrz – w czasie wysiłku fizycznego oddychasz szybciej i do twoich płuc dociera nawet kilka razy więcej powietrza niż w czasie spoczynku, dlatego więcej szkodliwych substancji może trafić do twojego organizmu.
Nie wietrz mieszkania – powietrze w mieszkaniu będzie czystsze niż na zewnątrz (stężenia pyłów w mieszkaniach są średnio o połowę niższe niż na zewnątrz). Jeśli masz oczyszczacz powietrza, pamiętaj, aby go włączyć.
- Załóż maskę przeciwsmogową.
Jeśli musisz wyjść z domu, szczególnie o siebie zadbaj. Wybierz maskę przeciwsmogową – najlepiej wyposażoną w filtr HEPA połączony z filtrem z węglem aktywnym. Maski dobrej jakości potrafią zatrzymać ponad 99% pyłów PM2,5 i PM10, a także innych zanieczyszczeń powietrza.
Aby zmniejszyć ilość szkodliwych substancji, które przedostają się do organizmu, ogranicz rozmowy na zewnątrz, oddychaj przez nos, a po powrocie do domu przemyj oczy wodą albo solą fizjologiczną, oczyść nos, przepłucz gardło.
- Wybierz dobre źródło ogrzewania.
Jeśli ogrzewasz swój dom indywidualnie i masz stary piec, sprawdź, czy twoja gmina prowadzi program dofinansowania i wymień kopciucha na nowoczesny piec.
Zrezygnuj z używania kominka. Stężenia zanieczyszczeń wewnątrz pomieszczeń, w których pali się w kominku, bywają wyższe niż na otwartej przestrzeni.
- Dbaj o stan techniczny auta.
Pamiętaj o regularnej wymianie filtra kabinowego, który oczyszcza powietrze zasysane do wnętrza pojazdu.
Jeśli jesteś właścicielem auta z silnikiem Diesla, upewnij się, że twój samochód posiada filtr DPF (filtr cząstek stałych).
Co to jest smog typu Los Angeles?
To rodzaj smogu, który powstaje w suche, upalne dni w dużych miastach, w których panuje duży ruch uliczny. Powstaje on głównie ze spalin samochodowych, w efekcie reakcji i przemian fotochemicznych – zachodzących pod wpływem promieniowania słonecznego. Konkretnie, np. zawarte w spalinach tlenki węgla, tlenki azotu i węglowodory ulegają wtedy reakcjom, w wyniku których powstają kolejne substancje zanieczyszczające powietrze, takie jak: PAN (azotan nadtlenku acetylu), aldehydy oraz ozon.
Kilka wspomnianych wyżej prostych działań realnie pomaga zrobić duży krok w stronę ochrony czystego powietrza. Warto je wdrażać, gdyż stawką w grze jest nasze zdrowie, dobre samopoczucie i dłuższe życie. Skutki częstego i długotrwałego przebywania w zanieczyszczonym powietrzu mogą być naprawdę zatrważające. Wiąże się z tym zwiększone ryzyko zapadania na różne choroby: m.in. układu oddechowego, nerwowego, krążenia, a także alergie i nowotwory. Zanieczyszczone powietrze oznacza również wzrost stężenia substancji toksycznych w glebie, co przekłada się negatywnie na jakość zdrowotną żywności.
Oczywiście sposobów mogących poprawić jakość powietrza jest znacznie więcej – począwszy od sadzenia drzew i rozwoju terenów zielonych w miastach, a na wdrażaniu ekologicznych technologii produkcji przemysłowej i energii kończąc. Tyle, że tego typu rozwiązania nie leżą już w gestii „zwykłych ludzi”, lecz raczej polityków, samorządowców i wielkiego biznesu.
źródło: zdrowie.pap.pl
Przydatne informacje
Ekoprognoza
Aktualna prognoza pogody na całym świecie. Interaktywne mapy zagrożeń podtopieniami terenów nadmorskich w związku ze zmianami klimatu. Prognoza zanieczyszczenia powietrza, wody, gleby, środowiska dla Polski, Europy i Świata. Alarmy smogowe, wyniki on-line pomiarów jakości powietrza dla polskich miast i województw.
Podstawowe informacje na temat smogu
Smog to nienaturalne zjawisko atmosferyczne, które polega na współwystępowaniu zanieczyszczeń powietrza, najczęściej spowodowanych działaniem ludzi, oraz innych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych np. dużej wilgotności powietrza, wyżowej, bezwietrznej pogody.
Wpływ zanieczyszczonego powietrza na zdrowie kobiet w ciąży, dzieci i dorosłego człowieka
Zanieczyszczone powietrza wpływa na zdrowie człowieka powodując wiele dolegliwości układu oddechowego i krwionośnego. Szkodliwe substancje drażnią śluzówkę nosa, jamę ustną, krtań, oskrzela, płuca i w ten sposób może dojść do uszkodzenia tych narządów.
Jak się chronić przed smogiem i zanieczyszczonym powietrzem
Zagrożone zanieczyszczonym powietrzem są szczególnie dzieci, osoby o obniżonej odporności, przewlekle chore, oraz w podeszłym wieku. Zobacz 14 sprawdzonych sposobów na to jak chronić siebie i dziecko przed smogiem.
Wpływ terenów zielonych w mieści na zdrowie, samopoczucie i funkcjonowanie jego mieszkańców
Rośliny w mieście pomagają walczyć ze smogiem, zanieczyszczonym powietrzem, hałasem i zjawiskiem zwanym miejską wyspą ciepła. Zatrzymują wodę, zwiększają retencję, zapobiegają przesuszaniu gleby. Wprowadzają poczucie spokoju, wytchnienia, redukują stres.
Rośliny doniczkowe oczyszczające powietrze w domu
Rośliny w wyniku fotosyntezy pobierają z powietrza dwutlenek węgla, oddając życiodajny tlen. Neutralizują dwutlenek siarki i metale ciężkie. Wychwytują cząsteczki pyłów i sadzy oraz substancje gazowe z powietrza. Zobacz listę roślin doniczkowych które najskuteczniej oczyszczają powietrze w domu.
Jak chronić się przed alergią na pyłki roślin wiatropylnych, czyli pyłkowicą?
Z roku na rok rośnie liczba osób uczulonych na różne alergie, w tym pyłki roślin wiatropylnych. Zmiany klimatu oraz coraz łagodniejsze zimy sprawiają, że silne pylenie wydłuża się rozpoczynając już w lutym i jest znacznie cięższe dla alergików.
