Puzzle Klimatyczne

Zobacz, jak to się łączy

Nazywam się Łukasz Pająk. Od lat zajmuję się edukacją ekologiczną i komunikacją klimatyczną. Jestem redaktorem naczelnym portalu Włącz oszczędzanie, który odwiedziło już ponad milion osób. Tworzę treści, które uczą, angażują i zostają w głowie. Łączę SEO, UX writing i storytelling, by tłumaczyć złożone tematy w sposób prosty, ale nie uproszczony.

Jako Ambasador Europejskiego Paktu Klimatycznego oraz moderator Mozaiki Klimatycznej, prowadzę warsztaty i prelekcje, organizuję wydarzenia edukacyjne i wspieram działania NGO. Wiem jednak, że sama wiedza nie wystarczy. Potrzebujemy nowych form edukacji. Takich, które łączą dane z emocjami, systemy z człowiekiem, fakty z poczuciem sensu.

Puzzle Klimatyczne są częścią większego projektu: Puzzli Ziemi. To moja autorska encyklopedia narracyjna. Zbiór tematów, które razem stworzą spójny obraz świata w kryzysie. Zaczynam od klimatu, ale z czasem pojawią się także zagadnienia dotyczące bioróżnorodności, granic planetarnych, zanieczyszczenia środowiska, sprawiedliwości ekologicznej i przyszłości naszej relacji z przyrodą.

Inspiracją była znana na świecie Mozaika Klimatyczna, cenne narzędzie warsztatowe. Jej 42 karty to w mojej ocenie jednak za mało, by objąć wszystkie istotne zagadnienia. Dlatego powstały Puzzle Klimatyczne. Otwarta, rozwijana baza wiedzy, która porządkuje rzeczywistość i daje narzędzia do działania. Temat po temacie. Puzzel po puzzlu.

O co tu chodzi?

Puzzle Klimatyczne to zestaw opracowanych tematów, zjawisk, procesów i problemów, które łącznie pozwalają zrozumieć współczesny kryzys klimatyczny i środowiskowy. Każdy temat to osobny element układanki – od działalności człowieka po skutki dla zdrowia i przyrody.

Tematy zostały uporządkowane w 13 głównych działów, jak rozdziały książki lub etapy podróży. To struktura, która pozwala odkrywać, jak wszystko się ze sobą łączy – nauka z emocjami, systemy z codziennymi wyborami, skutki z przyczynami.

Puzzle Klimatyczne:

• Człowiek i klimat jak układanka
• Co się dzieje z atmosferą
• Planeta się nagrzewa
• Woda i lód w ruchu
• Natura pod presją
• Klimat w oceanie
• Zmienia się świat, zmienia się życie
• Społeczeństwa w obliczu kryzysu
• Klimat, emocje i sprawiedliwość
• Rozwiązania i wybory
• Gospodarka i technologia
• Polityka i transformacja
• Jak się komunikować i działać

Najczęstsze pytania i odpowiedzi

Dlaczego warto to czytać?
Bo zmiana klimatu i kryzys ekologiczny wpływają na nasze życie dziś, a nie kiedyś.

Czy to nie będzie za trudne?
Nie. Każdy temat zostanie opracowany językiem przystępnym, obrazowym i pozbawionym żargonu.

Czy chodzi tylko o klimat?
Nie. Puzzle dotyczą także bioróżnorodności, gospodarki, zdrowia, emocji, technologii, relacji społecznych i działań.

Czy to coś zmienia?
Tak. Wiedza daje siłę, a świadomy człowiek to początek zmiany.

Czy ten projekt jest zamknięty?
Nie. Puzzle Klimatyczne będą rozwijały się na bieżąco.

Fakty, które robią wrażenie

• 2023 był najcieplejszym rokiem w historii pomiarów.
• O 1,1°C wzrosła temperatura Ziemi względem epoki przedprzemysłowej.
• 100 największych firm odpowiada za 70% emisji od 1988 roku.
• 3 miliardy ludzi już dziś doświadcza ekstremalnych zjawisk pogodowych.
• 1,5°C to granica, po której mogą uruchamić się procesy nieodwracalne.
• 75% młodych ludzi odczuwa lęk klimatyczny.
• 3% powierzchni Ziemi zajmują miasta, ale zużywają ponad 70% energii.
• 8 miliardów ludzi żyje w systemie opartym na paliwach kopalnych.
• 0 czasu zostało na odkładanie decyzji.
• Już 1 osoba wystarcza, by coś zmienić.

Obraz, który zapamiętasz

Masz przed sobą ogromny obraz. Taki, który pokazuje całą Ziemię i nasze miejsce w jej historii. Ten obraz nie jest jeszcze gotowy. Leży przed Tobą rozbity na setki kawałków.

Każdy element to inny temat: działalność człowieka, topniejące lodowce, ślad węglowy, zanieczyszczenie plastikiem, lasy, oceany, odpowiedzialność firm, nasze emocje. Na pierwszy rzut oka to tylko fragmenty, ale kiedy zaczynasz je układać i łączyć, zrozumiesz, że coś się zmienia.

Zaczyna się pojawiać pełny obraz naszej błękitnej planety, z jej zależnościami, mechanizmami i problemami. Zaczynasz dostrzegać, jak wszystko się łączy i jak wiele zależy od nas.

Puzzle Klimatyczne to próba złożenia tego obrazu. Z każdym nowym puzzlem zrozumiesz i będziesz mógł więcej zrobić.

Co możesz zrobić już dziś?

• Poświęć 10 minut dziennie na zrozumienie jednego tematu klimatycznej układanki.
• Podziel się treścią z kimś bliskim. Rozmowa to też działanie.
• Zapisuj pytania, które pojawią się w trakcie czytania i wracaj do nich.
• Zastanów się, który temat porusza Cię najmocniej i zacznij właśnie tam.

Nie musisz znać wszystkiego, ale możesz zacząć od jednego puzzla.

Puzzle Klimatyczne dopiero się zaczynają, ale historia, którą opowiadają już trwa. Ułóżmy je razem.

Łukasz Pająk

🧩Puzzle klimatyczne🧩

🧩 Budownictwo 🧩 Działalność człowieka 🧩 Emisje dwutlenku węgla (CO₂) 🧩 Emisje z wylesiania i zmiany użytkowania gruntów (LULUCF) 🧩
Konsumpcja 🧩 Przemysł 🧩 Puzzle klimatyczne 🧩 Puzzle Ziemi 🧩 Rolnictwo 🧩 Stężenie dwutlenku węgla CO₂ 🧩 Szara infrastruktura 🧩 Ślad człowieka 🧩 Transport 🧩 Urbanizacja 🧩 Wykorzystanie paliw kopalnych 🧩 Zegar klimatyczny 🧩

🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩

źródło:
Materiały prasowe wlaczoszczedzanie.pl
IPCC AR6 Synthesis Report
https://www.ipcc.ch/report/ar6/syr/
UNEP – Making Peace with Nature
https://www.unep.org/resources/making-peace-nature
WWF Living Planet Report
https://livingplanet.panda.org/
Stockholm Resilience Centre
https://www.stockholmresilience.org/
Earth Commission
https://earthcommission.org/latest-news/
UNEP
https://www.unep.org/resources/global-environment-outlook-6

📩 Zapisz się na newsletter
Chcesz być na bieżąco z ekologicznymi treściami? Dołącz do newslettera i otrzymuj artykuły, poradniki oraz darmowe materiały do pobrania prosto na swoją skrzynkę. Dzięki nim łatwiej wprowadzisz ekologiczne zmiany w swoim życiu.

☕ Wesprzyj portal
Każdy artykuł to godziny pracy i poszukiwania rzetelnych informacji. Jeśli cenisz to, co robię, możesz postawić mi wirtualną kawę albo zostać Patronem na Patronite. Twoja pomoc daje mi siłę, by rozwijać portal, a dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła.