Emisje z wylesiania i zmiany użytkowania gruntów (LULUCF)

Gdy lasy zamieniają się w źródła emisji

Kiedyś ziemia zmieniała się powoli. Rzeka przesuwała koryto, wiatr przenosił piasek, las rósł tam, gdzie wcześniej była polana. Dziś zmieniamy krajobraz szybciej niż natura może się przystosować. Karczujemy lasy, osuszamy mokradła, przekształcamy łąki w pola uprawne lub tereny budowlane.

Te zmiany niosą ze sobą konsekwencje klimatyczne. Dlaczego? Bo roślinność i gleba magazynują węgiel, a gdy je niszczymy, ten węgiel trafia z powrotem do atmosfery. Zamiast pochłaniać CO₂, zaczynamy go emitować. Czy zmiana użytkowania ziemi może naprawdę mieć globalne skutki? Owszem i już je widzimy.

O co tu chodzi?

LULUCF to skrót od angielskiego Land Use, Land Use Change and Forestry, czyli użytkowanie ziemi, zmiany jej użytkowania i leśnictwo. Odnosi się do emisji i pochłaniania dwutlenku węgla wynikających z przekształcania gruntów. Obejmuje m.in.:

• Wylesianie – wycinanie lasów pod uprawy, pastwiska, drogi i miasta.
• Osuszanie torfowisk – które powoduje uwolnienie ogromnych ilości CO₂ z gleby.
• Zalesianie i odtwarzanie lasów – które mogą działać odwrotnie, pochłaniając CO₂.
• Zmiana łąk i dzikich terenów w grunty orne lub budowlane – co obniża zdolność pochłaniania węgla.

Każda zmiana sposobu użytkowania ziemi wpływa na bilans emisji. W XXI wieku skala tych zmian jest ogromna, od Amazonii po Borneo, od torfowisk w Indonezji po suche łąki Europy.

Najczęstsze pytania i odpowiedzi

Dlaczego to ważne?
Bo zmiana użytkowania gruntów odpowiada nawet za 10-15% globalnych emisji CO₂, czyli więcej niż wszystkie samoloty i statki razem wzięte.

Jak to dotyczy mojego życia?
To, co jemy i kupujemy, wpływa na to, jak używana jest ziemia. Mięso, olej palmowy, soja, często pochodzą z terenów po wylesieniach.

Czy mam wpływ?
Tak. Wybierając produkty pochodzenia roślinnego, lokalne, z certyfikatami np. FSC, Rainforest Alliance, ograniczamy presję na przekształcanie przyrody.

A co z rządami i firmami?
To one decydują o polityce rolnej, leśnej, planowaniu przestrzennym. Presja społeczna ma tutaj duże znaczenie, bo dzięki niej coraz więcej krajów i korporacji deklaruje ochronę lasów.

Czy muszę coś poświęcić?
Nie chodzi o wyrzeczenia, ale o świadomość. Zmiana jednego wyboru np. nie kupienie produktu z olejem palmowym z wylesień, może być częścią większej zmiany.

Fakty które robią wrażenie

• Wylesianie odpowiada za ok. 12% globalnych emisji CO₂ (IPCC, 2021).
• Każde 10 sekund znika las wielkości boiska piłkarskiego (WWF).
• Osuszone torfowiska odpowiadają za ok. 5% światowych emisji, mimo że zajmują mniej niż 3% powierzchni lądów (UNEP).
• Dieta oparta na mięsie powoduje nawet 2-3 razy większy wpływ na użytkowanie ziemi niż dieta roślinna.
• Produkcja oleju palmowego wiąże się z masowym wylesianiem w Indonezji i Malezji, ale istnieją już certyfikaty zrównoważonej produkcji.
• Globalna emisja z LULUCF wynosi około 4-5 mld ton CO₂ rocznie (Global Carbon Project).
• Powstrzymanie wylesiania do 2030 roku mogłoby zapobiec emisji ponad 100 mld ton CO₂.

Obraz który zapamiętasz

Las to jak wielki gąbczasty magazyn węgla. Kiedy drzewo żyje pochłania CO₂. Kiedy je zetniemy część węgla wraca do atmosfery. Jeśli wypalimy cały las, to jakbyśmy otwierali sejf pełen dwutlenku węgla, nagle wszystko się z niego wysypuje.
Zamiast chronić, uwalniamy to co natura skrzętnie gromadziła przez setki lat.

Co możesz zrobić już dziś?

• Wybieraj produkty z certyfikowanych źródeł – FSC, Rainforest Alliance.
• Ogranicz spożycie mięsa i produktów z olejem palmowym.
• Wspieraj organizacje chroniące lasy, także lokalne.
• Sadź drzewa, a nie tylko klikaj lubię to pod zdjęciem puszczy.
• Popieraj polityki przestrzenne chroniące tereny zielone.

To walka o klimat, czyste powietrze, wodę i życie milionów gatunków.

🧩Puzzle klimatyczne🧩

🧩 Budownictwo 🧩 Działalność człowieka 🧩 Emisje dwutlenku węgla (CO₂) 🧩 Emisje z wylesiania i zmiany użytkowania gruntów (LULUCF) 🧩
Konsumpcja 🧩 Przemysł 🧩 Puzzle klimatyczne 🧩 Puzzle Ziemi 🧩 Rolnictwo 🧩 Stężenie dwutlenku węgla CO₂ 🧩 Szara infrastruktura 🧩 Ślad człowieka 🧩 Transport 🧩 Urbanizacja 🧩 Wykorzystanie paliw kopalnych 🧩 Zegar klimatyczny 🧩

🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩

Źródło:
materiały prasowe wlaczoszczedzanie.pl
Our World in Data – Land Use Change:
https://ourworldindata.org/land-use
IPCC AR6 – Land Use and Climate Interactions: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/chapter/chapter-7/
Global Forest Watch – Monitoring of forest loss:
https://www.globalforestwatch.org/

📩 Zapisz się na newsletter
Chcesz być na bieżąco z ekologicznymi treściami? Dołącz do newslettera i otrzymuj artykuły, poradniki oraz darmowe materiały do pobrania prosto na swoją skrzynkę. Dzięki nim łatwiej wprowadzisz ekologiczne zmiany w swoim życiu.

☕ Wesprzyj portal
Każdy artykuł to godziny pracy i poszukiwania rzetelnych informacji. Jeśli cenisz to, co robię, możesz postawić mi wirtualną kawę albo zostać Patronem na Patronite. Twoja pomoc daje mi siłę, by rozwijać portal, a dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła.