Budownictwo

Domy, które grzeją planetę

Dom to miejsce ciepła, schronienia, bezpieczeństwa i nasza codzienna przystań. Jednak właśnie te domy, mieszkania, biura i szkoły po cichu podgrzewają całą planetę. Każdy budynek zużywa energię: na ogrzewanie zimą, chłodzenie latem, światło, pralkę, komputer czy ciepłą wodę. Najczęściej energia ta pochodzi z elektrowni spalających węgiel, gaz lub ropę.

Efekt? Eksploatacja budynków odpowiada dziś za 17-20% globalnych emisji gazów cieplarnianych, głównie przez zużycie energii elektrycznej i cieplnej.

Nowoczesne domy mogą być energooszczędne, lecz większość z nas wciąż mieszka w budynkach przypominających nieszczelny termos. Zimą tracą ciepło, latem zamieniają się w piekarniki. Wtedy włączamy klimatyzatory i zużywamy jeszcze więcej prądu. Dom, który ogrzewa nas, ogrzewa też Ziemię.

O co tu chodzi?

Eksploatacja budynków to zużycie energii na potrzeby codziennego funkcjonowania przestrzeni mieszkalnych, biurowych i publicznych. Obejmuje m.in.:

• ogrzewanie i chłodzenie pomieszczeń,
• podgrzewanie wody,
• zasilanie urządzeń elektrycznych,
• oświetlenie.

Im więcej energii zużywamy, tym więcej emisji dwutlenku węgla, zwłaszcza gdy korzystamy z paliw kopalnych. To, jak zaprojektowany i użytkowany jest budynek, ma realny wpływ na klimat, każdego dnia i w każdej porze roku.

Najczęstsze pytania i odpowiedzi

Dlaczego to ważne?
Bo budynki odpowiadają za ok. ⅕ globalnych emisji gazów cieplarnianych.

Jak to dotyczy mojego życia?
Każdy stopień więcej w budynki i każde zbędne włączenie klimatyzacji to dodatkowy ślad węglowy.

Czy mam wpływ?
Tak. Poprzez ocieplanie budynków, wybór energooszczędnych urządzeń, korzystanie z OZE i zmianę codziennych nawyków.

A co z rządami i firmami?
To one mogą tworzyć standardy budowlane, dofinansowania do termomodernizacji, regulacje energetyczne.

Czy muszę coś poświęcić?
Czasem tak  np. koszt inwestycji w lepsze okna, drzwi czy pompę ciepła, ale zyskujemy niższe rachunki i mniejszy ślad węglowy.

Fakty, które robią wrażenie

• Budynki odpowiadają za ok. 34% światowych emisji CO₂ związanych z energią.
• Około 90% naszego życia spędzamy w budynkach, które zużywają ponad 30% globalnej energii końcowej.
• W 2022 roku emisje z ogrzewania, chłodzenia i eksploatacji budynków osiągnęły rekordowy poziom.
• Tylko 3% nowych budynków na świecie spełnia aktualne standardy efektywności energetycznej.
• Emisje utajone, związane z produkcją cementu, stali i innych materiałów, to ponad 10% globalnych emisji.
• W Unii Europejskiej budynki pochłaniają ponad 40% całej zużywanej energii, głównie na ogrzewanie.
• Termomodernizacja może zmniejszyć zapotrzebowanie budynku na energię nawet o 60%.
• Zamiana starego pieca na pompę ciepła może ograniczyć emisje nawet o 90%, jeśli energia pochodzi z OZE.
• Obniżenie temperatury ogrzewania o zaledwie 1°C pozwala zaoszczędzić około 6% energii rocznie.
• Dom pasywny zużywa nawet 8-10 razy mniej energii do ogrzewania niż przeciętny dom.

Obraz, który zapamiętasz

Twój dom powinien działać jak termos. Zatrzymywać ciepło zimą i chłód latem. Jeśli jednak jest nieszczelny, energia ucieka przez dach, ściany i okna. Wtedy grzejemy mocniej, chłodzimy intensywniej, zużywamy więcej paliwa.

Każda dodatkowa porcja energii to także dodatkowa porcja CO₂ w atmosferze. Tymczasem wystarczy uszczelnić dom, by zatrzymać to, co naprawdę potrzebne.

Co możesz zrobić już dziś?

• Zmniejsz temperaturę w mieszkaniu o 1-2°C.
• Wyłącz ogrzewanie w pustych pomieszczeniach.
• Używaj energooszczędnych sprzętów i LED-ów.
• Rozważ termomodernizację – izolację, wymianę okien i drzwi, pompę ciepła.
• Korzystaj z zielonej energii, jeśli to możliwe.

To nie muszą być wielkie inwestycje, ale jeśli zrobi je milion osób, świat się ochłodzi.

🧩Puzzle klimatyczne🧩

🧩 Budownictwo 🧩 Działalność człowieka 🧩 Emisje dwutlenku węgla (CO₂) 🧩 Emisje z wylesiania i zmiany użytkowania gruntów (LULUCF) 🧩 Konsumpcja 🧩 Przemysł 🧩 Puzzle klimatyczne 🧩 Puzzle Ziemi 🧩 Rezerwuary węgla 🧩 Rolnictwo 🧩 Stężenie dwutlenku węgla CO₂ 🧩 Szara infrastruktura 🧩 Ślad człowieka 🧩 Transport 🧩 Urbanizacja 🧩 Wykorzystanie paliw kopalnych 🧩 Zegar klimatyczny 🧩

🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩🧩

Źródło:
Materiały prasowe wlaczoszczedzanie.pl
IPCC AR6 – Buildings Chapter
https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg3/chapter/chapter-9/
IEA – Buildings
https://www.iea.org/energy-system/buildings
GlobalABC.
https://globalabc.org/
Our World in Data
https://ourworldindata.org/co2-emissions#co2-emissions-by-sector

📩 Zapisz się na newsletter
Chcesz być na bieżąco z ekologicznymi treściami? Dołącz do newslettera i otrzymuj artykuły, poradniki oraz darmowe materiały do pobrania prosto na swoją skrzynkę. Dzięki nim łatwiej wprowadzisz ekologiczne zmiany w swoim życiu.

☕ Wesprzyj portal
Każdy artykuł to godziny pracy i poszukiwania rzetelnych informacji. Jeśli cenisz to, co robię, możesz postawić mi wirtualną kawę albo zostać Patronem na Patronite. Twoja pomoc daje mi siłę, by rozwijać portal, a dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła.