Pomimo wielu trudności rynek energetyki wiatrowej w Polsce rozwija się i nadal stanowi jedną z najważniejszych składowych w zakresie pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Transformacja energetyczna, która co do zasady ma wspomóc ogólnoświatową walkę z negatywnymi skutkami zmian klimatu, inicjuje zmianę w kierunku zrównoważonej gospodarki opartej na podnoszeniu efektywności energetycznej, oszczędzaniu energii i zwiększeniu udziału energii pozyskiwanej ze źródeł OZE. Z definicji więc, energia z wiatru często postrzegana jest jako energia zielona, ekologiczna i o minimalnym, negatywnym wpływie na środowisko. Jednak w ujęciu globalnym nie zawsze nią jest.
Każda inwestycja wiatrowa poprzedzona jest badaniami terenowymi i wykonaniem odpowiedniej analizy przyrodniczej, która warunkować może jej lokalizację i zakres działania, przede wszystkim w kontekście ograniczania potencjalnych kolizji ptaków i śmiertelności nietoperzy. Właśnie z uwagi na ryzyko kolizji, szczególnie niebezpieczne mogą być lokalizacje na obszarach migracji sezonowych lub w pobliżu siedlisk lęgowych gatunków rzadkich, zagrożonych czy wreszcie dużych gatunków ptaków drapieżnych lub innych podatnych na kolizje.
Jeśli w trakcie przed-inwestycyjnych badań przyrodniczych stwierdzone zostaną istotne zagrożenia jakie mogą generować turbiny wiatrowe, inwestycja może zostać w znacznym stopniu ograniczona, np. poprzez czasowe wyłączenia obejmujące najbardziej kolizyjne pory dnia czy roku. Z ekonomicznego punktu widzenia ograniczenia te mogą generować straty i często odbierane są negatywnie przez inwestorów, jednak trzeba pamiętać, że działania ograniczające negatywny wpływ na środowisko są kluczowe dla gospodarki zrównoważonej a w obliczu kryzysu bioróżnorodności są naszym obowiązkiem.
Dlatego wraz z rozwojem energetyki wiatrowej i rosnącą świadomością jej potencjalnego, niekorzystnego wpływu na ptaki i nietoperze, pojawiają się nowe rozwiązania, które mogą ten wpływ minimalizować. Jednym z takich narzędzi jest innowacyjny Bioseco Bird Protecion System gdańskiej firmy Bioseco. Urządzenie pozwalają na monitorowanie przestrzeni wokół turbiny w czasie rzeczywistym, detekcję zbliżających się ptaków i w razie potrzeby uruchamianie modułów płoszących bazujących na rozwiązaniach dźwiękowych i świetlnych czy w ostateczności zatrzymującego turbinę.
Firma współpracuje ściśle z ornitologami, chiropterologami i operatorami farm wiatrowych. Przez lata Bioseco udoskonaliło i zoptymalizowało innowacyjny i opłacalny system chroniący ptaki przed kolizjami z turbinami wiatrowymi.
mówi Adam Jaworski, CEO Bioseco
System dedykowany jest przede wszystkim dużym gatunkom ptaków, o rozpiętości skrzydeł powyżej 1,0 m. Instalowany jest na wysokości 10-15 metrów nad ziemią na turbinie wiatrowej. Zbudowany jest z 8 modułów kamer pozwalających na detekcję zbliżających się obiektów w zasięgu 360 stopni wokół turbiny. Odpowiednie algorytmy i moduły matematyczne klasyfikują między innymi, wielkość ptaka oraz jego odległość od turbiny. System rejestruje również wysokość i tor przemieszczania się ptaka co pozwala z kolei na oszacowanie potencjalnego ryzyka kolizji i uruchomienie odpowiednich modułów.
W chwili obecnej prowadzone prace modelowe związane są ze zwiększeniem zasięgu wykrywania do wartości 500 metrów dla ptaków o rozpiętości skrzydeł do 1,0 m. Od 2019 roku w ramach prac badawczo-rozwojowych realizowane były natomiast na farmach wiatrowych w północnej Polsce testy terenowe. Zebrane w tej sposób przez ornitologów dane pozwoliły na określenie skuteczności wykrywania ptaków klasyfikowanych wg rozpiętości skrzydeł w kolejnych przedziałach odległości od turbiny wiatrowej oraz ciągłe udoskonalanie algorytmów odpowiedzialnych za przetwarzanie danych i precyzyjną weryfikację rekordów.
Przeprowadzona walidacja umożliwiła podniesienie zasięgu detekcji systemu do około 180 m dla ptaków małych, o rozpiętości skrzydeł od 0,7 do 1 m; do 300 m dla ptaków średnich, o rozpiętości skrzydeł od 1,1 do 1,5 m oraz do około 500 m dla ptaków dużych o rozpiętości skrzydeł powyżej 1,5 m.
Przeprowadzone w 2020 roku testy terenowe, wykazały, że opracowany model cechuje również wysoka skuteczność detekcji ptaków znajdujących się w zasięgu działania systemu. Ogólna skuteczność wykrywania wynosiła 91,4%. Udział ten dla poszczególnych gatunków wahał się od 88,6% do 100% w rożnych odległościach od turbiny wiatrowej. Skuteczność wykrywania ptaków dużych wyniosła 94% w zasięgu 600 m. Tylko ok 4% stanowiły wykrycia fałszywe, czyli detekcja przez system obiektów, które nie będących ptakiem. To bardzo dobry wynik decydujący o skuteczności działania systemu BPS.
Wysoka skuteczność detekcji jaką charakteryzuje się obecnie system może pozwalać na ochronę ptaków przed kolizjami. Możliwość automatycznego wyłączania przez system turbin w odpowiedzi na detekcję ptaków w polu widzenia systemu może być alternatywą dla trwałych wyłączeń turbin (niejednokrotnie wymaganych przez zapisy Decyzji Środowiskowych). Jest to szczególnie istotne w przypadku gatunków wrażliwych lub uznawanych za kolizyjne lub w miejscach gdzie farmy wiatrowe zlokalizowane są na trasie intensywnych przelotów dobowych lub sezonowych.
Czasowe zatrzymanie turbiny jest ostatnim elementem w kaskadowym łańcuchu reakcji modułów i poprzedzone jest zawsze sygnałem dźwiękowym i świetlnym. System jest ciągle rozwijany a prowadzone aktualnie prace badawcze mają na celu dalsze podnoszenie skuteczności detekcji oraz testowanie modułów dźwiękowych i wizualnych które pozwoliłyby na płoszenie ptaków skutkujące bezpieczną zmianą kierunku lub wysokości lotu, tak aby uniknąć ryzyka kolizji.
źródło: materiały prasowe Bioseco
Odnawialne źródła energii – dodatkowe informacje:
bateria ze stałym elektrolitem, biogaz, biomasa, biometan, biopaliwo, biowodór, efektywność energetyczna, energetyka prosumencka, energetyka jądrowa, energetyka rozproszona, energia cieplna oceanu, energia geotermalna, energia prądów morskich pływów i falowania, energia słoneczna, energia wiatru, energia wodna, fuzja termojądrowa, klastry energii, kryzys energetyczny, magazyny energii, offshore, perowskit, prosument, prosument lokatorski, prosument zbiorowy, REPowerEU, Small Modular Reactor (SMR), spółdzielnie energetyczne (wspólnoty energetyczne), system net-billingu, transformacja energetyczna, wodór, ubóstwo energetyczne, zielona energia, zrównoważona energetyka
