Pomimo wielu trudności rynek energetyki wiatrowej w Polsce rozwija się i nadal stanowi jedną z najważniejszych składowych w zakresie pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Transformacja energetyczna, która co do zasady ma wspomóc ogólnoświatową walkę z negatywnymi skutkami zmian klimatu, inicjuje zmianę w kierunku zrównoważonej gospodarki opartej na podnoszeniu efektywności energetycznej, oszczędzaniu energii i zwiększeniu udziału energii pozyskiwanej ze źródeł OZE. Z definicji więc, energia z wiatru często postrzegana jest jako energia zielona, ekologiczna i o minimalnym, negatywnym wpływie na środowisko. Jednak w ujęciu globalnym nie zawsze nią jest.
Każda inwestycja wiatrowa poprzedzona jest badaniami terenowymi i wykonaniem odpowiedniej analizy przyrodniczej, która warunkować może jej lokalizację i zakres działania, przede wszystkim w kontekście ograniczania potencjalnych kolizji ptaków i śmiertelności nietoperzy. Właśnie z uwagi na ryzyko kolizji, szczególnie niebezpieczne mogą być lokalizacje na obszarach migracji sezonowych lub w pobliżu siedlisk lęgowych gatunków rzadkich, zagrożonych czy wreszcie dużych gatunków ptaków drapieżnych lub innych podatnych na kolizje.
Jeśli w trakcie przed-inwestycyjnych badań przyrodniczych stwierdzone zostaną istotne zagrożenia jakie mogą generować turbiny wiatrowe, inwestycja może zostać w znacznym stopniu ograniczona, np. poprzez czasowe wyłączenia obejmujące najbardziej kolizyjne pory dnia czy roku. Z ekonomicznego punktu widzenia ograniczenia te mogą generować straty i często odbierane są negatywnie przez inwestorów, jednak trzeba pamiętać, że działania ograniczające negatywny wpływ na środowisko są kluczowe dla gospodarki zrównoważonej a w obliczu kryzysu bioróżnorodności są naszym obowiązkiem.
Dlatego wraz z rozwojem energetyki wiatrowej i rosnącą świadomością jej potencjalnego, niekorzystnego wpływu na ptaki i nietoperze, pojawiają się nowe rozwiązania, które mogą ten wpływ minimalizować. Jednym z takich narzędzi jest innowacyjny Bioseco Bird Protecion System gdańskiej firmy Bioseco. Urządzenie pozwalają na monitorowanie przestrzeni wokół turbiny w czasie rzeczywistym, detekcję zbliżających się ptaków i w razie potrzeby uruchamianie modułów płoszących bazujących na rozwiązaniach dźwiękowych i świetlnych czy w ostateczności zatrzymującego turbinę.
Firma współpracuje ściśle z ornitologami, chiropterologami i operatorami farm wiatrowych. Przez lata Bioseco udoskonaliło i zoptymalizowało innowacyjny i opłacalny system chroniący ptaki przed kolizjami z turbinami wiatrowymi.
mówi Adam Jaworski, CEO Bioseco
System dedykowany jest przede wszystkim dużym gatunkom ptaków, o rozpiętości skrzydeł powyżej 1,0 m. Instalowany jest na wysokości 10-15 metrów nad ziemią na turbinie wiatrowej. Zbudowany jest z 8 modułów kamer pozwalających na detekcję zbliżających się obiektów w zasięgu 360 stopni wokół turbiny. Odpowiednie algorytmy i moduły matematyczne klasyfikują między innymi, wielkość ptaka oraz jego odległość od turbiny. System rejestruje również wysokość i tor przemieszczania się ptaka co pozwala z kolei na oszacowanie potencjalnego ryzyka kolizji i uruchomienie odpowiednich modułów.
W chwili obecnej prowadzone prace modelowe związane są ze zwiększeniem zasięgu wykrywania do wartości 500 metrów dla ptaków o rozpiętości skrzydeł do 1,0 m. Od 2019 roku w ramach prac badawczo-rozwojowych realizowane były natomiast na farmach wiatrowych w północnej Polsce testy terenowe. Zebrane w tej sposób przez ornitologów dane pozwoliły na określenie skuteczności wykrywania ptaków klasyfikowanych wg rozpiętości skrzydeł w kolejnych przedziałach odległości od turbiny wiatrowej oraz ciągłe udoskonalanie algorytmów odpowiedzialnych za przetwarzanie danych i precyzyjną weryfikację rekordów.
Przeprowadzona walidacja umożliwiła podniesienie zasięgu detekcji systemu do około 180 m dla ptaków małych, o rozpiętości skrzydeł od 0,7 do 1 m; do 300 m dla ptaków średnich, o rozpiętości skrzydeł od 1,1 do 1,5 m oraz do około 500 m dla ptaków dużych o rozpiętości skrzydeł powyżej 1,5 m.
Przeprowadzone w 2020 roku testy terenowe, wykazały, że opracowany model cechuje również wysoka skuteczność detekcji ptaków znajdujących się w zasięgu działania systemu. Ogólna skuteczność wykrywania wynosiła 91,4%. Udział ten dla poszczególnych gatunków wahał się od 88,6% do 100% w rożnych odległościach od turbiny wiatrowej. Skuteczność wykrywania ptaków dużych wyniosła 94% w zasięgu 600 m. Tylko ok 4% stanowiły wykrycia fałszywe, czyli detekcja przez system obiektów, które nie będących ptakiem. To bardzo dobry wynik decydujący o skuteczności działania systemu BPS.
Wysoka skuteczność detekcji jaką charakteryzuje się obecnie system może pozwalać na ochronę ptaków przed kolizjami. Możliwość automatycznego wyłączania przez system turbin w odpowiedzi na detekcję ptaków w polu widzenia systemu może być alternatywą dla trwałych wyłączeń turbin (niejednokrotnie wymaganych przez zapisy Decyzji Środowiskowych). Jest to szczególnie istotne w przypadku gatunków wrażliwych lub uznawanych za kolizyjne lub w miejscach gdzie farmy wiatrowe zlokalizowane są na trasie intensywnych przelotów dobowych lub sezonowych.
Czasowe zatrzymanie turbiny jest ostatnim elementem w kaskadowym łańcuchu reakcji modułów i poprzedzone jest zawsze sygnałem dźwiękowym i świetlnym. System jest ciągle rozwijany a prowadzone aktualnie prace badawcze mają na celu dalsze podnoszenie skuteczności detekcji oraz testowanie modułów dźwiękowych i wizualnych które pozwoliłyby na płoszenie ptaków skutkujące bezpieczną zmianą kierunku lub wysokości lotu, tak aby uniknąć ryzyka kolizji.
źródło: materiały prasowe Bioseco
Odnawialne źródła energii – dodatkowe informacje:
biogaz, biometan, biopaliwo, efektywność energetyczna, energetyka prosumencka, energetyka jądrowa, energetyka rozproszona, energia cieplna oceanu, energia geotermalna, energia prądów morskich pływów i falowania, energia słoneczna, energia wiatru, energia wodna, fuzja termojądrowa, kryzys energetyczny, offshore, perowskit, prosument, REPowerEU, Small Modular Reactor (SMR), spółdzielnie energetyczne (wspólnoty energetyczne), system net-billingu, transformacja energetyczna, wodór, ubóstwo energetyczne, zielona energia, zrównoważona energetyka
