Naukowcy sprawdzili, jak rysie radzą sobie w krajobrazie Europy, który jest m.in. mocno przekształcony przez człowieka i pofragmentowany. Okazuje się, że o perspektywach przetrwania gatunku decydować może kombinacja dostępności środowisk i oddziaływania człowieka. Ma to ogromne znaczenie dla ich ochrony – podkreślają autorzy badania, m.in. z Polski.
Zasięg występowania rysia w Europie jest mocno pofragmentowany, co jest związane głównie z dostępnością kluczowych dla tych dużych drapieżników środowisk. Zdominowany przez człowieka kontynent europejski oferuje środowiska o bardzo zróżnicowanym poziomie przekształceń antropogenicznych. Strategia użytkowania terenu i dostępnych siedlisk przez rysie może być czynnikiem istotnym dla ich przetrwania w środowisku przekształconym przez człowieka. Szczególne ważne mogą być środowiska zapewniające rysiom osłonę, ale również możliwość zdobywania pokarmu, takie jak lasy i obszary o urozmaiconej rzeźbie terenu.
Międzynarodowy zespół badaczy, w którym uczestniczyli naukowcy z Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży i Instytutu Ochrony Przyrody w Krakowie, postanowił zbadać strategię użytkowania środowiska przez rysie w obrębie poszczególnych areałów osobniczych, oraz pod względem ich usytuowania w krajobrazie, w obszarach o różnym stopniu przekształcenia przez człowieka.
Do analiz wykorzystano dane z badań telemetrycznych 434 osobników rysia z 7 europejskich populacji, od gór Jura w Szwajcarii i Bałkanów po Skandynawię i kraje bałtyckie, bytujących na terenie 13 krajów. Wyniki analiz ukazały się właśnie w czasopiśmie naukowym „Landscape Ecology”.
Odkryliśmy, że wraz ze wzrostem stopnia przekształcenia krajobrazu wzrasta intensywność użytkowania przez rysie środowisk zapewniających osłonę i ukrycie, takich jak lasy i obszary o urozmaiconej rzeźbie terenu. Ma to miejsce zarówno wewnątrz terytoriów osobniczych jak i w skali ulokowania terytoriów w krajobrazie. Lasy są najsilniej preferowane na terenach o najmniejszym stopniu pokrycia roślinnością drzewiastą. Taka strategia pozwala na unikanie przez te duże drapieżniki kontaktu z człowiekiem.
informuje prof. Rafał Kowalczyk z Instytutu Biologii Ssaków Pan w Białowieży, współautor artykułu
Co więcej, dostępność lasów umożliwia rysiom zasiedlanie krajobrazu bardziej przekształconego przez człowieka. Presja człowieka i dostępność środowisk osłonowych wpływają również na czasowe użytkowanie siedlisk przez rysie. Te duże koty zwiększają wykorzystanie środowisk zapewniających osłonę i zmniejszają wykorzystanie obszarów zmodyfikowanych przez człowieka w okresach wysokiego ryzyka kontaktu z człowiekiem (w ciągu dnia) oraz zwiększonego zagrożenia dla młodych (okres pierwszych trzech miesięcy ich życia.
Nasze badania wskazują na niezwykłą zdolność adaptacyjną rysia do presji człowieka i podkreślają znaczenie siedlisk osłonowych w różnej skali przestrzennej dla współistnienia dużych drapieżników i ludzi w zmodyfikowanym krajobrazie Europy. Podkreślamy, że struktura krajobrazu w dużym stopniu determinuje w jaki sposób duże drapieżniki mogą przystosować się do presji człowieka, a tym samym odgrywa ważną rolę w kształtowaniu rozmieszczenia i użytkowania środowisk przez te duże drapieżniki. To co ważne, nie sama presja człowieka, ale kombinacja dostępności środowisk i oddziaływania człowieka decyduje o tym, czy duże drapieżniki mogą powracać i przetrwać na obszarach Europy zdominowanych przez ludzi. Ma to ogromne znaczenie dla ich ochrony.
podkreśla prof. Krzysztof Schmidt z Instytutu Biologii Ssaków PAN
Opublikowany artykuł to kolejna praca naukowa na temat rysi na bazie danych pochodzących od dużej liczby osobników z wielu obszarów Europy. Takie analizy pozwalają poznawać uniwersalne wzorce i czynniki wpływające na ekologię rysi, co nie zawsze jest możliwe do zbadania na poziomie poszczególnych populacji bytujących w specyficznych lokalnych warunkach.
Planujemy publikację kolejnych artykułów naukowych w ramach sieci naukowej Eurolynx, zrzeszającej badaczy rysi z całej Europy, gromadzących dane na temat tych dużych drapieżników.
podsumowuje prof. Kowalczyk
źródło: naukawpolsce.pap.pl
🤝Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
📩 Zapisz się na newsletter i otrzymuj ekowiadomości prosto na swoją skrzynkę!
Subskrypcja daje Ci także dostęp do specjalnego działu na portalu 🌐, gdzie znajdziesz darmowe materiały do pobrania: 📘 poradniki, 📋 przewodniki, 📂 praktyczne zestawienia, ✏️ wzory, 📄 karty pracy, ✅ checklisty i ściągi. Wszystko, czego potrzebujesz, aby skutecznie wprowadzać ekologiczne zmiany w swoim życiu 🌱.
☕ Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc…..
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres:
✉️ informacje@wlaczoszczedzanie.pl
🔍Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
