Dziś obchodzimy Światowy Dzień Konsumenta. Dokładnie 59 lat temu 15 marca 1962 roku prezydent USA John F. Kennedy ogłosił 4 podstawowe prawa konsumenckie do: informacji, wyboru, bezpieczeństwa i reprezentacji. W tym roku ŚDK będziemy obchodzić w UOKiK przez cały tydzień pod hasłem „Surfuję, sprawdzam, kupuję. Bezpieczny konsument w sieci”.
To święto każdego z nas, bo wszyscy jesteśmy konsumentami. Codziennie zawieramy mniejsze lub większe umowy zakupu. Taką umową jest np. zakup biletu, płatność za zamówienie z e-sklepu, kupno żywności, kawy czy sprzętu RTV i AGD. Chcemy w szczególny sposób przypomnieć o prawach osób kupujących i inwestujących przez internet. W związku z postępem technologicznym, a także pandemią koronawirusa, coraz więcej transakcji zawieranych jest w internecie, tj. na odległość. Niestety, wykorzystują to również oszuści. Dlatego przez cały tydzień będziemy pokazywać, jakie pułapki i zagrożenia czyhają na konsumentów w internecie i radzić, jak je omijać. Surfuję, sprawdzam i bezpiecznie kupuję – niech to będzie motto każdego z nas.
mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK
UOKiK wspólnie z organizacjami konsumenckimi przygotował w tym tygodniu wiele atrakcji:
- symulator zagrożeń czyhających na konsumentów w sieci: konsument.edu.pl
- lekcje w szkołach
- wideoczaty z ekspertami na Facebooku @Światowy Dzień Konsumenta, podczas których każdy może bezpłatnie otrzymać porady,
- webinar dla rzeczników konsumentów.
Przez cały tydzień warto śledzić też Twittera @UOKiKgovPL – codziennie znajdziecie tam garść rad, jak bezpiecznie kupować i inwestować przez internet.
Sprawdź, czy wpadniesz w internetowe pułapki
Oferta błyskawicznego zarobku, superpromocja, zbiórka na szczytny cel? Uważaj, za takimi ogłoszeniami w mediach społecznościowych mogą kryć się oszuści, chcący wyłudzić twoje pieniądze lub dane osobowe. Fundacja ProPublika – w ramach sfinansowanego przez UOKiK projektu „Konsument cyberbezpieczny – aktywna edukacja” – przygotowała symulator zagrożeń czyhających na konsumentów w sieci.
Wejdź na konsument.edu.pl i sprawdź, jakich sytuacji lepiej unikać i jakie triki stosują oszuści.
Strona przypomina portal społecznościowy, na którym pośród normalnych postów pojawiają się oferty-pułapki. Kryją się za nimi potencjalne niebezpieczne sytuacje, np. oszustwo zakupowe, wyłudzenie kodu BLIK, kradzież tożsamości, piramida finansowa. Z podobnymi każdy z nas może spotkać się w sieci.
Na symulatorze w bezpieczny sposób – przechodząc całą procedurę: wybór towaru, konwersację z czatbotem, ustalanie szczegółów płatności i dostawy, wypełnianie formularzy – internauta może się przekonać, gdzie kryją się potencjalne zagrożenia, kiedy powinna się zapalić czerwona lampka i czym taka transakcja może się skończyć. Każda sytuacja zawiera podsumowanie, gdzie użytkownik poznaje konsekwencje lekkomyślnych decyzji, dowiaduje się, co sprawdzić, aby nie paść ofiarą oszustwa i gdzie się zwrócić, jeśli do tego dojdzie.
Lekcje w szkołach
Chociaż do korzystania z symulatora i nauki przez zabawę zachęcamy każdego, to powstał on jako narzędzie edukacyjne dla uczniów i może być wykorzystywany podczas lekcji w szkołach.
Platforma konsument.edu.pl jest zbudowana jak prawdziwa społecznościowa sieć i zapewniam, że kiedy będziecie Państwo po niej wędrować dosłownie za moment zapomnicie, że jest to platforma edukacyjna, bo taki jest jej cel. Mnie się to przytrafiło kilka razy. Na tej platformie możemy znaleźć opracowane szczegółowo pułapki, jakie czyhają na nas w internecie. Są to np. sytuacje związane z Black Friday, jakieś promocyjne zakupy, która kuszą nas stąd i owąd, jak zarobić bezpiecznie bez wychodzenia z domu. Wszystko w taki realny, prawdziwy sposób. Platforma jest przygotowana szczególnie dla uczniów starszych, ale starsze klasy szkoły podstawowej również znajdą tam wiele przydatnych materiałów. Szczególnie dokładnie i drobiazgowo zostały przygotowane materiały dla nauczycieli. Myślę, że dzięki temu, że będziemy edukować naszą młodzież, będziemy także edukować ich rodziców i ludzi dorosłych, bo powiem szczerze, że na tej stronie sama znalazłam wiele przydatnych informacji. Bardzo polecam pracę na tej platformie.
mówi Jolanta Okuniewska, nauczycielka ze Szkoły Podstawowej nr 13 w Olsztynie, Honorowy Profesor Oświaty, finalistka wielu prestiżowych nagród polskich i międzynarodowych, m.in. Nauczyciel Roku czy Global Teacher Prize, która w swojej pracy z uczniami wykorzystuje nowe technologie
Specjalnie dla nauczycieli, edukatorów i rzeczników konsumentów Fundacja ProPublika przygotowała scenariusze zajęć z wykorzystaniem symulatora oraz tutorial (są dostępne na stronie konsument.edu.pl).
Już dzisiaj pierwsza taka lekcja odbędzie się w Zespole Szkół nr 2 im. Stanisława Staszica w Szamotułach. Wezmą w niej udział Prezes UOKiK Tomasz Chróstny oraz Anna Sobol, rzecznik konsumentów w Szamotułach.
Natomiast na piątek 19 marca zaplanowany jest webinar dla rzeczników konsumentów. Rafał Lew-Starowicz – ekspert w zakresie innowacji w edukacji, m.in. członek Zespołu Edukacji Medialnej przy Komitecie Nauk Pedagogicznych PAN oraz Grupy Roboczej KE ds. rozwoju umiejętności i kompetencji cyfrowych – podzieli się refleksjami na temat narzędzi i metod przydatnych w nowoczesnej edukacji konsumenckiej. Zaprezentuje także, jak korzystać z symulatora.
Porady
W ramach Światowego Tygodnia Konsumenta UOKiK uruchomił dodatkowe porady prawne online. Będzie to okazja, żeby poznać twarze tych, którzy na co dzień służą pomocą w trudnych sprawach konsumenckich. Zachęca do zadawania pytań, zgłaszania problemów, a także posłuchania dyskusji o najciekawszych przypadkach, jakie są zgłaszane oraz sposoby ich rozwiązania.
Od 15 do 19 marca na profilu Światowego Dnia Konsumenta na Facebooku do dyspozycji będą eksperci z:
- Europejskiego Centrum Konsumenckiego działającego przy UOKiK (sprawy transgraniczne),
- Punktu kontaktowego UOKiK, który udziela informacji dotyczących postępowań polubownych (ADR),
- Fundacji Konsumentów prowadzącej finansowaną przez UOKiK infolinię konsumencką,
- Stowarzyszenia Aquila udzielającego finansowanych przez UOKiK porad mailowych.
Wszystkie te instytucje i organizacje świadczą konsumentom porady telefoniczne lub mailowe przez cały rok. Kontakty, pod którymi są dostępne na co dzień, podany jest na końcu komunikatu. Oprócz tego z prośbą o pomoc można się zwrócić do powiatowych lub miejskich rzeczników konsumentów oraz wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej.
Twitter – porady o bezpieczeństwie w sieci
UOKiK zachęca również do śledzenia przez cały tydzień konta na Twitterze: @UOKiKgovPL. Będzie tam ostrzegać przed pułapkami czyhającymi na konsumentów w sieci oraz radzić, jak je omijać i bezpiecznie kupować, płacić czy inwestować przez internet. Na każdy dzień przygotowano inny temat:
- 16 marca – systemy typu piramida
- 17 marca – inne alternatywne inwestycje finansowe
- 18 marca – płatności internetowe
- 19 marca – zakupy w sieci
Pomoc dla konsumentów:
Tel. 801 440 220 lub 22 290 89 16 – infolinia konsumencka
E-mail: porady@dlakonsumentow.pl
Rzecznicy konsumentów – w Twoim mieście lub powiecie
Wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej
Europejskie Centrum Konsumenckie: 22 55 60 600 – w sprawach transgranicznych
Punkt kontaktowy UOKiK ds. postępowań ADR: 22 55 60 332, e-mail: kontakt.adr@uokik.gov.pl
źródło i dodatkowe informacje: UOKiK
