Konferencja Sztokholmska obradowała w 1972 pod hasłem: Mamy tylko jedną ziemię. Podczas tej konferencji ochrona środowiska podniesiona została do rangi podstawowej funkcji państwa, pojawił się również termin polityka ochrony środowiska. Konferencja wskazała na konieczność powołania wyspecjalizowanej agencji przy ONZ zajmującej się zagadnieniami ochrony środowiska. W ten sposób powstał UNEP.

Corocznie 5 czerwca obchodzony jest Światowy Dzień Ochrony Środowiska Naturalnego, zwany też jako Światowy Dzień Środowiska (World Environment Day WED. Dzień ten został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ na Konferencji Sztokholmskiej i obchodzony jest dla przypomnienia głównych haseł konferencji dotyczących zgodności rozwoju cywilizacji z rozwojem ekologicznym otaczającego świata. K

Deklaracja Sztokholmska

Deklaracja Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Środowiska Człowieka (Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment), zwana Deklaracją Sztokholmską, została przyjęta 16 czerwca 1972 roku na 21. posiedzeniu plenarnym, jako pierwszy dokument międzynarodowego prawa ochrony środowiska uznający prawo do zdrowego środowiska.

Uchwała Konferencji Sztokholmskiej z dnia 14.6.1972 roku, dotycząca naturalnego środowiska człowieka.
Tekst Deklaracji:

Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie naturalnego środowiska człowieka, po spotkaniu w Sztokholmie w dniach 5-14 czerwca 1972 roku i po rozpatrzeniu potrzeby wspólnego spojrzenia i wspólnych zasad, które zainspirowałyby ludzkość do ochrony i popierania warunków naturalnego środowiska człowieka proklamuje:

Zasady

Konferencja wyraża wspólne przekonanie, że:

1. Człowiek ma podstawowe prawo do wolności, równości i odpowiednich warunków życia w środowisku umożliwiającym godne życie i dobrostan. Człowiek ponosi poważną odpowiedzialność za ochronę i poprawę środowiska naturalnego dla obecnych i przyszłych pokoleń. W związku z tym polityka popierająca lub utrwalająca apartheid, segregację rasową, dyskryminację, ucisk kolonialny lub inny oraz obcą dominację zasługuje na potępienie i musi być wyeliminowana.

2. Zasoby naturalne ziemi, obejmujące powietrze, wodę, glebę, florę i faunę, a zwłaszcza reprezentatywne przykłady naturalnych ekosystemów, muszą być chronione dla dobra obecnych i przyszłych pokoleń poprzez staranne planowanie lub odpowiednie zarządzanie.

3. Należy utrzymać zdolność Ziemi do produkowania istotnych dla życia i wciąż odnawianych zasobów, a tam gdzie to możliwe, należy przywrócić ją lub ulepszyć.

4. Na człowieku spoczywa szczególna odpowiedzialność za ochronę i mądre zarządzanie siedliskami dzikiej przyrody, które są obecnie poważnie zagrożone przez kombinację niekorzystnych czynników. Dlatego ochrona przyrody, w tym dzikiej przyrody, musi mieć istotne znaczenie w planowaniu rozwoju gospodarczego.

5. Nieodnawialne zasoby Ziemi należy wykorzystywać w taki sposób, aby zapobiec niebezpieczeństwu ich przyszłego wyczerpania i aby korzyści z takiego wykorzystania były wspólne dla całej ludzkości.

6. Należy powstrzymać uwalnianie substancji toksycznych lub innych substancji oraz wydzielanie ciepła w takich ilościach lub stężeniach, które przekraczają zdolność środowiska do unieszkodliwienia ich i regeneracji, aby zapobiec wyrządzeniu poważnych lub nieodwracalnych szkód w ekosystemach. Należy wspierać walkę z zanieczyszczeniami.

7. Państwa powinny podjąć wszelkie możliwe kroki, aby zapobiec zanieczyszczeniu mórz przez substancje mogące zagrozić ludzkiemu zdrowiu, żywym zasobom i życiu morskiemu, szkodzić infrastrukturze lub zakłócać inne zgodne z prawem sposoby korzystania z morza.

8. Rozwój gospodarczy i społeczny ma istotne znaczenie dla zapewnienia odpowiedniego środowiska życia i pracy człowiekowi oraz dla stworzenia warunków na Ziemi, które są niezbędne dla poprawy jakości życia.

9. Niedobory środowiska spowodowane warunkami niedorozwoju i klęskami żywiołowymi stwarzają poważne problemy, którym można zaradzić przez przyśpieszony rozwój, transfer znacznych ilości środków finansowych i technologicznych jako pomocy będącej uzupełnieniem własnych wysiłków krajów rozwijających się oraz takiej doraźnej pomocy, jaka może być potrzebna.

10. Dla krajów rozwijających się stabilność cen i odpowiednie zyski z podstawowych towarów i surowców są niezbędne w zarządzaniu środowiskiem, należy przy tym brać pod uwagę zarówno czynniki ekonomiczne jak i procesy ekologiczne.

11. Polityka w dziedzinie ochrony środowiska naturalnego prowadzona przez każde państwo musi zwiększać a nie osłabiać obecny lub przyszły potencjał krajów rozwijających się, nie powinna wpływać na nie negatywnie, ani też nie powinna utrudniać ich rozwoju. Trzeba, aby państwa i organizacje międzynarodowe podjęły odpowiednie kroki dla osiągnięcia porozumienia w sprawie sprostania ewentualnym konsekwencjom ekonomicznym w skali narodowej i międzynarodowej, wynikającym z zastosowania środków w dziedzinie ochrony środowiska.

12. Należy udostępnić zasoby w celu ochrony i poprawy środowiska, biorąc pod uwagę okoliczności i szczególne wymagania krajów rozwijających się oraz wszelkie koszty, które mogą wynikać z włączania przez te kraje ochrony środowiska do planowania rozwojowego, jak również trzeba udostępnić tym krajom, jeśli poproszą o to, dodatkową międzynarodową pomoc techniczną i finansową w tej dziedzinie.

13. W celu osiągnięcia bardziej racjonalnego zarządzania zasobami, a tym samym poprawy stanu środowiska, państwa powinny przyjąć zintegrowane i skoordynowane podejścia do planowanego rozwojowego, tak aby rozwój był zgodny z potrzebą ochrony i poprawy naturalnego środowiska dla dobra ludzkości.

14. Racjonalne planowanie stanowi istotne narzędzie do godzenia wszelkich konfliktów pomiędzy potrzebami rozwoju a potrzebami ochrony i poprawy stanu środowiska.

15. Trzeba odpowiednio planować osiedla i miasta aby unikać ich niekorzystnego wpływu na środowisko i uzyskać dla wszystkich maksymalne korzyści społeczne, gospodarcze i środowiskowe W związku z tym należy zaniechać wszelki projekty podporządkowane dominacji kolonialnej i rasowej.

16. Polityka demograficzna, zgodna z podstawowymi prawami człowieka i uznana przez zainteresowane rządy, powinna być zastosowana w tych regionach, w których tempo wzrostu populacji lub nadmierne zagęszczenie ludności mogą mieć ujemny wpływ na środowisko naturalne i utrudniać rozwój.

17. Należy powierzyć odpowiednim krajowym instytucjom zadania związane z planowaniem, zarządzaniem i kontrolowaniem zasobów środowiskowych w celu poprawy jakości środowiska.

18. Wiedza i technologia, jeśli chodzi o ich udział w rozwoju ekonomicznym i socjalnym, muszą być podporządkowane odpowiednim badaniom, które zapobiegałyby zagrożeniu środowiska lub rozwiązaniu problemów środowiskowych, bądź też problemów mających znaczenie dla wspólnego dobra ludzkości.

19.Edukacja w kwestiach środowiskowych, skierowana zarówno do młodszego pokolenia, jak i dorosłych, z należytym uwzględnieniem osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, jest niezbędna w celu poszerzenia podstaw świadomej opinii i odpowiedzialnego postępowania jednostek, przedsiębiorstw i społeczności w zakresie ochrony i poprawy środowiska w jego pełnych ludzkich wymiarach. Istotne jest także, aby środki masowego przekazu nie przyczyniały się do degradacji środowiska, a wręcz przeciwnie, rozpowszechniały informacje o charakterze edukacyjnym o konieczności projektowania i ulepszania środowiska, aby umożliwić rozwój pod każdym względem.

20. We wszystkich krajach, zwłaszcza w krajach rozwijających się, należy promować badania naukowe i rozwój w kontekście problemów środowiskowych, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych. W związku z tym należy wspierać i wspomagać swobodny obieg aktualnych informacji naukowych i doświadczeń naukowych , aby ułatwić rozwiązywanie problemów środowiskowych. Technologie środowiskowe powinny być udostępniane krajom rozwijającym się na warunkach które zachęcałby do ich szerokiego rozpowszechnienia, bez stanowienia ciężaru gospodarczego dla tych krajów

21. Państwa mają, w zgodzie z Kartą NZ i z zasadami prawa międzynarodowego, suwerenne prawo do wykorzystywania swych zasobów przy prowadzeniu własnej polityki w dziedzinie ochrony środowiska, jak również ponoszą odpowiedzialność za zapewnienie, iż działalność prowadzonych w zakresie ich jurysdykcji lub kontroli nie wyrządzi szkody innym państwom lub obszarom znajdującym się poza granicami narodowej jurysdykcji.

22. Państwa powinny współpracować w celu dalszego rozwoju prawa międzynarodowego dotyczącego odpowiedzialności i odszkodowań dla ofiar zanieczyszczeń i innych szkód środowiskowych wywoływanych działalnością w ramach jurysdykcji lub kontroli danego państwa na obszarach znajdujących się poza jego jurysdykcją.

23. Bez uprzedzania ogólnych zasad, które mogą być uzgodnione przez społeczność międzynarodową, lub kryteriów i minimalnych wymogów, które powinny być określane na poziomie krajowym, istotne będzie we wszelkich przypadkach rozpatrzenie systemów wartości przeważających w każdym kraju oraz zakresu ich stosowania standardów, które dotyczą krajów najbardziej rozwiniętych, lecz które mogą być nieodpowiednie i powodować niepożądane społeczne koszty dla krajów rozwijających się.

24. Sprawy międzynarodowe dotyczące ochrony i poprawy stanu środowiska powinny być rozpatrywane w duchu współpracy przez wszystkie kraje, duże i małe, na równych zasadach.. Współpraca poprzez wielostronne lub dwustronne porozumienia lub inne odpowiednie środki ma istotne znaczenie w zapobieganiu, eliminowaniu lub redukowaniu ujemnych skutków dla środowiska, wynikających z działalności prowadzonej we wszystkich dziedzinach, przy czym współpraca ta powinna brać pod uwagę suwerenność i interesy wszystkich państw.

25. Państwa powinny zapewniać organizacjom międzynarodowym odbywanie skoordynowanej, skutecznej i dynamicznej roli w ochronie i poprawie środowiska.

26. Należy oszczędzić człowiekowi i jego otoczeniu skutków broni nuklearnej i wszelkich innych środków masowej zagłady. Państwa muszą dążyć do szybkiego osiągnięcia porozumienia, przy pomocy odpowiednich organów międzynarodowych, w sprawie wyeliminowania i całkowitego zniszczenia takiej broni.

źródło: materiały prasowe
Konferencja sztokholmska ONZ, autorzy, licencja CC BY SA 3.0
Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment, licencja CC BY SA 3.0, public domain
Deklaracja Sztokholmska, wolfpunk.most.org.pl

📩 Zapisz się na newsletter
Chcesz być na bieżąco z ekologicznymi treściami? Dołącz do newslettera i otrzymuj artykuły, poradniki oraz darmowe materiały do pobrania prosto na swoją skrzynkę. Dzięki nim łatwiej wprowadzisz ekologiczne zmiany w swoim życiu.

☕ Wesprzyj portal
Każdy artykuł to godziny pracy i poszukiwania rzetelnych informacji. Jeśli cenisz to, co robię, możesz postawić mi wirtualną kawę albo zostać Patronem na Patronite. Twoja pomoc daje mi siłę, by rozwijać portal, a dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła.