Stosowana zimą sól drogowa negatywnie wpływa na zooplankton, uniemożliwiając mu wiosenny sukces wylęgowy – wykazuje ekohydrolog z PAN dr Sebastian Szklarek. Mniej zooplanktonu wpływa na zachwianie się równowagi fitoplanktonu i tym samym m.in. na większy zakwit sinic.
Naukowiec z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii PAN w Łodzi pod lupę wziął dwa powszechne gatunki zooplanktonu: Daphnia magna i Thamnocephalus platyurus. Zooplankton to maleńkie organizmy zwierzęce unoszące się pod powierzchnią wody w zbiornikach wodnych, które kontrolują ilość fitoplanktonu, czyli mikroskopijnych organizmów roślinnych występujących w wodzie, w tym m.in. sinice.
Jeśli z jakiegoś powodu zooplankton gorzej się rozwija albo jest go mniej, wówczas może dochodzić do częstszych lub silniejszych zakwitów sinic.
tłumaczy popularyzator nauki o wodzie i założyciel bloga „Świat wody”
Jednym z takich powodów może być nadmierne zasolenie akwenu m.in. z powodu soli drogowej (w postaci chlorku sodu NaCl).
Sól drogowa spływa do lokalnych wód słodkich, wpływając następnie na cały ekosystem przez cały rok. Zbiorniki położone przy mniejszych rzekach, zasilanych spływem z opadów czy roztopów (kanalizacja deszczowa), w mniejszym lub większym stopniu rozcieńczą tę sól po zimie. Natomiast jeśli mamy zbiorniki zasilane tylko spływem z parkingów czy dróg, nadmierne zasolenie utrzymuje się tam zdecydowanie dłużej, dodatkowo kumulując się przez lata.
mówił Szklarek
W swoich badaniach naukowiec przeanalizował, jak zasolenie zbiornika wodnego, spowodowane spływem soli drogowej, może wpływać na wiosenne przebudzanie się zooplanktonu i jego wiosenny wylęg.
Mówiąc w skrócie, wpływ ten jest negatywny, choć różne gatunki inaczej reagują. Znany ze stosowania jako pokarm w akwariach gatunek Daphnia magna (rozwietlika) – efektywny zjadacz fitoplanktonu – wyczuwając wiosenne warunki zaczął się wylęgać, ale z powodu zasolenia wody proces się zatrzymał. Przypuszczam, że albo ta sól przenika do środka jaj, albo – gdy one się już lekko otwierają – dostaje się przez otwory do zarodka, który umiera. Daphnia magna nie ma więc wykształconego mechanizmu, który by ostrzegał przed nadmiernym zasoleniem i kazał przeczekać te niedogodne warunki.
wskazuje Szklarek
Drugi badany gatunek – Thamnocephalus platyurus – zachował się nieco inaczej. Przy wysokim zasoleniu, jaja się po prostu nie wylęgały. Prawdopodobnie mają więc w sobie mechanizm ostrzegania i przeczekania, ponieważ po przepłukaniu czystą wodą jaja tego gatunku wylęgły się.
Wybrane przeze mnie dwa gatunki zooplanktonu są takimi modelowymi organizmami, które można traktować jako wskaźnikowe. Dlatego też można powiedzieć, że zasolenie zbiornika solą drogową negatywnie wpływa na wiosenny sukces wylęgowy zooplanktonu, a to z kolei będzie powodować gorszą filtrację wody, przyrost fitoplanktonu i większe zakwity, w tym sinic.
podkreśla Szklarek
Wyniki jego badań opublikowano w czasopiśmie „Ecohydrology & Hydrobiology”. Zostały one przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych. Sebastian Szklarek planuje przeprowadzić je również w warunkach środowiskowych.
Powyższy temat wpisuje się w szersze zainteresowania badawcze dra Sebastiana Szklarka, obejmujące wpływ wzrostu zasolenia wodnych ekosystemów słodkowodnych.
Katastrofa na Odrze pokazała wyraźnie, do czego może prowadzić wieloletnie zasalanie wód. Dlatego musimy badać te długofalowe zależności na cały ekosystem, aby móc przewidywać kierunki, w jakich ten problem może się rozwijać.
zauważa badacz
Szklarek przypomina, że stosowana zimą sól drogowa (w postaci chlorku sodu NaCl) to wciąż najtańszy, najbardziej dostępny i skuteczny środek.
Alternatywy są, choć są droższe. Warto jednak zadać sobie pytanie o wieloletnie koszty środowiskowe – gdyby w cenie produktu zawierała się utracona na skutek zanieczyszczenia wartość środowiska, to stosowanie obecnie droższych alternatyw nie byłoby już takie drogie.
podsumowuje ekohydrolog
źródło: naukawpolsce.pap.pl, Agnieszka Kliks-Pudlik
📩 Zapisz się na newsletter
Chcesz być na bieżąco z ekologicznymi treściami? Dołącz do newslettera i otrzymuj artykuły, poradniki oraz darmowe materiały do pobrania prosto na swoją skrzynkę. Dzięki nim łatwiej wprowadzisz ekologiczne zmiany w swoim życiu.
☕ Wesprzyj portal
Każdy artykuł to godziny pracy i poszukiwania rzetelnych informacji. Jeśli cenisz to, co robię, możesz postawić mi wirtualną kawę albo zostać Patronem na Patronite. Twoja pomoc daje mi siłę, by rozwijać portal, a dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła.
