Jak chronić siebie i dziecko przed zanieczyszczonym powietrzem
- Sprawdzaj jakość powietrza: Sprawdzaj poziom zanieczyszczeń środowiska na interaktywnych mapach pogody, zanieczyszczenia środowiska, powietrza, wody, gleby, w Polsce i na świecie. Można również zainstalować na telefon specjalne aplikacje pomagające monitorować jakość powietrza.
- Staraj się oddychać przez nos: Nos to naturalny filtr powietrza. Zachęcaj dziecko, aby oddychało przez nos.
- Częściej pij napoje: Część zanieczyszczeń przyklei się do wilgotnych ścianek gardła zamiast trafić do płuc.
- Pozostań w domu gdy stężenie zanieczyszczeń powietrza jest szczególnie wysokie: Ogranicz wyjścia na zewnątrz do koniecznego minimum.
- Wyjeżdżaj za miasto: Nawet która przerwa od wdychania zanieczyszczonego powietrza ma pozytywny wpływ na zdrowie.
- Unikaj podróżowania samochodem w godzinach szczytu: Jadąc samochodem wybieraj mniej ruchliwe trasy, zamknij okna w samochodzie a wentylacje ustaw na obieg zamknięty. Używaj w samochodzie sprawnego filtru HEP.
- Uprawiając aktywność fizyczną unikaj ruchliwych ulic: Poruszaj się jak najdalej od krawężnika, bo największe stężenie zanieczyszczeń jest bezpośrednio w pobliżu jezdni.
- Jeżeli okna mieszkania wychodzą na ulicę, w godzinach szczytu trzymaj je zamknięte
- Urządź sypialnie, pokój dziecka w pomieszczeniu, którego okna nie wychodzą na ruchliwą ulicę
- Zadbaj o odpowiednią dietę: Naukowcy coraz częściej informują, że przed skutkami wdychania szkodliwych substancji zawartych w smogu może nas uchronić odpowiednia dieta. Niektóre składniki, które znajdziemy w pożywieniu czynią organizm odporniejszym.
- Kwasy omega-3 zmniejszają efekty działania zanieczyszczonego powietrza na organizm, zwłaszcza na układ krwionośny. Przyjmowanie kwasu omega-3 (w postaci 2 g oleju rybnego dziennie) zmniejsza HRV powiązany z PM2,5 o 54%, a także niweluje skutki stresu oksydacyjnego, czyli zaburzenia naturalnej w organizmie równowagi między wolnymi rodnikami a antyoksydantami. Kwasy omega-3 znajdują się, oprócz oleju rybnego, w orzechach, migdałach, maśle, oleju rzepakowym, nasionach lnu i pestkach dyni.
- Takie same właściwości mają również witaminy B6 i B12. Źródłem witaminy B6 są: kasza gryczana, kurczak, indyk, papryka czerwona i ziemniaki, natomiast witamina B12 znajduje się w: mięsie, rybach, mleku, jajkach, wędlinach, serach.
- Będące składnikiem smogu pyły zawieszone nasilają poziom stresu oksydacyjnego, powodując tym samym dysfunkcje układu autonomicznego, przyspieszony rozwój i destabilizację blaszki miażdżycowej, zwiększoną lepkość krwi, zwiększając nadciśnienie i zaburzenia rytmu serca. Suplementacja witaminy C i witaminy E może te objawy zminimalizować, oraz poprawić parametry związane z astmą u dzieci, które były narażone na działanie pyłu PM10. Witamina C zapobiega również uszkodzeniom DNA wynikającym z ekspozycji na pyły zawieszone. Źródłem witaminy C są: dzika róża, rokitnik, czarna porzeczka, natka pietruszki, czerwona papryka i brukselka, a witaminy E – nasiona słonecznika, pestki dyni, orzechy laskowe i migdały.
- Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym witamina E i kurkumina, zawarta w kurkumie, zmniejszają stres oksydacyjny wywołany benzo(a)pirenem i powodowane przez niego uszkodzenia DNA, co może prowadzić do raka, zwłaszcza nowotwór płuc, a także zapalenia dróg oddechowych, alergii i do przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Naukowcy dowodzą, że aby zapobiec tym chorobom, należy spożywać brokuły, w których zawarty sulforafan jest silnym przeciwutleniaczem , który pobudza detoksykujące enzymy do eliminowania szkodliwych substancji z organizmu.
- Najwięcej sulforafanu jest w świeżych, surowych brokułach, niestety nie ma go w gotowanych zbyt długo warzywach, ponieważ procesy te niszczą myrozynazę, enzym niezbędny do wyprodukowania sulforafanu. Dlatego najlepiej sparzyć warzywa, by zachowały, choć w mniejszym stopniu, zdolność produkowania tego przeciwutleniacza. Oprócz brokułów jego źródłem (w stanie surowym, nie po gotowaniu) są także brukselka i kapusta.
- Nie pal tytoniu w domu, nie odwiedzaj miejsc, gdzie pali się tytoń: Dym tytoniowy to również zanieczyszczenie powietrza.
- Uprawiaj w domu rośliny doniczkowe które oczyszczają powietrze
- Rośliny w wyniku fotosyntezy pobierają z powietrza dwutlenek węgla, oddając życiodajny tlen. Neutralizują też dwutlenek siarki i metale ciężkie – miedź, cynk, kadm, ołów. Wychwytują też cząsteczki pyłów i sadzy oraz substancje gazowe z powietrza. Z tego samego powodu zaleca się zastosowanie w przestrzeni miejskiej dużej ilości trawników, pnączy, ogrodów na dachach budynków.
- Rośliny minimalizują nie tylko zanieczyszczenia powietrza na zewnątrz budynków, ale i zamkniętych pomieszczeniach
- Lista roślin doniczkowych które najskuteczniej oczyszczających powietrze
- Włącz urządzenie nawilżając i oczyszczające powietrze lub użyj tradycyjnych metody
- Zanieczyszczone powietrze przedostaje się z zewnątrz do wnętrza pomieszczeń przez otwarte, nieszczelne okna, czy dach. W Krakowie w 2014 roku działacze z Krakowskiego Alarmu Smogowego przeprowadzili badania poziomu zanieczyszczenia powietrza w mieszkaniach. Dwa urządzenia mierzące obecność pyłów PM2,5 i PM10 umieszczono na zewnątrz budynków, a dwa w środku. Okazało się, że poziom szkodliwych substancji obecnych w mieszkaniach był czterokrotnie wyższy niż powinien, mimo szczelnie zamkniętych okien. Do tych zanieczyszczeń należy jeszcze dodać wszystkie toksyny produkowane przez detergenty, materiały budowlane, wykładziny.
- Jakość powietrza w domach można poprawić za pomocą oczyszczaczy, które poradzą sobie z pyłami z zewnątrz, oraz domowymi drobnoustrojami (bakteriami i wirusami), pyłkami, grzybami, pleśnią, kurzem, roztoczami. Oczyszczacze zasysają zanieczyszczone powietrze, przepuszczają przez filtry i wydmuchują oczyszczone na zewnątrz.
- Wyróżniamy trzy rodzaje filtrów w oczyszczaczach powietrza:
- wstępny – do usuwania sierści lub kurzu
- główny – radzący sobie z mniejszymi zanieczyszczeniami, takimi jak pyłki i zarodniki pleśni
- antyzapachowy – pozwalający pozbyć się nieprzyjemnych woni
- Każdy oczyszczacz powietrza ma filtr główny, a filtry wstępny i antyzapachowy są dodatkową opcją.
- Wyróżniamy następujące rodzaje oczyszczaczy powietrza:
- oczyszczacze z filtrem HEPA – potrafią one zatrzymywać cząsteczki o małej średnicy i mogą poradzić sobie z zanieczyszczeniami z zewnątrz (pyłami zawieszonymi PM2,5 i PM10)
- oczyszczacze z filtrem węglowym – sprawdzą się w usuwaniu zanieczyszczeń gazowych m.in. dwutlenku siarki i dwutlenku azotu. Usuwają również zapachy np. dymu tytoniowego, odpadów organicznych i zapachy pochodzenia chemicznego
- oczyszczacze wodne – oprócz oczyszczania nawilżają pomieszczenia
- oczyszczacze z lampą UV – trwale uszkadzają jądra komórkowe szkodliwych dla zdrowia mikroorganizmów, eliminując roztocza, bakterie i wirusy
- urządzenia plazmowe – które oczyszczają, nawilżają i jonizują powietrze. Oczyszczacze z jonizatorem mają możliwość uzupełniania niedoboru jonów ujemnych, zapewniając ich równowagę z jonami dodatnimi, pozytywnie wpływającą na funkcjonowanie organizmu.
- Skuteczność oczyszczaczy powietrza w usuwaniu zanieczyszczeń w zależności od modelu sprzętu i rodzaju zastosowanego filtra wynosi od 85 do 99% . Oczyszczacze powietrza kosztują od tysiąca do kilku tysięcy złotych.
- Uwaga! Oczyszczacze powietrza wystarczy podłączyć do źródła zasilania, jednak korzystając z nich trzeba pamiętać, żeby nie ustawiać ich w odległości mniejszej niż 15 cm od innych sprzętów elektrycznych ani w wilgotnych pomieszczeniach.
- Oczyszczacz działa efektywniej, gdy w pomieszczeniu są zamknięte okna i drzwi, ale należy pamiętać, że urządzenie nie zastępuje wentylacji.
- Stosuj maseczki antysmogowe
- W maskach antysmogowych znajdują się specjalne filtry, mające chronić przed przedostawaniem się pyłu.
- Jak wybrać odpowiednią maskę antysmogową?
- kupując produkt warto upewnić się, czy nie będzie przepuszczał pyłu PM2,5 zawierającego bardzo małe cząsteczki i dostającego się nie tylko do płuc, ale i do krwi
- wybór maski należy dokonać ze względu na rodzaj uprawianej aktywności fizycznej
- dobrym pomysłem, podczas spacerów czy biegu, będzie wybór maski z warstwą węgla aktywnego, która ochroni przed zanieczyszczeniami gazowymi
- według producentów maski chronią przed pyłem w 95%, według ekspertów w mniejszym stopniu
- maseczki kosztują od 100 do 300 zł – za zestaw 10 filtrów trzeba zapłacić około 100 zł
- Uwaga! Filtry należy wymieniać bezwzględnie co dwa tygodnie, a czasem przed upływem tego terminu. Zawsze gdy zmieni się ich barwa z białej na szarą.
