Dzień bez Samochodu, znany też jako Światowy Dzień bez Samochodu (World Car Free Day) to międzynarodowa kampania ekologiczna obchodzona corocznie 22 września. Wieńczy obchodzony od 16 września Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu (Tydzień Mobilności).
Światowy Dzień bez Samochodu ma wspomóc proekologiczne idee i zmniejszyć ilość spalin wytwarzanych przez miliony aut poruszających się po miastach.
Celem tego wydarzenia jest wspieranie proekologicznych idei zmniejszania ilości spalin w miastach przez poruszające się w nich miliony aut i uświadamianie na temat funkcjonowania alternatywnych środków transportu, których szkodliwy wpływ na środowisko jest znacznie niższy, a czasem wręcz zerowy.
Ponadto Światowy Dzień bez Samochodu ma pozwolić na poznanie miasta bez ulicznego hałasu oraz uciążliwego ruchu samochodowego, a także zachęcić jak największą liczbę osób do rozważań o konieczności wspierania takiego rodzaju transportu, który nie narusza znacząco równowagi ekologicznej.
Spis treści
Jak obchodzi się Dzień bez Samochodu
Podczas tego dnia zachęca się kierowców do rezygnacji z użytkowania samochodów przez całą dobę. W zamian promuje się i motywuje do korzystania z komunikacji miejskiej lub rowerów.
W wielu miastach na świecie, również w Polsce, kierowcy zwolnieni są z opłat za bilety, pod warunkiem posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego pojazdu. Podczas trwania kampanii centra wielu miast zamykane są dla ruchu samochodowego.
Główne cele kampanii
- kształtowanie wzorców zachowań proekologicznych
- upowszechnienie informacji o negatywnych skutkach używania samochodu
- przekonanie ludzi do alternatywnych środków transportu
- promocja transportu publicznego
- pokazanie, że życie w mieście bez samochodu jest nie tylko możliwe, ale także o wiele przyjemniejsze
- stworzenie szansy poznania miasta bez ulicznego hałasu oraz uciążliwego ruchu samochodowego
- zachęcenie jak największej liczby osób do rozważań o konieczności wspierania takiego rodzaju transportu, który nie narusza znacząco równowagi ekologicznej
Historia ustanowienia Dnia bez Samochodu
- 1973 rok – po raz pierwszy pomysł na zorganizowanie Dnia bez Samochodu miał miejsce w 1973 roku, kiedy nastąpił kryzys naftowy
- w 1994 roku inicjatywa ta została wcielona w życie w przemówieniu inauguracyjnym Erica Brittona na International Ciudades Accessibles Conference (Międzynarodowej Konferencji Dostępności Miast) w hiszpańskim Toledo – pierwowzory Dni bez Samochodu zostały zorganizowane w Reykjaviku (Islandia), Bath (Wielka Brytania) i La Rochelle (Francja)
- w 1995 roku, aby wesprzeć Dzień bez Samochodu na całym świecie, zorganizowano nieformalne Światowe Konsorcjum Dni bez Samochodu (World Car Free Days Consortium)
- pierwsza narodowa kampania odbyła się Wielkiej Brytanii w 1997 roku za sprawą Environmental Transport Association. Na obchody początkowego Dnia bez Samochodu Stowarzyszenie wybrało pierwszy wtorek Tygodnia Zielonego Transportu (Green Transport Week). Odbywać miało się to w okolicach 17 czerwca.
- w 1998 roku Francja zorganizowała wydarzenie In town, without my car!
- w 2000 roku z inicjatywy Komisji Europejskiej wydarzenie te zostało ustanowione, jako Ogólnoeuropejski Dzień bez Samochodu (od tego czasu rozprzestrzenił się poza UE).
- w tym samym roku Komisja Europejska rozszerzyła program. Dzięki temu powstał Europejski Tydzień Mobilności, który obecnie jest głównym celem Komisji Europejskiej
- w 2000 roku Dzień bez Samochodu zyskał status globalnego wraz z programem Światowego Dnia bez Samochodu zapoczątkowanym przez Car Busters – obecnie World Carfree Network
- od 2000 roku Dzień bez Samochodu przypada na 22 września – początkowo, jako ogólnoeuropejski dzień organizowany pod patronatem Komisji Europejskiej, później, jako wydarzenie o międzynarodowym zasięgu
Dzień bez samochodu w Polsce
W Polsce Dzień bez Samochodu obchodzony jest od 2004 roku pod patronatem Ministerstwa Środowiska. Z darmowych przejazdów komunikacją miejską w ramach Dnia bez Samochodu można skorzystać m.in w następujących miastach: Białystok, Głogów, Jelenia Górna, Kielce, Kraków, Lublin, Łódź, Opole, Poznań, Stalowa Wola, Szczecin, Szczecinek, Toruń, Trójmiasto, Tychy, Warszawa, Wrocław.
Partnerami akcji są np.: Szybka Kolej Miejska, Koleje Mazowieckie, Warszawska Kolej Dojazdowa.
