Jak podają eksperci, pożary lasów na świecie stają się coraz powszechniejsze – płonie prawie dwa razy więcej drzew, niż przed 20 laty. Tylko w Polsce w ubiegłym roku straż pożarna odnotowała ponad 900 pożarów. Z ich powodów dwie osoby zginęły, a pięcioro zostało rannych. Jednak poparzenia czy śmierć to niejedyne zagrożenie dla ludzi wynikające z pożaru lasu.
Z dymem unoszą się bowiem toksyczne cząstki stałe i trujące gazy w tym tlenek węgla. Przede wszystkim rośnie ryzyko problemów z układem oddechowym i sercowo-naczyniowym, np. astmy, zawałów, udarów, ale problemów jest więcej.
Skalę zagrożenia pokazuje badanie opublikowane niedawno przez zespół z Uniwersytetu Cornella w USA. Zgodnie z jego ustaleniami, cząstki uwalniane z dymem powstającym w pożarach lasów mogą w USA powodować od 4 do 9 tys. przedwczesnych zgonów rocznie, generując przy tym koszty od 36 do 82 mld dolarów.
Zwracamy uwagę na spaliny samochodowe i emisje z fabryk, które zanieczyszczają nasze powietrze. Nie zawsze myślimy jednak o zanieczyszczeniu powietrza pochodzącym z naturalnych źródeł, takich jak pożary lasów.
zwraca uwagę prof. Oliver Gao, jeden z głównych autorów badania
Przywołuje przy tym niedawne, głośne na całym świecie wydarzenia.
Zmiany klimatyczne prowadzą do skrajnych warunków pogodowych, takich jak wzmożone burze i huragany, ale również mogą przyczyniać się do występowania większej liczby pożarów lasów. Pożary w Quebecu na początku czerwca miały negatywny wpływ na zdrowie ludzi oddalonych o setki mil w odległych miastach, takich jak Nowy Jork, Filadelfia, Baltimore i Waszyngton.
podkreśla
Nowe badanie opiera się na satelitarnych danych odnośnie jakości powietrza i informacji o pożarach. Na przykład w Nowym Jorku, który mimo dużego dystansu odczuł skutki niedawnych pożarów w Quebecu, można się spodziewać ok. 90 nadmiarowych zgonów i wzrostu kosztów związanych z ochroną zdrowia o prawie 800 mln dol. Jak bowiem wyjaśniają naukowcy, wraz z dymem do powietrza ulatują m.in. cząstki stałe PM 2,5, czyli nie większe od 2,5 mikrona składające się z toksycznych związków organicznych, metali i aerozoli. Ze względu na niewielkie rozmiary cząstki te przedostają się z układu oddechowego do krwiobiegu i oddziałują praktycznie na cały organizm.
Jak pokazał projekt badawczy przeprowadzony na Uniwersytecie McGilla w Kanadzie, pożary lasów mają także związek z podwyższonym ryzykiem rozwoju raka płuc i guzów mózgu. Badanie miało szeroki zakres, bo objęło dane na temat, bagatela 2 milionów Kanadyjczyków i okres 20 lat.
Pożary lasów mają tendencję do występowania w tych samych miejscach co roku, ale wiemy bardzo niewiele o długoterminowych skutkach zdrowotnych tych zdarzeń. Nasze badanie pokazuje, że mieszkanie w bezpośrednim sąsiedztwie pożarów lasów może zwiększać ryzyko wystąpienia pewnych rodzajów nowotworów.
przestrzega prof. Scott Weichenthal, główny autor pracy opublikowanej w piśmie „The Lancet Planetary Health”
Badanie wskazało, że osoby żyjące przez 10 lat w promieniu 50 km od miejsca pożarów mają o 10% wyższe ryzyko zachorowania na guzy mózgu i 5% wyższe ryzyko rozwoju nowotworów płuc, w porównaniu do ludzi żyjących w większej odległości.
Wiele z toksycznych substancji emitowanych przez pożary lasów to znane czynniki rakotwórcze, co sugeruje, że ekspozycja na nie może zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów u ludzi.
podkreśla współautorka publikacji, Jill Korsiak
Naukowcy zwracają uwagę, że oprócz zatruwania powietrza, pożary lasów zanieczyszczają także glebę, wodę, a nawet wnętrza pomieszczeń. Przy tym, choć stężenie niektórych trujących substancji szybko wraca do normy, to niektóre, takie jak metale ciężkie czy węglowodory utrzymują się w środowisku przez długi czas.
Ekspozycja na szkodliwe substancje zanieczyszczające środowisko może utrzymywać się jeszcze poza okresem aktywnego palenia się lasu i narażać ludzi na różne sposoby.
mówi prof. Weichenthal
Na łamach pisma „eLife” specjaliści przedstawili z kolei odkryte przez siebie korelacje między pożarami lasów i niską masą urodzeniową dzieci w krajach o niskich i średnich dochodach. To regiony, w których ma miejsce 90% światowych urodzeń noworodków z niską masą ciała, a jednocześnie miejsca, gdzie powszechnie celowo wypala się lasy. Urodzeniowa masa ciała jest szczególnym wskaźnikiem zdrowia noworodka, a także – w pewnym stopniu – prognostykiem co do rozwoju dziecka.
Kilka badań wykazało już wpływ dymu z pożarów lasów na ryzyko ostrych schorzeń płuc i serca, ale skutki zdrowotne tych zanieczyszczeń dla szczególnie wrażliwych na szkodliwe cząstki kobiet w ciąży są słabo poznane. Chcieliśmy zbadać korelacje między masą urodzeniową i ekspozycją na toksyny pochodzące od pożarów w różnych krajach, w długim okresie czasu.
mówi Jiajianghui Li z Uniwersytetu Pekińskiego
Dane do badania pochodziły aż z 54 krajów nisko- oraz średnio rozwiniętych krajów i dotyczyły ponad 100 tys. par bliźniąt i ich matek. Przeciętnie, wzrost stężenia pochodzących z pożarów cząstek stałych o 1 g wiązał się ze spadkiem masy urodzeniowej o 2,17 g.
Efekt był jeszcze bardziej zauważalny, gdy sprawdziliśmy, czy ekspozycja na dym pochodzący z pożarów jest związana z niską lub bardzo niską masą urodzeniową; dla każdego wzrostu o jeden mikrogram na metr sześcienny, ryzyko niskiej i bardzo niskiej masy urodzeniowej wzrastało odpowiednio o ok. 3 oraz 12%.
informują naukowcy
Dokładniejsza analiza wykazała jednak, że w przypadku matek dzieci o szczególnie niskiej masie znaczenie jednak mogły mieć także inne czynniki wpływające na fizyczną kondycję kobiet i dodatkowo uwrażliwiać je na działanie dymu.
Nasze, ogólnoświatowe badanie przeprowadzone na parach bliźniąt wykazało związek między ekspozycją na zanieczyszczenie powietrza spowodowane pożarami lasów w okresie ciąży i zmniejszoną masą urodzeniową w krajach o niskich i średnich dochodach.
podsumowuje jeden z głównych autorów prof. Tao Xue
W kontekście pożarów w lasach warto zatem pamiętać, że najczęściej ogień zaprósza człowiek (przynajmniej w Polsce). Zatem nie wolno wypalać traw, palić w lesie ognisk, wjeżdżać do nich samochodem, a podczas przebywania w lesie lepiej powstrzymać się od palenia tytoniu.
źródło: zdrowie.pap.pl, Marek Matacz
Witryna American Lung Association – https://www.lung.org/blog/how-wildfires-affect-health
Witryna Komendy Głównej Straży Pożarnej – https://www.gov.pl/web/kgpsp/plaga-pozarow-traw-i-lasow-marzec-2022
Doniesienie na temat wpływu pożarów lasów na mieszkańców USA – https://www.eurekalert.org/news-releases/993268
Doniesienie na temat ryzyka nowotworów – https://www.mcgill.ca/newsroom/channels/news/exposure-wildfires-increases-risk-cancer-339499
Doniesienie na temat zmian w masie urodzeniowej – https://elifesciences.org/for-the-press/396a79fe/forest-fires-linked-to-low-birth-weight-in-newborns
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
