Konwencja Waszyngtońska (CITES)

Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, CITES (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora), skrótowo Konwencja Waszyngtońska to międzynarodowy układ ograniczający transgraniczny handel różnymi gatunkami roślin i zwierząt oraz wytworzonymi z nich produktami.

Konwencja Waszyngtońska została podpisana 3 marca 1973 roku, a w życie weszła 1 lipca 1975. Rzeczpospolita Polska ratyfikowała przystąpienie do konwencji 12 grudnia 1989 roku. Weszła w życie w Polsce 12 marca 1990 roku. W maju 2014 roku sto osiemdziesiątą stroną konwencji stał się Irak. Obecnie lista stron wynosi 183 państwa.

Językami autentycznymi są angielski, francuski, chiński, hiszpański i rosyjski (art. XXV). Depozytariuszem jest rząd Szwajcarii (art. XX). Spory za zgodą stron rozstrzyga Stały Trybunał Arbitrażowy (art. XVIII).

Za sprawą Konwencji Waszyngtońskiej znacząco ograniczono handel rogami nosorożców, oraz ciosami słoni. Konwencja ta reguluje przemieszczenie przez granice państwowe ponad 34 tys. gatunków, z czego ponad 5100 to zwierzęta, zaś reszta to rośliny. Są one wymienione w trzech załącznikach do umowy, różniących się rygorami ochronnymi. Zdecydowana większość gatunków (ponad 33 tysiące) ujęta jest w załączniku II, natomiast najmniej (około 170 taksonów) w załączniku III.

W Unii Europejskiej przepisy CITES są implementowane przez rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 roku w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi oraz przez kilka powiązanych z nim rozporządzeń wykonawczych Komisji (WE).

W Polsce organem rządowym w zajmującym się konwencją jest Minister Środowiska, a obsługującym ją organem naukowym Państwowa Rada Ochrony Przyrody.

Nielegalne pamiątki z wakacji

Zakaz związany z Konwencją Waszyngtońską dotyczy nielegalnego, często nieświadomego (związanego z brakiem odpowiedniej wiedzy) przemytu żywych stworzeń, skór, a także przewozu przedmiotów które zostały wykonane z zagrożonych gatunków czyli toreb, butów, pasków i innych wyrobów skórzanych, rzeźb, naczyń, instrumentów muzycznych wykonanych z chronionych gatunków drewna, biżuterii z kości, nasion i koralowca, preparowanych głów krokodyli i wielu innych przedmiotów.

zobacz: Uważajmy na pamiątki z wakacji, by nie wspierać handlu częściami ciał zwierząt zagrożonych wyginięciem

Można je przewozić tylko ze specjalnym pozwoleniem!

Przydatne dokumenty:
Wnioski o wydanie zezwoleń i świadectw CITES
Informacja dotycząca zmian w przepisach CITES wynikających z ustaleń XVIII Konferencji Stron CITES

W Polsce od 2004 roku złamanie przepisów związanych z Konwencją Wiedeńską uważane jest za przestępstwo, za ktorę grozi konfiskata przewożonych przedmiotów, oraz od 3 miesięcy do 5 lat więzienia:

Konwencja Wiedeńska zabrania przewożenia następujących rzeczy:

Ameryka Północna – wyroby z krokodyla, piór, dzikich ptaków o przedmioty nimi zdobione, wyroby ze skór, kości, kłów morsów i waleni, muszle przydaczni, wyroby ze skór i kości niedźwiedzi.

Ameryka Południowa i Środkowa – żywe papugi, pióra dzikich ptaków i przedmioty nimi zdobione, wyroby z kajmana, skorupy żółwia morskiego, pająki ptaszniki, storczyki, kaktusy, muszle przydaczni i ślimak (skrzydelnik olbrzymi), biżuteria i inne wyroby z koralowców, rzeźby z niektórych chronionych gatunków drewna, drewna i ubrania z wikunii bez odpowiedniego certyfikatu umieszczonego na metce.

Azja – wyroby z kości słoniowej, skorup żółwi morskich, węży (dotyczy to także węży zatopionych w butelkach z alkoholem) i jaszczurek, rajskich ptaków, koralowców, motyli, muszle przydaczni i innych ślimaków, żywe i spreparowane ptaki, storczyki, produkty tradycyjnej medycyny chińskiej (większość z nich zawiera składniki z tygrysów, nosorożców, niedźwiedzi i piżmowców), kości hipopotamów, wyroby z wełny antylopy tybetańskiej Cziru, futra z dzikich kotów, produkty zawierające piżmo, wyroby z chronionych gatunków drzew.

Australia – muszle przydaczni i ślimaków, żywe zwierzęta, koralowce i wyroby z ich elementami.

Afryka – wyroby z kości słoniowej, krokodyli i węży dusicieli, zębów hipopotamów, rogów nosorożców oraz skorup żółwi morskich, sukulenty (kaktusy, agawy, aloesy), koralowce, muszle przydaczni, żywe gady i ptaki, skóry zebr, dzikich kotów i antylop, żywe gady (np. kameleony, jaszczurki), igły jeżozwierza.

Rosja – żywe zwierzęta (także egzotyczne żółwi, węże, jaszczurki, gekony, papugi), skóry niektórych dzikich zwierząt, kawior w ilości większej niż 250 gramów na osobę.

Morze Śródziemne – futra z kota rudego, wyroby ze skorup żółwi, kość słoniowa, koniki morskie, muszle skrzydelnika olbrzymiego.

Wyszukiwarka gatunków CITES – SpeciesPlus
Wyszukiwarka gatunków CITES na Stronie Sekretariatu CITES

zobacz:
Biuro ds. Granic (Główny Inspektorat Weterynarii)
Czerwona księga gatunków zagrożonych
Program „Ginące gatunki” – strona Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”
Przed wakacjami – to warto wiedzieć
Służba Celna
Strona Komisji Europejskiej poświęcona konwencji waszyngtońskiej

źródło:
materiały prasowe
Konwencja Waszyngtońska (CITES), gov.pl, Licencja CC BY NC ND 3.0 PL
Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, autorzy, licencja CC BY SA 3.0

Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:

definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), homogenocen, kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby

degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw

ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)

zanieczyszczenie środowiska:
beton, bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody, związki per- i polyfluoroalkilowe (PFAS) – wieczne chemikalia

zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał

klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej

Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)

Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough

Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)

Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie