Na rynku oraz w sklepach pojawia się coraz więcej naturalnych produktów z tzw. ekoupraw, naturalnych składników, soków owocowych, warzyw, wędlin z własnej wędzarni. Część z nich faktycznie produkowana jest bez użycia nawozów i w rodzimych gospodarstwach rolnych. Jednak według kontroli Inspekcji Handlowej 1 na 5 skontrolowanych partii produktów nie spełniała wymogów ekologiczności.
Inspekcja Handlowa zakwestionowała co piątą sprawdzoną partię produktów eko. W IV kwartale 2014 roku Inspekcja Handlowa skontrolowała jakość i oznakowanie produktów pochodzących z rolnictwa ekologicznego. Sprawdzono 980 partii, kwestionując 219 (22%).
153 sprawdzone partie były niewłaściwie oznakowane. Najczęściej brakowało wymaganego oznakowania czyli unijnego znaku przy jednoczesnym użyciu słowa „eko”.
Zdarzało się także, że oznaczenia zostały użyte bezprawnie (produkt nie posiadał specjalnego certyfikatu, ze składu innego wynikało, że do produkcji użyto mniej niż 95 proc. składników naturalnych, więc nie był ekologiczny). Sporadycznie producenci zachwali swoje wyroby, informując, że nie zawierają GMO (zgodnie z prawem, żaden produkt pochodzący z rolnictwa ekologicznego nie może ich zawierać), czy przypisując im szczególne właściwości.
49 partii zakwestionowano ze względu na niewłaściwą jakość. Nieprawidłowości to m.in. obecność siarczynów w rodzynkach bio deklarowanych jako niesiarkowane – dwutlenek siarki (E220) jest stosowany do konserwowania suszonych owoców. Ponadto, rzeczywista ilość składników była niższa od podanej na opakowaniu, np. wykryto niższą zawartość tłuszczu w ekologicznym serze, mniejszą ilość owoców w musli, czy dzikiej róży w ekologicznej herbatce.
Inspekcja Handlowa nałożyła 16 mandatów karnych za m.in. sprzedawanie produktów przeterminowanych, wydała 8 decyzji za sprzedaż produktów niewłaściwej jakości. O wynikach kontroli powiadomiono także Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Inspekcję Sanitarną i Inspekcję Weterynaryjną.
Produkty bio, eko i organic
Bio, eko i organic czyli oznakowany takimi wyrażeniami produkt powinien pochodzić z rolnictwa ekologicznego. Oznacza to, że musi zawierać co najmniej 95% składników ekologicznych niemodyfikowanych genetycznie, uprawianych bez sztucznych nawozów, z zastosowaniem ograniczonej liczby substancji dodatkowych.
Jak rozpoznać produkty ekologiczne
Gospodarstwo rolne muszą poddać się specjalnej kontroli, która potwierdza czy produkty spełniają ekologiczne unijne normy. Dzięki temu uzyskują certyfikat i mogą być sygnowane logiem. W celu zapewnienia odpowiedniej jakości kontrole powtarzane są co roku. Produkty, które nie posiadają certyfikatu mogą być sygnowane jedynie nazwą naturalne.
Ich produkcja jest bardzo restrykcyjna: gospodarstwo rolne, zakład przetwarzający muszą poddać się kontroli, aby uzyskać specjalny certyfikat. Potwierdza on, że dany produkt spełnia unijne normy dotyczące produkcji ekologicznej. Najprościej produkt pochodzący z rolnictwa ekologicznego możemy rozpoznać po logo, które obowiązuje w całej UE EU Ecolabel zwany też Stokrotką lub Margerytką.
Jak wybierać produkty ekologiczne
- zweryfikuj miejsce zakupu – „ekobazary”, czy sklepy „ekologiczne” lub z tzw. „zdrową żywnością” nie zawsze oferują żywność ekologiczną. Określenia te wykorzystywane są do celów marketingowych i nie przesądzają o tym, że w miejscach tych oferowana jest wyłącznie żywność ekologiczna.
- nie ufaj reklamie – wyrażenia „z ekologicznie czystych rejonów”, itp. nie wskazują, że produkt jest ekologiczny. Produkty ekologiczne można rozpoznać po ich etykietach, na których umieszczone są słowa „ekologiczny”, „eko” lub „bio” oraz unijne logo produkcji ekologicznej („ekoliść”) i numer jednostki certyfikującej. Tylko takie oznakowanie produktu daje gwarancję jego ekologicznego pochodzenia.
- zwróć uwagę na oznakowanie – można sprawdzić, czy ekologiczne warzywa i owoce sprzedawane bez opakowań („luzem”) są rzeczywiście ekologiczne. Jeżeli produkty ekologiczne oferowane są do sprzedaży bez opakowań jednostkowych, sprzedawca musi posiadać aktualny certyfikat, zawierający wykaz produktów ekologicznych, wydany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą. Certyfikat świadczy o tym, że na wszystkich etapach wytwarzania produktu zastosowane zostały ekologiczne metody produkcji.
- uważaj na krótsze terminy przydatności do spożycia i daty minimalnej trwałości żywności ekologicznej – pamiętaj, że warunki jej przechowywania są bardziej rygorystyczne z uwagi na zakaz stosowania w większości przypadków substancji konserwujących i przeciwutleniających.
- wygląd żywności ekologicznej bywa mniej atrakcyjny w porównaniu z żywnością nieekologiczną z uwagi na jej naturalne metody produkcji oraz zakaz stosowania substancji poprawiających barwę oraz strukturę i konsystencję
Uwaga! Jeżeli masz zastrzeżenia co do jakości produktów, powinieneś zawiadomić właściwy miejscowo Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej.
źródło: UOKiK
Znaki i oznaczenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
Bezpieczny dla ozonu – pozbawiony FCKW, Buy Smart+, certyfikaty produktów sprawiedliwego handlu, Certyfikowany Kosmetyk Naturalny EKO, certyfikaty ekoturystyki, Demeter, Do ponownego wykorzystania (możliwość ponownego wykorzystania), ECO Control, ECO Garantie, EKO ITB, EMAS, Ekoland, Energy star, EU Ecolabel zwany też Stokrotką lub Margerytką, Euroliść (Euroleaf), Fairtrade, Fair Trade Federation, Forest Stewardship Council (FSC), IHTK, MSC, Nadaje się do recyklingu (Pętla Mobiusa), Nie testowane na zwierzętach, Nordycki łabędź (Nordic ecolabel), Opakowanie biodegradowalne, oznaczenia ekologiczne na kosmetykach, środkach do prania i czystości, oznaczenia ekologiczne na materiałach informacyjnych, oznaczenia ekologiczne na wyrobach z drewna, oznaczenia ekologiczne na ubraniach i tekstyliach, oznaczenia produktów ekologicznych, oznaczenia żywności ekologicznej, oznaczenie obowiązkowe CE, oznaczenia opakowań ekologicznych, oznaczenie opakowań ze względu na skład chemiczny, PEFC, Rainforest Alliance Certified, SmartWood, RugMark, Sprawiedliwy handel, TCO Certified, V-Label, Zielone Płuca Polski, Zielony Punkt, Znak certyfikowanego rolnictwa ekologicznego BIO, Znak ekologiczny EKO, znaki ekologiczne na ubraniach i tekstyliach, znak przekreślonego kosza zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny ZSEE
zobacz również:
greenwashing (ekościema, zielone kłamstwo)
Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne
