Zarówno uregulowania prawne, jak i rosnąca świadomość na temat wpływu działalności człowieka na środowisko motywują przedsiębiorców do wdrażania idei GOZ.
Zaczynają oni dostrzegać szereg korzyści dla środowiska, biznesu i społeczeństwa wynikających ze zmiany modelu. Jest on bardzo popularny w krajach skandynawskich, a w Polsce dopiero zaczyna być wdrażany. Dlatego też warto pokazywać przykłady firm, które działają już według tego modelu i mogą stać się dla nich inspiracją.
Posegregowane odpady – cenny surowiec do wykorzystania
Gospodarka cyrkularna, inaczej gospodarka o obiegu zamkniętym staje się coraz bardziej popularnym hasłem m.in. dzięki regulacjom prawnym nakładanym na państwa przez Unię Europejską. Na przełomie dziesięciu lat, w okresie 2006–2016 roku, recykling odpadów tworzyw sztucznych w UE28 (plus Norwegia i Szwajcaria) wzrósł o niemal 80%, zaś ilość odpadów składowanych zmniejszyła się o 43%. Natomiast w 2018 roku Unia Europejska wyznaczyła państwom członkowskim konkretne cele w obszarze recyklingu: 65% recykling wszystkich opakowań do 2025r., a 70% do 2030r.; recykling papieru i kartonu na poziomie 75% do 2025r., 85% do 2030r., oraz recykling plastiku – 50% do 2025r. i 55% do 2030 roku.
Recykling staje się coraz ważniejszym elementem gospodarki na całym świecie. Trend ten jest najbardziej widoczny w krajach skandynawskich, zwłaszcza w Szwecji będącej liderem we wdrażaniu idei GOZ. Takie podejście umożliwia m.in. ograniczenie zużycia zasobów naturalnych w procesie produkcji.
W modelu cyrkularnym odpady przestają być bezwartościowe, a stają się cennym surowcem.
podkreśla Piotr Bruździak, Dyrektor ds. Marketingu i PR w Stena Recycling
30% średnich oraz 24% dużych przedsiębiorstw w Polsce obawia się zaostrzenia przepisów dotyczących gospodarki odpadami, w tym zwiększenia poziomu recyklingu odpadów. Wynika to często ze stosunkowo niewielkiej wiedzy na temat zalet wynikających z modelu cyrkularnego. Związane są one przede wszystkim z licznymi korzyściami środowiskowymi, ekonomicznymi oraz społecznymi.
Wśród najważniejszych z nich można wymienić: zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 2-4% rocznie, 600 mld euro oszczędności dla europejskich przedsiębiorstw, redukcję liczby odpadów, 2 mln więcej miejsc pracy na terenie Unii Europejskiej, integrację społeczną, zwiększenie konkurencyjności, ochronę przed niedoborem zasobów i niestabilnością cen.
Dlatego tak ważne jest pokazywanie międzynarodowych przykładów firm, które udowadniają, że działania zgodnie z zasadami GOZ to szereg korzyści nie tylko dla środowiska, ale dla samej firmy i jej procesów produkcyjnych.
Producenci zmieniają myślenie konsumentów
Światowy koncern kosmetyczny planuje do roku 2020 zredukować ilość wytwarzanych odpadów w swoich zakładach i centrach dystrybucyjnych o 60% w porównaniu z rokiem 2005. Firma chce osiągnąć ten cel poprzez eko-projektowanie, lekkość i optymalizację, ponowne wykorzystanie i standaryzację materiałów. W 2017 roku poprzez recykling lub wykorzystanie do produkcji energii koncern odzyskał 96% swoich odpadów przemysłowych. Kolejnym celem jest produkowanie opakowań na miejscu. Dlatego też na terenie zakładów i centrów dystrybucyjnych zostały utworzone jednostki produkcji opakowań. Rozwiązanie to umożliwia zmniejszenie ilości odpadów powstałych w tym procesie oraz redukuje liczbę transportów opakowań.
Dobre praktyki wprowadziła również międzynarodowa firma produkująca głównie artykuły żywnościowe, środki czystości i higieny osobistej. Na początku 2017 roku zobowiązała się zaprojektować do 2025 roku 100% opakowań z tworzyw sztucznych, nadających się do pełnego ponownego wykorzystania, recyklingu lub kompostowania. W tym samym roku wprowadziła na rynek majonez w przeprojektowanych, lżejszych słoikach, oszczędzając 367 ton szkła. Innowacje, takie jak spieniona warstwa tworzywa sztucznego w środku plastikowych ścianek butelki zmniejszyła zużycie plastiku nawet o 15% na butelkę. Firma opracowała również nowatorską technologię recyklingu saszetek. Poprzez zmianę ich na plastik jest możliwe ich ponownie skierowane do łańcucha dostaw.
Z kolei szwajcarskie przedsiębiorstwo spożywcze planuje do 2025 roku poddawać recyklingowi lub ponownie wykorzystywać 100% opakowań. Jego wizja polega na tym, że żadne z opakowań, w tym z tworzyw sztucznych, nie trafi na składowisko. Kolejnym celem jest zwiększanie świadomości konsumentów na temat gospodarki cyrkularnej. W ramach tych działań chcą umieszczać na etykietach produktów informacje na temat materiału, z którego jest on wykonany oraz jak go właściwie segregować.
Cyrkularny potencjał do wykorzystania
Producenci odgrywają istotną rolę w zmianie myślenia o odpadach i możliwościach ich ponownego wykorzystania. Natomiast konsumenci często nie zdają sobie sprawy z tego, jak ich codzienne nawyki wpływają na stan środowiska.
Dlatego tak ważne jest podejmowanie działań, które uświadomią społeczeństwu, jak w prosty sposób ich wybory mogą przyczynić się do zmniejszenia ilości powstających odpadów.
mówi Piotr Bruździak
Szansą na zmianę sposobu myślenia o produkcie jest zarówno zainspirowanie polskich przedsiębiorców pozytywnymi praktykami ze świata, jak również edukowanie społeczeństwa w obszarze gospodarki cyrkularnej.
źródło: Stena Recyking
