Najlepszym momentem na działania dla klimatu jest tak naprawdę wczoraj, drugim najlepszym jest dzisiaj, a najgorszym – jutro. Powinniśmy zakasać rękawy i wziąć się do pracy – mówi Jacek Hutyra, doradca ds. strategii klimatycznej w Orange Polska.
Walka ze zmianami klimatu wymaga regulacji i rozwiązań systemowych, kształtowanych przez rządy i instytucje międzynarodowe, oraz zaangażowania biznesu, który ma największe możliwości działania i redukowania swojego wpływu na środowisko. Każdy konsument swoimi wyborami i działaniami może się jednak przyczynić do walki ze zmianami klimatu.
Największym problemem walki ze zmianami klimatu jest wydobywanie i spalanie paliw kopalnych. Ten problem wymaga działań systemowych, rządowych, międzynarodowych, a także zaangażowania firm – przemyślenia tego, jaki mają wpływ na środowisko i klimat i jak go redukować, żeby dojść do neutralności klimatycznej. Dopiero na końcu jest każdy z nas – obywatele, konsumenci – bo każdy z nas coś kupuje, coś wybiera, jeżeli mamy 18 lat, to również przy urnie. I nasze wybory – w koszyku zakupowym czy przy urnie – też mają znaczenie. O ile nie możemy zwolnić z odpowiedzialności za te rozwiązania systemowe rządów czy wielkich firm, to nie oznacza, że i my nie mamy nic do zrobienia. Każdy z nas ma jakąś moc sprawczą.
mówi Jacek Hutyra
Jak pokazuje ubiegłoroczne badanie Deloitte’a „Climate Sentiment Index”, aż 81% Polaków deklaruje, że zmiany klimatyczne są dla nich powodem do obaw. W tej grupie najwięcej jest kobiet i osób posiadających dzieci. Ponad połowa (55%) ankietowanych przez Deloitte’a Polaków uważa też, że obecne działania w zakresie walki o lepszy klimat są niewystarczające. 43% oczekuje natychmiastowych i zdecydowanych działań – nawet jeśli wiązałyby się one z koniecznością wysokich nakładów. Marginalny jest odsetek tych, którzy uważają, że żadne zmiany nie są potrzebne (4%).
Co istotne, Polacy sami wyrażają też gotowość do podejmowania we własnym zakresie wysiłków na rzecz poprawy klimatu i stanu środowiska. W tym celu ponad 2/3 gospodarstw domowych segreguje śmieci, 62% stara się ograniczać marnowanie żywności, a 61% ogranicza zużycie wody.
Świadomy konsument przede wszystkim powinien zrozumieć, skąd bierze się jego wpływ na klimat i środowisko, żeby nie wpadać w pułapkę zajmowania się rzeczami mało ważnymi. Są bezpłatne, fajne narzędzia do sprawdzenia swojego wpływu na klimat, tzw. kalkulatory śladu węglowego, dostępne również po polsku, dla telefonów komórkowych i w internecie.
zauważa Jacek Hutyra
Ślad węglowy każdego człowieka to suma generowanych przez niego – bezpośrednio i pośrednio – emisji gazów cieplarnianych. Składają się na niego m.in. transport, miejsce zamieszkania i sposób ogrzewania domu bądź mieszkania, styl życia i konsumpcji, a nawet codzienna dieta czy ubiór. Według danych, które przytacza BNP Paribas, ślad węglowy przeciętnego Polaka to 10 t gazów cieplarnianych rocznie, z czego 8 t przypada na CO2, a pozostałe 2 t na metan, podtlenek azotu etc. Swój indywidualny ślad można jednak policzyć za pomocą dostępnych w internecie bądź w formie aplikacji mobilnych bezpłatnych kalkulatorów. Takie narzędzie udostępnia także ONZ.
Każdy bez problemu może znaleźć taki kalkulator śladu węglowego. I tam często zdarzają się niespodzianki, bo źródłem naszego wpływu na klimat okazuje się nie plastikowa słomka czy kubeczek papierowy, ale to, czym ogrzewamy dom, w jaki sposób korzystamy z energii elektrycznej i skąd ona się bierze, czym się przemieszczamy na co dzień, czy mamy w rodzinie jeden, czy dwa samochody, a nawet to, co jemy.
wylicza Jacek Hutyra
Duży wpływ na klimat ma zwłaszcza spożywanie mięsa i produktów odzwierzęcych, co obrazuje m.in. raport przygotowany na światowy szczyt klimatyczny COP26. Wynika z niego, że – obok paliw kopalnych, energii i transportu – czynnikiem napędzającym zmiany klimatyczne jest też intensywna hodowla zwierząt, a system żywnościowy człowieka – zdominowany przez produkty odzwierzęce – odpowiada za ok. 1/3 światowych emisji gazów cieplarnianych. Dobrym przykładem jest wołowina – wyprodukowanie jej 1 kg to około 27 kg ekwiwalentu CO2 (ślad węglowy) i ok. 15,5 tys. l wody (ślad wodny).
Nie mniejszym problemem jest też marnowanie żywności. Z ubiegłorocznego raportu ONZ wynika, że na całym świecie marnowanych jest prawie miliard ton żywności rocznie, w Europie to blisko 88 mln ton. Marnotrawienie i straty żywności są przyczyną około 10% emisji powodujących kryzys klimatyczny. Problem występuje też w Polsce – według danych PROM (Program Racjonalizacji i Ograniczania Marnotrawstwa Żywności) każdego roku w śmieciach ląduje blisko 5 mln t żywności, za co w większości (3 mln t) odpowiedzialne są polskie gospodarstwa domowe. To tak, jakby w każdej sekundzie w polskich domach do śmieci trafiało 92 kg jedzenia.
Prosty przykład to też energia i usługi cyfrowe. Mało kiedy zdajemy sobie sprawę, że w tym obszarze największy wpływ na środowisko mają modemy i dekodery telewizyjne u nas w domach. To są urządzenia, na które nie patrzymy, często schowane gdzieś za szafą czy pod telewizorem, ale bez przerwy podłączone do prądu. Są tryby energooszczędne, można je wyłączyć, np. wyjeżdżając na kilka dni, a to już naprawdę konkretny, realny wpływ na klimat i środowisko, a przy okazji faktura będzie o parę złotych mniejsza
mówi Jacek Hutyra
Każdy konsument swoimi wyborami i działaniami może się przyczynić do walki ze zmianami klimatu. Jednak to nie zwalnia z odpowiedzialności rządów i instytucji międzynarodowych, w których gestii leży kształtowanie regulacji i rozwiązań systemowych, ani dużych korporacji, które mają największe zasoby i możliwości działania.
Wielki biznes ma największe możliwości działania i powinien z nich korzystać. Pierwszym, najważniejszym krokiem dla każdej firmy – niezależnie od wielkości czy branży – jest zrozumienie, jaki właściwie jest jej wpływ na klimat i środowisko i skąd on się bierze. Chodzi o to, aby unikać sytuacji, w której naszym największym wpływem na klimat jest energia elektryczna, a my zajmujemy się sadzeniem pięciu drzewek przed naszą siedzibą. Zrozumienie źródeł swojego wpływu na środowisko i działanie tam, gdzie ten wpływ jest największy, to jest podstawowa recepta dla każdej firmy.
podkreśla Jacek Hutyra
źródło: newseria.pl
Zmiany klimatu – dodatkowe informacje:
carbon offset, dekarbonizacja, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), depresja klimatyczna (ekolęk, lęk klimatyczny), fakty i mity klimatyczne, handel emisjami CO2, hipoteza pistoletu metanowego, naturalna zmienność klimatu, neutralność klimatyczna, neutralność węglowa, odnawialne źródła energii, rekompensata węglowa, sekwestracja CO2, ślad ekologiczny, ślad węglowy, ślad wodny, węglowy rezerwuar, zielona transformacja energetyczna, zielony rozwój, zrównoważony rozwój
efekt cieplarniany, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie
dwutlenek węgla, freony (chlorofluorowęglowodory CFC), metan, ozon, podtlenek azotu
międzynarodowe organizacje, petycje, protokoły, umowy:
Europejski System Handlu Emisjami (EU ETS), Europejski Zielony Ład, funduszu Loss and Damage, Green Climate Fund, Konferencje Stron COP (Conferences of the Parties), Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change IPCC), Petycja Oregońska, Porozumienie Paryskie, Protokół z Kioto, Ramowa konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCCC, FCCC)
zagrożenia ekologiczne związane z zmianami klimatu:
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, El Niño, ekstremalne zjawiska, gatunki zagrożone wyginięciem, geoinżynieria klimatu, gwałtowne zmiany pogody, huragany, kwaśny deszcz, La Niña, miejska wyspa ciepła, migracje gatunków, migracja ludności, ocieplenie oceanu, odtlenienie oceanu, osuwiska i tsunami, otwarcie nowych szlaków handlowych, paliwa kopalne, podtopienia, powodzie, punkty krytyczne w ziemskim systemie klimatycznym, pustynnienie, redukcja morskiej pokrywy lodowej (zmniejszenie zasięgu i frekwencji lodu morskiego), sprzężenia zwrotne w ziemskim systemie klimatycznym, straty ekonomiczne, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, topnienie wiecznej zmarzliny, ubożenie (utrata) różnorodności biologicznej, wydłużony okres wegetacyjny roślin, wylesianie (deforestacja), wymieranie gatunków, wzrost poziomu mórz i oceanów, wzrost śmiertelności, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zmniejszony dopływ słodkiej wody, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie środowiska, zmiana (modyfikacja) cyrkulacji atmosferycznej, zmiana cyrkulacji termohalinowej (zaburzenie cyrkulacji oceanicznej), zwiększenie produkcji rolnej, zwiększenie powierzchni tundry w Arktyce, zwiększony zasięg występowania wektorów przenoszących zakaźne drobnoustroje (rozprzestrzenianie się chorób)
Zagrożenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
definicje, teorie, hipotezy, zjawiska:
antropocen, bezpieczeństwo ekologiczne, biologiczny potencjał Ziemi do regeneracji (biocapacity), bioremediacja, ekobójstwo (ekocyd), ekomodernizm, ekoterroryzm, globalne zagrożenia ekologiczne, granice planetarne, hipoteza wypadających nitów (rivet popping), kapitalocen, katastrofy i klęski ekologiczne, katastrofy ekologiczne na świecie, klęski żywiołowe, masowe wymieranie, monokultura, komodyfikacja żywności (utowarowanie), plantacjocen, plastikoza, plastisfera (plastisphere), przeludnienie, syndrom przesuwającego sią punktu odniesienia, szóste masowe wymieranie (szósta katastrofa), tragedia wspólnego pastwiska, utrata bioróżnorodności, Wielkie przyspieszenie, zielony anarchizm, zjawisko przedniej szyby
degradacja środowiska:
akwakultura, betonoza (betonowanie miast), choroby odzwierzęce, górnictwo morskie, hodowla zwierząt, melioracja, monokultura, niszczenie siedlisk, przełownie, przemysł wydobywczy, przyłów, rolnictwo, spadek liczebności owadów, turystyka masowa, wylesianie (deforestacja), wypalanie traw
ozon i ozonosfera (warstwa ozonowa):
dziura ozonowa, freon (CFC)
zanieczyszczenie środowiska:
bisfenol A (BPA), eutrofizacja, farmaceutyki, handel emisjami zanieczyszczeń, kwaśny deszcz, mikroplastik, martwe strefy, nanoplastik, neonikotynoidy, niedopałki papierosów, odpady niebezpieczne, pestycydy, polichlorowane bifenyle (PCB), przemysł tekstylny (włókienniczy). sieci widma, sinice, składowiska odpadów (wysypiska śmieci), smog, sól drogowa, sztuczne ognie (fajerwerki, petardy), tworzywa sztuczne (plastik), Wielka Pacyficzna Plama Śmieci, wycieki ropy naftowej, zakwaszenie wód (rzek, jezior, mórz i oceanów), zanieczyszczenie gleby, zanieczyszczenie hałasem, zanieczyszczenie powietrza, zanieczyszczenie światłem, zanieczyszczenie wody
zmiany klimatu (kryzys klimatyczny):
blaknięcie (bielenie) raf koralowych, denializm klimatyczny (zaprzeczanie globalnemu ociepleniu), efekt cieplarniany, ekstremalne zjawiska, gazy cieplarniane, globalne ocieplenie, kryzys wodny, miejska wyspa ciepła (MWC), migracje gatunków, nawałnice, ocieplenie oceanu, wzrost poziomu mórz i oceanów, podtopienie, powódź, pożar lasu, przyducha, pustynnienie, susza, topnienie lodowców i lądolodów, topnienie lodu morskiego, trąba powietrzna, upał
klęski i katastrofy ekologiczne:
katastrofy jądrowe (nuklearne), katastrofy przemysłowe, największe katastrofy ekologiczne na świecie, największe katastrofy ekologiczne w Polsce, wycieki ropy naftowej
Czerwona księga gatunków zagrożonych, Czerwona Lista IUCN (The IUCN Red List):
gatunek wymarły (extinct EX), gatunek wymarły na wolności (extinct in the wild EW), gatunek krytycznie zagrożony (critically endangered CR), gatunek zagrożony (endangered EN), gatunek narażony gatunek wysokiego ryzyka (vulnerable VU), gatunek bliski zagrożenia (near threatened NT), gatunek najmniejszej troski (least concern LC)
Polska czerwona księga roślin, Polska czerwona księga zwierząt
gatunek inwazyjny (inwazyjny gatunek obcy IGO)
Poruszający i inspirujący do działania apel Davida Attenborough
Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.
Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)
Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.
Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl
Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie
