Fairtrade

Fairtrade pisany jednym słowem to nazwa systemu certyfikacji i oznaczania produktów Sprawiedliwego Handlu organizacji Fairtrade Labelling Organisations International (FLO International).

Uwaga! Fairtrade (pisany razem) określa system certyfikacji produktów będący własnością Fairtrade International. Fair Trade (pisany osobno) jest to pojęcie szersze znaczeniowo od Fairtrade i odnosi się do całego ruchu Sprawiedliwego Handlu, włączając w to poszczególne organizacje oraz systemy certyfikacji organizacji i produktów.

Podstawowe informacje

Fairtrade to najstarszy i najbardziej rozpoznawalny certyfikat Sprawiedliwego Handlu. Umieszczony jest na produktach generujących ok. 80% wartości sprzedaży certyfikowanych produktów Sprawiedliwego Handlu na świecie i pomimo powstawania innych systemów certyfikacji, w dalszym ciągu odgrywa on główną rolę. System ten, obok systemu Światowej Organizacji Sprawiedliwego Handlu (WFTO), wspierany jest przez sieć wolontariuszy, działających w obszarze rzecznictwa oraz podnoszenia świadomości społecznej i konsumenckiej.

Pierwszy certyfikat produktowy Sprawiedliwego Handlu dla kawy został opracowany i wdrożony w 1988 roku przez fundację Max Havelaar. Na przełomie lat 80. i 90. inicjatywa certyfikacji produktów oparta o metodologię fundacji znalazła naśladowców w kilku innych krajach europejskich i w Ameryce Północnej. Została też rozszerzona na inne produkty.

W 1997 roku krajowe organizacje certyfikujące według metody Max Havelaar zjednoczyły się, tworząc Fairtrade Labelling Organizations (FLO), a później Fairtrade International (FI). FLO ujednoliciła standardy dla wszystkich organizacji członkowskich, a w 2003 roku wprowadziła jednolity znak certyfikacyjny Fairtrade.

Standardy Fairtrade International dotyczą głównie produktów spożywczych, ale też bawełny, piłek sportowych, kwiatów, złota, drewna. Mają dwie wersje: dla drobnych producentów oraz dla dużych plantacji korzystających z pracy najemnej przy uprawie bananów, kwiatów, herbaty, owoców i warzyw.

W roku 2004 Fairtrade International rozdzieliła się na dwie niezależne organizacje: Fairtrade International, która określa standardy certyfikatu, zapewnia wsparcie producentom i promuje certyfikowane produkty, oraz FLOCERT, która kontroluje przestrzeganie kryteriów i przyznaje prawo umieszczania znaku certyfikującego Fairtrade na opakowaniach.

Od 2005 roku wprowadzono specyficzne standardy “produkcji kontraktowej” pozwalające małym, niezorganizowanym producentom uzyskać dostęp do certyfikacji Fairtrade poprzez dołączenie do organizacji pośredniczących (eksportera, przetwórcy, organizacji pozarządowej) w celu wprowadzenia swoich produktów na rynek. Zastosowanie tych standardów jest jednak ograniczone do 3 krajów i 4 produktów.

W 2014 roku Fairtrade International otworzyło swój system na nowy model biznesowy: Fairtrade Sourcing Programs (FSP) dla bawełny, kakao i cukru. Umożliwia on odejście od polityki „wszystko co możliwe” (all that can be) i stosowanie „certyfikatu dla składników” (ingredient label) na produktach wieloskładnikowych, które zawierają tylko jeden składnik z certyfikatem Fairtrade. Modyfikuje to dotychczasową zasadę, że w produktach złożonych wszystkie składniki, dla których istnieją kryteria certyfikacji Fairtrade, muszą taki certyfikat posiadać.

Obecnie w przypadku kakao i cukru firmy mogą umieszczać certyfikat FSP na opakowaniu pod warunkiem, że 100% podstawowego składnika produktu nabyto na zasadach Sprawiedliwego Handlu. Inne składniki nie muszą być certyfikowane. W przypadku bawełny certyfikat FSP można umieszczać na metce tylko wtedy, gdy ilość zakupionej bawełny Fairtrade stanowi 100% ekwiwalentu danej linii produktowej lub kolekcji.

Kryteria przyznawania znaku Fairtrade

Żeby produkt uzyskał certyfikat Fairtrade musi zostać wyprodukowany (zgodnie z zachowaniem odpowiednich zasad) przez organizacje w skład której wchodzą:

• producent – najczęściej spółdzielnia produkcyjna bądź przedsiębiorstwo głównie w krajach rozwijających się
• nabywca (partner producentów w krajach rozwiniętych) – głównie przedsiębiorstwa bądź stowarzyszenia)

Organizacje muszą spełniać następujące kryteria:

• bezpośredni handel – produkt jest kupowany przez dystrybutorów należących do systemu Fairtrade (zrzeszonych w krajowych bądź międzynarodowych ich strukturach) bezpośrednio od producenta
• uczciwa cena – produkt jest kupowany za cenę minimalną Fairtrade lub wyższą, jeśli ceny rynkowe są od niej wyższe
• długoterminowe zobowiązania – nabywca powinien nawiązywać długoterminową relację handlową z producentem
• dostęp do kredytu – producenci mogą żądać od nabywców kredytu lub przedpłaty do wysokości 60% ceny zakupu
• demokratyczna i transparentna organizacja – producenci muszą założyć demokratycznie i transparentnie zarządzane spółdzielnie, lub pozwalają pracownikom organizować się i wspólnie negocjować z pracodawcą
• ochrona środowiska – uprawy prowadzone są w sposób zrównoważony i z poszanowaniem środowiska. Jeśli produkty mają również certyfikat ekologiczny, płacone są dodatkowe bonusy.
• rozwój lokalnych społeczności – do gwarantowanej Ceny Minimalnej Fairtrade, producentom wypłacana jest premia na cele społeczne
• opłacenie opłat udziału w systemie przez jego członków – zarówno producentów jak i nabywców

Proces certyfikacji realizuje FLOCERT czyli firma certyfikacyjna, której właścicielem jest FLO International. Handel hurtowy i detaliczny (po sprzedaży produktu przez nabywcę) na rynkach sprzedaży nie jest kontrolowany przez FLO.

Składnik w bilansie masy Fairtrade może być w trakcie przetwarzania wymieszany ze składnikiem bez certyfikatu Fairtrade, przy czym łączna użyta ilość składnika w bilansie masy winna być równa ilości pozyskanej na zasadach Fairtrade.

zobacz również:
Certyfikacja i oznaczenia produktów sprawiedliwego handlu
Fair Trade Polska
Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie
Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu
Produkty sprawiedliwego handlu – systemy certyfikacji: Fairtrade, Naturland Fair, Fair for Life lub EcoCert Fair Trade
Sprawiedliwy handel
World Fair Trade Organization
Zasady używania znaków Fairtrade Sourced Ingredient

źródło: materiały prasowe
Fairtrade, autorzy, licencja CC BY-SA Deed 3.0
Fair Trade Polska
FLOCERT, autorzy, licencja CC BY-SA Deed 3.0
Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu

Znaki i oznaczenia ekologiczne – dodatkowe informacje:
Bezpieczny dla ozonu – pozbawiony FCKW, Buy Smart+, certyfikaty produktów sprawiedliwego handlu, Certyfikowany Kosmetyk Naturalny EKO, certyfikaty ekoturystyki, Demeter, Do ponownego wykorzystania (możliwość ponownego wykorzystania), ECO Control, ECO Garantie, EKO ITB, EMAS, Ekoland, Energy star, EU Ecolabel zwany też Stokrotką lub Margerytką, Euroliść (Euroleaf), Fairtrade, Fair Trade Federation, Forest Stewardship Council (FSC), IHTK, MSC, Nadaje się do recyklingu (Pętla Mobiusa), Nie testowane na zwierzętach, Nordycki łabędź (Nordic ecolabel), Opakowanie biodegradowalne, oznaczenia ekologiczne na kosmetykach, środkach do prania i czystości, oznaczenia ekologiczne na materiałach informacyjnych, oznaczenia ekologiczne na wyrobach z drewna, oznaczenia ekologiczne na ubraniach i tekstyliach, oznaczenia produktów ekologicznych, oznaczenia żywności ekologicznej, oznaczenie obowiązkowe CE, oznaczenia opakowań ekologicznych, oznaczenie opakowań ze względu na skład chemiczny, PEFC, Rainforest Alliance Certified, SmartWood, RugMark, Sprawiedliwy handel, TCO Certified, V-Label, Zielone Płuca Polski, Zielony Punkt, Znak certyfikowanego rolnictwa ekologicznego BIO, Znak ekologiczny EKO, znaki ekologiczne na ubraniach i tekstyliach, znak przekreślonego kosza zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny ZSEE

zobacz również:
greenwashing (ekościema, zielone kłamstwo)

Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)

Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie