Cykl życia produktu (Life Cycle Assesment LCA)

Czas czytania: 6 minut

Ostatnia aktualizacja:

Wszystkie produkty mają wpływ na środowisko naturalne, ale jedne z nich są mniej a inne bardziej szkodliwe dla środowiska. Troszcząc się o to co kupujesz, troszczysz się o środowisko naturalne. Żeby zrozumieć dlaczego produkty mają różny wpływ na środowisko należy zrozumieć na czym polega cykl życia produktu.

Co to jest cykl życia produktu

Przez cykl życia produktu rozumiemy kolejne etapy przez jakie przechodzi produkt, od momentu pozyskania surowców, wytworzenia, transportu, do etapu recyklingu.

Jako konsumenci rejestrujemy tylko fragment cyklu życia każdego produktu, czyli czas kiedy go używamy. Nie widzimy jak surowce potrzebne do wyprodukowania danego produktu są wydobywane, a następnie przetwarzane. Nie widzimy produkcji i sposobu transportu produktu do punktu sprzedaży. Kiedy produkt wyrzucamy do kosza, przestaje on dla nas istnieć.

Żeby zrozumieć koszt, finansowe nakłady poniesione na wytworzenie danego produktu, oraz jego wpływ na środowisko, musimy wziąć pod uwagę cały cykl życia, a nie tylko moment kiedy go używamy.

Znaki ekologiczne na opakowaniach, oraz etykiety energetyczne mówią nam o wpływie danego produktu na środowisko naturalne. Opisują zużycie wody, energii elektrycznej przez dane urządzenie, zanieczyszczenie środowiska w czasie produkcji i późniejszego rozkładu produktu. Pozwalają konsumentom zorientować się w oferowanych na rynku produktach i porównać je z wyrobami innych producentów. Dzięki temu, oraz prawidłowemu użytkowaniu znacznie zmniejsza się szkodliwy wpływ produktów, oraz urządzeń na środowisko.

Ocena Cyklu Życia Produktu – Life Cycle Assesment (LCA)

Ocena Cyklu Życia Produktu zwana także Life Cycle Assesment (LCA ) to system oceny ekologiczności produktu. Zanim produkt otrzyma odpowiednie oznakowanie ekologiczne, przechodzi rygorystyczne badania odnośnie jego wpływu na środowisko w całym okresie użytkowania. Całościowa analiza rozpoczyna się od momentu wydobycia surowców i towarzyszy aspektom środowiskowym produkcji, dystrybucji (w tym pakowania), użytkowania i utylizacji produktu.

Różne produkty mają zróżnicowany wpływ na środowisko w różnych etapach ich cyklu życia. Jedne z nich mają największy wpływ na środowisko podczas produkcji np. wypalanie cegieł, inne jak sprzęt AGD podczas ich użytkowania, ze względu na zużywanie energii, wody, oraz chemikaliów w postaci substancji piorących.

Poszczególne etapy cyklu życia produktu, czyli LCA

Poszczególne etapy cyklu życia produktu, czyli LCA

Ocena cyklu życia produktu dzieli się na kilka etapów.

Etap 1. Wydobycie surowców

Wszystkie produkty rozpoczynają swoje życie w środowisku naturalnym. Żeby wydobyć surowce z ziemi, lub innego miejsca potrzebna jest energia. Podczas tego etapu powstają odpady i zanieczyszczenia, co ma ogromny wpływ na środowisko. Poprzez odpowiednie wydobycie i eksploatacje surowców naturalnych można zminimalizować jego negatywne skutki.

Etap 2. Produkcja, pakowanie

Surowe materiały poddaje się przetworzeniu, a następnie wykorzystuje do produkcji różnych przedmiotów. Potrzebna jest do tego energia, a ubocznym skutkiem produkcji przedmiotów jest powstawanie odpadów i zanieczyszczeń. Istotne znaczenie ma zatem opracowanie energooszczędnego procesu produkcji, zminimalizowanie odpadów, oraz ich oczyszczenie, co pozwoli zmniejszyć negatywny wpływ na środowisko.

Etap 3. Transport i dystrybucja

Gotowe produkty przewożone są do sklepów kosztem dodatkowego zużycia energii i powstawaniem zanieczyszczeń szkodzących środowisku. Zero lub nisko emisyjny transport towarów pozwoli ograniczyć wpływ tego etapu na środowisko

Etap 4. Użytkowanie przez konsumenta

Po dokonaniu zakupu konsumenci użytkują nowe przedmioty. Niektóre z nich zużywają zasoby naturalne, energię i produkują zanieczyszczenia. Produkty w ciągu użytkowania wymagają napraw, co generuje dodatkową produkcję potrzebnych części. Odpowiednie zaprojektowanie produktów, oraz ich duża energooszczędność pozwoli na zminimalizowanie wpływu na środowisko.

Etap 5. Zakończenie eksploatacji produktu

Kiedy produkt przestaje być używany pozbywamy się go i wyrzucamy do śmieci. Do pozbycia się produktu i poddania go recyklingowi potrzebujemy energii. Na tym etapie powstaje najwięcej odpadów i zanieczyszczeń. Zminimalizowanie oddziaływania produktu zużytego na środowisko może się odbyć poprzez prostą naprawę, segregację odpadów, recykling lub upcykling produktu.

Analiza środowiskowego cyklu życia produktu

@ Canva Pro

Analiza środowiskowego cyklu życia produktu

Analiza środowiskowego cyklu życia jest skoncentrowana na fizycznych cechach produktu i aspektach środowiskowych powiązanych z realizacją poszczególnych faz jego cyklu życia. Bez względu na ilość danego produktu poddawaną ocenie, przechodzi on te same etapy cyklu życia, a struktura cyklu życia będzie identyczna bez względu na to, czy analizie zostanie poddany pojedynczy, czy więcej produktów.

W środowiskowym ujęciu, cykl życia postrzegany jest przez pryzmat funkcji (użyteczności) produktu, jako proces stopniowego nabywania i utraty zdolności do zaspakajania określonych potrzeb. Jest to okres niejednorodny, w którym występują zarówno koszty, jak i przychody, dlatego analizując środowiskowy cykl życia produktu należy akcentować materialną korzyść występującą w czasie jego trwania.

Pierwsze badania dotyczące aspektów i oceny potencjalnych wpływów w cyklu życia wyrobu były prowadzone na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Dotyczyły one analizy efektywności zużycia surowców i energii. Pionierem w tym zakresie była m.in. Coca-cola.

Analiza cyklu życia składa się z następujących etapów:

  • określenie celu i zakresu
  • identyfikacja aspektów oddziaływania na środowisko
  • ocena oddziaływań na środowisko
  • wnioski dotyczące możliwości udoskonaleń

Podstawowym standardem związanym z oceną cyklu życia produktu jest norma ISO 14040 (Zarządzanie środowiskowe – Ocena Cyklu życia – zasady i struktura). Dodatkowe szczegóły dotyczące tej metody zawarto w komplementarnych normach międzynarodowych ISO 14041, ISO 14042, ISO 14043, ISO/TR 14049 odnoszących się do różnych faz LCA.

LCA jest narzędziem diagnostycznym przydatnym przy zarządzaniu środowiskowym. W wyniku stosowania LCA zarządzający przedsiębiorstwem identyfikują obszary, które są źródłem szczególnych obciążeń dla środowiska bądź zdrowia ludzi.

Informacje płynące z analiz mogą być wykorzystywane przez przedsiębiorstwo:

  • do reorganizacji procesu wytwarzania i dystrybucji
  • zmian konstrukcyjnych produktu
  • zastąpienia szkodliwych komponentów czystszymi
  • proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem

źródło: materiały prasowe

Zrównoważony rozwój – dodatkowe informacje:
Agenda 21, air-commerce, biologiczny potencjał Ziemi, carsharing, Cele Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals SDGs), cleantech, cykl życia produktu (Life Cycle Assesment LCA), czynniki ESG, degrowth (postwzrost), dekarbonizacja gospodarki (przemysłu), Dow Jones Sustainability Index (DJSI), dyrektywa (Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), Dzień długu ekologicznego, efektywność energetyczna, ekologiczna dystrybucja, ekonomia ekologiczna, ekonomia subskrypcji, ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, Europejski Zielony Ład (European Green Deal), Fit for 55, ekologiczna wysyłka i dostawa towarów, ekoprojekt, ekoprojektowanie, greentech, gospodarka niskooemisyjna, gospodarka obiegu zamkniętego (GOZ), greenwashing (ekościema, ekomanipulacja, zielone kłamstwo), inteligentna wieś (smart village), Konferencja RIO+20, kryteria ESG, Less waste, Lifestyles of Health and Sustainability (LOHAS), neutralność klimatyczna (net-zero), normy środowiskowe z serii ISO 14000 14001 26000, opakowanie ekologiczne (zielone opakowanie) (green packaging, sustainable packaging), paperless, Społeczna Odpowiedzialności Biznesu (CSR), Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR), produkty ekologiczne, Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu, Ranking Best Global Green Brands, REPowerEU, sparing economy, ślad ekologiczny (ecological footprint), ślad środowiskowy (environmental footprint), ślad węglowy (carbon footprint), ślad wodny (water footprint), transformacja energetyczna, United Nations Environment Programme (UNEP), Zero Waste, zielona gospodarka (green economy), zielone inwestycje, zielona rewolucja, zielona transformacja, zielone miejsca pracy – zielone kołnierzyki (green collar jobs, green jobs), zielone certyfikaty dla budynków (BREAM, LEED), zielone technologie, zielone trendy, zielone zarządzanie, zielony marketing – green (eco) marketing, zielony wzrost (green growth), znaki i oznaczenia ekologiczne, zrównoważone miasto, zrównoważony rozwój (sustainable development)

Wiedza ekologiczna – dodatkowe informacje:
aforyzmy ekologiczne, biblioteka ekologa, biblioteka młodego ekologa, ekoprognoza, encyklopedia ekologiczna, hasła ekologiczne, hasztagi (hashtagi) ekologiczne, kalendarium wydarzeń ekologicznych, kalendarz ekologiczny, klęski i katastrofy ekologiczne, największe katastrofy ekologiczne na świecie, międzynarodowe organizacje ekologiczne, podcasty ekologiczne, poradniki ekologiczne, (nie) tęgie głowy czy też (nie) najtęższe umysły, znaki i oznaczenia ekologiczne

Dziękuję, że przeczytałaś/eś powyższe informacje do końca. Jeśli cenisz sobie zamieszczane przez portal treści zapraszam do wsparcia serwisu poprzez Patronite.

Możesz również wypić ze mną wirtualną kawę! Dorzucasz się w ten sposób do kosztów prowadzenia portalu, a co ważniejsze, dajesz mi sygnał do dalszego działania. Nad każdym artykułem pracuję zwykle do późna, więc dobra, mocna kawa wcale nie jest taka zła ;-)

Zapisz się na Newsletter i otrzymuj email z ekowiadomościami. Dodatkowo dostaniesz dostęp do specjalnego działu na stronie portalu, gdzie pojawiają się darmowe materiały do pobrania i wykorzystania. Poradniki i przewodniki, praktyczne zestawienia, podsumowania, wzory, karty prac, checklisty i ściągi. Wszystko czego potrzebujesz do skutecznej i zielonej rewolucji w twoim życiu. Zapisz się do Newslettera i zacznij zmieniać świat na lepsze.

Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się pisząc maila na adres: informacje@wlaczoszczedzanie.pl

Więcej ciekawych informacji znajdziesz na stronie głównej portalu Włącz oszczędzanie

Scroll to Top