Dom energooszczędny zwany również niskoenergetyczny to obiekt, który cechuje niższe niż w przypadku tradycyjnego budownictwa zapotrzebowanie na ciepło. Średnie roczne zużycie energii dla domu standardowego to 120 kWh/m2/rok, domu energooszczędnego 40 kWh/m2/rok, a domu pasywnego 15 kwh/m2/rok.
Mamy coraz większą świadomość społeczną co do konieczności i sposobów oszczędzania energii. Oszczędzanie energii staje się trendem wynikającym z uwarunkowań ekonomicznych, oraz ekologicznych. W naszych domach powszechne staje się stosowanie rozwiązań energooszczędnych poczynając od wymiany żarówek, poprzez wymianę stolarki, zakup energooszczędnego sprzętu RTV i AGD, termomodernizacje budynków, aż do zastosowania bardziej zaawansowanych technologii związanych z odnawialnymi źródłami energii.
Energooszczędny, przyjazny dla środowiska i przystępny cenowo dom stał się nie tylko wymysłem ekologów, ale przede wszystkim aspektem ekonomicznym związanym z niższymi rachunkami, czyli oszczędnością pieniędzy.
Niestety dalej mamy niską świadomość związaną ze strukturą zużycia energii w gospodarstwie domowym. Ponad połowa z nas jest przekonana, że to zasilanie urządzeń elektrycznych jest najbardziej energochłonne. Tymczasem ogrzewanie stanowi ponad 65% udziału zużycia energii.
Dalej istnieje powszechne przekonanie, że to okna są głównym źródłem strat ciepła, a termomodernizacja budynków zwraca się dopiero po kilkudziesięciu latach. Uważamy że koszt budowy domu energooszczędnego jest wysoki, co czyni go nieosiągalnym dla przeciętnego Polaka. Brak nam również świadomości co do możliwości uzyskania dofinansowań i dopłat z programów wspierających budownictwo energooszczędne, czy też montaż urządzeń związanych z odnawialnymi źródłami energii np. paneli, kolektorów słonecznych.
Budynek jest jak żywy organizm. Składa się z wielu elementów i obiegów pracujących bez chwili wytchnienia. Niezbędnym do jego funkcjonowania warunkiem jest idealne dopasowania i współdziałanie zastosowanych komponentów i układów. Redukcja strat energii, efektywne wykorzystanie energii, efektywne pozyskiwanie energii to trzy filary które stanowią o efektywności energetycznej budynków.
Spis treści
Cechy domu energooszczędnego
- zwarta bryła budynku – stosunek powierzchni przegród zewnętrznych do kubatury budynku jest z reguły niższy niż w tradycyjnych obiektach
- odpowiednie usytuowanie pomieszczeń – tak żeby można było korzystać z energii słonecznej do ich dogrzewania i oświetlania (tzw. ogrzewanie pasywne)
- przeszklenia dominujące na południowej elewacji – okna o niskim współczynniku przenikania ciepła
- wysoka termoizolacyjność przegród zewnętrznych (dobra izolacja): ścian, dachu, okien, podłóg, drzwi
- wysoka jakość, fachowy montaż i precyzja prac budowlanych i montażowych – szczególną uwagę poświęca się miejscom, w których na skutek przerwania ciągłości izolacji cieplnej mogą tworzyć się tzw. mostki termiczne
- wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła (rekuperacja) – żeby wykorzystywać ciepło zawarte w powietrzu usuwanym na zewnątrz jako urządzenie dodatkowe stosuje się gruntową czerpnię powietrza
- efektywny system grzewczy – w większości przypadków wykorzystanie odnawialnych źródeł energii: ogniw fotowoltaicznych, pomp ciepła, kolektorów słonecznych, turbin wiatrowych
Którędy ucieka ciepło z domu
- wentylacja 10 – 40%
- okna 15 – 25%
- dach 15 – 25%
- ściany 20 – 35%
- podłoga 5 – 15%
Porównanie cech budynków aktualnie wznoszonych z niskoenergetycznymi i pasywnymi
| Budynek spełniający aktualne przepisy | Budynek energooszczędny | Budynek pasywny | |
| Grubość ściany izolacji zewnętrznej | Ok. 12 cm izolacji tradycyjnej (wełna mineralna, styropian) | Ok. 18 cm izolacji tradycyjnej (wełna mineralna, styropian) | Ok. 30 cm izolacji tradycyjnej (wełna mineralna, styropian) |
| Współczynnik przenikania ciepła U ściany zewnętrznej [W/m2xK] | 0,3 | Do 0,2 | 0,1 |
| Grubość warstwy izolacji dachu lub stropodachu | Ok. 16 cm izolacji tradycyjnej (wełna mineralna, styropian) | Ok. 30 cm izolacji tradycyjnej (wełna mineralna, styropian) | Ok. 40 cm izolacji tradycyjnej (wełna mineralna, styropian) |
| Usytuowanie okien | Dowolne | Głównie na elewacji południowej (należy przewidzieć ochronę przed nadmiernym nasłonecznieniem latem) | Głównie na elewacji południowej (należy przewidzieć ochronę przed nadmiernym nasłonecznieniem latem) |
| Współczynnik przenikania ciepła U okien [W/m2xk] | Do 1,8 | 1,1-1,3 | Do 0,8 |
| Konstrukcja balkonów | Tradycyjna płyta połączona z stropem | Elementy umożliwiające ciągłą izolację lub balkony na własnej konstrukcji | Balkony na własnej konstrukcji (oddzielone odsiany zewnętrznej) |
| System wentylacji | wentylacja naturalna, grawitacyjna | Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła | Wentylacja mechaniczne z odzyskiem ciepła i gruntowym wymiennikiem |
| System ogrzewania | Tradycyjny | Niskotemperaturowy | System grzejników wodnych nie istnieje, stosuje się dogrzewanie powietrza wentylacyjnego |
Dom energooszczędny
Cechy domu energooszczędnego
Dom energooszczędny zwany również niskoenergetyczny to obiekt, który cechuje niższe niż w przypadku tradycyjnego budownictwa zapotrzebowanie na ciepło. Średnie roczne zużycie energii dla domu standardowego to 120 kWh/m2/rok, domu energooszczędnego 40 kWh/m2/rok, a domu pasywnego 15 kwh/m2/rok.
Korzyści budowy domy energooszczędnego
Ekologia i ekonomia przeplatają się tworząc innowacyjne rozwiązania. Korzyści z budowy domu energooszczędnego to nie tylko tania eksploatacja, zwiększona trwałość czy wyższa wartość domu, ale przede wszystkim budowla przyjazna środowisku.
Koszty budowy domu energooszczędnego
Budowa domu energooszczędnego to wyższe koszty inwestycyjne związane np. z zastosowania materiałów gwarantujących wysoką szczelność budynku, wysoką jakością okien i drzwi, zastosowaniem wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, urządzeń wykorzystujących odnawialne źródła energii np.: ogniw fotowoltaicznych, pomp ciepła, kolektorów słonecznych, turbin wiatrowych
Budowa domu energooszczędnego
Energooszczędny dom wciąż kojarzy się z przedsięwzięciem skomplikowanym w budowie, w którym konieczne jest zastosowanie kosztownych rozwiązań technologicznych, oraz z budynkiem o niezbyt atrakcyjnej architekturze. Jednak coraz więcej projektów domów energooszczędnych nie wyklucza ładnej architektury, a takie domy można wybudować w każdej technologii.
Termomodernizacja budynku
Istotną przyczyną wysokich kosztów ogrzewania jest niedostateczna lub niewłaściwa izolacja termiczna budynków i związane z tym straty ciepła. Dużo ciepła ucieka przez nieszczelne okna, źle izolowane ściany, dachy oraz stropy nieocieplonych piwnic i podłogi posadowione na gruncie. Należy więc zadbać o odpowiednią izolacyjność budynków. Równie istotna jest drożna i prawidłowo działająca wentylacja, przez którą traci się od 30 – 60 % energii zużywanej zimą na ogrzewanie.
